Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel

हेम (hema)

In this section, you'll find information about the dhatus (verbal roots) related to your search. This includes details like dhatu information, forms, and any available commentaries.

Warning!

This feature is only for logged in users. Please login to have full access to Kosha.

Shabda Sagara English

 हेम
 Masculine.
 (
 -मः
 )
 
1.
 A
 horse
 of
 a
 dark
 colour.
 
2.
 The
 planet
 MERCURY.
 
3.
 
A
 weight
 of
 gold,
 equal
 to
 a
 MĀSHĀ.
 
Neuter.
 (
 -मं
 )
 
1.
 Gold.
 
2.
 The
 
Nāgakeśara
 flower.
 
3.
 The
 Dhattūra.
 
Feminine.
 (
 -मा
 )
 
1.
 An
 Apsarasas
 or
 
courtezan
 of
 heaven.
 
2.
 A
 handsome
 woman.
 
Etymology
 हि
 to
 go,
 मन्
 Affix.
 

Yates English

 हेम
 (
 मः
 )
 1.
 
Masculine.
 A
 horse
 of
 a
 dark
 
colour.
 1.
 
Feminine.
 A
 celestial
 courte-
 
zan
 
fine
 woman.
 
Neuter.
 Gold.
 

Spoken Sanskrit English

हेम
  - 
 hema
  - 
 Masculine
  - 
 particular
 weight
 of
 gold
 
हेम
  - 
 hema
  - 
 Masculine
  - 
 horse
 of
 a
 dark
 or
 brownish
 colour
 
हेम
  - 
 hema
  - 
 Neuter
  - 
 gold
 

Help us improve! Let us know about any improvements, bugs, or suggestions you have. Thanks.Click here for Feedback Form

Wilson English

 हेम
 
Masculine.
 (
 -मः
 )
 A
 horse
 of
 a
 dark
 colour.
 
Neuter.
 (
 -मं
 )
 Gold.
 
Feminine.
 
(
 -मा
 )
 
1
 An
 Apsaras
 or
 courtesan
 of
 INDRA'S
 heaven.
 
2
 A
 handsome
 woman.
 
Etymology
 हि
 to
 go,
 मक्
 Affix.
 

Apte English

हेमम्
 [
 hēmam
 ],
 [
 हि-मन्
 ]
 

Gold.
 

The
 thorn-apple.
 

मः
 A
 dark
 or
 brown-coloured
 horse.
 

A
 particular
 weight
 of
 gold.
 

The
 planet
 Mercury.
 

मा
 The
 earth.
 

A
 handsome
 woman.
 

Apte 1890 English

 हेमं
 [
 हि-मन्
 ]
 1
 Gold.
 
2
 The
 thorn-apple.
 
मः
 1
 A
 dark
 or
 brown-coloured
 horse.
 
2
 A
 particular
 weight
 of
 gold.
 
3
 The
 planet
 Mercury.
 

Monier Williams Cologne English

 1.
 हेम
 in
 comp.
 for
 3.
 हेमन्.
 

 2.
 हेम
 masculine gender.
 a
 partic.
 weight
 of
 gold
 (
 equal, equivalent to, the same as, explained by.
 माषक
 ),
 Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.
 

 a
 horse
 of
 a
 dark
 or
 brownish
 colour,
 Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.
 

 nalopākhyāna
 of
 Buddha,
 Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.
 

 of
 a
 son
 of
 Ruśad-ratha,
 purāṇa
 

 of
 the
 father
 of
 Su-tapas,
 ib.
 

 equal, equivalent to, the same as, explained by.
 हेम-चन्द्र,
 Catalogue(s)
 

 हेम
 (
 अम्
 ),
 neuter gender.
 gold,
 Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.
 

Monier Williams 1872 English

 हेम,
 अम्,
 n.
 (
 abbreviated
 fr.
 2.
 हेमन्,
 col.
 1
 ),
 
gold
 
(
 अस्
 ),
 m.
 a
 horse
 of
 a
 dark
 or
 brownish
 colour
 
[
 cf.
 हरिय,
 p.
 1167
 ]
 
a
 particular
 weight
 of
 gold
 
(
 =
 माषक
 )
 
N.
 of
 the
 father
 of
 Su-tapas
 
of
 a
 
king
 
=
 हेम-चन्द्र,
 q.
 v.
 
(
 आ
 ),
 f.
 a
 handsome
 
woman
 
an
 Apsaras
 of
 Indra's
 heaven
 
N.
 of
 a
 
river.
 

Benfey English

 हेम
 हेम,
 
I.
 Masculine.
 A
 horse
 of
 dark
 
colour.
 
II.
 Neuter.
 Gold
 (
 cf.
 हेमन्
 ).
 

Apte Hindi Hindi

हेमम्
 
नपुंलिङ्गम्
 -
 हि
 +
 मन्
 
सोना
 

L R Vaidya English

 hema
 {%
 (
 I
 )
 n.
 %}
 Gold.
 

 hema
 {%
 (
 II
 )
 m.
 %}
 1.
 A
 black
 horse
 
2.
 the
 planet
 Mercury
 
3.
 a
 particular
 weight
 of
 gold.
 

Bopp Latin

 हेम
 n.
 aurum.
 

Indian Epigraphical Glossary English

 hema
 (
 IE
 8-1
 ),
 abbreviation
 of
 hemanta.
 See
 also
 hema-
 
dhānyaka.
 

 hema,
 same
 as
 māṣa
 
cf.
 hema-dhānyaka.
 

Lanman English

 hema
 or
 heman,
 n.
 gold.
 

Wordnet Sanskrit

Synonyms
 सुवर्णम्,
 स्वर्णम्,
 कनकम्,
 हिरण्यम्,
 हेम,
 हाटकम्,
 काञ्चनम्,
 तपनीयम्,
 शातकुम्भम्,
 गाङ्गेयम्,
 भर्मम्,
 कर्वरम्,
 चामीकरम्,
 जातरूपम्,
 महारजतम्,
 रुक्मम्,
 कार्तस्वरम्,
 जाम्बुनदम्,
 अष्टापदम्,
 शातकौम्भम्,
 कर्चुरम्,
 रुग्मम्,
 भद्रम्,
 भूरि,
 पिञ्जरम्,
 द्रविणम्,
 गैरिकम्,
 चाम्पेयम्,
 भरुः,
 चन्द्रः,
 कलधौतम्,
 अभ्रकम्,
 अग्निबीजम्,
 लोहवरम्,
 उद्धसारुकम्,
 स्पर्शमणिप्रभवम्,
 मुख्यधातु,
 उज्ज्वलम्,
 कल्याणम्,
 मनोहरम्,
 अग्निवीर्यम्,
 अग्नि,
 भास्करम्,
 पिञजानम्,
 अपिञ्जरम्,
 तेजः,
 दीप्तम्,
 अग्निभम्,
 दीप्तकम्,
 मङ्गल्यम्,
 सौमञ्जकम्,
 भृङ्गारम्,
 जाम्बवम्,
 आग्नेयम्,
 निष्कम्,
 अग्निशिखम्
 
(Noun)
 
धातुविशेषः-पीतवर्णीयः
 धातुः
 यः
 अलङ्कारनिर्माणे
 उपयुज्यते।
 
"सुवर्णस्य
 मूल्यं
 वर्धितम्।"
 

Synonyms
 जलम्,
 वारि,
 अम्बु,
 अम्भः,
 पयः,
 सलिलम्,
 सरिलम्,
 उदकम्,
 उदम्,
 जडम्,
 पयस्,
 तोयम्,
 पानीयम्,
 आपः,
 नीरम्,
 वाः,
 पाथस्,
 कीलालम्,
 अन्नम्,
 अपः,
 पुष्करम्,
 अर्णः,
 पेयम्,
 सलम्,
 संवरम्,
 शंवरम्,
 संम्बम्,
 संवत्सरम्,
 संववरः,
 क्षीरम्,
 पायम्,
 क्षरम्,
 कमलम्,
 कोमलम्,
 पीवा,
 अमृतम्,
 जीवनम्,
 जीवनीयम्,
 भुवनम्,
 वनम्,
 कबन्धम्,
 कपन्धम्,
 नारम्,
 अभ्रपुष्पम्,
 घृतम्,
 कं,
 पीप्पलम्,
 कुशम्,
 विषम्,
 काण्डम्,
 सवरम्,
 सरम्,
 कृपीटम्,
 चन्द्रोरसम्,
 सदनम्,
 कर्वुरम्,
 व्योम,
 सम्बः,
 सरः,
 इरा,
 वाजम्,
 तामरस,
 कम्बलम्,
 स्यन्दनम्,
 सम्बलम्,
 जलपीथम्,
 ऋतम्,
 ऊर्जम्,
 कोमलम्,
 सोमम्,
 अन्धम्,
 सर्वतोमुखम्,
 मेघपुष्पम्,
 घनरसः,
 वह्निमारकः,
 दहनारातिः,
 नीचगम्,
 कुलीनसम्,
 कृत्स्नम्,
 कृपीटम्,
 पावनम्,
 शरलकम्,
 तृषाहम्,
 क्षोदः,
 क्षद्मः,
 नभः,
 मधुः,
 पुरीषम्,
 अक्षरम्,
 अक्षितम्,
 अम्ब,
 अरविन्दानि,
 सर्णीकम्,
 सर्पिः,
 अहिः,
 सहः,
 सुक्षेम,
 सुखम्,
 सुरा,
 आयुधानि,
 आवयाः,
 इन्दुः,
 ईम्,
 ऋतस्ययोनिः,
 ओजः,
 कशः,
 कोमलम्,
 कोमलम्,
 क्षत्रम्,
 क्षपः,
 गभीरम्,
 गम्भनम्,
 गहनम्,
 जन्म,
 जलाषम्,
 जामि,
 तुग्र्या,
 तूयम्,
 तृप्तिः,
 तेजः,
 सद्म,
 स्रोतः,
 स्वः,
 स्वधा,
 स्वर्गाः,
 स्वृतिकम्,
 हविः,
 हेम,
 धरुणम्,
 ध्वस्मन्वतु,
 नाम,
 पवित्रम्,
 पाथः,
 अक्षरम्,
 पूर्णम्,
 सतीनम्,
 सत्,
 सत्यम्,
 शवः,
 शुक्रम्,
 शुभम्,
 शम्बरम्,
 वूसम्,
 वृवूकम्,
 व्योमः,
 भविष्यत्,
 वपुः,
 वर्वुरम्,
 वर्हिः,
 भूतम्,
 भेषजम्,
 महः,
 महत्,
 महः,
 महत्,
 यशः,
 यहः,
 यादुः,
 योनिः,
 रयिः,
 रसः,
 रहसः,
 रेतम्
 
(Noun)
 
सिन्धुहिमवर्षादिषु
 प्राप्तः
 द्रवरुपो
 पदार्थः
 यः
 पान-खान-सेचनाद्यर्थम्
 उपयुज्यते।
 
"जलं
 जीवनस्य
 आधारम्।
 /अजीर्णे
 जलम्
 औषधं
 जीर्णे
 बलप्रदम्।
 आहारकाले
 आयुर्जनकं
 भुक्तान्नोपरि
 रात्रौ
 न
 पेयम्।"
 

Kalpadruma Sanskrit

 हेम,
 [
 न्
 ]
 क्लीबम्
 (
 हिनोति
 वर्द्धते
 स्फुटति
 वेति
 ।हि
 +
 मनिन्
 ।
 )
 स्वर्णम्
 ।
 यथा,
 रघौ
 ।
 १
 ।
 १०
 ।“हेम्नः
 संलक्ष्यते
 ह्यग्नौ
 विशुद्धिः
 श्यामिकापि-वा
 ॥
 
”
 )धुस्तूरम्
 ।
 इत्यमरः
 ।
 १
 ।
 ९
 ।
 ९४
 
३
 ।
 ५
 ।
 २३
 ॥
 
केशरम्
 ।
 इति
 राजनिर्घण्टः
 ॥
 
हिमः
 ।
 इतिहेमन्तशब्दटीकायां
 भरतधृतमाधवी
 ॥
 

 हेमं,
 क्लीबम्
 (
 हि
 +
 मन्
 ।
 )
 सुवर्णम्
 ।
 इति
 केचित्
 ॥
 

 हेमः,
 पुंलिङ्गम्
 (
 हि
 +
 मन्
 ।
 )
 माषकपरिमाणम्
 ।
 इतिवैद्यकपरिभाषा
 ॥
 
कृष्णवर्णाश्वः
 ।
 बुधः
 ।
 इतिकेचित्
 ॥
 
(
 ययातिवंशजरुषद्रथपुत्त्रः
 ।
 यथा,
 विष्णुपुराणे
 ।
 ४
 ।
 १८
 ।
 १
 ।
 “तितिक्षोरुषद्रथःपुत्त्रोऽभूत
 ततो
 हेमः
 हेमात्
 सुतपाः
 ॥
 
”
 )
 

Vachaspatyam Sanskrit

 हेम
 नपुंलिङ्गम्
 हि--मन्
 ।
 १
 स्वर्णे
 २
 धुस्तूरे
 अमरः
 ३
 नागकेशरेराजनि०
 ।
 ४
 माषकपरिमाणे
 च
 पुंलिङ्गम्
 विश्वः
 ५
 कृष्णवर्णाश्वे
 ।६
 बुधग्रहे
 च
 पुंलिङ्गम्
 ज्यो०
 ।
 

Burnouf French

 हेम
 हेम
 neuter
 (
 हि
 
sfx.
 म
 )
 or
 [
 métal
 ].
 --
 M.
 cheval
 
jaunâtre.
 --
 F.
 belle
 femme.
 
Une
 Apsaras.
 
हेमकन्दल
 masculine
 corail.
 
हेमकार
 masculine
 (
 कृ
 )
 orfèvre.
 हेमकूट
 masculine
 le
 
Pic-d'or,
 chaîne
 qui,
 avec
 l'Himālaya,
 forme
 la
 frontière
 du
 
Kiṃnaravarṣa.
 
हेमकेलि
 masculine
 le
 feu.
 
हेमकेश
 masculine
 Śiva,
 aux
 cheveux
 d'or.
 
हेमक्षीरी
 feminine
 esp.
 d'asclepias,
 bot.
 
हेमगन्धिणी
 feminine
 le
 parfum
 रेणुका।
 
हेमज्वाल
 masculine
 le
 feu.
 
हेमतार
 neuter
 (
 तॄ
 )
 vitriol
 bleu.
 
हेमदुग्ध
 masculine
 ficus
 glomerata.
 --
 F.
 [
 इ
 ]
 esp.
 d'asclepias,
 
bot.
 
हेमन्
 neuter
 or.
 --
 M.
 la
 planète
 de
 Mercure
 [
 qui
 est
 jaune
 ].
 
(
 हिम
 )
 l'hiver.
 
हेमन्त
 masculine
 neuter
 l'hiver
 [
 nov.
 déc.
 ].
 
हेमन्तनाथ
 masculine
 feronia
 elephantium.
 
हेमपर्वत
 masculine
 le
 Mont-d'or,
 le
 Meru.
 
हेमपुष्प
 masculine
 le
 champaca
 
le
 lôdhra.
 --
 F.
 [
 ई
 ]
 garance
 
manjith.
 --
 N.
 l'aśoka
 
l'hibiscus
 rosa
 sinensis,
 bot.
 
हेममाला
 feminine
 l'épouse
 de
 Yama.
 
हेमरागिनी
 feminine
 (
 रञ्ज्
 )
 curcuma.
 
हेमल
 masculine
 (
 sfx.
 ल
 )
 orfèvre
 
pierre
 de
 touche.
 
Esp.
 
de
 lézard.
 
हेमवल
 neuter
 perle
 [
 enchassée
 dans
 de
 l'or
 ].
 
हेमशङ्ख
 masculine
 Viṣṇu,
 à
 la
 conque
 d'or
 
हेमशिखा
 feminine
 esp.
 d'asclepias,
 bot.
 
हेमाङ्ग
 masculine
 (
 अङ्ग
 )
 lion.
 
Le
 champaca,
 bot.
 
Le
 
Sumeru.
 
Brahmā
 
Garuḍa.
 
हेमाद्रि
 masculine
 (
 अद्रि
 )
 le
 Meru.
 

Stchoupak French

 हेम-
 
Masculine.
 fils
 de
 Ruśadratha
 
(
 et
 v.
 -हेमन्-
 ).
 

No entries for this word is found.

What is this? (Hidden Dictionary)

To avoid the clutter in the app, the unwanted dictionaries can be hidden to have clear view while browsing. This section shows entries from those hidden dictionaries if any.

How to hide/unhide dictionary?

Every dictionary entry will have top right corner menu . From there, you can hide or unhide dictionary. You must login to use this feature. So, KST can remember your preferences of hidden dictionaries.