Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel

सर्ग

sarga

Shabda Sagara

सर्ग

Masculine.

(

-र्गः

)

1.

Nature,

natural

property

or

disposition.

2.

Tendency

of

a

thing.

3.

Creation.

4.

Effort,

perseverance.

5.

Assent,

agreement.

6.

Relinquishment,

abandoning,

letting

go

or

getting

rid

of.

7.

Voiding,

as

excrement.

8.

A

chapter,

a

book,

a

section.

9.

Cer-

tainty,

ascertainment.

10.

Resolution,

determination.

11.

Loss

of

consciousness,

fainting.

12.

Nature,

universe.

12.

Onset,

advance,

rush.

Etymology

सृज्

to

quit,

&c.,

Affix.

घञ्

Capeller Eng

स॑र्ग

masculine

shot

(

literally

&

figuratively

),

jet

or

gush

(

of

water

etc.

)

letting

loose,

pouring

out

a

herd

let

loose

from

the

stall,

in general

swarm,

host,

multitude

creation,

creature,

begetting,

offspring,

child

origin,

nature,

character

purpose,

resolution

chapter

of

an

epic

poem.

Yates

सर्ग

(

र्गः

)

1.

Masculine.

Nature

property

of

things

parting

with

certain-

ty

a

section

creation

effort

assent.

Spoken Sanskrit

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

nature

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

herd

let

loose

from

a

stable

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

agreement

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

resolution

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

will

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

created

being

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

emission

or

creation

of

matter

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

offspring

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

begetting

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

shot

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

discharging

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

gust

of

wind

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

racing

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

voiding

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

child

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

effort

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

natural

property

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

assent

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

section

सर्ग

-

sarga

-

Masculine

-

dart

Wilson

सर्ग

Masculine.

(

-र्गः

)

1

Nature,

natural

property

or

disposition.

2

Tendency

of

a

thing.

3

Creation.

4

Effort,

perseverance.

5

Assent,

agreement.

6

Relinquishment,

abandoning,

letting

go

or

getting

rid

of.

7

Voiding,

as

excrement.

8

A

chapter,

a

book,

a

section.

9

Certainty,

ascertainment.

Etymology

सृज

to

quit,

&c.,

Affix.

घञ्.

Apte

सर्गः

[

sargḥ

],

[

सृज्-घञ्

]

Relinquishment,

abandonment.

Creation

आराध्य

विप्रान्

स्मरमादिसर्गे

Bhágavata (Bombay).

3.1.28

अस्याः

सर्गविधौ

प्रजापतिरभूच्चन्द्रो

नु

कान्तिप्रदः

Vikramorvasîyam (Bombay).

1.8.

The

creation

of

the

world

प्रलयस्थितिसर्गाणां

कारणतां

गतः

Kumârasambhava (Bombay).

2.6

Raghuvamsa (Bombay).

3.27

सर्गो

नवविधस्तस्य

प्राकृतो

वैकृतस्तु

यः

Bhágavata (Bombay).

3.1.13.

Nature,

the

universe

इहैव

तैर्जितः

सर्गो

येषां

साभ्ये

स्थितं

मनः

Bhagavadgîtâ (Bombay).

5.19.

Natural

property,

nature.

Determination,

resolve

गृहाण

शस्त्रं

यदि

सर्ग

एष

ते

Raghuvamsa (Bombay).

3.51

14.

42

Sisupâlavadha.

19.38.

Assent,

agreement.

A

section,

chapter,

canto

(

as

of

a

poem

).

Rush,

onset,

advance

(

of

troops

).

Voiding

of

excrement

राजमार्गे

गवां

मध्ये

धान्यमध्ये

धर्मिणः

नोपसेवन्ति

राजेन्द्र

सर्गं

मूत्रपुरीषयोः

Mahâbhârata (Bombay).

*

13.162.35.

Name.

of

Śiva.

Fainting,

swoon

(

मोह

).

Vedic.

A

horse.

Production

(

of

the

implement

of

war

)

सर्गाणां

चान्ववेक्षणम्

Mahâbhârata (Bombay).

*

12.59.44.

(

com.

सर्गाणां

रथादिनिर्माणानाम्

).

Effort,

exertion.

The

aspiration

at

the

end

of

a

word

(

विसर्ग

).Comp.

-क्रमः

the

order

of

creation.

-बन्धः

a

great

poem

having

several

cantos,

a

Mahākāvya

सर्गबन्धो

महाकाव्यम्

S.

D.

Monier Williams Cologne

स॑र्ग

a

masculine gender.

(

ifc.

f(

).

from.

सृज्

)

letting

go,

discharging,

voiding

(

as

excrement

),

mahābhārata

rāmāyaṇa

starting

(

a

race-horse

),

racing,

ṛg-veda

a

herd

let

loose

from

a

stable,

any

troop

or

host

or

swarm

or

multitude,

ib.

rājataraṃgiṇī

a

draught

of

air,

gust

of

wind,

ṛg-veda

a

stream,

gush,

rush,

downpour

(

of

any

fluid

accusative case.

with

कृ,

‘to

cast

or

strike

down’,

ṛg-veda

)

a

dart,

shot,

ib.

emission

or

creation

of

matter,

primary

creation

(

as

opp.

to

प्रतिसर्ग

‘secondary

creation’

),

creation

of

the

world

(

as

opp.

to

its

प्रलय

‘dissolution’,

and

स्थिति,

‘maintenance

in

existence’

9

different

creations

are

enumerated

in

bhāgavata-purāṇa

iii,

10,

13

सर्गात्,

‘from

the

creation

or

beginning

of

the

world’

सर्गे

‘in

the

created

world’

),

upaniṣad

manu-smṛti

mahābhārata

et cetera.

a

created

being,

creature

(

with

दैव

‘a

divine

creation’,

‘a

god’

),

raghuvaṃśa

begetting,

procreation,

mahābhārata

origin,

bhāgavata-purāṇa

offspring,

a

child,

ib.

nature,

natural

property,

disposition,

tendency,

bhagavad-gītā

v,

19

effort,

exertion,

resolution,

resolve,

will,

raghuvaṃśa

śiśupāla-vadha

a

section,

chapter,

book,

canto

(

especially.

in

an

epic

poem

)

assent,

agreement,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

fainting

(

equal, equivalent to, the same as, explained by.

मोह

),

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

implement

of

war,

mahābhārata

xi,

2165

(

nīlakaṇṭha

)

equal, equivalent to, the same as, explained by.

विसर्ग,

the

aspiration

at

the

end

of

a

word,

Catalogue(s)

nalopākhyāna

of

Śiva,

mahābhārata

of

a

son

of

Rudra,

purāṇa

सर्ग

b

et cetera.

See

page.

1182,

col.

3.

Macdonell

सर्ग

sárg-a,

Masculine.

[

sṛj

]

RV.

shot

jet,

stream

gust

(

of

wind

)

starting

a

courser,

racing

herd

let

loose

V.,

C.:

great

host

C.:

emission,

discharge

creation

(

ord.

mg.

)

creature

(

w.

daiva,

divine

being,

god

)

innate

disposition,

nature

(

rare

)

resolve,

purpose,

will

(

rare

)

section,

canto

(

in

an

epic

poem

):

lc.

in

the

world

ā

sargāt,

from

the

beginning

of

the

world

(

sárga

)

-takta,

pp.

speeding

like

a

missile

(

waters,

RV.

)

-pratakta,

pp.

id.

(

stted

RV.¹

)

-bandha,

Masculine.

composition

in

cantos,

epic

poem.

Benfey

सर्ग,

i.

e.

सृज्

+

अ,

Masculine.

1.

Abandoning,

letting

go.

2.

Creation,

Man.

1,

27.

3.

Natural

property,

nature,

Bhag.

5,

19.

4.

Certainty,

5.

Tendency

of

a

thing.

6.

Assent,

agreement.

7.

Effort,

will,

Ragh.

3,

51.

8.

A

chapter,

Rām.

i.

sarga

1,

sqq.

a

book,

Śiś.

1,

sqq.

9.

Voiding,

as

of

excrement.

Compound

आदि-,

Masculine.

first

creation,

MBh.

14,

1095.

त्रि-,

Masculine.

the

threefold

production

(

of

qualities

),

Bhāg.

P.

1,

1,

1.

Apte Hindi

सर्गः

पुंलिङ्गम्

-

सृज्

+

घञ्

"छोड़ना,

परित्याग"

सर्गः

पुंलिङ्गम्

-

सृज्

+

घञ्

सृष्टि

सर्गः

पुंलिङ्गम्

-

सृज्

+

घञ्

सृष्टिरचना

सर्गः

पुंलिङ्गम्

-

सृज्

+

घञ्

"प्रकृति,

विश्व"

सर्गः

पुंलिङ्गम्

-

सृज्

+

घञ्

"नैसर्गिक

गुण,

प्रकृति"

सर्गः

पुंलिङ्गम्

-

सृज्

+

घञ्

"निर्धारण,

संकल्प"

सर्गः

पुंलिङ्गम्

-

सृज्

+

घञ्

"स्वीकृति,

सहमति"

सर्गः

पुंलिङ्गम्

-

सृज्

+

घञ्

"अनुभाग,

अध्याय,

सर्ग"

सर्गः

पुंलिङ्गम्

-

सृज्

+

घञ्

"धावा,

हमला,

प्रगमन"

सर्गः

पुंलिङ्गम्

-

सृज्

+

घञ्

मलत्याग

सर्गः

पुंलिङ्गम्

-

सृज्

+

घञ्

शिव

का

नाम

सर्गः

पुंलिङ्गम्

-

सृज्+घञ्

शस्त्रास्त्रों

का

उत्पादन

सर्गः

पुंलिङ्गम्

-

सृज्+घञ्

शब्द

के

अन्त

में

महाप्राणता

L R Vaidya

sarga

{%

m.

%}

1.

Abandonment,

relinquishment

2.

creation,

अस्याः

सर्गविधौ

प्रजापतिरभूच्चंद्रो

नु

कांतिप्रदः

Vikr.i.

3.

natural

property,

nature

4.

resolution,

determination,

गृहाण

शस्त्रं

यदि

सर्ग

एष

ते

R.iii.51

5.

loss

of

consciousness,

fainting

6.

voiding

(

excrement

)

7.

nature,

universe

8.

onset,

advance,

rush

9.

assent,

agreement

10.

a

chapter,

a

book,

a

section,

a

canto,

इति

रघुदिग्विजयो

नाम

चतुर्थः

सर्गः

Mall.

on

R.iv.88.

Bopp (Latin)

सर्ग

m.

(

r.

सृज्

dimittere,

creare

s.

)

1

)

creatio.

M.

53.

BH.

14.

2.

2

)

natura.

BH.

5.

19.

Lanman

sárga,

m.

—1.

shot

—2.

stream

or

spurt

or

jet

—3.

a

letting

loose

—4.

that

which

is

let

loose,

esp.

a

herd

let

loose

from

the

stall,

76^4

—5.

chapter

of

an

epic

poem,

a

fig.

use

of

the

word

in

mg

1

or

2.

[

√sṛj,

216.

1.

]

Mahabharata

Sarga^1

=

Śiva

(

1000

names^2

).--Do.^2

=

Vishṇu

(

1000

names

).

Purana

सर्ग

/

SARGA

(

creation

).

agni

purāṇa,

Chapter

20

refers

to

various

sargas

as

follows.

The

first

creation

is

that

of

greatness

(

Mahatva

)

i

e.

brahmā.

The

second

creation

is

that

of

tanmātras

called

bhūtasarga.

The

third

is

Vaikārikasarga

also

called

Aindriyikasarga.

These

three

kinds

of

creation

are

called

prākṛta

sṛṣṭi

(

natural

creation

)

and

that

is

conscious

and

intelligent

creation.

The

fourth

is

mukhyasarga.

Mukhyas

mean

immovables.

The

fifth

is

tiryagyonisṛṣṭi.

Since

it

functions

side-long

it

is

called

tiryaksrotas.

The

sixth

is

the

creation

of

Ūrdhvasrotas,

called

devasarga.

The

seventh

is

the

creation

of

arvāksrotas,

called

mānuṣasarga.

The

eighth,

anugrahasarga,

is

both

sāttvic

and

tāmasic.

Thus,

vaikṛtasargas

are

five

in

number

and

prākṛtasargas

three.

The

ninth

sarga

is

the

Kaumāra

sarga,

which

is

both

vaikṛta

and

prākṛta.

The

fundamental

or

root

cause

of

the

universe

is

the

above

nine

creations

of

brahmā.

Prākṛtasarga

is

of

three

types,

nitya

(

eternal

),

naimittika

(

casual

)

and

dainandina

(

daily

).

Nityasarga

is

the

creation

after

interim

deluges.

Amarakosha

सर्ग

पुं।

स्वभावः

समानार्थकाः

संसिद्धि,

प्रकृति,

स्वरूप,

स्वभाव,

निसर्ग,

अनूक,

सर्ग,

आत्मन्,

धर्म,

शील,

भाव

3।3।22।1।1

सर्गः

स्वभावनिर्मोक्षनिश्चयाध्यायसृष्टिषु।

योगः

सन्नहनोपायध्यानसङ्गतियुक्तिषु॥

==>

सुस्वभावः

पदार्थ-विभागः

,

गुणः,

मानसिकभावः

सर्ग

पुं।

निर्मोक्षः

समानार्थकाः

सर्ग

3।3।22।1।1

सर्गः

स्वभावनिर्मोक्षनिश्चयाध्यायसृष्टिषु।

योगः

सन्नहनोपायध्यानसङ्गतियुक्तिषु॥

पदार्थ-विभागः

,

गुणः,

बुद्धिः

सर्ग

पुं।

निश्चयः

समानार्थकाः

निर्णय,

निश्चय,

सर्ग,

निर्

3।3।22।1।1

सर्गः

स्वभावनिर्मोक्षनिश्चयाध्यायसृष्टिषु।

योगः

सन्नहनोपायध्यानसङ्गतियुक्तिषु॥

वैशिष्ट्य

==>

बुद्धिः

पदार्थ-विभागः

,

गुणः,

बुद्धिः

सर्ग

पुं।

अध्यायभेदः

समानार्थकाः

सर्ग

3।3।22।1।1

सर्गः

स्वभावनिर्मोक्षनिश्चयाध्यायसृष्टिषु।

योगः

सन्नहनोपायध्यानसङ्गतियुक्तिषु॥

पदार्थ-विभागः

,

गुणः,

शब्दः,

वर्णात्मकः

सर्ग

पुं।

सृष्टिः

समानार्थकाः

सर्ग

3।3।22।1।1

सर्गः

स्वभावनिर्मोक्षनिश्चयाध्यायसृष्टिषु।

योगः

सन्नहनोपायध्यानसङ्गतियुक्तिषु॥

पदार्थ-विभागः

,

क्रिया

Kalpadruma

सर्गः,

पुंलिङ्गम्

(

सृज्

+

घञ्

)

स्वभावः

निर्म्मोक्षः

।(

यथा,

महाभारते

१३

१६२

३५

।“राजमार्गे

गवां

मध्ये

धान्यमध्ये

धर्म्मिणः

।नोपसेवन्ति

राजेन्द्र

सर्गं

मूत्रपुरीषयोः

)निश्चयः

(

यथा,

रघुः

५१

।“गृहाण

शस्त्रं

यदि

सर्ग

एष

तेन

खल्वनिर्जित्य

रघुं

कृती

भवान्

)अध्यायः

(

यथा,

साहित्यदर्पणे

५५९

।“नातिस्वल्पा

नातिदीर्घाः

सर्गा

अष्टाधिकाइह

)सृष्टिः

इत्यमरः

२२

(

यथा,

मनुः

२९

।“हिंस्राहिंस्रे

मृदुक्रूरे

धर्म्माधर्म्मावृतानृते

।यद्यस्य

सोऽदधात्

सर्गे

तत्तस्य

स्वयमाविशत्

”संसारः

यथा,

गीतायाम्

१९

।“इहैव

तैर्जितः

सर्गो

येषां

साम्ये

स्थितं

मनः

)मोहः

उत्साहः

इति

मेदिनी

अनुमतिः

।इति

हेमचन्द्रः

*

सर्गविवरणं

यथा,

--“अव्याकृतगुणक्षोभात्

महतस्त्रिवृतोऽहमः

।भूतसूक्ष्मेन्द्रियार्थानां

सम्भवः

सर्ग

उच्यते

”इति

श्रीभागवतम्

नवधासर्गो

यथा,

--“सर्गो

नवविधस्तस्य

प्राकृतो

वैकृतस्तु

यः

।कालद्रव्यगुणैरस्य

त्रिविधः

प्रतिसंक्रमः

आद्यस्तु

महतः

सर्गो

गुणवैषम्यमात्मनः

।द्बितीयस्त्वहमो

यत्र

द्रव्यज्ञानक्रियोदयः

भूतसर्गस्तृतीयस्तु

तन्मात्रो

द्रव्यशक्तिमान्

।चतुर्थ

ऐन्द्रियः

सर्गो

यस्तु

ज्ञानक्रियात्मकः

वैकारिको

देवसर्गः

पञ्चमो

यन्मयं

मनः

।षष्ठस्तु

तमसः

सर्गो

यस्त्वबुद्धिकृतः

प्रभोः

षडिमे

प्राकृताः

सर्गा

वैकृतानपि

मे

शृणु

।रजोभाजो

भगवतो

लीलेयं

हरिमेधसः

सप्तमो

मुख्यसर्गस्तु

षड्विधस्तस्थुषाञ्च

यः

।वनस्पत्योषधिलतात्वक्सारा

वीरुधो

द्रुमाः

।उत्स्रोतसस्तमःप्राया

अन्तःस्पर्शा

विशेषिणः

।तिरश्चामष्टमः

सर्गः

सोऽष्टाविंशद्विधो

मतः

अविदो

भूरितमसो

घ्राणज्ञा

हृद्यवेदिनः

।गौरजो

महिषः

कृष्णः

शूकरो

गवयो

रुरुः

द्बिशफाः

पशवश्चेमे

अविरुष्ट्रश्च

सत्तम

।खरोऽश्वोऽश्वतरो

गौरः

शरभश्चमरी

तथा

एते

चैकशफाः

क्षत्तः

शृणु

पञ्चनखान्

पशून्

।श्वा

शृगालो

वृको

व्याघ्रो

मार्जारः

शशशल्लकौ

सिंहः

कपिर्गजः

कूर्म्मो

गोधा

मकरादयः

।कङ्कगृध्रवकश्येनभासभल्लकवर्हिणः

हंससारसचक्राह्वकाकोलूकादयः

खगाः

।अर्व्वाक्स्रोतस्तु

नवमः

क्षत्तरेकविधो

नृणाम्

रजोऽधिकाः

कर्म्मपरा

दुःखे

सुखमानिनः

।वैकृतास्त्रय

एवैते

देवसर्गश्च

सत्तम

वैकारिकस्तु

यः

प्रोक्तः

कौमारस्तूभयात्मकः

।देवसर्गश्चाष्टविधो

विबुधाः

पितरोऽसुराः

गन्धर्व्वाप्सरसः

सिद्धा

यक्षरक्षांसि

चारणाः

।भूतप्रेतपिशाचाश्च

विद्याध्राः

किन्नरादयः

दशैते

विदुराख्याताः

सर्गास्ते

विश्वसृक्कृताः

।अतः

परं

प्रवक्ष्यामि

वंशं

मन्वन्तराणि

एवं

रजःप्लुतः

स्रष्टा

कल्पादिष्वात्मभूर्हरिः

।सृजत्यमोघसंकल्प

आत्मैवात्मानमात्मना

”इति

श्रीभागवते

१०

१४-२६

(

विष्णुः

इति

महाभारतम्

१३

१४१

३०

शिवः

इति

तत्रैव

१३

१७

१४८

)

Vachaspatyam

सर्ग

पुंलिङ्गम्

सृज--घञ्

स्वभावे

सृष्टौ

निर्मोहे

काव्यादेः४

परिच्छेदे

“सर्गोऽयमादिर्गतः”

इति

नैषधम्

निश्चयेअमरः

“यदि

सर्ग

एष

ते”

इति

रघुः

मोक्षे

उ-त्साहे

मेदि०

अनुमतो

हेमच०

।सृष्टिरूपः

सर्गश्च

नवविधः

भाग०

१०

अ०

उक्तो

यथा“सर्गो

नवविधस्तस्य

प्राकृतो

वैकृतस्तु

यः

कालद्रव्य-गुणैरस्य

त्रिविधः

प्रतिसंक्रमः

आद्यस्तु

महतः

सर्गोगुणवैषभ्यमात्मनः

द्वितीयस्त्वहमो

यत्र

द्रव्यज्ञान-क्रियोदयः

भूतसर्गस्तृतीयस्तु

तन्मात्रो

द्रव्यशक्तिमान्

।चतुर्थ

ऐन्द्रियः

सर्तो

यस्तु

ज्ञानक्रियात्मकः

वैकारिकोदेवसर्गः

पञ्चमो

यन्मयं

मनः

षष्ठस्तु

तमसः

सर्गोयस्त्वबुद्धिकृतः

प्रभोः

षडिमे

प्राकृताः

सर्गा

वैकृता-नपि

मे

शृणु

रजोभाजो

भगवतो

लीलेयं

हरि-मेधसः

सप्तमो

मुख्यसर्गस्तु

षड्विधस्तस्थुषाञ्च

यः

।वनस्पत्योषधिलतात्वक्सारावीरुधो

द्रुमाः

उत्स्रोत-सस्तमःप्राया

अन्तःस्पर्शाविशेषिणः

तिरश्चामष्टमःसर्गः

सोऽष्टविंशद्विधो

मतः

अविदो

भूरितमसोघ्राणज्ञा

हृद्यवेदिनः

गौरजो

महिषः

कृष्णः

शूकरोनवयो

रुरुः

द्विशफाः

पशवश्चेमे

अविरुष्ट्रश्च

सत्तम!

।खरोऽश्वोऽश्वतरो

गौरः

शरभश्चमरी

तथा

एते

चैक-शफाः

क्षत्तः!

शृणु

पञ्चनखान्

पशून्

श्वा

शृगालोवृको

व्याव्रो

मार्जारः

शशशल्लकौ

सिंहः

कपिर्गजःकूर्मो

गोधा

मकरादयः

कङ्कगृध्रवकश्येनभास-भल्लूकवर्हिणः

हंससारसचक्राङ्गकाकोलूकादयः

खगाः

।अर्वाक्स्रोतास्तु

नवमः

क्षत्तरेकविधो

नृणाम्

रजोऽ-धिकाः

कर्मपरा

दुःखे

सुखमानिनः

वैकृतास्त्रयएवैते

देवसर्गाश्च

सत्तम!

वैकारिकस्तु

यः

प्रोक्त

कौ-मारस्तूभयात्मकः

देवसर्गश्चाष्टविधो

विबुधाः

पितरो-ऽसुराः

गन्धर्वाप्मरसः

सिद्धा

यक्षरक्षांसि

चारणाः

।भूतप्रेतपिशाचाश्च

विद्याध्राः

किन्नरादयः

दशैते

वि-दुराख्याता

सर्गास्ते

विश्वसृक्कृताः”

Capeller Germany

स॑र्ग

Masculine.

Schuss,

Guss,

Strahl,

Strom

Schwarm,

Schar,

Herde

Entlassung,

die

(

primäre

)

Schöpfung,

Geschöpf

Wesen,

Natur

Vorsatz,

Entschluss,

Wille

Kapitel

(

im

Kunstepos

).

Grassman Germany

sárga,

m.

[

von

sṛj

],

1〉

Guss,

Erguss

mit

Gen.

des

sich

ergiessenden

2〉

Guss,

Strom

insbesondere

3〉

des

Soma

4〉

das

Dahinschiessen

[

Page1489

]

des

Windes

daher

übertragen:

5〉

sich

ergiessende,

dahinziehende

Schar

mit

Gen.

6〉

Schuss,

Geschoss

7〉

das

Dahinschiessen,

die

Eile

des

Rosses,

des

Fahrenden

8〉

hervorbrechende

That

mit

Gen.

des

sie

ausführenden.

Vgl.

ániśita-sarga.

-as

1〉

āsām

(

apā́m

)

{221,

1}.

2〉

sṛṣṭás

{603,

1}

{799,

7}

takti

étaśas

(

sómas

)

{728,

1}.

4〉

vā́tasya

{263,

11}.

5〉

yás

devayatā́m

ásarji

{190,

2}.

-am

1〉

bildlich

índras

akṛṇot

eṣām

{534,

11}.

2〉

átiṣṭhantam

apasíam

{915,

2}.

5〉

gavā́m

iva

{410,

5}

(

marútas

).

-eṇa

7〉

śávasā

taktás

áśvais

{473,

5}.

-e

7〉

{487,

13}

yád

árvatas

codáyāse.

-āsas

2〉

{851,

4}.

3〉

{781,

6}.

-ās

3〉

sṛṣṭā́s

{734,

1}

prá

te

asṛkṣata

{776,

7}

{778,

10}.

5〉

gavā́m

{347,

8}

(

uṣásas

)

{348,

5}

(

raśmáyas

)

bildlich

áhnām

{809,

30}

(

asasṛjram

).

8〉

asya

{319,

6}

yuvós

{152,

1}

(

neben

mántavas

).

-ān

2〉

iva

sṛjatam

suṣṭutī́s

{655,

20}.

-ais

6〉

mártiam

patáyanta

{169,

7}.

-eṣu

2〉

{299,

12}.

Burnouf French

सर्ग

सर्ग

masculine

(

सृज्

)

émission,

éjection

réjection,

abandon.

Emanation,

production

chose

produite

le

monde

सर्गे

en

ce

monde,

ici-bas.

Livre,

section,

chapitre,

chant

d'un

poème.

Qqf.

convention,

arrangement,

contrat.

सर्गबन्ध

masculine

poème

composé

de

plusieurs

sargas

ou

chants.

Stchoupak French

सर्ग-

Masculine.

(

nt.

rare

)

fait

de

projeter,

de

renvoyer

création

(

-आत्

depuis

la

création

du

monde

-ए

dans

le

monde

créé

),

ce

qui

est

créé,

créature,

progéniture

nature,

disposition

innée

effort,

décision,

volonté

articles

d'équipement

militaire

(

?

)

chapitre

de

certaines

oeuvres

épiques,

not.

du

Rām.

°कृत्-

ag.

créateur.