Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel

शर (zara)

 
Shabda Sagara English

शर

Masculine.

(

-रः

)

1.

A

sort

of

reed

or

grass,

(

Saccharum

sara.

)

2.

An

arrow.

3.

The

upper

part

or

cream

of

slightly

curdled

milk.

4.

Mischief,

injury,

hurt.

5.

The

number

“five.”

Neuter.

(

-रं

)

1.

Water.

2.

Versed

sine

of

an

arc.

Etymology

शॄ

to

hurt,

Affix.

अप्

or

अच्

also

सर

Capeller Eng English

1

शर॑

masculine

reed,

arrow.

2

शर

masculine

sour

cream.

3

शर

(

°—

)

water.

Yates English

शर

(

रः

)

1.

Masculine.

A

sort

of

reed

or

grass

an

arrow

cream

mis-

chief.

Neuter.

Water.

Wilson English

शर

Masculine.

(

-रः

)

1

A

sort

of

reed

or

grass,

(

Saccharum

sara.

)

2

An

arrow.

3

The

upper

part

or

cream

of

slightly

curdled

milk.

4

Mischief,

injury,

hurt.

Neuter.

(

-रं

)

1

Water.

2

Versed

sine

of

an

arc.

Etymology

शॄ

to

hurt,

Affix.

अप्,

also

सर.

Apte English

शरः

[

śarḥ

],

[

शॄ-अच्

]

An

arrow,

a

shaft

क्व

निशितनिपाता

वज्रसाराः

शरास्ते

Sakuntalâ (Bombay).

1.1

शरश्च

त्रिविधो

ज्ञेयः

स्त्री

पुमाँश्च

नपुंसकः

अग्रस्थूलो

भवेन्नारी

पश्चात्स्थूलो

भवेत्

पुमान्

समो

नपुंसको

ज्ञेयः

Dhanur.

62-63.

A

kind

of

white

reed

or

grass

(

Marâṭhî.

देवनळ,

बोरू

)

कुशकाशशरैः

पर्णैः

सुपरिच्छादितां

तथा

Rāmāyana

3.15.22

शरकाण्डपाण्डुगण्डस्थला

Mâlavikâgnimitra (Bombay).

3.8

मुखेन

सीता

शरपाण्डुरेण

Raghuvamsa (Bombay).

14.26

Sisupâlavadha.

11.3.

The

cream

of

slightly

curdled

milk,

cream

आपो

वा

अर्कस्तद्यदपां

शर

आसीत्

सम-

हन्यत

सा

पृथिवी

Bṛihadâraṇyakopanishad.

1.2.2.

Hurt,

injury,

wound.

The

number

'five'

Compare.

शराग्नि

quod vide, which see.

(

In

Astronomy.

)

The

versed

sine

of

an

arc.

Kuśa

grass

तथा

शरेष्वपि

MS.*

8.3.33

(

शरशब्दस्यापि

कुशेषु

प्रयोगो

दृश्यते

ŚB.

on

The same.

)

भृशरसं

शरसंहितकान्तिके

Rām.

ch.4.7.

-रम्

Water.

Compound.

-अग्निः

the

number

'thirtyfive'

शराग्निपरिमाणं

तत्रासौ

वसते

सुखम्

Mahâbhârata (Bombay).

*

13.17.26.

-अग्ऱ्यः

an

excellent

arrow.-अभ्यासः,

-आघातः

archery.

-असनम्,

-आस्यम्

an

arrowshooter,

a

bow

शरासनं

तेषु

विकृष्यतामिदम्

Sakuntalâ (Bombay).

6.28

Raghuvamsa (Bombay).

3.52

Kumârasambhava (Bombay).

3.64.

-आक्षेपः

flight

of

arrows.

-आरोपः,

-आवापः

a

bow

तान्

गृहीतशरावापान्

Mahâbhârata (Bombay).

*

1.189.13

आवापः

also

means

quiver

चिच्छेद

कार्मुकं

दीप्तं

शरावापं

सत्वरम्

Mahâbhârata (Bombay).

*

6.9.61.

-आवरः

a

quiver

शरावरौ

शरैः

पूर्णौ

Rāmāyana

3.

64.49.

(

-रम्

)

a

coat

of

mail

तच्चाग्निसदृशं

दीप्तं

रावणस्य

शरावरम्

Rāmāyana

3.51.14.

-आवरणम्

a

shield

शितनिस्त्रिंश-

हस्तस्य

शरावणधारिणः

Mahâbhârata (Bombay).

*

6.61.28.

-आश्रयः

a

quiver.-आसः

a

bow

Bhāg.

-आहत

Adjective.

struck

by

an

arrow.-इषीका

an

arrow.

-इष्टः

the

mango

tree.

-उपासनम्

archery

practice

स्मारी

शरोपासनवेदिकेव

Naishadhacharita.

14.54.

-ओघः

a

shower

or

multitude

of

arrows.

काण़्डः

a

reedstalk.

a

shaft

of

an

arrow.

-क्षेपः

the

range

of

an

arrow-shot.

-घातः

shooting

with

arrows,

archery.-जम्

fresh

butter.

-जः

Name.

of

Kārtikeya.

-जन्मन्m.

an

epithet

of

Kārtikeya

उमावृषाङ्कौ

शरजन्मना

यथा

Raghuvamsa (Bombay).

3.23.

-जालम्

a

multitude

or

dense

mass

of

arrows

शरजालावृते

व्योम्नि

च्छायाभूते

समन्ततः

Mahâbhârata (Bombay).

*

4.59.3.

-दुर्दिनम्

a

shower

of

arrows

Rām.

-धिः

a

quiver

सहशरधि

निजं

तथा

कार्मुकम्

Kirâtârjunîya.

18.16.

-पातः

an

arrow's

flight.

˚स्थानम्

a

bow

shot.

-पुङ्खः,

-पुङ्खा

the

feathered

end

of

an

arrow.

-प्रवेगः

a

swift

arrow.

-फलम्

the

blade

or

barb

of

an

arrow.

-भङ्गः

Name.

of

a

sage

whom

Rāma

visited

in

the

Daṇḍaka

forest

अदः

शरण्यं

शरभङ्ग-

नाम्नस्तपोवनं

पावनमाहिताग्नेः

Raghuvamsa (Bombay).

13.45.

-भूः

Name.

of

Kārtikeya.

-भृष्टिः

Feminine.

the

point

of

an

arrow.

-मल्लः

a

bow-man,

an

archer.

-यन्त्रकम्

the

string

on

which

the

palm-leaves

of

a

manuscript

are

filed.

वनम्

(

वणम्

)

a

thicket

of

reeds

आराध्यैनं

शरवणभवं

देवमुल्लङ्घिताध्वा

Meghadūta (Bombay).

47.

°reee

उद्भवः,

˚भवः

epithets

of

Kārtikeya.

a

bed

of

Kuśa

grass

शरवणमेवेदं

कुशवनमिति

ŚB.

on

MS.*

8.3.33.

-वर्षः

a

shower

or

volley

of

arrows.

वाणिः

the

head

of

an

arrow.

an

archer.

a

maker

of

arrows.

a

foot-soldier.

-वृष्टिःf.

a

shower

of

arrows.

-व्रातः

a

mass

or

multitude

of

arrows.

-संधानम्

taking

aim

with

an

arrow

शरसंधानं

नाटयति

Sakuntalâ (Bombay).

1.

-संबाध

Adjective.

covered

with

arrows

किमुक्तैः

शर-

संबाधाम्

Uttararàmacharita.

4.28

(

Various reading.

).

-स्तम्बः

a

clump

of

reeds.

Apte 1890 English

शरः

[

शॄ-अच्

]

1

An

arrow,

a

shaft

क्व

निशितनिपाता

वज्रसाराः

शरास्ते

Ś.

1.

10.

2

A

kind

of

white

reed

or

grass

शरकांडपांडुगंडस्थला

M.

3.

8

मुखंन

सीता

शरपाडुरेण

R.

14.

26:

Śi.

11.

30.

3

The

cream

of

slightly

curdled

milk,

cream

4

Hurt,

injury,

wound.

5

The

number

‘five.’

रं

Water.

Comp.

अग्र्यः

an

excellent

arrow.

अब्यासः,

आघातः

archery.

असनं,

आस्यं

an

arrow

shooter,

a

bow

शरासनं

नेषु

विकृष्यतामिदं

Ś.

6.

28

R.

3.

52

Ku.

3.

64.

अक्षेपः

flight

of

arrows.

आरोपः,

आवापः

a

bow.

आश्रयः

a

quiver.

अहत

a.

struck

by

an

arrow.

इषीका

an

arrow.

इष्टः

the

mango

tree.

अओघः

a

shower

or

multi

tude

of

arrows.

कांडः

{1}

a

reedstalk.

{2}

a

shaft

of

an

arrow.

घातः

shooting

with

arrows,

archery.

जं

fresh

butter.

जः

N.

of

Kārtikeya.

जन्मन्

m.

an

epithet

of

Kārtikeya

R.

3.

23.

जालं

a

multitude

or

dense

mass

of

arrows.

धिः

a

quiver.

पातः

an

arrow's

flight.

°स्थानं

a

bow-shot.

पुंखः,

पुंखा

the

feathered

end

of

an

arrow.

प्रवेगः

a

swift

arrow.

फलं

the

blade

or

barb

of

an

arrow.

भंगः

N.

of

a

sage

whom

Rāma

visited

in

the

Daṇḍaka

forest

R.

13.

45.

भूः

N.

of

Kārtikeya.

भृष्टिः

f.

the

point

of

an

arrow.

मल्लः

a

bow-man,

an

archer.

वनं

(

वणं

)

a

thicket

of

reeds

Me.

45.

°उद्भवः,

°भवः

epithets

of

Kārtikeya.

वर्षः

a

shower

or

volley

of

arrows.

वाणिः

{1}

the

head

of

an

arrow.

{2}

an

archer.

{3}

a

maker

of

arrows.

{4}

a

footsoldier.

वृष्टिः

f.

a

shower

of

arrows.

व्रातः

a

mass

or

multitude

of

arrows.

संधानं

taking

aim

with

an

arrow

शरसंधानं

नाटयति

Ś.

1.

सबाध

a.

covered

with

arrows:

U.

4.

29.

स्तंचः

a

clump

of

reeds.

Monier Williams Cologne English

शर॑

masculine gender.

(

from.

शॄ

‘to

rend’

or

‘destroy’

)

a

sort

of

reed

or

grass,

Saccharum

Sara

(

used

for

arrows

),

ṛg-veda

et cetera.

et cetera.

an

arrow,

shaft,

muṇḍaka-upaniṣad

manu-smṛti

mahābhārata

et cetera.

nalopākhyāna

of

the

number

‘five’

(

from

the

5

arrows

of

the

god

of

love

),

varāha-mihira 's bṛhat-saṃhitā

(

in

astronomy.

)

the

versed

sine

of

an

arc

(

according.

to

āryabhaṭa

also

‘the

whole

diameter

with

subtraction

of

the

versed

sine’

)

a

partic.

configuration

of

stars

(

when

all

the

planets

are

in

the

4th,

5th,

6th,

and

7th

houses

),

varāha-mihira 's bṛhat-saṃhitā

the

upper

part

of

cream

or

slightly

curdled

milk

(

v.l.

सर

),

āpastamba-śrauta-sūtra

cāṇakya

mischief,

injury,

hurt,

a

wound,

Horace H. Wilson

nalopākhyāna

of

a

son

of

Ṛcatka,

ṛg-veda

of

an

Asura,

harivaṃśa

(

v.l.

शुक

)

शर॑

neuter gender.

water

(

See

शर-वर्ष

and

°षिन्

)

Monier Williams 1872 English

शर

शर,

अस्,

m.

(

fr.

rt.

शॄ

),

injury,

hurt,

mischief,

a

wound

a

sort

of

reed

or

grass,

Saccharum

Sara

an

arrow,

shaft

a

symbolical

term

for

the

number

five

(

from

the

five

arrows

of

Kāma-deva

)

the

upper

part

or

cream

of

slightly

curdled

milk,

cream

[

cf.

सर

]

N.

of

a

son

of

Ṛcatka

(

Ved.

)

epithet

of

Śiva

(

अम्

),

n.

(

in

astronomy

)

the

versed

sine

of

an

arc

water.

—शर-काण्ड,

अस्,

m.

the

stem

of

the

Saccharum

Sara,

a

reed-stalk

the

shaft

of

an

arrow.

—शर-घात,

अस्,

m.

=

शरा-

घात.

—शर-ज,

अम्,

n.

‘produced

from

cream,

fresh

butter,

butter

made

from

new

milk

or

from

milk

one

day

old.

—शर-जन्मन्,

आ,

m.

‘reed-

born,

N.

of

Kārttikeya

(

fabled

to

have

been

born

in

a

thicket

of

reeds

).

—शर-जाल,

अम्,

n.

‘net-work

of

arrows,

a

dense

mass

or

multitude

of

arrows.

—शर-धि,

इस्,

m.

‘arrow-holder,

a

quiver.

—शर-

पर्णिका

or

शर-पर्णी,

f.

‘arrow-leaved,

a

kind

of

plant

(

=

वरक

).

—शर-पात,

अस्,

m.

an

arrow's

fall

or

flight.

—शरपात-स्थान,

अम्,

n.

the

place

of

an

arrow's

fall,

an

arrow's

flight

or

range,

a

bow-

shot.

—शर-पुङ्खा,

f.

the

feathered

end

of

an

arrow

or

that

part

which

includes

the

feathers

and

shaft,

(

in

this

sense

अस्,

m.

according

to

some

)

a

particular

plant,

a

kind

of

Nīlī

or

indigo.

—शर-

प्रवेग,

अस्,

m.

the

rush

or

rapid

flight

of

an

arrow,

a

swift

arrow.

—शर-फल,

अम्,

n.

the

blade

or

barb

of

an

arrow.

—शर-भङ्ग,

अस्,

m.,

N.

of

a

hermit

(

in

the

Rāmāyaṇa

).

—शर-भू,

ऊस्,

m.

‘reed-born,

epithet

of

Kārttikeya

(

=

शर-जन्मन्,

q.

v.

).

—श-

र-भृष्टि,

इस्,

f.

the

point

of

an

arrow.

—शर-

मय,

अस्,

ई,

अम्,

made

of

Śara

grass,

consisting

of

reeds.

—शर-मल्ल,

अस्,

m.

‘arrow-fighter,

an

archer,

bowman

a

small

bird

(

considered

as

a

va-

riety

of

the

Maina

or

Turdus

Gosalica

in

this

sense

also

read

शर-मन्द।

)

—शर-लोमन्,

आ,

m.,

N.

of

a

Muni.

—शर-वन,

अम्,

n.

a

thicket

of

reeds.

—शरवन-भव

or

शरवनोद्भव

(

°न-उद्°

),

अस्,

m.

‘born

in

a

thicket

of

reeds,

epithet

of

Kārt-

tikeya.

—शर-वर्ष,

अस्,

m.

a

flight

or

shower

of

arrows.

—शर-वर्षिन्,

ई,

इणी,

इ,

raining

or

showering

down

arrows.

—शर-वाणि,

इस्,

m.

the

head

of

an

arrow

a

foot

soldier

an

archer

a

maker

of

arrows.

—शर-विद्ध,

अस्,

आ,

अम्,

pierced

with

arrows.

—शर-वृष्टि,

इस्,

f.

a

shower

or

heavy

fall

of

arrows.

—शर-व्रात,

अस्,

m.

a

mass

of

ar-

rows.

—शर-सम्बाध,

अस्,

आ,

अम्,

covered

with

arrows.

—शर-स्तम्ब,

अस्,

m.

a

clump

of

reeds.

—शराक्षेप

(

°र-आक्°

),

अस्,

m.

flight

of

arrows.

—शराग्र्य

(

°र-अग्°

),

अस्,

m.

an

excellent

arrow.

—शराघात

(

°र-आघ्°

),

अस्,

m.

shooting

with

ar-

rows,

archery.

—शराभ्यास

(

°र-अभ्°

),

अस्,

m.

practice

with

bow

and

arrow,

archery.

—शरारोप

(

°र-आर्°

),

अस्,

m.

‘that

on

which

arrows

are

fixed,

a

bow.

—शरा-वती,

f.

‘full

of

reeds,

N.

of

a

river.

—शरावाप

(

°र-आव्°

),

अस्,

m.

‘casting

arrows,

a

bow.

—शराश्रय

(

°र-आश्°

),

अस्,

m.

‘arrow-recep-

tacle,

a

quiver.

—शरासन

(

°र-अस्°

),

अम्,

n.

shoot-

ing

arrows,

an

arrow-shooter,

bow

(

अस्

),

m.

a

proper

N.

—शरासन-ज्या,

f.

a

bow-string.

—शरास्य

(

°र-आस्°

),

अम्,

n.

a

bow

(

=

शरासन

).

—शराहत

(

°र-आह्°

),

अस्,

आ,

अम्,

struck

or

wounded

by

an

arrow.

—शरेषीका

(

°र-इष्°

),

f.

‘arrow-reed,

an

arrow.

—शरेष्ट

(

°र-इष्°

),

अस्,

m.

‘desired

by

ar-

rows,

the

mango

tree,

(

the

mango

being

one

of

the

trees

the

blossoms

of

which

tip

the

arrows

of

Kāma-

deva.

)

—शरोत्तम

(

°र-उत्°

),

अम्,

n.

best

of

arrows,

a

very

good

arrow.

—शरौघ

(

°र-ओघ

),

a

multitude

of

arrows.

Macdonell English

शर

1.

śar-á,

Masculine.

[

destroyer:

śṝ

]

V.,

C.:

🞄reed

(

sp.

Saccharum

Sara

used

for

arrows

)

🞄arrow

N.

(

RV.

)

N.

of

an

Asura

(

E.

).

शर

2.

śar-a,

Neuter.

[

prob.

=

sara,

fluid

],

water

🞄(

rare

)

3.

sour

cream

(

rare

).

Benfey English

शर

शर,

I.

Masculine.

1.

A

sort

of

reed,

Saccharum

sara,

Man.

8,

247

a

reed,

Pañc.

140,

25.

2.

An

arrow

(

i.

e.

शॄ

+

),

Pañc.

224,

11.

3.

The

cream

of

slightly

curdled

milk,

Mālav.

d.

43

(

cream,

cf.

सर

).

II.

Neuter.

Water.

--

Compound

अ-युग्म-

(

having

an

odd

number

of

arrows

),

Masculine.

Kāmadeva,

Daśak.

in

Chr.

190,

22.

कुसुम-

(

having

flowers

in-

stead

of

arrows

),

Masculine.

epithet

of

Kāma,

Ka-

thās.

26,

277.

पञ्चशर,

i.

e.

पञ्चन्-

(

having

five

arrows

),

Masculine.

Kāma,

Prab.

72,

11.

पुष्प-,

Masculine.

Kāma.

स-,

Adjective.

furnished

with

arrows.

हरि-,

Masculine.

Śiva.

Apte Hindi Hindi

शर:

पुंलिङ्गम्

-

शृ

+

अच्

"

बाण,

तीर"

शर:

पुंलिङ्गम्

-

शृ

+

अच्

एक

प्रकार

का

सफेद

सरकंडा

या

घास

शर:

पुंलिङ्गम्

-

शृ

+

अच्

"कुछ

जमे

हुए

दूध

की

मलाई,

मलाई"

शर:

पुंलिङ्गम्

-

शृ

+

अच्

"चोट,

क्षति,

घाव"

शर:

पुंलिङ्गम्

-

शृ

+

अच्

पाँच

की

संख्या

शरम्

नपुंलिङ्गम्

-

-

पानी

L R Vaidya English

Sara

{%

(

I

)

m.

%}

1.

An

arrow,

a

shaft,

R.ii.30,

i.61,

iii.56

2.

a

sort

of

reed,

मुखेन

सीता

शरपांडुरेण

R.xiv.26,

Sis.xi.30

3.

injury,

hurt

4.

the

cream

of

slightly

curdled

milk

5.

the

number

‘five.’

Sara

{%

(

II

)

n.

%}

Water.

Bhutasankhya Sanskrit

५,

अक्ष,

अनिल,

अनुत्तर,

अर्थ,

असु,

आशुग,

इन्द्रिय,

इषु,

कङ्कपत्री,

करणीय,

कलङ्क,

कामगुण,

कामदेव,

खग,

तत्त्व,

तन्मात्र,

धी,

नाराच,

नालीक,

पक्षि,

पञ्च,

पतङ्ग,

पत्रिन्,

पर्व,

पवन,

पाण्डव,

पुत्र,

पृषत्क,

प्राण,

बाण,

भाव,

भूत,

भेदक,

मरुत्,

महाभूत,

महाव्रत,

मार्गण,

रत्न,

लेय,

लेयक,

वध,

वर्ष्मन्,

वात,

वायु,

विशिख,

विषय,

व्रत,

शर,

शरीर,

शस्त्र,

शिलीमुख,

शूक,

श्वसन,

समिति,

सायक,

स्मरबाण,

स्मरेषु

Bopp Latin

शर

(

r.

शॄ

findere,

rumpere

s.

)

1

)

m.

sagitta.

DR.

5.

19.

8.

16.

2

)

n.

aqua.

Anekartha-Dvani-Manjari Sanskrit

काण्ड

पु

काण्ड,

शर

काण्डः

शरो

दलः

काण्डं

चोरः

स्यात्

प्रतिहारकः

verse

3.1.1.16

page

0014

Edgerton Buddhist Hybrid English

Śara,

n.

of

a

yakṣa:

MSV

〔i.17.7〕.

Indian Epigraphical Glossary English

śara

(

IE

7-1-2

),

‘five’.

Lanman English

śará,

m.

—1.

reed,

esp.

of

the

Saccharum

Sara,

used

for

arrows

—2.

arrow.

[

observe

that

Lat.

arundo

means

‘reed’

and

‘arrow.’

]

Mahabharata English

Śara

=

Śiva

(

1000

names^2

).

Vedic Reference English

1.

Śara

in

the

Rigveda^1

and

later^2

denotes

a

kind

of

‘reed’

(

Saccharum

Sara

).

Its

use

for

arrow

shafts,

^3

and

its

brittle-

ness,

^4

are

expressly

referred

to

in

the

Atharvaveda.

Cf.

Śarya.

1

)

i.

191,

3.

2

)

Av.

iv.

7,

4

Taittirīya

Saṃhitā,

v.

2,

6,

2

vi.

1,

3,

3

Kāṭhaka

Saṃhitā,

xi.

5

xxiii.

4

Śatapatha

Brāhmaṇa,

i.

2,

4,

1

iii.

1,

3,

13

Bṛhadāraṇyaka

Upaniṣad,

vi.

4,

11,

etc.

Nirukta,

v.

4,

etc.

3

)

Av.

i.

2,

1

3,

1.

4

)

Av.

viii.

8,

4.

Cf.

Zimmer,

Altindisches

Leben,

71.

Amarakosha Sanskrit

शर

पुं।

गुन्द्रः

समानार्थकाः

गुन्द्र,

तेजनक,

शर

2।4।162।1।6

ग्रन्थिर्ना

पर्वपरुषी

गुन्द्रस्तेजनकः

शरः।

नडस्तु

धमनः

पोटगलोऽथो

काशमस्त्रियाम्.।

पदार्थ-विभागः

,

द्रव्यम्,

पृथ्वी,

अचलसजीवः,

तृणम्

शर

पुं।

बाणः

समानार्थकाः

पृषत्क,

बाण,

विशिख,

अजिह्मग,

खग,

आशुग,

कलम्ब,

मार्गण,

शर,

पत्रिन्,

रोप,

इषु,

सायक,

शिलीमुख,

गो,

काण्ड,

वाजिन्,

किंशारु,

प्रदर,

स्वरु,

पीलु

2।8।87।1।3

कलम्बमार्गणशराः

पत्री

रोप

इषुर्द्वयोः।

प्रक्ष्वेडनास्तु

नाराचाः

पक्षो

वाजस्त्रिषूत्तरे॥

अवयव

==>

शरपक्षः,

शराधारः

वृत्तिवान्

==>

बाणधारिः

वैशिष्ट्य

==>

बाणधारिः

==>

कामबाणः,

सर्वलोहमयशरः,

प्रक्षिप्तबाणः,

विषसम्बद्धबाणः

पदार्थ-विभागः

उपकरणम्,

आयुधम्

Kalpadruma Sanskrit

शरं,

क्लीबम्

(

शॄ

+

अप्

)

जलम्

इति

मेदिनी

शरः,

पुंलिङ्गम्

(

शॄणात्यनेनेति

शॄ

गि

हिंसे

+

“ऋदोरप्

।”

५७

इति

अप्

)

बाणः

।इत्यमरः

(

यथा,

रघुः

६१

।“तव

मन्त्रकृतो

मन्त्रैर्दूरात्

प्रशमितारिभिः

।प्रत्यादिश्यन्त

इव

मे

दृष्टलक्ष्यभिदः

शराः

)दध्यग्रभागः

इति

मेदिनी

दुग्धशरस्यनामान्तरम्

सन्तालिकः

दधिशरस्य

नामा-न्तरम्

दधिसारः

दधिस्नेहः

कट्टरञ्च

।इति

रत्नमालादयः

तृणविशेषः

काँडा

इतिहिन्दी

भाषा

(

यथा,

महाभारते

।१३८

१५

।“आचार्य्यः

कलसाज्जातो

द्रोणः

शस्त्रभृतां-वरः

।गौतमस्यान्ववाये

शरस्तम्बाच्च

गौतमः

)तत्पर्य्यायः

इषुः

काण्डः

बाणः

मुञ्जः

५तेजनः

गुन्द्रकः

इति

रत्नमाला

उत्-कटः

शायकः

क्षुरः

१०

इक्षुप्रः

११क्षुरिकापत्रः

१२

विशिखः

१३

अस्य

गुणाः

।मधुरत्वम्

सतिक्तत्वम्

कोष्णत्वम्

कफ-श्रान्तिमदापहत्वम्

बलवीर्य्यकारित्वम्

नित्यंनिषेवितञ्चेत्

किञ्चिद्वातकारित्वञ्च

इति

राज-निर्घण्टः

अपि

।“भद्रमुञ्जः

शरो

बाणस्तेजनश्चक्षुवेष्टनः

।मुञ्जो

मुञ्जातको

वाणः

स्थूलदर्भः

सुमेधसः

मुञ्जद्वयन्तु

मधुरं

तुवरं

शिशिरं

तथा

।दाहतृष्णाविसर्पास्रमूत्रवस्त्यक्षिरोगजित्

।दोषत्रयहरं

वृष्यं

मेखलासूपयुज्यते

”इति

भावप्रकाशः

उशीरः

महापिण्डीतरुः

इति

राज-निर्घण्टः

हिंसा

इति

शॄधात्वर्थदर्शनात्

(

ज्योतिषोक्तपञ्चमाङ्कः

यथा,

साहित्यदर्पणे

।४

२६४

।“वेदखाग्निशराः

शुद्धैरिषुवाणाग्निसायकाः

)

Vachaspatyam Sanskrit

शर

नपुंलिङ्गम्

शॄ--अच्

जले

वाणे

दधिदुग्धाग्रसारे

पुंलिङ्गम्

मेदि०

इषुसाधने

तृणभेदे

पुंलिङ्गम्

“भद्रमुञ्जः

शरोवाणस्तेजनश्चक्षुवेष्टनः

मुञ्जो

मुञ्जातको

वाणः

स्थूल-दर्भः

सुमेधसः

नुञ्जद्वयन्तु

मधुरं

तुवरं

शिशिरं

तथा

।दाहतृष्णाविसर्पास्रमूत्रवस्त्यक्षिरोगजित्

दोषत्रय-हरं

वृष्यं

मेखलासूपयुज्यते”

भावप्र०

भावे

अप्

।५

हिंसायाम्

Capeller German

1.

शर॑

Masculine.

Rohr,

Pfeil.

2.

शर

Masculine.

saurer

Rahm.

3.

शर

(

°—

)

Wasser.

Grassman German

śará,

m.

[

von

śar

],

1〉

Rohr,

Saccharum

Sara

Roxb.

(

zu

Pfeilen

gebracht

)

2〉

Eigenname

eines

Mannes

mit

dem

Vatersnamen

ārcatká

(

{116,

22}

)

3〉

Pfeil

AV.

-a

2〉

{679,

14}.

-ám

3〉

AV.

1,

2,

3.

-ásya

2〉

avatā́t

{116,

22}

úpastutim

{679,

13}.

-ā́sas

1〉

kúśarāsas

darbhā́sas

sairiā́s

utá

{191,

3}.

Burnouf French

शर

शर

masculine

(

शॄ

)

choc,

heurt.

Flèche

saccharum

sara,

bot.

Crème

nouvelle.

--

N.

eau

cf.

सर।

शरज

neuter

beurre

de

crème

nouvelle.

शरजन्मन्

masculine

Kārttikeya.

Stchoupak French

शर-

Masculine.

roseau,

not.

Saccharum

Sara

employé

pour

les

flèches

flèche

trait

-ता-

Feminine.

fait

d'être

une

flèche

°-मय-

-ई-

a.

fait

de

roseaux,

qui

consiste

en

des

roseaux.

°कुण्डे-शय-

a.

qui

se

trouve

dans

une

fosse

couverte

de

roseaux

(

feu

).

°केतु-

Masculine.

Neuter.

d'un

homme.

°क्षेप-

Masculine.

(

distance

d'une

)

portée

de

flèche.

°गुल्म-

Masculine.

cannaie

Neuter.

d'un

singe.

°गोचर-

Masculine.

=

°क्षेप-।

°घात-

Masculine.

coup

de

flèche.

°जन्मन्-

Masculine.

Kārttikeya.

°जाल-

nt.

Plural

réseau

de

flèches,

pluie

de

flèches

-मय-

-ई-

a.

qui

consiste

en

une

masse

de

flèches.

°तल्प-

Masculine.

lit

de

flèches

(

not.

pour

un

guerrier

mort

ou

blessé

).

°दण्ड-

Masculine.

tige

de

roseau

-आ-

Feminine.

Neuter.

d'une

rivière.

°दुर्दिन-

nt.

averse

de

flèches.

°धि-

Masculine.

carquois.

°निकर-

Masculine.

=

°जाल-।

°पञ्जर-

nt.

=

°तल्प-।

°पात-

Masculine.

=

°क्षेप-।

°प्रवेग-

Masculine.

vitesse

d'une

flèche,

flèche

très

rapide.

°बन्ध-

Masculine.

ligne

ininterrompue

de

flèches.

°बर्हिस्-

nt.

litière

de

roseaux.

°भङ्ग-

Masculine.

Neuter.

d'un

Ṛṣi.

°भृष्टि-

Feminine.

bout

d'un

roseau.

1

°भेद-

Masculine.

blessure

faite

par

une

flèche.

°मरीचिमन्त्-

a.

qui

a

des

flèches

comme

rayons.

°वण-

°वन-

nt.

cannaie

°वण-भव-

a.

dans

une

cannaie

(

ép.

de

Kārttikeya

).

1

°वर्ष-

nt.

pluie

de

flèches

1

-इन्-

a.

qui

fait

pleuvoir

des

flèches.

°वारण-

nt.

bouclier.

°विद्ध-

a.

v.

percé

par

une

flèche.

°वेग-

Masculine.

Neuter.

d'un

coursier.

°व्रात-

Masculine.

quantité

de

flèches.

°शयन-

nt.

°शय्या-

Feminine.

=

°तल्प-।

°संधान-

nt.

fait

de

fixer

la

flèche

(

v.

l.

बाण°

).

°संबाध-

a.

couvert

de

flèches.

°स्तम्ब-

Masculine.

cannaie.

शराग्नि-परिमाण-

nt.

nombre

35

(

?

).

शरारि-

Masculine.

Neuter.

d'un

singe

शरार्चिस्-

id.

शरावर-

Masculine.

carquois

nt.

bouclier

(

?

)

-ण-

nt.

bouclier.

शरावाप-

Masculine.

arc

carquois

(

?

).

शराशनि-

Masculine.

ou

Feminine.

flèche

qui

ressemble

à

une

foudre.

शरासन-

nt.

arc

-इन्-

a.

armé

d'un

arc

°ज्या-

Feminine.

corde

d'un

arc

°धर-

Masculine.

archer

शरास-

Masculine.

शरास्य-

nt.

arc.

शरेषीका-

शरैषीका-

Feminine.

tige

de

roseau.

शरौघ-

Masculine.

Plural

pluie

de

flèches.

शरा-शरि

adv.

flèche

contre

flèche.

शर-

nt.

eau.

°वर्ष-

nt.

Plural

pluie

2

-इन्-

a.

qui

laisse

tomber

de

l'eau.