Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel
विवर (vivara)
विवर
-
vivara
-
Masculine
-
fissure
विवर
-
vivara
-
Masculine
-
opening
विवर
-
vivara
-
Masculine
-
split
विवर
-
vivara
-
Masculine
-
hole
विवर
-
vivara
-
Masculine
-
flaw
विवर
-
vivara
-
Masculine
-
chasm
विवर
-
vivara
-
Masculine
-
harm
विवर
-
vivara
-
Masculine
-
difference
विवर
-
vivara
-
Masculine
Neuter
-
vagina
विवर
-
vivara
-
Neuter
-
injury
विवर
-
vivara
-
Neuter
-
vacuity
विवर
-
vivara
-
Neuter
-
expansion
विवर
-
vivara
-
Neuter
-
intermediate
space
विवर
-
vivara
-
Neuter
-
vulnerable
or
weak
point
विवर
-
vivara
-
Neuter
-
fault
विवर
-
vivara
-
Neuter
-
interstice
विवर
-
vivara
-
Neuter
-
widening
विवर
-
vivara
-
Neuter
-
harm
विवर
-
vivara
-
Neuter
-
particular
high
number
विवर
-
vivara
-
Neuter
-
breach
विवर
-
vivara
-
Neuter
-
hollow
विवर
-
vivara
-
Neuter
-
slit
विवर
-
vivara
-
Neuter
-
cleft
विवर
-
vivara
-
Neuter
-
cave
विवरम्
[
vivaram
],
1
A
fissure,
hole,
cavity,
hollow,
vacuity
यच्चकार
विवरं
शिलाघने
ताडकोरसि
स
रामसायकः
Raghuvamsa (Bombay).
11.18
9.
61
19.7
धीरनादभरितकर्णविवरं
प्रिये
मदयन्तिके
इति
व्याहरति
Mâlatîmâdhava (Bombay).
7.
An
interstice,
interval,
intervening
space
तानहं
विवरं
दृष्ट्वा
प्राहिण्वं
यमसादनम्
Mahâbhârata (Bombay).
*
3.171.29
Bhágavata (Bombay).
5.
1.12
अयमरविवरेभ्यश्चातकैर्निष्पतद्भिः
Sakuntalâ (Bombay).
7.7.
A
solitary
place
विवरे$पि
नैनमनिगूढमभिभवितुमेष
पारयन्
Kirâtârjunîya.
12.37.
A
fault,
flaw,
defect,
weak
point.
A
breach,
wound.
The
number
'nine'.
Expansion,
opening,
widening.
The
lower
region
(
पाताल
)
ज्योतिषां
विवराणां
च
यथेदमसृजद्विभुः
Bhágavata (Bombay).
6.1.5.
-रः
Expansion.
Compound.
-नालिका
a
flute,
fife.
-प्रवेशः
entrance
into
a
chasm
(
one
of
the
means
of
getting
one's
desired
object
)
Panchatantra (Bombay).
5.
विवरं
1
A
fissure,
hole,
cavity,
hollow,
vacuity
यच्चकार
विवरं
शिलाघने
ताडकोरसि
स
रामसायकः
R.
11.
18,
9.
61,
19.
7
धीरनादभरितकर्णविवरं
प्रिये
मदयंतिके
इति
व्याहरति
Māl.
7.
2
An
interstice,
interval,
intervening
space
Ś.
7.
7.
3
A
solitary
place
Ki.
12.
37.
4
A
fault,
flaw,
defect,
weak
point.
5
A
breach,
wound.
6
The
number
‘nine’.
रः
Expansion.
Comp.
नालिका
a
flute,
fife
प्रवेशः
entrance
into
a
chasm
(
one
of
the
means
of
getting
one's
desired
object
)
Pt.
5.
वि-वर॑
b
masculine gender.
neuter gender.
a
fissure,
hole,
chasm,
slit,
cleft,
hollow,
vacuity
(
also
applied
to
the
apertures
of
the
body
and
to
gaping
wounds
),
ṛg-veda
et cetera.
et cetera.
वि-वर,
अस्,
m.
expansion,
opening,
widening,
separation
(
अम्
),
n.
a
fissure,
hole,
chasm,
cave,
cavern,
burrow,
hollow,
vacuity
a
sequestered
or
solitary
place
interval,
intermediate
space,
space
a
breach,
fault,
flaw,
defect,
vulnerable
place,
weak
point,
wound
a
symbolical
expression
for
the
number
nine,
(
see
रन्ध्र।
)
—विवर-नालिका,
f.
a
pipe,
fife,
flute.
—विवरे-सद्,
त्,
त्,
त्,
abiding
in
inter-
mediate
space,
an
inhabitant
of
the
sky.
विवर
विवर,
i.
e.
वि-वृ
+
अ,
Neuter.
1.
Separation.
2.
A
hole,
Hit.
28,
10,
M.M.
a
chasm,
a
fissure,
Pañc.
10,
12
a
breach,
Man.
7,
105
an
interval,
Śāk.
d.
166
space,
Nalod.
2,
19.
3.
A
cave,
Pañc.
241,
1.
4.
A
vulnerable
part,
MBh.
9,
3280.
5.
A
wound,
Ragh.
11,
18.
6.
Fault,
defect.
--
Compound
कर्ण-,
Neuter.
the
auditory
passage,
Bhāg.
P.
3,
15,
46.
नासा-,
Neuter.
the
nostril,
ib.
3,
15,
18.
विवरम्
नपुंलिङ्गम्
-
वि
+
वृ
+
अच्
"दरार,
छिद्र,
रन्ध्र,
खोखलापन,
रिक्तता"
विवरम्
नपुंलिङ्गम्
-
-
"अन्तःस्थान,
अन्तराल,
बीच
की
जगह"
विवरम्
नपुंलिङ्गम्
-
-
एकान्त
स्थान
विवरम्
नपुंलिङ्गम्
-
-
"दोष,
त्रुटि,
ऐब,
कमी"
विवरम्
नपुंलिङ्गम्
-
-
"विच्छेद,
घाव"
विवरम्
नपुंलिङ्गम्
-
-
`नौ'
की
संख्या
विवरम्
नपुंलिङ्गम्
-
वि+वृ+अच्
पाताल
लोक
९,
अङ्क,
अन्तर,
अम्बुजासन,
उपेन्द्र,
ऋद्धि,
कपाट,
कवाट,
कवि,
कूप,
केशव,
क्षत,
खग,
खचर,
खेगामी,
खेचर,
गम्भीर,
गाम्भीर,
गो,
ग्रह,
छिद्र,
तामिस्र,
तार्क्ष्यध्वज,
दिविसद्,
दुर्गा,
द्वार,
नन्द,
नभोग,
नव,
निधान,
निधि,
पट,
पदार्थ,
बल,
बिल,
मिति,
यन्त्र,
रत्न,
रन्ध्र,
लब्ध,
लब्धि,
वट,
विल,
विवर,
शुषिर,
सुषिर,
हरि
vivara,
(
1
)
nt.,
a
fairly
high
number:
Mvy
〔7853〕
(
=
Tib.
yal
yol
),
cited
from
Gv,
which
in
〔105.25〕
has
vivana,
while
Gv
〔133〕
omits
the
item
it
corresponds
to
vipatha
of
Mvy
〔7727〕
(
2
)
m.
or
nt.,
a
much
higher
number:
°raḥ
Mvy
〔7782〕,
°ram
〔7911〕,
both
=
Tib.
bsñad
yas
the
latter
cited
from
Gv
but
not
found
in
either
Gv
list
(
〔106〕
or
〔133〕
)
(
3
)
by
corruption
for
viṃvara
or
bimbara
(
q.v.
),
LV
〔147.22〕
(
but
this
is
cited
from
LV
in
Mvy
〔7958—9〕
as
viṃvara,
and
LV
itself
in
〔151.3〕
(
vs
)
has
bimbarāś
)
also
SP
〔409.6〕
(
prose
)
has
in
text
vivara,
intending
this
same
unit
as
is
shown
by
the
preceding
kaṅkara
vv.ll.
of
SP
quoted
as
viśvara,
visvara,
certainly
intending
viṃvara
or
bimbara.
विवर
नपुं।
बिलम्
समानार्थकाः
कुहर,
सुषिर,
विवर,
बिल,
छिद्र,
निर्व्यथन,
रोक,
रन्ध्र,
श्वभ्र,
वपा,
शुषि,
अवधि,
दर,
अन्तर
1।8।1।2।4
अधोभुनपातालं
बलिसद्म
रसातलम्.
नागलोकोऽथ
कुहरं
शुषिरं
विवरं
बिलम्.।
==>
भूमौ_वर्तमानं_रन्ध्रम्,
कृत्रिमगृहाकारगिरिविवरम्,
गिरिबिलम्
पदार्थ-विभागः
,
द्रव्यम्,
पृथ्वी,
अचलनिर्जीवः,
स्थानम्,
प्राकृतिकस्थानम्
विवरं,
क्लीबम्
(
विवृणोतीति
।
वि
+
वृ
+
पचाद्यच्
।
)छिद्रम्
।
इत्यमरः
॥
(
यथा,
रघुः
।
११
।
१८
।“यच्चकार
विवरं
शिलाघनेताडकोरसि
स
रामसायकः
।अप्रविष्टविषयस्य
रक्षसांद्वारतामगमदन्तकस्य
तत्
॥
”
)दोषः
।
इति
मेदिनी
॥
(
यथा,
महाभारते
।१
।
१४१
।
१७
।“एकाग्रः
स्यादविवृतो
नित्यं
विवरदर्शकः
।राजन्राज्यं
सपत्नेषु
नित्योद्विग्नः
समाचरेत्
॥
”अवकाशः
।
यथा,
भागवते
।
५
।
१०
।
१२
।“विशेषबुद्धेर्विवरं
मबाक्
चपश्याम
यन्न
व्यवहारतोऽन्यत्
॥
”
)
What is this? (Hidden Dictionary)
To avoid the clutter in the app, the unwanted dictionaries can be hidden to have clear view while browsing. This section shows entries from those hidden dictionaries if any.
How to hide/unhide dictionary?
Every dictionary entry will have top right corner menu . From there, you can hide or unhide dictionary. You must login to use this feature. So, KST can remember your preferences of hidden dictionaries.