Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel

विभा (vibhA)

 
Shabda Sagara English

विभा

Feminine.

(

-भा

)

1.

A

ray

of

light.

2.

Light,

lustre.

3.

Beauty.

Etymology

वि

va-

riously,

भा

to

shine,

Affix.

अच्

Capeller Eng English

विभा॑

adjective

shining

feminine

lustre,

splendour,

beauty.

Yates English

विभा

(

भा

)

1.

Feminine.

A

ray

light

beauty.

Spoken Sanskrit English

विभा

-

vibhA

-

Adjective

-

bright

विभा

-

vibhA

-

Adjective

-

beauty

विभा

-

vibhA

-

Adjective

-

shining

विभा

-

vibhA

-

Feminine

-

splendour

विभा

-

vibhA

-

Feminine

-

light

विभा

-

vibhA

-

Feminine

-

lustre

विभाति

{

विभा

}

-

vibhAti

{

vibhA

}

-

verb

-

strike

or

catch

the

eye

विभाति

{

विभा

}

-

vibhAti

{

vibhA

}

-

verb

-

procure

light

[

i.e.

kindle

]

विभाति

{

विभा

}

-

vibhAti

{

vibhA

}

-

verb

-

excel

by

विभाति

{

विभा

}

-

vibhAti

{

vibhA

}

-

verb

-

come

to

light

विभाति

{

विभा

}

-

vibhAti

{

vibhA

}

-

verb

-

shine

brightly

विभाति

{

विभा

}

-

vibhAti

{

vibhA

}

-

verb

-

be

heard

विभाति

{

विभा

}

-

vibhAti

{

vibhA

}

-

verb

-

appear

विभाति

{

विभा

}

-

vibhAti

{

vibhA

}

-

verb

-

glitter

विभाति

{

विभा

}

-

vibhAti

{

vibhA

}

-

verb

-

seem

or

appear

as

विभाति

{

विभा

}

-

vibhAti

{

vibhA

}

-

verb

-

shine

upon

विभाति

{

विभा

}

-

vibhAti

{

vibhA

}

-

verb

-

be

resplendent

or

beautiful

विभाति

{

विभा

}

-

vibhAti

{

vibhA

}

-

verb

-

illumine

Wilson English

विभा

Feminine.

(

-भा

)

1

A

ray

of

light.

2

Light,

lustre.

3

Beauty.

Etymology

वि

variously,

भा

to

shine,

Affix.

क्विप्.

Apte English

विभा

[

vibhā

],

2

Parasmaipada.

To

shine

पयसा

कमलेन

विभाति

सरः

Bhartṛihari's three Satakas (the figures 1., 2., 3. after Bh. denoting Sṛingâraº, Nîtiº, and Vâirâgyaº).

2.71.

To

seem,

appear.

To

become

visible,

come

to

light.

To

dawn

सुखमिव

सा

विबभौ

विभावरी

Rāmāyana

1.22.24.

विभा

[

vibhā

],

1

Light,

lustre.

A

ray

of

light.

Beauty,

splendour.

Compound.

-अनुगा

shadow.

करः

the

sun

बत

बत

लसत्तेजःपुञ्जो

विभाति

विभाकरः

Kávyaprakâsa.

1.

the

arka.

plant.

fire.

वसुः

the

sun.

fire

रचयिष्यामि

तनुं

विभावसौ

Kumârasambhava (Bombay).

4.34

Raghuvamsa (Bombay).

3.37

1.82

तेजश्चास्मि

विभावसौ

Bhagavadgîtâ (Bombay).

7.9.

a

kind

of

necklace.

Apte 1890 English

विभा

{c2c}

P.

1

To

shine

पयसा

कमलेन

विभाति

सरः

Bh.

2.

71.

2

To

seem,

appear.

3

To

become

visible,

come

to

light.

विभा

1

Light,

lustre.

2

A

ray

of

light.

3

Beauty

splendour.

Comp.

करः

{1}

the

sun

बत

बत

लसततेजःपुंजो

विभाति

विभाकरः

K.

P.

10.

{2}

the

arka

plant.

{3}

the

moon.

{4}

fire.

वसुः

{1}

the

sun.

{2}

fire

रचयिष्यामि

तनुं

विभावसौ

Ku.

4.

34

R.

3.

37,

10.

82

Bg.

7.

9.

{3}

the

moon.

{4}

a

kind

of

necklace.

Monier Williams Cologne English

1.

वि-√

भा

Parasmai-pada.

-भाति,

to

shine

or

gleam

forth,

come

to

light,

become

visible,

appear,

ṛg-veda

et cetera.

et cetera.

to

shine

upon,

illumine,

ṛg-veda

atharva-veda

mahābhārata

to

procure

light

i.e.

to

kindle

(

fire

dative case.

),

ṛg-veda

i,

71,

6

to

shine

brightly,

glitter,

be

resplendent

or

beautiful,

strike

or

catch

the

eye,

excel

by

(

instr.

),

ṛg-veda

et cetera.

et cetera.

to

strike

the

ear,

be

heard

(

as

sound

),

mahābhārata

to

seem

or

appear

as,

look

like

(

nominative case.

with

or

without

इव,

or

adv.

in

-वत्

),

ṛg-veda

et cetera.

2.

वि-भा॑

Masculine, Feminine, Neuter

shining,

bright,

ṛg-veda

śāṅkhāyana-śrauta-sūtra

वि-भा॑

feminine.

light,

lustre,

splendour,

beauty,

śiśupāla-vadha

sāhitya-darpaṇa

nalopākhyāna

of

the

city

of

Soma,

viṣṇu-purāṇa

Monier Williams 1872 English

विभा

1.

वि-भा,

cl.

2.

P.

-भाति,

-भातुम्,

to

shine

or

gleam

forth

to

shine

brightly,

glitter

to

appear

as,

appear

to

be,

seem

to

come

to

light,

be

visible,

appear

to

lighten

up,

illuminate,

brighten.

2.

वि-भा,

f.

light,

lustre

a

ray

of

light

beauty.

—विभा-कर,

अस्,

m.

‘light-maker,

the

sun

fire

N.

of

a

kind

of

plant

or

tree

(

=

अर्क,

चित्रक

).

—विभा-वस्,

आन्,

m.

(

a

doubtful

word

),

the

sun

(

?

).

—विभा-वसु,

उस्,

उस्,

उ,

abounding

in

light,

(

Sāy.

दीप्ति-रोचन

)

(

उस्

),

m.

the

sun,

fire

the

moon

a

sort

of

necklace

or

garland

N.

of

a

Gandharva

(

who

is

said

to

have

stolen

the

Soma

from

Gāyatrī

as

she

was

carrying

it

to

the

gods

).

—विभा-साह्,

ट्,

ट्,

ट्,

Ved.

splendor-surpassing.

Benfey English

विभा

वि-भा,

Feminine.

1.

Light.

2.

Lustre,

Nalod.

1,

48.

3.

Beauty.

4.

A

ray

of

light.

Chandas Sanskrit

सम-वृत्तम्,

अक्षराणि →

52,

पादेऽक्षराणि →

13

मात्राः →

20

सङ्ख्याजातिः

-

अतिजगती

मात्रा-विन्यासः

दा

दा

दा

दा

दा

दा

दा

लक्षण-मूलम् →

आनन्दमिश्र-जालक्षेत्रम्

Hindi Hindi

करने

के

लिए

सजाना

Apte Hindi Hindi

विभा

अदा*

पर*

वि+भा

-

चमकना

विभा

अदा*

पर*

वि+भा

-

"दिखाई

देना,

प्रकट

होना"

विभा

स्त्रीलिङ्गम्

-

वि

+

भा

+

क्विप्

"प्रकाश,

आभा"

विभा

स्त्रीलिङ्गम्

-

-

"प्रकाश,

किरण"

विभा

स्त्रीलिङ्गम्

-

-

सौन्दर्य

L R Vaidya English

viBA

{%

f.

%}

1.

Light,

lustre

2.

beauty

3.

a

ray

of

light.

Bopp Latin

विभा

f.

(

r.

भा

praef.

वि

)

lumen,

splendor.

Schmidt Nachtrage zum Sanskrit Worterbuch German

°विभा

Adj.

f.

=

विविधकान्तिर्

यस्याः,

H

V,

140.

Wordnet Sanskrit

Synonyms

रश्मिः,

मरीचिः,

करः,

अभीशुः,

अभीषुः,

मयूखः,

गभस्तिः,

दीधितिः,

अर्कत्विट्,

पादः,

उस्रः,

रुचिः,

त्विषिः,

विभा,

अर्चिस्,

भानुः,

शिपिः,

धृष्णिः,

पृष्टिः,

वीचिः,

घृणिः,

उपधृतिः,

पृश्निः,

स्योनः,

स्यूमः,

किरणः,

अंशुः,

किरणः

(Noun)

प्रकाशस्य

अतिसूक्ष्माः

रेखाः

याः

सूर्यचन्द्रादिभ्यः

ज्योतिष्मद्भ्यः

पदार्थेभ्यः

निष्कस्य

विकीर्यमाणाः

दृश्यन्ते।

"सूर्यस्य

रश्मिभिः

दिनस्य

प्रारम्भः

भवति।"

Synonyms

प्रकाश्,

द्युत्,

विद्युत्,

दीप्,

भा,

विभा,

भास्,

राज्,

लस्,

विलस्,

विभास्,

शुभ्,

विदीप्,

भ्राज्,

भ्राश्,

भ्लाश्,

विभ्राज्,

अभिविराज्,

प्रतप्,

चकास्,

विशुभ्,

व्यतिभा,

शुच्

(Verb)

कान्त्या

प्रकाशनानुकूलः

व्यापारः।

"तस्याः

मुखं

तेजसा

प्रकाशते।"

Kalpadruma Sanskrit

विभा,

स्त्रीलिङ्गम्

(

वि

+

भा

+

क्विप्

)

किरणः

इतिहेमचन्द्रः

प्रकाशः

शोभा

इति

राज-निर्घण्टः

(

यथा,

साहित्यदर्पणे

१०

६६७

।“कमलेव

मतिर्मतिरिव

कमलातनुरिव

विभा

विभेव

तनुः

।धरणीव

धृतिर्धृतिरिव

धरणीसततं

विभाति

वत

यस्य

तव

”प्रकाशके,

त्रि

यथा,

ऋग्वेदे

१०

५५

।“यदुष

औच्छः

प्रथमा

विभानाम्

”“विभानां

विभासकानां

ग्रहनक्षत्रादीनाम्

।”इति

तद्भाष्ये

सायणः

)

Vachaspatyam Sanskrit

विभा

स्त्री

वि

+

भा--अचा

किरणे

हेमच०

शोमायां३

प्रकाशे

राजनि०

KridantaRupaMala Sanskrit

1

{@“भा

दीप्तौ”@}

2

3

भायकः-यिका,

4

भापकः-पिका,

बिभासकः-सिका,

बाभायकः-यिका

भाता-भात्री,

भापयिता-त्री,

बिभासिता-त्री,

बाभायिता-त्री

5

6

भान्-भान्ती-भाती,

7

भापयन्-न्ती,

बिभासन्-न्ती

--

भास्यन्-न्ती-ती,

भापयिष्यन्-न्ती-ती,

बिभासिष्यन्-न्ती-ती

--

8

व्यतिप्रभानः,

भापयमानः,

भापयिष्यमाणः,

--

बाभायमानः,

बाभायिष्यमाणः

भाः-भौ-भाः

--

--

सुप्रभातम्-तः,

भापितः,

बिभासितः,

बाभायितः-तवान्

9

निभः,

10

आभः,

11

भम्,

12

विभावरी,

13

भायः,

बिभासुः,

14

बाभाः

भातव्यम्,

भापयितव्यम्,

बिभासितव्यम्,

बाभायितव्यम्

15

प्रभानीयम्,

16

प्रभापनीयम्,

बिभासनीयम्,

बाभायनीयम्

भेयम्,

भाप्यम्,

बिभास्यम्,

बाभाय्यम्

ईषद्भानः-

17

दुर्भानः-सुभानः

--

--

भायमानः,

भापयमानः,

बिभास्यमानः,

बाभाय्यमानः

18

भायः,

भापः,

बिभासः,

बाभायः

भातुम्,

भापयितुम्,

बिभासितुम्,

बाभायितुम्

भातिः,

19

प्रतिभा,

प्रभा,

विभा,

आभा,

भाः

भापना,

बिभासा,

बाभाया

20

प्रभानम्,

भापनम्,

बिभासनम्,

बाभायनम्

भात्वा,

भापयित्या,

बिभासित्वा,

बाभायित्वा

प्रभाय,

प्रभाप्य,

प्रबिभास्य,

प्रबाभाय्य

भायम्

२,

भात्वा

२,

भापम्

२,

भापयित्वा

२,

बिभासम्

२,

बिभासित्वा

२,

बाभायम्

बाभायित्वा

21

भातुः,

22

भानुः,

23

भामः।

प्रासङ्गिक्यः

01

(

११५३

)

02

(

२-अदादिः-१०५१।

अक।

अनि।

पर।

)

03

[

[

७।

‘आतो

युक्चिण्कृतोः’

(

७-३-३३

)

इति

युगागमः।

एवं

घञि,

णमुल्यपि

ज्ञेयम्।

]

]

04

[

[

८।

ण्यन्ते

सर्वत्र,

आदन्तलक्षणः

पुगागमो

ज्ञेयः।

]

]

05

[

पृष्ठम्०९४७+

२८

]

06

[

[

१।

शतरि

शपि,

‘अदिप्रभृतिभ्यः--’

(

२-४-७२

)

इति

शपो

लुकि

रूपमेवम्।

स्त्रियाम्,

‘आच्छीनद्योः--’

(

७-१-८०

)

इति

नुम्विकल्पः।

]

]

07

[

[

२।

दीप्तेः

चित्तवत्कर्तृकत्वे,

‘अणावकर्मकात्

चित्तवत्कर्तृकात्’

(

१-३-८८

)

इति

ण्यन्तात्

परस्मैपदमेव।

अचित्तवत्कर्तृकत्वे

तु

शानजपि

भवतीति

विशेषः।

]

]

08

[

[

आ।

‘ष्यतिप्रभानो

विविधस्तदोच्चकैः

तत्रैधते

माङ्गलिकः

स्म

निस्वनः।’

वा।

वि।

१।

३५

]

]

09

[

[

३।

‘आतश्चोपसर्गे,

(

३-१-१३६

)

इति

कर्तरि

कप्रत्ययः।

‘आतो

लोप

इटि

च’

(

६-४-६४

)

इति

आकारलोपः।

निभः

=

तुल्यः।

अत्र

धात्वर्थानुगमाभावस्तु

उपसर्गवशात्

धातोरर्थान्तरे

वृत्तेरिति

ज्ञेयम्।

]

]

10

[

[

B।

‘मरुत्प्रयुक्ताश्च

मरुत्सखाभं

तमर्च्यमारादभिवर्तमानम्।’

रघुवंशे

२।

१०।

]

]

11

[

[

४।

‘अन्येभ्योऽपि

दृश्यत

इति

वाच्यम्’

(

वा।

३-२-१०१

)

इति

वचनादत्र

डप्रत्यये,

डित्त्वसामर्थ्यात्

भसंज्ञाभावेऽपि

टिलोपे

रूपमेवम्।

भातीति

भम्

=

नक्षत्रम्।

]

]

12

[

[

५।

विपूर्वकादस्मात्,

‘अन्येभ्योऽपि

दृश्यन्ते’

(

३-२-७५

)

इति

वनिप्प्रत्यये,

स्त्रियाम्,

‘वनो

च’

(

४-१-७

)

इति

ङीब्रेफौ

भवतः।

विभावरी

=

रात्रिः।

]

]

13

[

[

६।

‘श्याऽऽद्व्यध--’

(

३-१-१४१

)

इत्यादिना

कर्तरि

णप्रत्यये

युगागमे

रूपम्।

]

]

14

[

[

७।

यङन्तात्

पचाद्यचि

यङो

लोपे,

रूपमेवम्।

]

]

15

[

[

८।

‘न

भाभूपू--’

(

८-४-३४

)

इत्यनेन,

उपसर्गस्थ

न्निमित्तात्

परस्याच

उत्तरस्य

कृन्नकारस्य

णत्वनिषेधः।

]

]

16

[

[

९।

‘ण्यन्तभादीनामुपसंख्यानम्’

(

वा।

८-४-३४

)

इति

वचनात्

ण्यन्तेऽपि

कृन्न-

कारस्य

णत्वनिषेधः।

]

]

17

[

[

१०।

ईषदाद्युषपदेषु

खलपवादः,

आदन्तलक्षणो

युच्प्रत्ययः।

‘दुरः

षत्वणत्वयोरुप-

सर्गत्वप्रतिषेधो

वाच्यः।

(

वा।

१-४-६०

)’

इति

वचनान्न

णत्वं

षत्वं

वाऽत्रेति

ज्ञेयम्।

]

]

18

[

पृष्ठम्०९४८+

२४

]

19

[

[

१।

स्त्रियाम्,

‘आतश्चोपसर्गे’

(

३-३-१०६

)

इति

भावादावङ्

प्रत्ययः।

सम्पदादि-

त्वात्

(

वा।

३-३-९४

)

भावे

क्विपि

तु

भाः

इत्यपि

भवति।

]

]

20

[

[

आ।

‘हरेः

प्रगमनं

नास्ति

प्रभानं

हिमद्रुहः।’

भ।

का।

९।

१०७।

]

]

21

[

[

२।

‘कमिमनिजनिगाभा--’

(

द।

उ।

१-१२५

)

इत्यादिना

तुप्रत्ययः।

भातीति

भातुः

=

प्रकाशः।

]

]

22

[

[

३।

‘दाभाभ्यां

नुः’

(

द।

उ।

१-१४३

)

इति

नुप्रत्ययः।

भानुः

=

आदित्यः,

किरणश्च।

]

]

23

[

[

४।

‘अर्तिस्तु--’

(

द।

उ।

७-२६

)

इति

मन्प्रत्ययः।

भामः

=

क्रोधः।

]

]

Capeller German

विभा॑

glänzend

Feminine.

Glanz,

Pracht.

Grassman German

vibhā́,

a.,

strahlend

[

von

bhā

m.

].

-ā́nām

[

f.

]

prathamā́

(

uṣā́s

)

{881,

4}.

Burnouf French

विभा

विभा

feminine

(

भा

)

lumière,

éclat,

rayon

au

fig.

beauté.

विभाकर

masculine

(

कृ

)

le

feu

le

Soleil.

Stchoupak French

वि-भा-

apparaître

s'éclairer,

se

manifester,

sauter

aux

yeux

resplendir

retentir

apparaître

comme

illuminer

°भात-

devenu

clair

(

dit

de

la

nuit

finissante

)

apparu

nt.

point

du

jour,

aube.

वि-भा-

Feminine.

lumière,

éclat.

°वसु-

Masculine.

feu,

Agni

soleil

Neuter.

de

divers

personnages.

°वायु-

Masculine.

brise

matinale.