Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel

लीलावती (lIlAvatI)

 
Shabda Sagara English

लीलावती

Feminine.

(

-ती

)

A

wanton

or

sportful

woman.

Etymology

लीला,

and

मतुप्

affs.

Yates English

लीलावती

(

ती

)

3.

Feminine.

A

wanton.

Wilson English

लीलावती

Feminine.

(

-ती

)

A

wanton

or

sportful

woman.

Etymology

लीला,

and

मतुप्

Affix.

Monier Williams Cologne English

लीला—वती

feminine.

a

beautiful

and

charming

woman,

bhartṛhari

hitopadeśa

et cetera.

nalopākhyāna

of

Durgā,

Catalogue(s)

of

the

wife

of

the

Asura

Maya,

kathāsaritsāgara

of

a

Surāṅganā,

Siṃhās.

of

a

wife

of

Avīkṣita,

mārkaṇḍeya-purāṇa

of

a

merchant's

daughter,

hitopadeśa

a

kind

of

metre,

Colebrooke

nalopākhyāna

of

various

works

(

especially.

of

a

well-known

treatise

on

arithmetic,

algebra,

and

geometry

by

Bhāskarācārya,

Colebrooke

Indian Wisdom, by Sir M. Monier-Williams

176,

183

also

abbreviated

for

न्याय-ल्°

)

Benfey English

लीलावती

लीलावती,

i.

e.

लीला

+

वन्त्

+

ई,

Feminine.

A

wanton

woman,

Hit.

i.

d.

193,

M.M.

Apte Hindi Hindi

लीलावती

स्त्रीलिङ्गम्

-

-

मनोहर

या

लावण्यवती

स्त्री

लीलावती

स्त्रीलिङ्गम्

-

-

श्रृंगारप्रिय

या

स्वेच्छाचारिणी

स्त्री

लीलावती

स्त्रीलिङ्गम्

-

-

दुर्गा

का

नाम

L R Vaidya English

lIlA-vatI

{%

f.

%}

1.

a

name

of

Durgā

2.

a

wanton

woman

3.

a

charming

woman,

e.g.

लीलावतीनां

सहजा

विलासाः.

Aufrecht Catalogus Catalogorum English

लीलावती

ny.

See

Nyāyalīlāvatī.

लीलावती

a

romance.

Mentioned

by

Vāgbhaṭa

in

Alaṃ-

kāratilaka.

लीलावती

sometimes

called

पाटीलीलावती

the

first

part

of

the

Siddhāntaśiromaṇi

by

Bhāskara,

treating

of

arithmetic

and

algebra.

IO.

1904.

W.

p.

230.

231.

Cambr.

51.

Paris

(

B

184

).

K.

240.

B.

4,

154.

Report

XXXV.

Ben.

28.

Bik.

314.

Pheh

7.

Rādh

35

(

and

C.

).

Burnell

75^a.

Oppert

785.

1561.

2022.

2023.

2424.

2691.

8225.

II,

1156.

3262.

4912.

6411.

6696.

8344.

9897.

Rice

38

(

and

C.

).

Peters.

1,

119.

3,

398.

BP.

309.

Sūcīpattra

19.

Bījapāṭī.

B.

4,

154.

Saṃjñāpāṭī.

B.

4,

156.

C.

B.

4,

156.

Rādh

43.

NW.

560.

Oppert

II,

6697.

C.

by

Kṛṣṇa.

NW.

518.

NP.

II,

74.

IX,

52.

C.

Gaṇitāmṛtasāgarī

by

Gaṅgādhara,

son

of

Go-

vardhana.

W.

p.

231.

L.

1254.

B.

4,

122.

154.

Report

XXXV.

NP.

V,

88.

Gu.

6.

W.

1739.

Peters.

1,

119.

3,

398.

Sūcīpattra

19.

C.

Buddhivilāsinī

by

Gaṇeśa,

son

of

Keśava,

composed

in

1546.

IO.

89.

Ben.

28.

NW.

550.

Oudh

XIII,

60.

NP.

V,

4.

VIII,

58.

Oppert

II,

6412

(

by

Rāmakṛṣṇa?

).

9893.

Sūcīpattra

19.

C.

by

Dāmodara.

B.

4,

154.

C.

by

Devīsahāya.

Rādh

35.

NW.

518.

This

is

rather

an

abstract

of

the

Līlāvatī.

C.

by

Paraśurāma.

B.

4,

156.

C.

by

Mahīdāsa,

composed

in

1587.

NP.

VII,

36.

BP.

82.

273.

368.

C.

Mitabhāṣiṇī

by

Raṅganātha,

son

of

Nṛsiṃha.

IO.

133.

Sūcīpattra

19.

C.

Gaṇitāmṛtalaharī

by

Rāmakṛṣṇa,

son

of

Nṛ-

siṃha.

IO.

1807.

1895.

K.

240.

Poona

281.

Oppert

1562.

8226.

Sūcīpattra

19.

C.

Manorañjana

by

Rāmakṛṣṇadeva,

son

of

Sadā-

deva.

Colebrooke

Misc.

Essays

II^2,

408.

C.

Pāṭīlīlāvatībhūṣaṇa

by

Rāmacandra.

B.

4,

156.

NP.

VIII,

58.

IX,

46

(

in

these

last

called

Ga-

ṇitāmṛtakūpikā

).

C.

by

Rāmadatta.

NW.

518

(

Ramādatta

).

C.

by

Lakṣmīnātha.

NP.

IX,

46.

C.

Nisṛṣṭārthadūtī

by

Viśvarūpa.

Ben.

28.

NP.

VIII,

54.

SB.

256.

C.

by

Vṛndāvana.

NW.

536.

C.

Pāṭīgaṇitaṭīkā

by

Śrīdhara

Maithila.

Mack.

130.

B.

4,

154.

C.

Gaṇitāmṛtakūpikā

by

Sūryadāsa.

IO.

115.

K.

224.

NP.

V,

88.

Poona

280.

Sūcīpattra

19.

Līlāvatyudāharaṇa.

Rādh

35.

43.

--by

Candraśekhara

Paṭanāyaka.

K.

240.

--by

Viśveśvara.

L.

2227.

लीलावती

jy.

by

Śrīdhara.

B.

4,

198.

लीलावती

Tattvacintāmaṇidīdhitiṭīkā

by

Rāmakṛṣṇa.

लीलावती

Praśastapādabhāṣyaṭīkā

by

Śrīvatsācārya.

लीलावती

sometimes

called

पाटीलीलावती

by

Bhā-

skara.

Fl.

259.

Gov.

Or.

Libr.

Madras

81.

IO.

89.

1049.

1122.

1493.

1510.

1904.

1968.

2274.

2367.

2409.

2649.

2657.

2658.

Oudh

XX,

136.

Peters.

4,

37.

Rgb.

863.

903.

Stein

172.

C.

by

Bhāskara.

Oudh

XX,

104.

126.

C.

Gaṇitāmṛtasāgarī

by

Gaṅgādhara,

son

of

Gova-

rdhana.

IO.

728.

1061

(

fr.

).

1895

(

fr.

).

2278.

Peters.

4,

37.

C.

Buddhivilāsinī

by

Gaṇeśa,

son

of

Keśava.

Devīpr.

79,

14.

Fl.

498.

Gov.

Or.

Libr.

Madras

81.

IO.

89.

1012.

2279.

Oudh

XX,

106.

Peters.

4,

37.

Stein

172.

C.

Līlāvatīvilāsa

by

Devīsahāya.

Stein

172.

C.

by

Paraśurāma.

Rgb.

864.

C.

by

Mahīdāsa.

Rgb.

865.

C.

by

Mopadeva,

son

of

Suvarṇakāra

Bhīmadeva.

Stein

172.

C.

Mitabhāṣiṇī

by

Raṅganātha,

son

of

Nṛsiṃha.

IO.

133.

2276.

C.

Gaṇitāmṛtalaharī

by

Rāmakṛṣṇa,

son

of

Lakṣmaṇa,

grandson

of

Nṛsiṃha.

IO.

1807.

1895

(

fr.

).

C.

Manorañjana

by

Rāmakṛṣṇadeva,

son

of

Sadā-

śiva

(

called

also

Āpadeva

).

IO.

1742.

2277.

C.

Līlāvatīvāsanābhāṣya

Gaṇakabhūṣaṇa

by

Rā-

macandra

Bhaṭṭa,

son

of

Poṣaṇa

Bhaṭṭa.

Stein

172

(

inc.

).

C.

Pāṭīgaṇita,

Pāṭīvyākhyāna,

or

Līlāvatyudāharaṇa

by

Vīreśvara.

IO.

1976

(

inc.

).

C.

Gaṇitāmṛtakūpikā

by

Sūryadāsa.

IO.

115.

2275.

लीलावती

by

Bhāskara.

Ulwar

1949.

C.

Buddhivilāsinī

by

Gaṇeśa,

son

of

Keśava.

Ulwar

1949.

1952.

C.

by

Paraśurāma,

son

of

Śrīharṣa.

Ulwar

1951.

Extr.

567.

C.

Manorañjana

by

Rāmakṛṣṇadeva,

son

of

Āpa-

deva.

Ulwar

1953.

C.

Nisṛṣṭārthadūtī

by

Viśvarūpa,

son

of

Raṅga-

nātha.

Ulwar

1950.

Extr.

566.

लीलावती

astron.

by

Bhāskara,

son

of

Maheśvara.

AS

p.

168

(

2

MSS.

).

Lz.

959.

960

(

inc.

).

Peters.

6,

439.

Līlāvatīvāsanābhāṣya

by

the

same.

Bd.

849.

C.

by

Rāmacandra.

Bd.

849.

C.

Gaṇitāmṛtasāgarī

by

Gaṅgādhara,

son

of

Gova-

rdhana.

AS

p.

168.

Lz.

961.

C.

by

Govardhana.

Peters.

6,

439.

C.

by

Parameśvara,

son

of

Rudra.

See

Whish

139.

C.

by

Moṣadeva

(

Stein

writes

Mopadeva

),

son

of

Bhīmadeva.

Bd.

850.

C.

by

Rāmakṛṣṇa,

son

of

Lakṣmaṇa.

Lz.

962

(

fr.

).

C.

Manorañjana

by

Rāmakṛṣṇadeva.

AS

p.

168

(

placed

wrongly

under

Gaṇitādhyāya

).

C.

Gaṇitāmṛtakūpikā

by

Sūryadāsa.

AS

p.

168

(

2

MSS.

).

Udāharaṇa

by

Kṛpārāma.

AS

p.

168.

--by

Vīreśvara.

AS

p.

168.

Wordnet Sanskrit

Synonyms

लीलावती

(Noun)

मात्रिकः

छन्दोविशेषः।

"लीलावत्यां

दशमे

अष्टमे

चतुर्दशे

स्थाने

विरामेण

सह

आहत्य

द्वात्रिंशत्

मात्राः

सन्ति।"

Synonyms

लीलावती

(Noun)

एका

रागिणी।

"लीलावती

सम्पूर्णायाः

जातेः

रागिणी

अस्ति।"

Synonyms

दुर्गा,

उमा,

कात्यायनी,

गौरी,

ब्रह्माणी,

काली,

हैमवती,

ईश्वरा,

शिवा,

भवानी,

रुद्राणी,

सर्वाणी,

सर्वमङ्गला,

अपर्णा,

पार्वती,

मृडानी,

लीलावती,

चणडिका,

अम्बिका,

शारदा,

चण्डी,

चण्डा,

चण्डनायिका,

गिरिजा,

मङ्गला,

नारायणी,

महामाया,

वैष्णवी,

महेश्वरी,

कोट्टवी,

षष्ठी,

माधवी,

नगनन्दिनी,

जयन्ती,

भार्गवी,

रम्भा,

सिंहरथा,

सती,

भ्रामरी,

दक्षकन्या,

महिषमर्दिनी,

हेरम्बजननी,

सावित्री,

कृष्णपिङ्गला,

वृषाकपायी,

लम्बा,

हिमशैलजा,

कार्त्तिकेयप्रसूः,

आद्या,

नित्या,

विद्या,

शुभह्करी,

सात्त्विकी,

राजसी,

तामसी,

भीमा,

नन्दनन्दिनी,

महामायी,

शूलधरा,

सुनन्दा,

शुम्यभघातिनी,

ह्री,

पर्वतराजतनया,

हिमालयसुता,

महेश्वरवनिता,

सत्या,

भगवती,

ईशाना,

सनातनी,

महाकाली,

शिवानी,

हरवल्लभा,

उग्रचण्डा,

चामुण्डा,

विधात्री,

आनन्दा,

महामात्रा,

महामुद्रा,

माकरी,

भौमी,

कल्याणी,

कृष्णा,

मानदात्री,

मदालसा,

मानिनी,

चार्वङ्गी,

वाणी,

ईशा,

वलेशी,

भ्रमरी,

भूष्या,

फाल्गुनी,

यती,

ब्रह्ममयी,

भाविनी,

देवी,

अचिन्ता,

त्रिनेत्रा,

त्रिशूला,

चर्चिका,

तीव्रा,

नन्दिनी,

नन्दा,

धरित्रिणी,

मातृका,

चिदानन्दस्वरूपिणी,

मनस्विनी,

महादेवी,

निद्रारूपा,

भवानिका,

तारा,

नीलसरस्वती,

कालिका,

उग्रतारा,

कामेश्वरी,

सुन्दरी,

भैरवी,

राजराजेश्वरी,

भुवनेशी,

त्वरिता,

महालक्ष्मी,

राजीवलोचनी,

धनदा,

वागीश्वरी,

त्रिपुरा,

ज्वाल्मुखी,

वगलामुखी,

सिद्धविद्या,

अन्नपूर्णा,

विशालाक्षी,

सुभगा,

सगुणा,

निर्गुणा,

धवला,

गीतिः,

गीतवाद्यप्रिया,

अट्टालवासिनी,

अट्टहासिनी,

घोरा,

प्रेमा,

वटेश्वरी,

कीर्तिदा,

बुद्धिदा,

अवीरा,

पण्डितालयवासिनी,

मण्डिता,

संवत्सरा,

कृष्णरूपा,

बलिप्रिया,

तुमुला,

कामिनी,

कामरूपा,

पुण्यदा,

विष्णुचक्रधरा,

पञ्चमा,

वृन्दावनस्वरूपिणी,

अयोध्यारुपिणी,

मायावती,

जीमूतवसना,

जगन्नाथस्वरूपिणी,

कृत्तिवसना,

त्रियामा,

जमलार्जुनी,

यामिनी,

यशोदा,

यादवी,

जगती,

कृष्णजाया,

सत्यभामा,

सुभद्रिका,

लक्ष्मणा,

दिगम्बरी,

पृथुका,

तीक्ष्णा,

आचारा,

अक्रूरा,

जाह्नवी,

गण्डकी,

ध्येया,

जृम्भणी,

मोहिनी,

विकारा,

अक्षरवासिनी,

अंशका,

पत्रिका,

पवित्रिका,

तुलसी,

अतुला,

जानकी,

वन्द्या,

कामना,

नारसिंही,

गिरीशा,

साध्वी,

कल्याणी,

कमला,

कान्ता,

शान्ता,

कुला,

वेदमाता,

कर्मदा,

सन्ध्या,

त्रिपुरसुन्दरी,

रासेशी,

दक्षयज्ञविनाशिनी,

अनन्ता,

धर्मेश्वरी,

चक्रेश्वरी,

खञ्जना,

विदग्धा,

कुञ्जिका,

चित्रा,

सुलेखा,

चतुर्भुजा,

राका,

प्रज्ञा,

ऋद्भिदा,

तापिनी,

तपा,

सुमन्त्रा,

दूती,

अशनी,

कराला,

कालकी,

कुष्माण्डी,

कैटभा,

कैटभी,

क्षत्रिया,

क्षमा,

क्षेमा,

चण्डालिका,

जयन्ती,

भेरुण्डा

(Noun)

सा

देवी

यया

नैके

दैत्याः

हताः

तथा

या

आदिशक्तिः

अस्ति

इति

मन्यते।

"नवरात्रोत्सवे

स्थाने

स्थाने

दुर्गायाः

प्रतिष्ठापना

क्रियते।"

Synonyms

लीलावती

(Noun)

एकः

ग्रन्थः

"लीलावती

इति

भास्कराचार्येण

लिखितः

ग्रन्थः

ख्यातः"

Synonyms

लीलावती

(Noun)

एका

वणिक्कन्या

"लीलावत्याः

उल्लेखः

हितोपदेशे

वर्तते"

Synonyms

लीलावती

(Noun)

ग्रन्थप्रकारविशेषः

"लीलावती

इति

ग्रन्थप्रकारः

नैकेषु

शास्त्रेषु

दृश्यते"

Synonyms

लीलावती

(Noun)

अवीक्षितस्य

पत्नी

"लीलावत्याः

उल्लेखः

मार्कण्डेयपुराणे

वर्तते"

Synonyms

लीलावती

(Noun)

एका

सुराङ्गना

"लीलावत्याः

उल्लेखः

विक्रमादित्यचरिते

वर्तते"

Synonyms

लीलावती

(Noun)

मयस्य

पत्नी

"लीलावत्याः

उल्लेखः

कथासरित्सागरे

वर्तते"

Purana English

लीलावती

/

LĪLĀVATĪ

I.

Wife

of

dhruvasandhi,

King

of

kosala.

(

For

details

see

under

dhruvasandhi

)

लीलावती

/

LĪLĀVATĪ

II.

A

prostitute

who

attained

Svarga

by

simply

observing

the

Śuklāṣṭamīvrata

in

the

month

of

Proṣṭhapada

in

which

was

born

Rādhādevī.

Chapter

seven,

Brahmakhaṇḍa

of

padma

purāṇa

contains

the

following

story.

In

times

of

old

in

kṛtayuga

there

was

a

beautiful

prostitute

of

the

name

līlāvatī.

Once

she

went

away

from

her

own

town

to

another

in

search

of

better

prospects.

There

she

saw

a

big

assemblage

of

people

in

a

temple.

They

were

observing

Rādhāṣṭamīvrata

and

worshipping

their

deity

with

scented

flowers

and

incense

of

sweet

fragrance.

Some

were

reciting

prayers,

some

were

singing

and

yet

others

were

dancing.

The

whole

atmosphere

was

filled

with

devotion.

līlāvatī

went

to

them

and

enquired

about

it.

They

told

her

that

that

day

was

the

birthday

of

Rādhādevī,

the

Śuklāṣṭamī

of

the

month

of

Proṣṭhapada,

and

if

anyone

observed

vrata

on

that

day

worshipping

Rādhādevī

he

would

be

absolved

of

all

sins.

On

hearing

that,

Līlāvati

decided

to

observe

the

vrata.

She

joined

the

devotees

of

the

temple

and

observed

the

vrata

with

great

devotion.

Soon

she

died

of

snake-bite

and

the

servants

of

yama

came

to

take

her

soul

to

hell

because

of

the

sins

she

had

committed

as

a

prostitute.

But

before

the

Yamadūtas

could

touch

her,

Pārṣadas

of

Mahāviṣṇu

wearing

the

insignia

of

śaṅkha,

cakra,

gadā

and

padma

came

to

her

with

a

chariot

drawn

by

kingly

swans

and

took

her

to

heaven.

Kalpadruma Sanskrit

लीलावती,

स्त्रीलिङ्गम्

(

लीलास्त्यस्या

इति

लीला

+मतुप्

मस्य

वः

)

केलियुक्ता

विलासवती

।शृङ्गारभावचेष्टान्विता

खेलाविशिष्टा

इतिलीलाशब्दार्थदर्शनात्

*

भास्कराचार्य्यस्यपत्नी

तत्कृताङ्कग्रन्थः

यथा

गोदावरीतीर-निवासिनो

महाराष्ट्रदेशोद्भवस्य

श्रीभास्करा-चार्य्यस्य

ग्रन्थकर्त्तुः

सुप्रिया

लीलावती

विरह-विक्षिण्णहृदयस्य

तां

पदैर्लीलावत्या

लीला-वतीमिव

इति

लीलावतीग्रन्थस्य

मङ्गला-चरणश्लोकस्य

टीकायां

भवेशः

*

(

अवि-क्षितनृपतेः

स्त्रीविशेषः

यथा,

मार्कण्डेये

।१२३

१७

।“लीलावती

वीरसुता

वीरभद्रसुतानिभा

)वेश्याविशेषः

यथा,

--“अभिरूपेण

सम्पन्नान्

घट्टयित्वा

विना

भृतिम्

।धर्म्मकार्य्यमिति

ज्ञात्वा

गृह्णाति

कथञ्चन

योऽसौ

सुवर्णकारश्च

दरिद्रोऽप्यथ

सत्त्ववान्

।न

मूल्यमादाद्वेश्यातः

सभार्य्य

ऋद्धिसंयुतः

।सप्तद्वीपपतिर्ज्जातः

सूर्य्यायुतसमप्रभः

”इति

मत्स्यपुराणे

लीलावतीवेश्याया

लवणाचल-दाने

हेमतरुघटकस्य

तथाविधफलदर्शनात्

।इति

तिथ्यादितत्त्वम्

*

न्यायग्रन्थविशेषः

।तस्य

द्वितीयश्लोको

यथा,

--“द्रव्यं

नाकुलमुज्ज्वलो

गुणगणः

कर्म्माधिकंश्लाघ्यतेजातिर्व्विप्लुतिमागता

पुनः

श्लाघ्या

विशेष-स्थितिः

।सम्बन्धः

सहजो

गुणादिभिरयं

यत्रास्तु

सत्-प्रीतयेसान्वीक्षा

नयवेश्मकर्म्मकुशला

श्रीन्यायलीला-वती

”इति

मण्डनमिश्रः

Vachaspatyam Sanskrit

लीलावती

स्त्री

लीला

+

अस्त्यर्थे

मतुप्

मस्य

वः

विलास-वत्यां

स्त्रियां,

भास्कराचार्य्यस्य

पुत्र्यां,

तत्कृते

अङ्क-ग्रन्थभेदे

मण्डनाचार्य्यस्य

भार्य्यायां

तन्नामके

न्यायशास्त्रप्रसिद्धे

“नाथः

सृजतीत्यादिके”

न्यायमतसिद्धपदार्थप्रतिपादके

ग्रन्थभेदे,

पुराणप्रसिद्धे

वेश्याभेदे

चति०

त०

मत्स्यपु०