Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel

रन्ध्र (randhra)

 
Shabda Sagara English

रन्ध्र

Neuter.

(

-न्ध्रं

)

1.

A

hole,

a

fissure,

a

cavity,

a

chasm.

2.

A

fault,

a

de-

fect.

Etymology

रम्

to

sport,

Affix.

क्विप्,

धृ

to

have

or

hold,

Affix.

Capeller Eng English

र॑न्ध्र

neuter

(

masculine

)

opening,

cleft,

hole,

pit

defect,

flaw,

weak

particle

Yates English

रन्ध्र

(

न्ध्रं

)

1.

Neuter.

A

hole

a

defect.

Spoken Sanskrit English

रन्ध्र

-

randhra

-

Neuter

-

hole

रन्ध्र

-

randhra

-

Neuter

-

cavity

रन्ध्र

-

randhra

-

Masculine

-

off

spring

of

a

Brahman

and

a

maitrI

रन्ध्र

-

randhra

-

Masculine

-

slit

रन्ध्र

-

randhra

-

Neuter

-

split

रन्ध्र

-

randhra

-

Neuter

-

flaw

रन्ध्र

-

randhra

-

Neuter

-

fissure

रन्ध्र

-

randhra

-

Neuter

-

vulva

रन्ध्र

-

randhra

-

Neuter

-

imperfection

रन्ध्र

-

randhra

-

Neuter

-

cavity

रन्ध्र

-

randhra

-

Neuter

-

weak

part

रन्ध्र

-

randhra

-

Neuter

-

aperture

रन्ध्र

-

randhra

-

Neuter

-

opening

रन्ध्र

-

randhra

-

Neuter

-

chasm

रन्ध्र

-

randhra

-

Neuter

-

defect

रन्ध्र

-

randhra

-

Neuter

-

fault

/

रन्ध्र

-

kha

/

randhra

-

Neuter

-

aperture

Wilson English

रन्ध्र

Neuter.

(

-न्ध्रं

)

1

A

hole,

a

fissure,

a

cavity,

a

chasm.

2

A

fault,

a

defect.

Etymology

रम

to

sport,

Affix.

क्विप्,

धृ

to

have

or

hold,

Affix.

क.

Apte English

रन्ध्रम्

[

randhram

],

[

Uṇâdisūtras.

2.28

]

A

hole,

an

aperture,

a

cavity,

an

opening,

a

chasm,

fissure

रन्ध्रोष्विवालक्ष्यनभःप्रदेशा

Raghuvamsa (Bombay).

13.56

15.82

नासाग्ररन्ध्रम्

Mâlatîmâdhava (Bombay).

1.1

क्रौञ्चरन्ध्रम्

Meghadūta (Bombay).

59.

(

a

)

A

weak

or

vulnerable

point,

assailable

point

रन्ध्रोपनिपातिनो$नर्थाः

Sakuntalâ (Bombay).

6

रन्ध्रान्वेषणदक्षाणां

द्विषामामिषतां

ययौ

Raghuvamsa (Bombay).

12.11

15.17

17.61

रन्ध्रं

प्रकृतीनाम्

Kau.

Atmanepada.

1.16.

(

b

)

A

defect,

fault,

an

imperfection.

A

symbolical

expression

for

the

number

'nine'.

(

there

being

nine

openings

in

the

human

body

).

The

vulva.

Name.

of

the

8th

astrological

mansion

Bri.

S.

A

mischief

रन्ध्रदर्शनासहैः

Dasakumâracharita (Bombay).

2.7.

-Comp

-अन्वेषिन्,

-अनुसारिन्

Adjective.

searching

or

watching

for

weak

points

रन्ध्रानुसारी

विषमः

कृतान्तः

Mṛichchhakaṭika

8.27.

-आगतम्

a

disease

which

attacks

the

throat

of

horses

रन्ध्रागत-

मथाश्वानां

शिखोद्भेदश्च

बर्हिणाम्

Mahâbhârata (Bombay).

*

12.283.54.

-गुप्तिः

concealing

one's

weak

points.

-प्रहारिन्

Adjective.

attacking

(

one

)

in

his

weak

points.

-बभ्रुः

a

rat.

-वंशः

a

hollow

bamboo.

Apte 1890 English

रंध्रं

1

A

hole,

an

aperture,

a

cavity,

an

opening,

a

chasm,

fissure

रंध्रेष्विवालक्ष्यनभःप्रदेशा

R.

13.

56.

15.

82

नासाग्ररंध्रं

Māl.

1.

1

क्रौंचरंध्रं

Me.

57.

2

(

a

)

A

weak

or

vulnerable

point,

assailable

point

रंध्रोपनिपातिनोऽनर्थाः

Ś.

6

रंध्रान्वेषणदक्षाणां

द्विषामामिषतां

ययौ

R.

12.

11

15.

17,

17.

61.

(

b

)

A

defect,

fault,

an

imperfection.

3

A

symbolical

expression

for

the

number

‘nine’,

(

there

being

nine

openings

in

the

human

body

).

Comp.

अन्वेषिन्,

अनुसारिन्

a.

searching

or

watching

for

weak

points

Mk.

8.

27.

आगतं

a

disease

which

attacks

the

throat

of

horses.

प्रहारिन्

a.

attacking

(

one

)

in

his

weak

points.

बभ्रुः

a

cat.

वंशः

a

hollow

bamboo.

Monier Williams Cologne English

र॑न्ध्र

neuter gender.

rarely

masculine gender.

(

prob.

from.

रद्

)

a

slit,

split,

opening,

aperture,

hole,

chasm,

fissure,

cavity,

ṛg-veda

et cetera.

et cetera.

(

nine

openings

are

reckoned

in

the

human

body

confer, compare.

under

and

sometimes

a

tenth

in

the

skull,

as

in

the

fontanel

of

an

infant

)

the

vulva,

bhāgavata-purāṇa

a

partic.

part

of

a

horse's

head,

varāha-mihira 's bṛhat-saṃhitā

śiśupāla-vadha

(

confer, compare.

उप-र्°

)

a

defect,

fault,

flaw,

imperfection,

weak

part,

yājñavalkya

mahābhārata

et cetera.

(

confer, compare.

छिद्र

)

nalopākhyāna

of

the

8th

astrological

mansion,

varāha-mihira 's bṛhat-saṃhitā

of

the

number

‘nine’

(

confer, compare.

above

),

Monier-Williams' Sanskrit-English Dictionary, 1st edition with marginal notes

र॑न्ध्र

masculine gender.

nalopākhyāna

of

a

son

of

Manu

Bhautya,

viṣṇu-purāṇa

(

v.l.

ब्रध्न

)

the

off

spring

of

a

Brāhman

and

a

Maitrī,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

Monier Williams 1872 English

रन्ध्र

रन्ध्र,

अम्,

n.

(

rarely

also

अस्,

m.

said

to

be

fr.

rt.

रध्,

probably

connected

with

rt.

रद्

),

a

slit,

split,

opening,

fissure,

aperture,

hole,

chasm,

vent,

cavity,

(

nine

openings

are

usually

reckoned

in

the

human

body,

viz.

two

in

the

nose,

eyes,

and

ears

respectively,

one

in

the

mouth,

urethra,

and

anus,

and

there

is

an

imaginary

tenth

opening

in

the

skull

)

a

symbolical

expression

for

the

number

nine

N.

of

a

particular

part

of

a

horse's

head

a

defect,

fault,

flaw,

imperfection,

weak

part,

assailable

point

N.

of

the

eighth

astrological

mansion.

—रन्-

ध्र-कण्ट,

अस्,

m.

a

species

of

plant

(

=

जाल-

वर्वूरक

).

—रन्ध्र-प्रहारिन्,

ई,

इणी,

इ,

attack-

ing

the

weak

places

(

of

an

enemy

).

—रन्ध्र-

बभ्रु,

उस्,

m.

a

rat.

—रन्ध्र-वंश,

अस्,

m.

a

hollow

bamboo.

—रन्ध्रागत

(

°र-आग्°

),

अम्,

n.

a

disease

which

attacks

the

throat

of

horses.

—रन्-

ध्रानुसारिन्

(

°र-अन्°

)

or

रन्ध्रान्वेषिन्

(

°र-

अन्°

),

ई,

इणी,

इ,

looking

out

for

flaws,

picking

holes,

seeking

for

weak

or

assailable

points

[

cf.

छिद्रान्-

वेषिन्।

]

—रन्ध्रान्वेषण

(

°र-अन्°

),

अम्,

n.

the

act

of

seeking

for

weak

places,

picking

holes,

searching

for

flaws.

—रन्ध्रापेक्षिन्

(

°र-अप्°

),

ई,

इणी,

इ,

watching

for

weak

or

assailable

places,

spying

out

holes,

looking

out

for

an

assailable

point.

Macdonell English

रन्ध्र

rándh-ra,

Neuter.

opening,

fissure,

chasm,

🞄hole

cavity

aperture

of

the

body

(

of

which

🞄ten

are

assumed,

including

a

supposed

one

🞄in

the

skull

)

defect,

imperfection

weak

or

🞄vulnerable

point:

-prahārin,

Adjective.

striking

at

🞄the

vulnerable

points

(

of

an

enemy

)

-anveṣin,

-anusārin,

Adjective.

watching

for

weak

points.

Benfey English

रन्ध्र

रन्ध्र,

i.

e.

रध्,

Caus.,

+

र,

Neuter.

1.

A

hole,

a

fissure,

Pañc.

ii.

d.

42

(

cf.

also

3.

).

2.

A

cavity,

Śiś.

4,

61.

3.

A

fault,

a

defect,

a

weak

point,

Pañc.

182,

2.

--

Compound

कर्ण-,

Masculine.

Neuter.

the

auditory

passage,

Bhāg.

P.

3,

13,

35.

नीरन्ध्र,

i.

e.

निस्-,

Adjective.

without

an

interstice,

Utt.

Rāmac.

143,

2.

Apte Hindi Hindi

रन्ध्रम्

नपुंलिङ्गम्

-

"रध्

+

रक्,

नुमागमः"

"विवर,

छेद,

गर्त,

मुँह

खाई,

दरार"

रन्ध्रम्

नपुंलिङ्गम्

-

-

"बलहीन

स्थान,

वह

जगह

जहाँ

आक्तमण

किया

जा

सके"

रन्ध्रम्

नपुंलिङ्गम्

-

-

"त्रुटि,

दोष,

कमी"

रन्ध्रम्

नपुंलिङ्गम्

-

"

रध्+रक्,

नुमागमः"

छिद्र

रन्ध्रम्

नपुंलिङ्गम्

-

"

रध्+रक्,

नुमागमः"

जन्मकुंडली

में

लग्न

से

आठवाँ

घर

Shabdartha Kaustubha Kannada

रन्ध्र

पदविभागः

नपुंसकलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಕಂಡಿ

/ಬಿಲ

/ವಿವರ

/ತೂತು

निष्पत्तिः

रध

(

हिंसासंराद्ध्योः

)

-

"रक्"

बाहु०

प्रयोगाः

)

"अधिगम्य

रन्ध्रमन्तरा

जनयन्

मण्डलभेदमन्यतः"

)

"एवमुक्ते

तदा

साध्व्या

रन्ध्रात्सद्योभवाद्भुवः"

उल्लेखाः

माघ०

१६-७३,

रघु०

१५-८२

रन्ध्र

पदविभागः

नपुंसकलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಯೋನಿ

/ಸ್ತ್ರೀಯರ

ಜನನೇಂದ್ರಿಯ

रन्ध्र

पदविभागः

नपुंसकलिङ्गः

कन्नडार्थः

ದೌರ್ಬಲ್ಯ

/ಆಕ್ರಮಣ

ಮಾಡಲು

ಸಾಧ್ಯವಾಗದ

ಸ್ಥಿತಿ

प्रयोगाः

"आवृणोदात्मनो

रन्ध्रं

रध्रेषु

प्रहरन्

रिपून्"

उल्लेखाः

रघु०

१७-६१

रन्ध्र

पदविभागः

नपुंसकलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಒಂಬತ್ತು

ಸಂಖ್ಯೆಯ

ಸಂಕೇತ

रन्ध्र

पदविभागः

नपुंसकलिङ्गः

कन्नडार्थः

ದೂಷಣೆ

/ನಿಂದೆ

विस्तारः

"रन्ध्रं

तु

दूषणे

छिद्रे"

-

मेदि०

रन्ध्र

पदविभागः

नपुंसकलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಲಗ್ನದಿಂದ

ಎಂಟನೆಯ

ಸ್ಥಾನ

L R Vaidya English

raMDra

{%

n.

%}

1.

A

hole,

an

aperture,

an

opening,

a

cavity,

हंसद्वारं

भृगुपतियशोवर्त्म

यत्क्रौंचरंध्रम्

Megh.i.57,

R.xv.82

2.

a

defect,

a

weak

poiut,

a

fault,

an

imperfection,

रंध्रान्वेषणदक्षाणां

द्विषामामिषतां

ययौ

R.xii.11.

Bhutasankhya Sanskrit

०,

अनन्त,

अन्तरिक्ष,

अभ्र,

अम्बर,

अम्बुद,

असत्,

आकाश,

खं,

ख,

गगन,

छिद्र,

जलद,

जलधर,

जलधरपथ,

दिव,

नग्न,

नभ,

पयोद,

पयोधर,

पुष्कर,

पूर्ण,

पृथु,

पृथुल,

बिन्दु,

मेघ,

रन्ध्र,

वरीय,

विन्दु,

वियत्,

विष्णुपद,

विष्णुपाद,

विहायस्,

वृहत्,

व्योम,

शून्य

९,

अङ्क,

अन्तर,

अम्बुजासन,

उपेन्द्र,

ऋद्धि,

कपाट,

कवाट,

कवि,

कूप,

केशव,

क्षत,

खग,

खचर,

खेगामी,

खेचर,

गम्भीर,

गाम्भीर,

गो,

ग्रह,

छिद्र,

तामिस्र,

तार्क्ष्यध्वज,

दिविसद्,

दुर्गा,

द्वार,

नन्द,

नभोग,

नव,

निधान,

निधि,

पट,

पदार्थ,

बल,

बिल,

मिति,

यन्त्र,

रत्न,

रन्ध्र,

लब्ध,

लब्धि,

वट,

विल,

विवर,

शुषिर,

सुषिर,

हरि

Bopp Latin

रन्ध्र

(

fortasse

a

r.

रध्,

insertâ

nasali,

suff.

)

n.

cava,

ca-

verna,

fissura.

MEGH.

43.

58.

P.

14.

Anekartha-Dvani-Manjari Sanskrit

अन्तर्

अन्तर्,

रन्ध्र,

वस्त्र,

विना,

मध्य,

व्यवधान,

अन्तरात्मन्,

बहिर्योग,

काश,

विशेष,

अवसर

रन्ध्रे

वस्त्रे

विना

मध्ये

व्यवधानेऽन्तरात्मनि

बहिर्योगे

काशे

विशेषेऽवसरेऽन्तरः

३४

verse

1.1.1.34

page

0003

Indian Epigraphical Glossary English

randhra

(

IE

7-1-2

EI

25

),

‘nine’

used

in

the

sense

of

‘cypher’

in

a

few

late

works.

Vedic Reference English

Randhra

seems,

in

the

phrase

Ukṣṇo

Randhra

occurring

in

one

passage

of

the

Rigveda

(

viii.

7,

26

),

to

be

the

name

of

a

place,

but

the

sense

is

very

doubtful.

In

the

Pañcaviṃśa

Brāhmaṇa

(

xiii.

9,

13

)

Ukṣṇo

randhra

is

the

name

of

a

man.

Amarakosha Sanskrit

रन्ध्र

नपुं।

बिलम्

समानार्थकाः

कुहर,

सुषिर,

विवर,

बिल,

छिद्र,

निर्व्यथन,

रोक,

रन्ध्र,

श्वभ्र,

वपा,

शुषि,

अवधि,

दर,

अन्तर

1।8।2।1।4

छिद्रं

निर्व्यथनं

रोकं

रन्ध्रं

श्वभ्रं

वपा

शुषिः।

गर्तावटौ

भुवि

श्वभ्रे

सरन्ध्रे

सुषिरं

त्रिषु॥

==>

भूमौ_वर्तमानं_रन्ध्रम्,

कृत्रिमगृहाकारगिरिविवरम्,

गिरिबिलम्

पदार्थ-विभागः

,

द्रव्यम्,

पृथ्वी,

अचलनिर्जीवः,

स्थानम्,

प्राकृतिकस्थानम्

Vachaspatyam Sanskrit

रन्ध्र

नपुंलिङ्गम्

रम--क्विप्

धृ--मूल०

कर्म०

छिद्रे

दूषणे

मेदि०ज्योतिषोक्ते

लग्नतोऽष्टमस्थाने

Capeller German

र॑न्ध्र

Neuter.

(

Masculine.

)

Öffnung,

Spalte,

Loch

Blöße,

Schwäche,

Mangel.

Grassman German

rándhra,

n.,

Höhle

[

von

einem

dem

griech.

λανϑάνω

verwandten

randh

].

-am

ukṣṇás

{627,

26}.

Burnouf French

रन्ध्र

रन्ध्र

neuter

fente,

fissure,

trou,

ca

verne,

antre.

Défaut,

vice.

रन्ध्रबभ्रु

masculine

rat.

Stchoupak French

रन्ध्र-

nt.

ouverture,

trou,

fente,

not.

ouverture

de

corps

humain

narine

vagin

portion

de

la

tête

du

cheval

défaut,

point

faible.

°प्रहारिन्-

a.

qui

attaque

aux

points

faibles.

रन्ध्रागत-

nt.

Neuter.

d'une

maladie

du

cheval.

रन्ध्रानुसारिन्-

a.

qui

vise

aux

points

faibles.

रन्ध्रोपनिपातिन्-

a.

(

adversité

)

qui

fait

irruption

aux

points

faibles.