Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel
युग्म (yugma)
This feature is only for logged in users. Please login to have full access to Kosha.
युग्म
-
yugma
-
Adjective
-
even
अपि
-
api
-
Indeclinable
-
even
[
to
express
emphasis
]
घटना
-
ghaTanA
-
Feminine
-
event
निर्णेता
-
nirNetA
-
Masculine
-
judge
[
in
a
competition,
sporting
event,
etc
]
सायङ्काल
-
sAyaGkAla
-
Masculine
-
evening
साय
-
sAya
-
Neuter
-
evening
तथापि
-
tathApi
-
expr.
-
eventhen
यद्यपि
-
yadyapi
-
Indeclinable
-
eventhough
घटनाप्रयुक्त
-
ghaTanAprayukta
-
Adjective
-
event-driven
[
computer
]
घटनाप्रेरित
-
ghaTanAprerita
-
Adjective
-
event-driven
[
computer
]
गतसायम्
-
gatasAyam
-
phrase
-
lastevening
नमस्कारः
-
namaskAraH
-
expr.
-
Goodevening.
प्रतिसायम्
-
pratisAyam
-
Indeclinable
-
everyevening
घटनापरामर्शी
-
ghaTanAparAmarzI
-
Masculine
-
eventhandler
[
computer
]
घटनापरामर्शक
-
ghaTanAparAmarzaka
-
Neuter
-
eventhandler
[
computer
]
सायङ्काले
-
sAyaGkAle
-
Indeclinable
-
intheevening
सन्ध्यासमये
-
sandhyAsamaye
-
Indeclinable
-
intheevening
आसायम्
-
AsAyam
-
Indeclinable
-
tilltheevening
ह्यः
सायम्
-
hyaHsAyam
-
phrase
-
yesterdayevening
अहम्
सायङ्काले
अटामि
-
ahamsAyaGkAleaTAmi
-
Sentence
-
Iwalkintheevening.
युग्म
-
yugma
-
Adjective
-
even
युग्म
-
yugma
-
Neuter
-
pair
युग्म
-
yugma
-
Adjective
-
bivalent
[
Biol.:
double
]
युग्म
-
yugma
-
Neuter
-
junction
युग्म
-
yugma
-
Neuter
-
brace
युग्म
-
yugma
-
Neuter
-
sign
of
the
zodiac
Gemini
युग्म
-
yugma
-
Neuter
-
confluence
युग्म
-
yugma
-
Neuter
-
twins
युग्म
-
yugma
-
Neuter
-
couple
युग्म
-
yugma
-
Neuter
-
double
zloka
युग्म
[
yugma
],
Adjective.
Even
युग्मासु
पुत्रा
जायन्ते
स्त्रियो$युग्मासु
रात्रिषु
।
तस्माद्
युग्मासु
पुत्रार्थी
संविशेदार्तवे
स्त्रियम्
Manusmṛiti.
3.48
Yâjñavalkya (Mr. Mandlik's Edition).
1.79.
ग्मम्
A
pair,
couple
see
अयुग्म.
Junction,
union.
Confluence
(
of
rivers
).
Twins.
A
couple
of
stanzas
forming
one
grammatical
sentence
द्वाभ्यां
युग्म-
मिति
प्रोक्तम्.
The
sign
Gemini
of
the
zodiac
युग्मान्ते
सूर्यमाहत्य
महोल्केव
दिवश्च्युता
Mahâbhârata (Bombay).
*
1.6.14.
Mixing,
uniting.
Compound.
-चारिन्
Adjective.
going
about
in
pairs.
-जa.
twin,
twin-born.
-पत्रः
mountain
ebony.
-विपुला
a
kind
of
metre.
-शुक्रम्
two
white
spots
in
the
eye.
युग्म
a.
Even
युग्मासु
पुत्रा
जायंते
स्त्रियोऽयुग्म
सु
रात्रिषु
।
तस्माद्युग्मासु
पुत्रार्थी
संविशेदार्तवे
स्त्रियं
Ms.
3.
48
Y.
1.
79.
ग्मं
1
A
pair,
couple
see
अयुग्म.
2
Junction,
union.
3
Confluence
(
of
rivers
).
4
Twins.
5
A
couple
of
stanzas
forming
one
grammatical
sentence:
द्वाभ्यां
युग्ममिति
प्रोक्तं
6
The
sign
Gemini
of
the
zodiac.
7
Mixing,
uniting.
Comp.
ज
a.
twin,
twin-born.
पत्रः
mountain
ebony.
युग्म,
अस्,
आ,
अम्,
even
[
cf.
अ-य्°
]
(
अम्
),
n.
a
pair,
couple,
brace
twins
the
sign
of
the
zodiac
Gemini
a
couple
of
Ślokas
or
two
verses
so
con-
nected
that
the
sense
is
only
completed
by
the
two
together
junction,
union,
mixing,
uniting
conflu-
ence
(
of
two
streams
).
—युग्म-ज,
औ,
m.
du.
twins.
—युग्म-पत्त्र,
अस्,
m.
mountain
ebony,
Bauhinia
Variegata
(
=
युग-पत्त्र
).
—युग्म-
पत्त्रिका,
f.
Dalbergia
Sissoo
(
=
युग-पत्त्रिका
)।
—युग्म-पर्ण,
अस्,
m.
Bauhinia
Variegata
Al-
stonia
Scholaris.
—युग्म-फला,
f.,
N.
of
various
plants
(
=
इन्द्र-चिर्बिटी,
वृश्चिकाली,
गन्धिका
)।
—युग्म-फलोत्तम
(
°ल-उत्°
),
अस्,
m.
Asclepias
Rosea.
—युग्म-विपुला,
f.
a
species
of
metre.
युग्म
yug-ma,
Adjective.
even
(
not
odd
)
Neuter.
pair,
🞄couple
twins
Gemini
(
sign
of
the
zodiac
)
🞄double
stanza
(
forming
one
sentence
)
confluence
🞄often
incorr.
for
yugya:
-ka,
Adjective.
id.
🞄n.
pair,
couple
double
stanza
-cārin,
Adjective.
🞄going
about
in
pairs
-janman,
Masculine.
du.
twins
🞄-apatyā,
Adjective.
Feminine.
having
twin
offspring,
being
🞄the
mother
of
twins.
युग्म
वि*
-
-
सम
युग्मम्
नपुंलिङ्गम्
-
"युज्
+
मक्,
कुत्वम्"
"जोड़ी,
दम्पती,
"
युग्मम्
नपुंलिङ्गम्
-
-
"संगम,
मिलाप
"
युग्मम्
नपुंलिङ्गम्
-
-
(
नदियों
का
)
संगम
युग्मम्
नपुंलिङ्गम्
-
-
जुड़वां
युग्मम्
नपुंलिङ्गम्
-
-
श्लोकार्ध
(
जिन
दो
से
मिलकर
पूरा
एक
वाक्य
बने
)
युग्मम्
नपुंलिङ्गम्
-
-
मिथुन
राशि
युग्म
वि*
-
युज्+मक्
"सम,
दो
से
भाग
होने
वाली
संख्या"
युग्मम्
नपुंलिङ्गम्
-
युज्+मक्
जोड़ा
युग्मम्
नपुंलिङ्गम्
-
युज्+मक्
"संघ,
जंकशन"
युग्मम्
नपुंलिङ्गम्
-
युज्+मक्
संगम
युग्मम्
नपुंलिङ्गम्
-
युज्+मक्
युगल
युग्मम्
नपुंलिङ्गम्
-
युज्+मक्
मिथुन
राशि
युग्म
पदविभागः
नपुंसकलिङ्गः
कन्नडार्थः
ಒಂದು
ಜೊತೆ
/ಎರಡು
/ಒಂದು
ಜೋಡಿ
निष्पत्तिः
युजिर्
(
योगे
)
-
"मक्"
(
उ०
१-१४३
)
व्युत्पत्तिः
युज्यते
प्रयोगाः
"तत्र
युग्मचारिणोः
क्रौञ्चयौरेकं
व्याधेन
वध्यमानं
ददर्श"
उल्लेखाः
उ०
रा०
२
युग्म
पदविभागः
नपुंसकलिङ्गः
कन्नडार्थः
ಮಿಥುನ
ರಾಶಿ
युग्म
पदविभागः
नपुंसकलिङ्गः
कन्नडार्थः
ಒಂದೇ
ವಾಕ್ಯದಲ್ಲಿ
ಅವಯವಾಗುವಂತೆ
ಎರಡು
ಶ್ಲೋಕಗಳ
ರಚನೆ
विस्तारः
"द्वाभ्यां
युग्ममिति
प्रोक्तं
त्रिभिः
श्लोकैर्विशेषकम्
।
कालापकं
चतुर्भिः
स्यात्तदूर्ध्वं
कुलकं
मतम्
॥"
युग्म
पदविभागः
विशेष्यनिघ्नम्
कन्नडार्थः
ಸಮವಾದ
/ಸಮಸಂಖ್ಯೆಯ
प्रयोगाः
"युग्मासु
पुत्रा
जयन्ते
स्त्रियोऽयुग्मासु
रात्रिषु"
उल्लेखाः
मनु०
३-४८
२,
अंस,
अक्षि,
अन्तक,
अम्बक,
अयन,
अश्वि,
अश्विनी,
ईक्षण,
ओष्ठ,
कर,
कर्ण,
कुच,
कुटुम्ब,
गरुत्,
गुल्फ,
चक्षु,
जङ्घा,
जानु,
दस्र,
दृश्
,
दृष्टि,
दोः,
द्वन्द्व,
द्वय,
द्वि,
ध्रुव,
नय,
नयन,
नासत्य,
नेत्र,
पक्ष,
पाणि,
बाहु,
भुज,
भुजा,
यम,
यमल,
युग,
युगल,
युग्म,
रविचन्द्रौ,
रविपुत्र,
लोचन,
श्रोत्र,
स्तन,
हस्त
वाह
पु
वाह,
युग्म,
घन,
वाहन,
मानविशेष,
बाहु
वाहो
युग्मं
घनो
वाहो
वाहो
वाहनमित्यपि
।
वाहो
मानविशेषः
स्याद्
वाहो
बाहुरिति
स्मृतः
॥
१२
॥
verse
1.1.1.12
page
0001
युग्म
(
I
)
lit,
pair
the
word
is
used
for
the
second
and
fourth
consonants
ख्,
घ्,
छ्,
झ्
etc.
of
the
five
classes
which,
in
a
way
are
combinations
of
two
consonants
cf.
युग्माः
सोष्माण:
R.
T.
16
cf
also
युग्मौ
सोष्माणौ
where
the
word
सोष्मन्
is
explained
as
उष्म।
वायुस्तेन
सह
वर्तन्त
इति
सोष्माण:
|
खघ
छझ
टढ
थध
फभ:
cf.also
युग्मयोद्वितीयचतुर्थयोः
(
2
)
even,
as
opposed
to
odd,
referring
to
the
vowels
ओ
and
औ
which
are
even
in
the
enumeration
ए
ओ
ऐ
अौ.
The
consonants
called
युग्म
viz.
ख,
घ
and
others
which
are
defined
as
युग्म
are
also
the
even
consonants
in
their
classes.
युग्म
नपुं।
युग्मम्
समानार्थकाः
युग्म,
युगल,
युग,
द्वन्द्व
2।5।38।2।4
पोतः
पाकोऽर्भको
डिम्भः
पृथुकः
शावकः
शिशुः।
स्त्रीपुंसौ
मिथुनं
द्वन्द्वं
युग्मं
तु
युगुलं
युगम्.।
==>
स्त्रीपुरुषयुग्मम्
पदार्थ-विभागः
,
द्रव्यम्,
पृथ्वी,
चलसजीवः
युग्मं,
क्लीबम्
(
युज्यते
इति
।
युज्
+
“युजिरुचि-तिजां
कुश्च
।”
उणा०
१
।
१४५
।
इति
मक्
।
)द्वयम्
।
योडा
इति
भाषा
।
तत्पर्य्यायः
।
द्बन्द्वम्
२युगलम्
३
युगम्
४
।
इत्यमरः
।
२
।
५
।
३८
॥
(
यथा,
रामायणे
।
२
।
९१
।
७६
।“पादुकोपानहाञ्चैव
युगान्यत्र
सहस्रशः
॥
”
)द्बितीयचतुर्थषष्ठाष्टमदशमद्वादशराशयः
।
यथा“क्रूरोऽथ
सौम्यः
पुरुषोऽङ्गना
चओजोऽथ
युग्मं
विषमः
समश्च
।चरस्थिरद्ब्यात्मकनामधेयामेषादयोऽमी
क्रमशः
प्रदिष्टाः
॥
”इति
ज्योतिस्तत्त्वम्
॥
(
द्बितीया
।
)
मेलनम्
।
यथा,
--“युग्माग्निकृतभूतानि
षण्मून्योर्व्वसुरन्ध्रयोः
।रुद्रेण
द्बादशी
युक्ता
चतुर्दश्याथ
पूर्णिमा
॥
प्रतिपदाप्यमावास्या
तिथ्योर्युग्मं
महाफलम्
।एतद्ब्यस्तं
महाघोरं
हन्ति
पुण्यं
पुराकृतम्
॥
द्बितीयातृतीययोश्चतुर्थीपञ्चम्योः
षष्ठीसप्तम्यो-रष्टमीनवम्योरेकादशीद्बादश्योः
चतुर्द्दशीपौर्ण-मास्योः
प्रतिपदमावास्ययोर्युग्मं
मेलनम्
।
तत्त-त्तिथिमात्रनिमित्तके
कर्म्मणि
महाफलम्
।एतत्
प्रयोजनन्तु
तिथिविशेषविहिते
कर्म्मणितिथिखण्डविशेषनियमनम्
।
स्वतिथ्या
कर्म्मानि-र्व्वाहे
सहायभावेनान्यतिथ्यनुप्रवेशादुपवासा-द्याचरणञ्च
।”
इति
तिथ्यादितत्त्वम्
॥
(
द्बय-विशिष्टे,
त्रि
।
यथा,
मनुः
।
३
।
४८
।“युग्मासु
पुत्त्रा
जायन्ते
स्त्रियोऽयुग्मासु
रात्रिषु
।तस्मात्
युग्मासु
पुत्त्रार्थीसंविशेदार्त्तवे
स्त्रियम्
॥
”
)
What is this? (Hidden Dictionary)
To avoid the clutter in the app, the unwanted dictionaries can be hidden to have clear view while browsing. This section shows entries from those hidden dictionaries if any.
How to hide/unhide dictionary?
Every dictionary entry will have top right corner menu . From there, you can hide or unhide dictionary. You must login to use this feature. So, KST can remember your preferences of hidden dictionaries.