Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel

मेदिनी (medinI)

 
Shabda Sagara English

मेदिनी

Feminine.

(

-नी

)

The

earth.

Etymology

मेदस्

adeps,

इनि

and

ङीप्

affs.

being

made,

according

to

the

legend,

of

the

adeps

of

two

demons

slain

by

BRAHMĀ.

Yates English

मेदिनी

(

नी

)

3.

Feminine.

The

earth.

Spoken Sanskrit English

मेदिनी

-

medinI

-

Feminine

-

place

मेदिनी

-

medinI

-

Feminine

-

ground

मेदिनी

-

medinI

-

Feminine

-

soil

मेदिनी

-

medinI

-

Feminine

-

having

fatness

or

fertility

मेदिनी

-

medinI

-

Feminine

-

spot

मेदिनी

-

medinI

-

Feminine

-

kind

of

musical

composition

मेदिनी

-

medinI

-

Feminine

-

Malay

beechwood

[

Gmelina

Arborea

-

Bot.

]

मेदिनी

-

medinI

-

Feminine

-

land

मेदिनी

-

medinI

-

Feminine

-

earth

मेदिनी

medinI

Feminine

having

fatness

or

fertility

Wilson English

मेदिनी

Feminine.

(

-नी

)

The

earth.

Etymology

मेदस्

adeps,

इनि

and

ङीप्

affs.

being

made,

according

to

the

legend,

of

the

adeps

of

two

demons

slain

by

BRAHMĀ.

Apte English

मेदिनी

[

mēdinī

],

1

The

earth

मामवति

सद्वीपा

रत्नसूरपि

मेदिनी

Raghuvamsa (Bombay).

1.65

चञ्चलं

वसु

नितान्तमुन्नता

मेदिनीमपि

हरन्त्यरातयः

Kirâtârjunîya.

13.

52

(

मधुकैटभयोरासीन्मेदसैव

परिप्लुता

तेनेयं

मेदिनीनाम्ना

सर्वतः

परिकीर्तिता

).

Ground,

land,

soil.

Spot,

place.

Name.

of

a

lexicon

(

मेदिनीकोश

).

Compound.

-ईशः,

-पतिः

a

king.

-जः

the

planet

Mars.

-दिनम्

a

natural

day.-द्रवः

dust.

-धरः

a

mountain.

Apte 1890 English

मेदिनी

1

The

earth

मामवति

सद्वीपा

रत्नसूरपि

मेदिनी

R.

1.

65

चचलं

वसु

नितांतमुन्नता

मेदिनीमपि

हरंत्यरातयः

Ki.

13.

52

(

मधुकैटभयोरासीन्मेदसैव

परिप्लुता

तेनेयं

मेदिनीनाम्ना

सर्वतः

परिकीर्तिता

).

2

Ground,

land,

soil.

3

Spot,

place.

4

N.

of

a

lexicon

(

मेदिनीकोश

).

Comp.

ईशः,

पतिः,

a

king.

द्रवः

dust.

Monier Williams Cologne English

मेदिनी

a

(

),

feminine.

See

next.

मेदिनी

b

feminine.

‘having

fatness

or

fertility’,

the

earth,

land,

soil,

ground,

taittirīya-āraṇyaka

mahābhārata

et cetera.

a

place,

spot,

harivaṃśa

a

kind

of

musical

composition,

saṃgīta-sārasaṃgraha

Gmelina

Arborea,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

equal, equivalent to, the same as, explained by.

मेदा,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

nalopākhyāna

of

a

lexicon

(

also

-कोश

or

मेदिनि-क्°

).

Monier Williams 1872 English

मेदिनी

मेदिनी,

f.

See

under

मेदिन्

above.

Macdonell English

मेदिनी

med-in-ī,

Feminine.

[

having

fatness

or

fertility:

🞄meda,

mid

],

earth

ground,

soil

🞄land,

country,

realm

spot,

place:

-ja,

Masculine.

son

🞄of

earth,

planet

Mars

-dhara,

Masculine.

supporter

🞄of

earth,

mountain

-nandana,

Masculine.

son

of

🞄earth,

planet

Mars

-pati,

Masculine.

lord

of

earth,

🞄king

-īśa,

Masculine.

id..

Benfey English

मेदिनी

मेदिनी

(

probably

=

मृदिनी,

and

based

on

its

original

form

मर्दिनी,

cf.

गेह,

वेतन

or

perhaps

मेद

+

इन्

+

),

Feminine.

1.

The

earth,

Pañc.

iii.

d.

41

earth,

Johns.

Sel.

95,

67.

2.

A

country,

Cān.

45

in

Berl.

Monatsb.

1864,

410.

Apte Hindi Hindi

मेदिनी

स्त्रीलिङ्गम्

-

मेद

+

इनि

+

ङीष्

पृथ्वी

मेदिनी

स्त्रीलिङ्गम्

-

-

"जमीन,

भूमि,

मिट्टी"

मेदिनी

स्त्रीलिङ्गम्

-

-

"स्थान,

जगह"

मेदिनी

स्त्रीलिङ्गम्

-

-

एक

कोश

का

नाम

Shabdartha Kaustubha Kannada

मेदिनी

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಭೂಮಿ

/ನೆಲ

निष्पत्तिः

"इनिः"

(

५-२-११५

)

व्युत्पत्तिः

मेदोऽस्या

अस्ति

प्रयोगाः

"स्वयं

प्रदुग्धेऽस्य

गुणैरुपस्तुना

वसूपमानस्य

वसूनि

मेदिनी"

उल्लेखाः

किरा०

१-१८

मेदिनी

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಮೇದಿನಿಕರಪಂಡಿತನಿಂದ

ರಚಿತವಾದ

ನಾನಾರ್ಥಶಬ್ದಕೋಶವೆಂಬ

ನಿಘಂಟು

L R Vaidya English

medinI

{%

f.

%}

1.

Land,

soil,

ground

2.

the

earth,

मामवति

सद्वीपा

रत्नसूरपि

मेदिनी

R.i.65

3.

name

of

a

lexicon.

Bhutasankhya Sanskrit

१,

अंशुमान्,

अचला,

अब्ज,

अमृतांशु,

अवनि,

आदि,

आस्य,

इन्दु,

इला,

उडुपति,

उर्वरा,

उर्वी,

ऋक्षेश,

एक,

एणधर,

औषधीश,

क,

कलाधर,

कलि,

कु,

कुमुदाकरप्रिय,

क्षपाकर,

क्षमा,

क्षिति,

क्षोणि,

क्षोणी,

क्षमा,

गो,

गोत्र,

गोत्रा,

ग्लौ,

चन्द्र,

चन्द्रमस्,

जगती,

जैवातृक,

ज्या,

तनु,

दाक्षायणीप्राणेश,

धरणी,

धरा,

धरित्री,

नायक,

निशाकर,

निशेश,

पितामह,

पृथिवी,

पृथ्वी,

प्रालेयांशु,

ब्रह्मा,

भुवन्यु,

भू,

भूमि,

मही,

मुख,

मृगलाञ्छन,

मृगाङ्क,

मेदिनी,

रजनीकर,

रजनीश,

रात्रिप,

रात्रीश,

रुग्ण,

रूप,

लपन,

वक्त्र,

वदन,

वसुधा,

वसुन्धरा,

वाक्,

विधु,

विरञ्चि,

विश्वम्भरा,

शशधर,

शशभृत्,

शशलाञ्छन,

शशाङ्क,

शशि,

शशी,

शीतकर,

शीतकिरण,

शीतद्युति,

शीतमयूख,

शीतरश्मि,

शीतांशु,

शुभ्रभानु,

श्वेत,

श्वेतांशु,

सितरश्मि,

सुधांशु,

सोम,

स्थिरा,

हरिणधृत्,

हरिणाङ्क,

हिमकर,

हिमगु,

हिमरश्मि,

हिमांशु

Bopp Latin

मेदिनी

f.

terra.

N.

11.

39.

Schmidt Nachtrage zum Sanskrit Worterbuch German

मेदिनी

°

=

म्लेच्छस्त्री,

S

II,

236,

1.

Wordnet Sanskrit

Synonyms

गम्भारी,

सर्वतोभद्रा,

काश्मरी,

मधुपर्णिका,

श्रीपर्णी,

भद्रपर्णी,

कार्श्मरी,

भद्रा,

गोपभद्रिका,

कुमुदा,

सदाभद्रा,

कट्फला,

कृष्णवृन्तिका,

कृष्णवृन्ता,

हीरा,

सर्वतोभद्रिका,

स्निग्धपर्णी,

सुभद्रा,

कम्भारी,

गोपभद्रा,

विदारिणी,

क्षीरिणी,

महाभद्रा,

मधुपर्णी,

स्वरुभद्रा,

कृष्णा,

अश्वेता,

रोहिणी,

गृष्टिः,

स्थूलत्वचा,

मधूमती,

सुफला,

मेदिनी,

महाकुमुदा,

सुदृढत्वचा

(Noun)

दृढकाष्ठयुक्तः

वृक्षविशेषः

यस्य

पर्णानि

पिप्पलवृक्षस्य

पर्णानाम्

इव

भवन्ति।

"गम्भार्याः

काष्ठेन

निर्मितः

पटहः

उत्तमः

आसीत्।"

Synonyms

मेदा,

मेदोद्भवा,

जीवनी,

श्रेष्ठा,

मणिच्छिद्रा,

विभावरी,

वसा,

स्वल्पपर्णिका,

मेदःसारा,

स्नेहवती,

मेदिनी,

मधुरा,

स्निग्धा,

मेधा,

द्रवा,

साध्वी,

शल्यदा,

बहुरन्ध्रिका,

पुरुषदन्तिका,

जीवनी

(Noun)

औषधिविशेषः।

"मेदा

ज्वरस्य

निवारणार्थम्

उपयुक्ता

भवति।"

Synonyms

पृथिवी,

भूः,

भूमिः,

अचला,

अनन्ता,

रसा,

विश्वम्भरा,

स्थिरा,

धरा,

धरित्री,

धरणी,

क्षौणी,

ज्या,

काश्यपी,

क्षितिः,

सर्वसहा,

वसुमती,

वसुधा,

उर्वी,

वसुन्धरा,

गोत्रा,

कुः,

पृथ्वी,

क्ष्मा,

अवनिः,

मेदिनी,

मही,

धरणी,

क्षोणिः,

क्षौणिः,

क्षमा,

अवनी,

महिः,

रत्नगर्भा,

सागराम्बरा,

अब्धिमेखला,

भूतधात्री,

रत्नावती,

देहिनी,

पारा,

विपुला,

मध्यमलोकवर्त्मा,

धारणी,

गन्धवती,

महाकान्ता,

खण्डनी,

गिरिकर्णिका,

धारयित्री,

धात्री,

अचलकीला,

गौः,

अब्धिद्वीपा,

इडा,

इडिका,

इला,

इलिका,

इरा,

आदिमा,

ईला,

वरा,

आद्या,

जगती,

पृथुः,

भुवनमाता,

निश्चला,

श्यामा

(Noun)

मर्त्याद्यधिष्ठानभूता।

"पृथिवी

पञ्चमम्

भूतम्"

Synonyms

पृथ्वी,

धरती,

धरा,

भू,

वसुन्धरा,

धरणी,

धरित्री,

अवनी,

उर्वी,

रत्नगर्भा,

वसुधा,

क्षितिः,

महिः,

मही,

अचलकीला,

अचला,

भूमण्डलः,

पृथिवीमण्डलम्,

विश्वम्भरा,

प्रथी,

विश्वधारिणी,

मेदिनी,

विश्वधेना

(Noun)

सौरमालायां

सूर्यं

परितः

भ्रममाणः

सूर्यात्

तृतीयः

मर्त्याद्यधिष्ठानभूतः

ग्रहगोलः।

"चन्द्रः

पृथ्वेः

उपग्रहः

अस्ति।"

Synonyms

मेदिनी

(Noun)

एकः

कोशः

"मेदिन्याः

उल्लेखः

कोशे

वर्तते"

Tamil Tamil

மேதி3நீ

:

பூமி,

நிலம்,

மண்.

Mahabharata English

*Medinī

(

“the

earth,

personif.

):

XIII,

2140.

Cf.

Pṛthivī.

Purana English

मेदिनी

/

MEDINĪ.

A

synonym

for

Earth

(

bhūmi

).

(

See

under

kaiṭabha

for

details

).

Amarakosha Sanskrit

मेदिनी

स्त्री।

भूमिः

समानार्थकाः

भू,

भूमि,

अचला,

अनन्ता,

रसा,

विश्वम्भरा,

स्थिरा,

धरा,

धरित्री,

धरणि,

क्षोणि,

ज्या,

काश्यपी,

क्षिति,

सर्वंसहा,

वसुमती,

वसुधा,

उर्वी,

वसुन्धरा,

गोत्रा,

कु,

पृथिवी,

पृथ्वी,

क्ष्मा,

अवनि,

मेदिनी,

मही,

विपुला,

गह्वरी,

धात्री,

गो,

इला,

कुम्भिनी,

क्षमा,

भूतधात्री,

रत्नगर्भा,

जगती,

सागराम्बरा,

इडा,

भूत,

इरा,

रोदस्,

रोदसी

2।1।3।2।7

सर्वंसहा

वसुमती

वसुधोर्वी

वसुन्धरा।

गोत्रा

कुः

पृथिवी

पृथ्वी

क्ष्मावनिर्मेदिनी

मही॥

विपुला

गह्वरी

धात्री

गौरिला

कुम्भिनी

क्षमा।

भूतधात्री

रत्नगर्भा

जगती

सागराम्बरा।

अवयव

==>

भूरन्ध्रम्,

मृद्

==>

अतिनिम्नप्रदेशः,

कुमुदयुक्तदेशः,

सर्वसस्याढ्यभूमिः,

निर्जलदेशः,

हलाद्यकृष्टभूमिः,

शरावत्याः_अवधेः_प्राग्दक्षिणदेशः,

शरावत्याः_अवधेः_पश्चिमोत्तरदेशः,

भारतस्य_पश्चिमसीमाप्रदेशः,

भारतभूमेः_मध्यदेशः,

विन्ध्यहिमाद्रिमध्यदेशः,

नडाधिकदेशः,

कुमुदबहुलदेशः,

बहुवेदसदेशः,

बालतृणबहुलदेशः,

सपङ्कदेशः,

जलाधिकदेशः,

अश्मप्रायमृदधिकदेशः,

वालुकाबहुलदेशः,

सिकतायुक्तदेशः,

नद्यम्बुभिः_सम्पन्नदेशः,

वृष्ट्यम्बुभिः_सम्पन्नदेशः,

स्वधर्मपरराजयुक्तदेशः,

सामान्यराजयुक्तदेशः,

नद्यादिसमीपभूमिः,

पाषाणादिनिबद्धा_भूः,

गृहरचनापरिच्छिन्नदेशः,

गृहरचनावच्छिन्नवास्तुभूमिः,

ग्रामादिसमीपदेशः,

पर्वतः,

मेखलाख्यपर्वतमध्यभागः,

पर्वतसमभूभागः,

अद्रेरधस्थोर्ध्वासन्नभूमिः,

यागार्थं_संस्कृतभूमिः,

स्वभूमिः,

पर्वतादयः,

विजनः,

अश्वेन_दिनैकाक्रमणदेशः,

भयङ्करयुद्धभूमिः,

प्रेतभूमिः,

यज्ञे_स्तावकद्विजावस्थानभूमिः,

ऊषरदेशः,

देशः,

जन्मभूमिः

पदार्थ-विभागः

,

द्रव्यम्,

पृथ्वी

Kalpadruma Sanskrit

मेदिनी,

स्त्रीलिङ्गम्

(

मेदोऽस्या

अस्तीति

मेद

+इनिः

ङीष्

)

मेदा

काश्मरी

इति

राज-निर्घण्टः

पृथिवी

इत्यमरः

मेदो

विद्यतेऽस्यां

मेदिनी

सान्तान्मेदःशब्दादिन्सलोपश्च

निपात्यते

इति

परे

स्वमते

मेदःसमानार्थोऽदन्तो

मेदशब्दोऽस्ति

तृष्णाकण्डु-कृमिहरो

मलघ्नो

मेदकुष्ठहेति

शालिहोत्रः

।नैकाजादिति

इन्

यथा

चोक्तम्

।“मधुकैटभयोरासीन्मेदसैव

परिप्लुता

।तेनेयं

मेदिनी

देवी

प्रोच्यते

ब्रह्मवादिभिः

”मेद्यतीति

वा

मेदिनी

इन्मिद्या

स्निहि

ग्रहादि-त्वाण्णिन्

इति

तट्टीकायां

भरतः

(

एतन्नाम-निरुक्तिर्यथा,

देवीभागवते

८३-८४

।“गतप्राणौ

तदा

जातौ

दानवौ

मधुकैटभौ

।सागरः

सकलो

व्याप्तस्तदा

वै

मेदसा

तयोः

मेदिनीति

ततो

जातं

नाम

पृथ्व्याः

समन्ततः

।अभक्ष्या

मृत्तिका

तेन

कारणेन

मुनीश्वराः

”अपि

तत्रैव

१३

।“मधुकैटभयोर्मेदःसंयोगान्मेदिनी

स्मृता

।धारणाच्च

धरा

प्रोक्ता

पृथ्वी

विस्तारयोगतः

)तस्या

उत्पत्तिर्यथा,

--“श्रूयतां

वसुधाजन्म

सर्व्वमङ्गलकारणम्

।विघ्ननिघ्नकरं

पापनाशनं

पुण्यवर्द्धनम्

अहो

केचिद्बदन्तीति

मधुकैटभमेदसा

।बभूव

वसुधाजन्म

तद्विरुद्धमतं

शृणु

ऊचतुस्तौ

पुरा

विष्णुं

तुष्टौ

युद्धेन

तेजसा

।आवां

वध

यत्रोर्व्वी

पाथसा

संवृतेति

तयोर्ज्जीवनकालेन

प्रत्यक्षा

सा

भवेत्

स्फुटम्

।ततो

बभूव

मेदश्च

मरणस्यान्तरं

तयोः

।मेदिनीति

विख्यातेत्युक्ता

यैस्तन्मतं

शृणु

जलधौता

कृशा

पूर्व्वं

वर्द्धिता

मेदसा

यतः

।कथयामि

तज्जन्म

सार्थकं

सर्व्वसम्मतम्

पुरा

श्रुतं

यत्

श्रुत्युक्तं

धर्म्मवक्त्राच्च

पुष्करे

।महाविराट्शरीरस्य

जलस्थस्य

चिरं

स्फुटम्

मलो

बभूव

कालेन

सर्व्वाङ्गव्यापको

ध्रुवम्

।स

प्रविष्टः

सर्व्वेषां

तल्लोम्नां

विवरेषु

कालेन

महता

तस्माद्बभूव

वसुधा

मुने

!

।प्रत्येकं

प्रतिलोम्नाञ्च

कूपेषु

सा

स्थिरा

स्थिता

आविर्भूता

तिरोभूता

सा

जले

पुनः

पुनः

।आविर्भूता

सृष्टिकाले

तज्जलोपर्य्यवस्थिता

।प्रलये

तिरोभूता

जलाभ्यन्तरवस्थिता

”इति

श्रीब्रह्मवैवर्त्ते

प्रकृतिखण्डे

नारायणनारद-संवादे

पृथिव्युपाख्याने

अध्यायः

Vachaspatyam Sanskrit

मेदिनी

स्त्री

मेदः

मधुकैटममेदोऽस्त्यस्याः

कारणत्वेन

इनि

।१

वसुन्धरायाम्

“मधुकैटभयोरासीन्मेदसैव

परिप्लुता

।तेनेयं

मेदिनो

देवी

प्रोच्यते”

इति

पुराणम्

मेदायाञ्च

Burnouf French

मेदिनी

मेदिनी

feminine

la

terre,

le

sol

cf.

मृद्

feminine

मेदिनीद्रव

masculine

(

द्रु

)

poussière.

Stchoupak French

मेदिनी-

Feminine.

terre,

sol

Neuter.

d'un

lexique

(

aussi

°कोश-

Masculine.

).

°धर-

Masculine.

montagne.