Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel
माक्षिक (mAkSika)
माक्षिक
Neuter.
(
-कं
)
1
A
mineral
substance,
of
which
two
kinds
are
described
the
स्वर्णमाक्षिक
or
gold
Mākṣika,
of
a
bright
yellow
colour,
apparently
the
common
pyritic
iron
ore:
and
the
रूप्यमाक्षिक
or
silver
Mākṣika,
which
answers
in
appearance
to
the
Hepatic
pyrites
of
iron
other
names
of
these
ores
occur
as,
विट्माक्षिक
and
कांस्यमाक्षिक,
or
feculent
Mākṣika
and
mixed
metal
Mākṣika
they
are
however,
perhaps
rather
synonyms
of
the
gold
and
silver
ore,
respectively,
than
names
of
distinct
species.
2
Honey.
Etymology
माक्षिका
a
bee,
अण्
Affix.
of
derivation
the
name
is
applied
to
the
ore,
from
its
honey-like
colour.
माक्षिक
माक्षिक,
अस्,
ई,
अम्
(
fr.
मक्षिका
),
coming
from
or
belonging
to
a
bee
(
अम्
),
n.,
scil.
मधु,
honey
a
kind
of
honey-like
mineral
sub-
stance
or
pyrites,
(
various
kinds
are
described,
see
स्वर्ण-म्°,
रूप्य-म्°,
कांस्य-म्°,
विट्-म्°
)
[
cf.
Old
Germ.
wahs,
‘wax
’
Angl.
Sax.
väx,
vex,
veax
Lith.
waszka-s
Russ.
vosk.
]
—माक्षिक-ज,
अम्,
n.
‘honey-born,
’
bees’-wax.
—माक्षिक-फल,
अस्,
m.
a
species
of
cocoa-nut
(
=
मधु-नालिकेरिक
)।
—माक्षिक-शर्करा,
f.
a
kind
of
sugar,
candied
sugar.
—माक्षिक-स्वामिन्,
ई,
m.,
N.
of
a
place.
—माक्षिकाश्रय
(
°क-आश्°
),
अम्,
n.
bees'-wax
honey-comb.
माक्षिक
वि*
-
मक्षिकाभिः
संभृत्यः
कृतम्-
अण्
पक्षे
नि*
दीर्घः
मधुमक्खियों
से
उत्पन्न
या
प्राप्त
माक्षिकम्
नपुंलिङ्गम्
-
-
मधु
माक्षिकम्
नपुंलिङ्गम्
-
-
मधु
की
भांति
एक
खनिज
पदार्थ
माक्षिक
पदविभागः
नपुंसकलिङ्गः
कन्नडार्थः
ಮಧು
/ಜೇನುತುಪ್ಪ
निष्पत्तिः
"अण्"
(
४-३-११७
)
व्युत्पत्तिः
मक्षिकाभिः
कृतम्
माक्षिक
पदविभागः
नपुंसकलिङ्गः
कन्नडार्थः
ಅಗ್ನಿಶಿಲೆ
/ಸ್ವರ್ಣಮಾಕ್ಷಿಕ
/ಸುವರ್ಣಮುಖಿ
ಎಂಬ
ಶಿಲೆ
विस्तारः
"अभ्रकं
व्योममेघाख्यं
चक्रसञ्ज्ञं
तु
माक्षिकम्"
-
वैज०
माक्षिक
नपुं।
पुष्पमधुः
समानार्थकाः
मकरन्द,
पुष्परस,
मधु,
क्षौद्र,
माक्षिक,
मधु
2।9।107।2।3
मेषकम्बल
ऊर्णायुः
शशोर्णं
शशलोमनि।
मधु
क्षौद्रं
माक्षिकादि
मधूच्छिष्टं
तु
सिक्थकम्.।
पदार्थ-विभागः
खाद्यम्,
प्राकृतिकखाद्यम्
माक्षिकं,
क्लीबम्
(
मक्षिकाभिः
कृतम्
।
मक्षिका
+“संज्ञायाम्
।”
४
।
३
।
११७
।
इति
ठक्
।
)मधु
।
इत्यमरः
।
२
।
९
।
१०७
॥
नीलवर्ण-मध्यममक्षिकाकृततैलवर्णमधु
।
अस्य
गुणाः
।क्षौद्राल्लघुतरत्वम्
।
रूक्षत्वम्
।
श्रेष्ठत्वम्
।श्वासादिरोगे
विशेषतः
प्रशस्ततरत्वञ्च
इतिराजवल्लमः
॥
धातुविशेषः
।
धातुमाखी
इतिहिन्दीभाषा
।
तद्द्विविधम्
।
स्वर्णमाक्षिकंरौप्यमाक्षिकञ्च
।
तत्पर्य्यायः
।
माक्षीकम्
२पीतकम्
३
धातुमाक्षिकम्
४
तापिच्छम्
५ताप्यकम्
६
ताप्यम्
७
आपीतम्
८
पीत-माक्षिकम्
९
आवर्त्तम्
१०
मधुधातुः
११
क्षौद्र-धातुः
१२
माक्षिकधातुः
१३
।
इति
राज-निर्घण्टः
॥
कदम्बः
१४
चक्रनाम
१५
अज-नामकम्
१६
।
इति
हेमचन्द्रः
।
४
।
१२०
॥
अस्य
गुणाः
।
मधुरत्वम्
।
तिक्तत्वम्
।
अम्ल-त्वम्
।
कफभ्रमहृल्लासमूर्च्छार्त्तिश्वासकासविषा-पहत्वञ्च
।“माक्षिकं
द्विविधं
प्रोक्तं
हेमाह्वं
तारमाक्षिकम्
।भिन्नवर्णविशेषत्वाद्रसवीर्य्यादिकं
पृथक्
॥
तारपादादिके
तारमाक्षिकञ्च
प्रशस्यते
।देहे
हेमाभकं
शस्तं
रोगहृद्बलपुष्टिदम्
॥
”इति
राजनिर्घण्टः
॥
अपि
च
।“लेखनो
माक्षिको
धातुः
सुवर्णरजतद्युतिः
।जराजित्
पाण्डुरोगघ्नः
क्षयकुष्ठज्वरापहः
॥
मधुरोऽम्लः
कटुःपाके
किञ्चिदुष्णोऽमृतोपमः
॥
”इति
कश्चिद्राजवल्लभः
॥
(
उपधातुविशेषः
।
यथा,
सुखबोधे
।“माक्षिकं
तुत्थिताभ्रे
च
नीलाञ्जनशिलालकाः
।रसकञ्चेति
विज्ञेया
एते
सप्तोपधातवः
॥
”
)
What is this? (Hidden Dictionary)
To avoid the clutter in the app, the unwanted dictionaries can be hidden to have clear view while browsing. This section shows entries from those hidden dictionaries if any.
How to hide/unhide dictionary?
Every dictionary entry will have top right corner menu . From there, you can hide or unhide dictionary. You must login to use this feature. So, KST can remember your preferences of hidden dictionaries.