महादेवी (mahAdevI)

महा—देवी

feminine.

nalopākhyāna

of

Śiva's

wife

Pārvatī,

mahābhārata

harivaṃśa

et cetera.

(

Religious Thought and Life in India, also called 'brāhmanism and hindūism,' by Sir M. Monier-Williams

186

)

of

Lakṣmī,

mahābhārata

rāmāyaṇa

of

Dākṣāyaṇī

in

the

Śālagrāma,

Catalogue(s)

the

chief

wife

of

a

king,

mahābhārata

kathāsaritsāgara

et cetera.

(

°वी-त्व

neuter gender.

the

rank

of

chief

wife,

kathāsaritsāgara

)

a

kind

of

colocynth,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

nalopākhyāna

of

various

women,

vaitāna-sūtra

Catalogue(s)

nalopākhyāna

of

sev.

works.

महादेवी

स्त्रीलिङ्गम्

महा-देवी

-

पार्वती

का

नामान्तर

महादेवी

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಪಾರ್ವತೀದೇವಿ

व्युत्पत्तिः

महती

चासौ

देवी

च

महादेवी

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಮಹಾರಾಣಿ

विस्तारः

"पूज्यते

या

सुरैः

सर्वैः

महांश्चैव

प्रमाणतः

।

धातुर्महेति

पूजायां

महादेवी

ततः

स्मृता

॥"

-

देवीपु०

mahA-devI

{%

f.

%}

an

epithet

of

Durgā.

महादेवी

and

C.

jy.

by

Mahādeva.

B.

4,

172.

Laghu-

mahādevī.

B.

4,

192.

C.

by

Dhanarāja.

B.

4,

172.

C.

by

Mādhava.

B.

4,

172.

Mahādevīkoṣṭhaka.

B.

4,

172.

Mahādevīsāraṇī,

and

C.

by

Dhanarāja.

P.

14.

महादेवी

astronomical

tables

for

Śāka

(

1600--1780

).

Fl.

268.

महादेवी

astronomical

tables.

Bd.

845.

Tod

24.

45.

C.

by

Dhanarājagaṇi.

Bd.

845.

Mahādevasāraṇī

by

Mahādeva.

Peters.

5,

497.

6,

429.

The

same

as

above.

C.

by

Dhanarāja.

Peters.

5,

497.

Mahādevī

(

IE

8-2

EI

7

CII

3,

4

HD

),

a

queen

often

wrongly

taken

as

the

first

wife

of

a

king

or

his

chief

queen

(

SITI

)

a

title

of

the

wives

originally

of

paramount

sovereigns

and

later

also

of

feudatory

rulers

cf.

Devī,

Agra-

mahādevī,

Mahāmahādevī.

Synonyms

दुर्गा,

उमा,

कात्यायनी,

गौरी,

ब्रह्माणी,

काली,

हैमवती,

ईश्वरा,

शिवा,

भवानी,

रुद्राणी,

सर्वाणी,

सर्वमङ्गला,

अपर्णा,

पार्वती,

मृडानी,

लीलावती,

चणडिका,

अम्बिका,

शारदा,

चण्डी,

चण्डा,

चण्डनायिका,

गिरिजा,

मङ्गला,

नारायणी,

महामाया,

वैष्णवी,

महेश्वरी,

कोट्टवी,

षष्ठी,

माधवी,

नगनन्दिनी,

जयन्ती,

भार्गवी,

रम्भा,

सिंहरथा,

सती,

भ्रामरी,

दक्षकन्या,

महिषमर्दिनी,

हेरम्बजननी,

सावित्री,

कृष्णपिङ्गला,

वृषाकपायी,

लम्बा,

हिमशैलजा,

कार्त्तिकेयप्रसूः,

आद्या,

नित्या,

विद्या,

शुभह्करी,

सात्त्विकी,

राजसी,

तामसी,

भीमा,

नन्दनन्दिनी,

महामायी,

शूलधरा,

सुनन्दा,

शुम्यभघातिनी,

ह्री,

पर्वतराजतनया,

हिमालयसुता,

महेश्वरवनिता,

सत्या,

भगवती,

ईशाना,

सनातनी,

महाकाली,

शिवानी,

हरवल्लभा,

उग्रचण्डा,

चामुण्डा,

विधात्री,

आनन्दा,

महामात्रा,

महामुद्रा,

माकरी,

भौमी,

कल्याणी,

कृष्णा,

मानदात्री,

मदालसा,

मानिनी,

चार्वङ्गी,

वाणी,

ईशा,

वलेशी,

भ्रमरी,

भूष्या,

फाल्गुनी,

यती,

ब्रह्ममयी,

भाविनी,

देवी,

अचिन्ता,

त्रिनेत्रा,

त्रिशूला,

चर्चिका,

तीव्रा,

नन्दिनी,

नन्दा,

धरित्रिणी,

मातृका,

चिदानन्दस्वरूपिणी,

मनस्विनी,

महादेवी,

निद्रारूपा,

भवानिका,

तारा,

नीलसरस्वती,

कालिका,

उग्रतारा,

कामेश्वरी,

सुन्दरी,

भैरवी,

राजराजेश्वरी,

भुवनेशी,

त्वरिता,

महालक्ष्मी,

राजीवलोचनी,

धनदा,

वागीश्वरी,

त्रिपुरा,

ज्वाल्मुखी,

वगलामुखी,

सिद्धविद्या,

अन्नपूर्णा,

विशालाक्षी,

सुभगा,

सगुणा,

निर्गुणा,

धवला,

गीतिः,

गीतवाद्यप्रिया,

अट्टालवासिनी,

अट्टहासिनी,

घोरा,

प्रेमा,

वटेश्वरी,

कीर्तिदा,

बुद्धिदा,

अवीरा,

पण्डितालयवासिनी,

मण्डिता,

संवत्सरा,

कृष्णरूपा,

बलिप्रिया,

तुमुला,

कामिनी,

कामरूपा,

पुण्यदा,

विष्णुचक्रधरा,

पञ्चमा,

वृन्दावनस्वरूपिणी,

अयोध्यारुपिणी,

मायावती,

जीमूतवसना,

जगन्नाथस्वरूपिणी,

कृत्तिवसना,

त्रियामा,

जमलार्जुनी,

यामिनी,

यशोदा,

यादवी,

जगती,

कृष्णजाया,

सत्यभामा,

सुभद्रिका,

लक्ष्मणा,

दिगम्बरी,

पृथुका,

तीक्ष्णा,

आचारा,

अक्रूरा,

जाह्नवी,

गण्डकी,

ध्येया,

जृम्भणी,

मोहिनी,

विकारा,

अक्षरवासिनी,

अंशका,

पत्रिका,

पवित्रिका,

तुलसी,

अतुला,

जानकी,

वन्द्या,

कामना,

नारसिंही,

गिरीशा,

साध्वी,

कल्याणी,

कमला,

कान्ता,

शान्ता,

कुला,

वेदमाता,

कर्मदा,

सन्ध्या,

त्रिपुरसुन्दरी,

रासेशी,

दक्षयज्ञविनाशिनी,

अनन्ता,

धर्मेश्वरी,

चक्रेश्वरी,

खञ्जना,

विदग्धा,

कुञ्जिका,

चित्रा,

सुलेखा,

चतुर्भुजा,

राका,

प्रज्ञा,

ऋद्भिदा,

तापिनी,

तपा,

सुमन्त्रा,

दूती,

अशनी,

कराला,

कालकी,

कुष्माण्डी,

कैटभा,

कैटभी,

क्षत्रिया,

क्षमा,

क्षेमा,

चण्डालिका,

जयन्ती,

भेरुण्डा

(Noun)

सा

देवी

यया

नैके

दैत्याः

हताः

तथा

च

या

आदिशक्तिः

अस्ति

इति

मन्यते।

"नवरात्रोत्सवे

स्थाने

स्थाने

दुर्गायाः

प्रतिष्ठापना

क्रियते।"

Synonyms

पार्वती,

अम्बा,

उमा,

गिरिजा,

गौरी,

भगवती,

भवानी,

मङ्गला,

महागौरी,

महादेवी,

रुद्राणी,

शिवा,

शैलजा,

हिमालयजा,

अम्बिका,

अचलकन्या,

अचलजा,

शैलसुता,

हिमजा,

शैलेयी,

अपर्णा,

शैलकुमारी,

शैलकन्या,

जगद्जननी,

त्रिभुवनसुन्दरी,

सुनन्दा,

भवभामिनी,

भववामा,

जगदीश्वरी,

भव्या,

पञ्चमुखी,

पर्वतजा,

वृषाकपायी,

शम्भुकान्ता,

नन्दा,

जया,

नन्दिनी,

शङ्करा,

शताक्षी,

नित्या,

मृड़ानी,

हेमसुता,

अद्रितनया,

हैमवती,

आर्या,

इला,

वारुणी

(Noun)

शिवस्य

पत्नी।

"पार्वती

गणेशस्य

माता

अस्ति।"

Synonyms

महादेवी

(Noun)

स्त्रीनामविशेषः

।

"नैकासां

स्त्रीणां

नाम

महादेवी

वर्तते"

Mahādevī^1

(

“the

great

goddess”

)

=

Aditi:

XIII,

3905.

Mahādevī^2

(

do.

)

=

Umā:

III,

8129

(

Gauryāḥ

)

IV,

200

VI,

805

XII,

10333

XIII,

4069

XIV,

1184

(

Pārvatī

).

Cf.

Devī.

महादेवी,

स्त्रीलिङ्गम्

(

महादेवस्य

पत्नीति

।

पत्न्यर्थे

ङीष्

।यद्वा,

महती

चासौ

देवी

चेति

।

)

दुर्गा

।

यथा,

“अपर्णा

स्यान्महादेवी

गिरिजा

मेनकात्मजा

॥

”इति

हलायुधः

॥

तस्या

व्युत्पत्तिर्यथा,

--“पूज्यते

या

सुरैः

सर्व्वैर्महांश्चैव

प्रमाणतः

।धातुर्महेति

पूजायां

महादेवी

ततः

स्मृता

॥

”इति

देवीपुराणे

४५

अध्यायः

॥

राज्ञी

।

पाटराणी

इति

भाषा

।

तत्पर्य्यायः

।महिषी

२

पट्टार्हा

३

पट्टदेवी

४

।

इति

राज-निर्घण्टः

॥

(

यथा,

कथासरित्सागरे

।

५

।

२९

।“अलिखत्

स

महादेवीं

योगनन्दञ्च

तं

पटे

।सजीवमिव

तच्चित्रं

वाक्चेष्टारहितं

त्वभूत्

॥

”

)