भास्कर (bhAskara)

भास्कर

Masculine, Feminine, Neuter

(

-रः-रा-रं

)

Resplendent,

shining.

Masculine.

(

-रः

)

1.

The

sun.

2.

Fire.

3.

A

hero.

4.

The

name

of

a

celebrated

astronomer.

Neuter.

(

-रं

)

Gold.

Etymology

भा

light,

and

कृ

to

make,

अच्

Affix.

,

and

स

inserted.

भास्कर॑

adjective

the

same

masculine

the

sun,

a

man's

name,

neuter

a

kind

of

breach

(

made

by

a

thief

).

भास्क_र

(

रः-रा-रं

)

a.

Shining,

bright.

Masculine.

The

sun

fire

a

hero

name

of

an

astronomer.

Neuter.

Gold.

भास्कर

-

bhAskara

-

Adjective

-

glittering

भास्कर

-

bhAskara

-

Adjective

-

bright

भास्कर

-

bhAskara

-

Adjective

-

making

light

भास्कर

-

bhAskara

-

Adjective

-

shining

[

making

light

]

भास्कर

-

bhAskara

-

Masculine

-

hero

भास्कर

-

bhAskara

-

Masculine

-

fire

भास्कर

-

bhAskara

-

Masculine

-

often

found

at

the

end

of

names

भास्कर

-

bhAskara

-

Masculine

-

Crown

flower

plant

[

Calotropis

Gigantea

-

Bot.

]

भास्कर

-

bhAskara

-

Neuter

-

kind

of

breach

भास्कर

-

bhAskara

-

Neuter

-

gold

भास्कर

Masculine, Feminine, Neuter

(

-रः-रा-रं

)

Resplendent,

shining.

Masculine.

(

-रः

)

1

The

sun.

2

Fire.

3

A

hero.

4

The

name

of

a

celebrated

astronomer.

Neuter.

(

-रं

)

Gold.

Etymology

भा

light,

and

कृ

to

make,

अच्

Affix.

,

and

स

inserted.

भास्—कर

a

Masculine, Feminine, Neuter

(

also

भाः-कर,

pāṇini

viii,

3,

46,

Sch.

)

‘making

light’,

shining,

glittering,

bright,

mahābhārata

bhartṛhari

(

v.l.

भासुर

and

°स्वर

)

भास्—कर

masculine gender.

(

ifc.

f(

आ

).

)

the

sun,

taittirīya-āraṇyaka

et cetera.

et cetera.

भास्—कर

masculine gender.

nalopākhyāna

of

Śiva,

mahābhārata

fire,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

a

hero,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

Calotropis

Gigantea,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

(

also

with

दिक्षित,

पण्डित,

भट्ट,

मिश्र,

शास्त्रिन्,

आचार्य

et cetera.

)

nalopākhyāna

of

various

authors

(

especially.

of

a

celebrated

astronomer,

commonly

called

Bhāskarācārya

q.v.

)

often

found

at

the

end

of

names

(

e.g.

ज्ञान-भ्°,

ब्रह्मण्य-भ्°

et cetera.

)

भास्—कर

neuter gender.

gold,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

a

kind

of

breach

(

made

by

thieves

in

a

wall

),

Mṛcch.

nalopākhyāna

of

a

Tīrtha,

Catalogue(s)

भास्-कर

b

et cetera.

See

2.

भास्,

col.

1.

भास्कर

भास्-कर।

See

under

2.

भास्,

col.

2.

भास्कर

bhās-kará,

Adjective.

[

making

light

],

shining,

🞄luminous,

brilliant

Masculine.

sun

N.

esp.

of

🞄a

celebrated

astronomer

(

twelfthe

century

A.

D.

)

🞄kind

of

breach:

-nandin,

Masculine.

son

of

the

sun

🞄-varman,

Masculine.

N.

and

ep.

of

princes:

i,

Masculine.

🞄pat.

of

the

planet

Saturn

and

of

the

monkeyking

🞄Sugrīva

ī-ya,

Adjective.

derived

from

Bhāskara

🞄m.

disciple

of

Bhāskara.

भास्कर

भास्-कर,

I.

Adjective.

Resplen-

dent.

II.

Masculine.

1.

The

sun,

Pañc.

190,

4.

2.

Fire.

3.

A

hero.

III.

Neuter.

Gold.

भास्करः

पुंलिङ्गम्

भास्+करः

-

सूर्य

भास्करः

पुंलिङ्गम्

भास्+करः

-

नायक

भास्करः

पुंलिङ्गम्

भास्+करः

-

अग्नि

भास्करः

पुंलिङ्गम्

भास्+करः

-

शिव

का

विशेषण

भास्करः

पुंलिङ्गम्

भास्+करः

-

एक

प्रसिद्ध

ज्योतिषी

जो

११

वीं

शताब्दी

में

हुए

हैं

भास्करम्

पुंलिङ्गम्

भास्+करम्

-

सोना

BAs-kara

{%

(

I

)

m.

%}

1.

the

sun,

R.xi.7,

xii.25,

K.S.vi.49

2.

a

hero

3.

fire

4.

an

epithet

of

Śiva

5.

name

of

a

celebrated

Hindu

astronomer

who

flourished

in

the

eleventh

century

of

the

Christian

era.

BAs-kara

{%

(

II

)

n.

%}

gold.

१२,

अर्क,

आदित्य,

इन,

उष्णांशु,

गण,

चक्र,

तपन,

तरणि,

तिग्मांशु,

तीक्ष्णांशु,

दिनकर,

दिननाथ,

दिनप,

दिनमणि,

दिनेश,

दिवाकर,

द्युमणि,

नर,

नृ,

ना,

पतङ्ग,

पूषन्,

प्रद्योतन,

भगण,

भानु,

भानुमत्,

भास्कर,

मण्डल,

मार्तण्ड,

मास,

मित्र,

मिहिर,

रवि,

राशि,

विवस्वत्,

व्यय,

शङ्कु,

सवितृ,

सूर्य,

हंस

भास्कर

m.

(

lucem

faciens

e

भास्

et

कर

)

sol.

IN.

1.

29.

सूत

पु

सूत,

भास्कर,

सारथि

सूतो

भास्कर

इत्युक्तः

सूतः

सारथिरुच्यते

॥

७०

॥

verse

2.1.1.70

page

0012

सूत

पु

सूत,

भास्कर,

सारथि

सूतो

भास्कर

इत्युक्तः

सूतः

सारथिरुच्यते

॥

९

॥

verse

3.1.1.9

page

0014

अर्क

पु

अर्क,

स्फटिक,

भास्कर

पतङ्गौ

शलभादित्यौ

अर्कौ

स्फटिकभास्करौ

।

verse

3.1.1.23

page

0015

दण्डाधिनाथ

or

दण्डिनाथ

or

दण्डेश

or

भास्कर

See

Irugapa.

भगवन्तभास्कर

or

स्मृतिभास्कर

often

shortened

into

भास्कर

a

law-book

composed

early

in

the

17th

century

by

Nīlakaṇṭha.

The

latest

writers

he

quotes

are

Raghu-

nandana

and

Bhaṭṭoji.

The

work

is

divided

into

12

Mayūkha:

1.

Saṃskāra

(

composed

by

his

son

Śaṅkara

).

2.

Ācāra.

3.

Tithi

(

Kāla,

Samaya

).

4.

Śrāddha.

5.

Nīti.

6.

Vyavahāra.

7.

Dāna.

8.

Utsarga.

9.

Pra-

tiṣṭhā.

10.

Prāyaścitta.

11.

Śuddhi.

12.

Śānti.

See

these

separately.

W.

p.

309.

Oxf.

280^a.

B.

3,

94.

112.

Oudh

XVIII,

44.

Burnell

131^b.

P.

21.

भास्कर

See

Lokabhāskara,

Śrautabhāskara,

Haribhāskara.

भास्कर

dh.

See

Bhagavantabhāskara.

Oxf.

38^b.

281^a.

भास्कर

guru

of

Nāgārjuna.

Oxf.

322^a.

भास्कर

and

ज्यौतिषिक

भट्ट

भास्कर

and

भदन्त

भास्कर

poets.

Sbhv.

भास्कर

father

of

Soṭhala,

grandfather

of

Śārṅgadeva

(

Saṃgītaratnākara

).

Oxf.

199^b.

भास्कर

father

of

Harihara

(

Antyeṣṭipaddhati

).

IO.

1674.

भास्कर

from

Prabhāsatīrtha.

Mentioned

in

Bhojapra-

bandha

Oxf.

150^b.

भास्कर

Quoted

by

Hemacandra

Oxf.

185^b.

भास्कर

Unmattarāghava

nāṭaka.

भास्कर

Kāvyaprakāśaṭīkā

Sāhityadīpikā.

Quoted

by

Go-

vinda

in

Kāvyapradīpa,

by

Ratnakaṇṭha

Peters.

2,

17.

भास्कर

Gāyatrīprakaraṇa.

भास्कर

Nānārtharatnamālā

q.

v.

भास्कर

Prāyaścittadīpikā

or

Prāyaścittapradīpikā.

Prāyaścittavidhi.

Prāyaścittaśatadvayī.

Prāyaścittasamuccaya.

भास्कर

Madhurāmlakāvya.

भास्कर

son

of

Āyāji

Bhaṭṭa:

Śuddhiprakāśa.

भास्कर

son

of

Divākara,

pupil

of

Rāmakaṇṭha

Bhaṭṭa:

Spandasūtravārttika.

भास्कर

On

Udayana's

remark

(

in

the

Nyāyakusumāñjali

2

)

sargo

brahmapariṇater

iti

Bhāskaragotre

yujyate'

Govardhana

explains:

Bhāskaras

Tridaṇḍimatabhā-

ṣyakāraḥ.

भास्कर

son

of

Velāditya,

father

of

Sulhaṇa

(

Vṛttaratnā-

karaṭīkā

).

Peters.

Extr.

43.

भास्कर

and

Bhāskarasmṛti.

Quoted

by

Aparārka

1,

252,

and

by

Devaṇṇa.

See

Smṛtibhāskara.

भास्कर

Tridaṇḍimatabhāṣya.

भास्कर

Praśasti,

a

guide

to

letter-writing.

भास्कर

Muhūrtamuktāvalī.

भास्कर

son

of

Āyāji

Bhaṭṭa,

son

of

Haribhaṭṭa,

son

of

Puruṣottama

Bhaṭṭa:

Muktikṣetraprakāśa.

Śuddhiprakāśa,

composed

in

1695.

भास्कर

Āryabhaṭasiddhāntaṭīkā.

भास्कर

son

of

Āyājibhaṭṭa:

Pattrapraśasti.

AK

521.

bhās-kará,

m.

the

sun.

[

‘light-making’:

171^3.

]

Synonyms

द्युमत्,

द्युतिकर्,

द्युतिमत्,

द्योतन,

द्योति,

द्योतमान,

उज्वल,

कान्तिमत्,

किरणमय,

उत्प्रभ,

उल्लस,

उल्लसित,

प्रकाशवत्,

प्रकाशक,

प्रकाशमान,

प्रकाशत्,

प्रकाशिन्,

चित्र,

तेजस्वत्,

तेजस्विन्,

तेजोमय,

तैजस,

अञ्जिमत्,

अतिशुक्र,

अभिरुचिर,

अभिविराजित,

अभिशोभित,

अभीषुमत्,

अमन्द,

अवभासित,

अवभासिन्,

आभास्वर,

आरोचन,

आभासुर,

इद्ध,

उत्प्रभ,

उदीर्णदीधिति,

उद्द्योत,

उद्द्योतित,

कनकतालाभ,

कनकप्रभ,

कनल,

काशी,

काशीष्णु,

केतु,

तैजस,

दीदि,

दीदिवि,

दीप्त,

दीप्तिमत्,

द्योतमान,

धौत,

पुनान,

प्रख्य,

प्रभावत्,

बृहज्ज्योतिस्,

भास्कर,

भासुर,

भास्वर,

भास्वत्,

भासयत्,

रुक्माभ,

रुचित,

रुचिर,

रुच्य,

रुशत्,

रोच,

रोचन,

रोचमान,

रोचिष्णु,

वर्चस्विन्,

विद्योतमान,

विरुक्मत्,

विचक्षण,

विराजमान,

शुक्लभास्वर,

शुन्ध्यु,

शुभान,

शुभ्र,

शुभ्रि,

शुम्भमान,

शोभ,

शोभमान,

सुतार,

सुतेज,

सुदीप्त,

सुद्योत्मन्,

सुप्रकेत,

सुप्रभ,

सुरुक्,

सुविभात,

स्फुरत्,

हिरण्यनिर्णिज्,

हिरण्यनिर्णिग्

(Adjective)

यस्मिन्

दीप्तिः

अस्ति

अथवा

यस्य

वर्णः

आभायुक्तः

अस्ति।

"प्राच्यदेशात्

आगतेन

तेन

दूतेन

तत्

द्युमत्

रत्नं

राजसभायां

राज्ञे

समर्पितम्।"

*Bhāskara^1

(

=

the

Sun

):

I,

5381

(

tīkshṇāṃśo

Bhāskarasyāṃśaḥ

Karṇo

'rigaṇasūdanaḥ

),

5383

(

ºsyātmasambhavaḥ,

i.e.

Karṇa

)

VI,

2380

VII,

7874

(

Svarbhānu-Bhāskarau,

i.e.

Alambusha

and

Ghaṭotkaca

),

7938

(

Svarbhānur

iva

Bhāskaram

)

IX,

261,

535,

1174,

1333,

1640,

1654,

1858,

1919,

2311,

2457,

2846

(

bhagavān

)

XI,

811

XII,

148

(

devena

),

4499

(

tejasām

īśaṃ

),

11731,

11733

XIII,

4629,

7093

(

the

eighth

of

the

twelve

Ādityas

),

7292

(

Soma-ºau

).

Bhāskara^2

=

Śiva:

XIV,

195.

भास्कर

/

BHĀSKARA.

One

of

the

dvādaśādityas

born

of

kaśyapa

prajāpati

and

aditi.

(

anuśāsana

parva,

Verse

150

).

भास्कर

पुं।

सूर्यः

समानार्थकाः

सूर,

सूर्य,

अर्यमन्,

आदित्य,

द्वादशात्मन्,

दिवाकर,

भास्कर,

अहस्कर,

ब्रध्न,

प्रभाकर,

विभाकर,

भास्वत्,

विवस्वत्,

सप्ताश्व,

हरिदश्व,

उष्णरश्मि,

विकर्तन,

अर्क,

मार्तण्ड,

मिहिर,

अरुण,

पूषन्,

द्युमणि,

तरणि,

मित्र,

चित्रभानु,

विरोचन,

विभावसु,

ग्रहपति,

त्विषाम्पति,

अहर्पति,

भानु,

हंस,

सहस्रांशु,

तपन,

सवितृ,

रवि,

पद्माक्ष,

तेजसांराशि,

छायानाथ,

तमिस्रहन्,

कर्मसाक्षिन्,

जगच्चक्षुस्,

लोकबन्धु,

त्रयीतनु,

प्रद्योतन,

दिनमणि,

खद्योत,

लोकबान्धव,

इन,

भग,

धामनिधि,

अंशुमालिन्,

अब्जिनीपति,

चण्डांशु,

क,

खग,

पतङ्ग,

तमोनुद्,

विश्वकर्मन्,

अद्रि,

हरि,

हेलि,

अवि,

अंशु,

तमोपह

1।3।28।2।1

सूरसूर्यार्यमादित्यद्वादशात्मदिवाकराः।

भास्कराहस्करब्रध्नः

प्रभाकरविभाकराः॥

अवयव

==>

किरणः

पत्नी

==>

सूर्यपत्नी

सम्बन्धि2

==>

सूर्यपार्श्वस्थः

वैशिष्ट्यवत्

==>

प्रभा

सेवक

==>

सूर्यपार्श्वस्थः,

सूर्यसारथिः

पदार्थ-विभागः

नाम,

द्रव्यम्,

तेजः,

ग्रहः

भास्करं,

क्लीबम्

(

भाः

करोतीति

।

कृ

+

“दिवा-विभानिशाप्रभा

भास्करान्तानन्तादीति

।”

३

।

२

।२१

।

इति

टः

।

)

सुवर्णम्

।

इति

राजनिर्घण्टः

॥

भास्करः,

पुंलिङ्गम्

(

भाः

करोतीति

।

कृ

+

“दिवा-विभेति

।

३

।

२

।

२१

।

इति

टः

।

)

सूर्य्यः

।(

यथा,

मनौ

।

२

।

४८

।“प्रतिगृह्येप्सितं

दण्डमुपस्थाय

च

भास्करम्

।प्रदक्षिणं

परीत्याग्निं

चरेद्भैक्ष्यं

यथाविधि

॥

”

)अग्निः

।

इति

मेदिनी

।

रे,

१९१

॥

वीरः

।

इतिघरणिः

॥

अर्कवृक्षः

।

इति

राजनिर्घण्टः

॥

भास्कराचार्य्यः

।

स

च

सिद्धान्तशिरोमण्यादि-ज्योतिर्ग्रन्थकर्त्ता

॥

भास्कर

पुंलिङ्गम्

भासं

करोति

भास्

+

कृ--टच्

वरक०

।

१

सूर्य्ये२

अग्नौ

मेदि०

३

वीरे

धरणिः

।

४

अर्कवृक्षे

५

सिद्धान्तशिरो-मणिग्रन्थकृत्पण्डिते

।

६

स्वर्णे

नपुंलिङ्गम्

राजनि०

।

७

महा-देवे

पुंलिङ्गम्

भा०

आनु०

८

अ०

।

८

भास्करेण

कृते

पक्वलवण-भेदे

नपुंलिङ्गम्

चक्रदत्तः

।

भास्करलवणशब्दे

दृश्यम्

।

भास्कर॑

Licht

machend,

glänzend.

Masculine.

Sonne,

Mannsname.