Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel

भानु (bhAnu)

 
Shabda Sagara English

भानु

Masculine.

(

-नुः

)

1.

The

sun.

2.

Light.

3.

A

ray

of

light.

4.

A

master.

5.

A

sovereign,

a

prince.

6.

The

father

of

the

fifteenth

Jaina

pontiff.

7.

Beauty.

8.

A

day.

9.

An

epithet

of

ŚIVA.

Feminine.

(

-नुः

)

A

handsome

woman.

Etymology

भा

to

shine,

Unādi

Affix.

नु

।

Capeller Eng English

भानु॑

masculine

light,

beam,

the

sun

name

of

an

Āditya,

plural

the

Ādityas.

Yates English

भानु

(

नुः

)

2.

Masculine.

The

sun

light

a

master,

a

prince

beauty

15th

Jaina

pontiff.

Feminine.

A

fine

woman.

Wilson English

भानु

Masculine.

(

-नुः

)

1

The

sun.

2

Light.

3

A

ray

of

light.

4

A

master.

5

A

sovereign,

a

prince.

6

The

father

of

the

fifteenth

Jaina

pontiff.

7

Beauty.

Feminine.

(

-नुः

)

A

handsome

woman.

Etymology

भा

to

shine,

Uṇādi

Affix.

नु.

Apte English

भानुः

[

bhānuḥ

],

[

भा-नु

Uṇâdisūtras.

3.32

]

Light,

lustre,

brightness.

A

ray

of

light

मण़्डिताखिलदिक्प्रान्ताश्चण्डांशोः

पान्तु

भानवः

Bhâminîvilâsa (Bombay).

1.129

Sisupâlavadha.

2.53

Manusmṛiti.

8.132.

The

sun

भानुः

सकृद्युक्ततुरङ्ग

एव

Sakuntalâ (Bombay).

5.4

भीमभानौ

निदाघे

Bhâminîvilâsa (Bombay).

1.3.

Beauty.

A

day.

A

king,

prince,

sovereign.

An

epithet

of

Śiva

or

Viṣṇu

अमृतांशूद्भवो

भानुः

V.

Sah.f.

A

handsome

woman.

Compound.

-केश(

स

)रः

the

sun.

-जः

the

planet

Saturn.

-दिनम्,

-वारः

Sunday.-फला

Musa

Sapientum

(

Marâṭhî.

केळ

).

-भूः

daughter

of

the

sun,

the

Yamunā

river

अह्नि

भानुभुवि

दाशदारिकाम्

Naishadhacharita.

18.25.

Apte 1890 English

भानुः

[

भा-नु

Uṇ.

3.

32

]

1

Light,

lustre,

brightness.

2

A

ray

of

light

मंडिताखिलदिक्प्रांताश्चंडांशोः

पांतु

भानवः

Bv.

1.

129

Śi.

2.

53

Ms.

8.

132.

3

The

sun

भानुः

सकृद्युक्ततुरंग

एव

Ś.

5.

4

भीमभानौ

निदाघे

Bv.

1.

30.

4

Beauty.

5

A

day.

6

A

king,

prince,

sovereign.

7

An

epithet

of

Śiva.

f.

A

handsome

woman.

Comp.

केश

(

स

)

रः

the

sun.

जः

the

planet

Saturn.

दिनं,

वारः

Sunday.

Monier Williams Cologne English

भानु॑

masculine gender.

appearance,

brightness,

light

or

a

ray

of

light,

lustre,

splendour,

ṛg-veda

et cetera.

et cetera.

the

sun,

mahābhārata

kāvya literature

et cetera.

a

king,

prince,

master,

lord,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

nalopākhyāna

of

the

chapters

of

the

dictionary

of

an

anonymous

author,

Catalogue(s)

nalopākhyāna

of

Śiva,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

of

an

Āditya,

rāmatāpanīya-upaniṣad

of

a

Deva-gandharva,

mahābhārata

of

a

son

of

Kṛṣṇa,

ib.

of

a

Yādava,

harivaṃśa

of

the

father

of

the

15th

Arhat

of

the

present

Avasarpiṇī,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

of

a

prince

(

son

of

Prati-vyoma

),

bhāgavata-purāṇa

of

a

son

of

Viśva-dhara

and

father

of

Hari-nātha,

Catalogue(s)

of

a

pupil

of

Śaṃkarācārya,

Catalogue(s)

of

various

authors

(

also

with

दीक्षित,

पण्डित,

भट्ट

et cetera.

),

ib.

plural number.

the

Ādityas

(

children

of

Bhānu

),

harivaṃśa

purāṇa

the

gods

of

the

3rd

Manv-antara,

harivaṃśa

भानु॑

feminine.

a

handsome

wife

(

equal, equivalent to, the same as, explained by.

भानु-मती

),

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

nalopākhyāna

of

a

daughter

of

Dakṣa

(

wife

of

Dharma

or

Manu

and

mother

of

Bhānu

and

Āditya

),

harivaṃśa

viṣṇu-purāṇa

of

the

mother

of

Devarṣabha,

bhāgavata-purāṇa

of

a

daughter

of

Kṛṣṇa,

harivaṃśa

of

the

mother

of

the

Dānava

Śakuni

et cetera.

,

bhāgavata-purāṇa

Monier Williams 1872 English

भानु,

उस्,

m.

appearance,

brightness,

light

[

cf.

अहि-भ्°

]

a

ray

of

light

the

sun

beauty

N.

of

an

Āditya

day

a

sovereign,

king,

prince,

master

N.

of

Śiva

(

=

हर

)

of

a

Deva-gandharva

of

a

son

of

Kṛṣṇa

of

a

Yādava

of

the

father

of

the

fifteenth

Arhat

of

the

present

Ava-sarpiṇī

of

a

prince

(

son

of

Prati-vyoma

)

of

a

son

of

Viśva-

dhara

and

brother

of

Hari-nātha

of

a

pupil

of

Śaṅkarācārya

of

an

author

(

अवस्

),

m.

pl.

the

Ādityas

(

children

of

Bhānu

)

the

gods

of

the

third

Manv-antara

(

उस्

),

f.

=

भानु-मती,

a

hand-

some

woman

N.

of

a

daughter

of

Dakṣa

(

wife

of

Dharma

or

Manu

and

mother

of

Bhānu

or

Āditya

)

of

the

mother

of

Devarṣabha

of

a

daughter

of

Kṛṣṇa

of

the

mother

of

the

Dānava

Śakuni.

—भानु-केसर

or

भानु-केशर,

अस्,

m.

the

sun.

—भानु-ज,

अस्,

m.

‘son

of

the

Sun,

’

the

planet

Saturn.

—भानुजी-दीक्षित,

अस्,

m.,

N.

of

a

son

of

Bhaṭṭoji-dīkṣita.

—भानु-दत्त,

अस्,

m.,

N.

of

a

man

of

the

author

of

the

Rasa-taraṅgiṇī

of

the

author

of

the

Rasa-mañjarī.

—भानु-दिन,

अम्,

n.

Sunday

[

cf.

भाु-वार।

]

—भानु-दीक्षित,

अस्,

m.,

N.

of

a

commentator

on

the

Amara-kośa.

—भानु-देव,

अस्,

m.,

N.

of

a

king.

—भानु-

पण्डित,

अस्,

m.,

N.

of

a

poet

with

the

epithet

Śrī-

vaidya.

—भानु-फला,

f.

the

plant

Musa

Sapien-

tum

[

cf.

अंशुमत्-फला।

]

—भानु-भट्ट,

अस्,

m.,

N.

of

the

preceptor

of

Nārāyaṇa-dāsa.

—भानु-

मत्,

आन्,

अती,

अत्,

luminous,

splendid,

resplendent

beautiful,

handsome

containing

the

word

भानु

(

आन्

),

m.

the

sun

N.

of

a

man

with

the

patronymic

Aupamanyava

of

a

warrior

on

the

side

of

the

Kurus,

(

according

to

the

commentator

)

a

son

of

Kaliṅga

of

a

son

of

Kuśa-dhuaja

(

or

Keśi-dhvaja

)

of

Bṛhad-aśva

[

cf.

भानु-रथ

]

of

Bharga

of

a

son

of

Kṛṣṇa

(

मती

),

f.,

N.

of

a

daughter

of

Aṅgiras

of

a

daughter

of

Kṛta-vīrya

(

wife

of

Ahaṃ-

yāti

)

of

a

daughter

of

the

Yādava

Bhānu

of

a

daughter

of

Vikramāditya

of

the

mother

of

Śaṅkara

(

who

wrote

a

commentary

on

the

Śakuntalā

).

—भा-

नुमतिन्,

ई,

m.

(

fr.

भानु-मत्

or

भानु

+

मति

),

Ved.,

N.

of

a

man.

—भानु-मय,

अस्,

ई,

अम्,

consisting

of

rays.

—भानु-मित्र,

अस्,

m.,

N.

of

a

king,

a

son

of

Candra-giri

[

cf.

भानु-रथ

]

of

a

son

of

Udaya-siṃha.

—भानु-रथ,

अस्,

m.,

N.

of

a

king,

a

son

of

Candra-giri,

(

also

written

भानू-

रथ

)

N.

of

a

son

of

Bṛhad-aśva

[

cf.

भानु-

मत्।

]

—भानु-वन,

अम्,

n.

‘wood

of

the

sun,

’

N.

of

a

wood

(

also

read

भार्ग-वन।

)

—भानु-

वर्मन्,

आ,

m.,

N.

of

a

man.

—भानु-वार,

अस्,

m.

‘day

of

the

sun,

’

Sunday

[

cf.

भानु-दिन।

]

Macdonell English

भानु

bhā-nú,

Masculine.

lustre,

brightness,

light

🞄ray

sun

N.:

Plural

the

sons

of

Bhānu,

the

🞄Ādityas.

Benfey English

भानु

भा

+

नु,

I.

Masculine.

1.

A

ray

of

light,

Chr.

288,

9

=

Rigv.

i.

48,

9.

2.

Light.

3.

The

sun,

Pañc.

134,

17.

4.

A

sovereign,

a

master.

II.

Feminine.

A

handsome

woman.

--

Compound

चित्र-,

I.

Adjective.

resplendent,

Chr.

290,

7

=

Rigv.

i.

64,

7.

II.

Masculine.

fire,

MBh.

1,

2036.

वृहद्-भानु,

i.

e.

वृहन्त्-,

Masculine.

a

name

of

Agni.

स्वर्-,

Masculine.

Rāhu,

the

ascend-

ing

node,

Chr.

36,

23.

Apte Hindi Hindi

भानुः

पुंलिङ्गम्

-

भा+नु

"प्रकाश,

कान्ति

चमक"

भानुः

पुंलिङ्गम्

-

भा+नु

प्रकाश

किरण

भानुः

पुंलिङ्गम्

-

भा+नु

सूर्य

भानुः

पुंलिङ्गम्

-

भा+नु

सौन्दर्य

भानुः

पुंलिङ्गम्

-

भा+नु

दिन

भानुः

पुंलिङ्गम्

-

भा+नु

"राजा,

राजकुमार,

प्रभु"

भानुः

पुंलिङ्गम्

-

भा+नु

शिव

का

विशेषण

भानुः

स्त्रीलिङ्गम्

-

भा+नु

सुन्दर

स्त्री

Shabdartha Kaustubha Kannada

भानु

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಸೂರ್ಯ

निष्पत्तिः

भा

(

दीप्तौ

)

"नुः"

(

उ०

३-३२

)

प्रयोगाः

"तनोति

भानोः

परिवेषकैतवात्

तदा

विधिः

कुण्डलनां

विधोरपि"

उल्लेखाः

नैष०

१-१४

भानु

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಕಿರಣ/ರಶ್ಮಿ/ಕದಿರು

विस्तारः

"भानुर्ना

किरणे

सूर्ये"

मेदि०

भानु

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ವಿಷ್ಣು

व्युत्पत्तिः

अतिभास्वरेण

भास्करेणापि

उपजीव्यतेजा

भाति

इति

भानुः

प्रयोगाः

"अमृतंशूद्भवो

भानुः

शशबिन्दुः

सुरेश्वरः"

उल्लेखाः

वि०

स०

विस्तारः

"रवेस्तेजस्करत्वाच्च

भानुरित्यभिधीयते"

इति

निरुक्तिः

भानु

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ದಿವಸ/ಒಂದು

ದಿನ

विस्तारः

"भानुरंशौ

रवौ

दिने"

हेम०

भानु

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಹರ/ಪರಶಿವ/ಪರಮೇಶ್ವರ

विस्तारः

"भानवोऽर्कहरांशवः"

वैज०

भानु

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಅರ್ಕವೃಕ್ಷ/ಎಕ್ಕದ

ಗಿಡ

भानु

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ರಾಜ/ದೊರೆ

L R Vaidya English

BAnu

{%

(

I

)

m.

%}

1.

Light,

lustre,

brightness

2.

a

ray

of

light,

जालांतरगते

भानौ

यत्सूक्ष्मं

दृश्यते

रजः

M.viii.132

3.

the

sun,

यावदत्येति

भानुः

Megh.i.34,

Sis.i.27

4.

beauty

5.

a

day

6.

a

king,

a

prince

7.

an

epithet

of

Śiva.

BAnu

{%

(

II

)

f.

%}

A

handsome

woman.

Bhutasankhya Sanskrit

१२,

अर्क,

आदित्य,

इन,

उष्णांशु,

गण,

चक्र,

तपन,

तरणि,

तिग्मांशु,

तीक्ष्णांशु,

दिनकर,

दिननाथ,

दिनप,

दिनमणि,

दिनेश,

दिवाकर,

द्युमणि,

नर,

नृ,

ना,

पतङ्ग,

पूषन्,

प्रद्योतन,

भगण,

भानु,

भानुमत्,

भास्कर,

मण्डल,

मार्तण्ड,

मास,

मित्र,

मिहिर,

रवि,

राशि,

विवस्वत्,

व्यय,

शङ्कु,

सवितृ,

सूर्य,

हंस

Bopp Latin

भानु

m.

(

r.

भा

s.

नु

)

1

)

lumen.

2

)

sol.

Anekartha-Dvani-Manjari Sanskrit

हरि

पु

हरि,

अर्क,

मर्कट,

मण्डूक,

विष्णु,

वासव,

वायु,

तुरङ्ग,

सिंह,

सितांशु,

यम,

इन्द्र,

भानु,

मरुत्,

भेक,

वाजिन्,

कपि,

अंशु,

भीरु,

सोम,

शुक्ल,

सर्प,

स्वर्णवर्ण

अर्क-मर्कट-मण्डूक-विष्णु-वासव-वायवः

।

तुरङ्ग-सिंह-सितांशुर्यमाश्च

हरयो

दश

॥

७

॥

हरिरिन्द्रो

हरिर्भानुर्हरिर्विष्णुर्हरिर्मरुत्

।

हरिः

सिंहो

हरिर्भेको

हरिर्वाजी

हरिः

कपिः

॥

८

॥

हरिरंशुर्हरिर्भीरुर्हरिः

सोमो

हरिर्यमः

।

हरिः

शुक्लो

हरिः

सर्पः

स्वर्णवर्णो

हरिः

स्मृतः

॥

९

॥

verse

1.1.1.7

page

0001

मित्र

पु

मित्र,

भानु

मित्रो

भानुः

सुहृन्मित्रं

दरं

छिद्रं

दरं

भयम्

॥

१

॥

verse

3.1.1.1

page

0013

भानु

पु

भानु,

स्वर्भानु,

अर्यमन्

शैलोऽद्रिरंशुमानद्रिर्भानुः

स्वर्भानुरर्यमा

।

verse

3.1.1.9

page

0014

Aufrecht Catalogus Catalogorum English

भानु

son

of

Viśvadhara,

brother

of

Harinātha

(

Kāvyā-

darśamārjana

)

and

Keśava.

Oxf.

206^b.

भानु

poet.

Skm.

भानु

Rāmasahasranāmavivaraṇa.

भानु

Karaṇābhīṣṭa

jy.

Indian Epigraphical Glossary English

Bhānu

(

IE

7-1-2

EI

25

),

‘twelve’.

Lanman English

bhānú,

m.

light

beam.

[

√bhā,

1162.

]

Schmidt Nachtrage zum Sanskrit Worterbuch German

भानु

m.

°Calotropis

gigantea,

E

912

(

B

).

भानु

m.

N.

von

°Rādhā's

Vater

(

=

वृषभानु

),

Gopāl.

112,

26.

Mahabharata English

Bhānu^1.

§

102

(

Aṃśāvat.

):

I,

65,

2555

(

a

Devagandharva

Prādheya

).

Bhānu^2

(

=

the

Sun

):

I,

42,

1103

(

or

1098

),

1273

III,

154

(

in

the

enumeration

of

Dhaumya

),

191

*XII,

150

XVIII,

162.

Bhānu^3

=

Śiva

(

1000

names^1

).--Do.^4

=

Vishṇu

(

1000

names

).

Bhānu^5

(

a

man

).

§

262

(

Bhagavadyāṇa

):

II,

2,

56

(

Bhānuñ

ca

Janārdanaḥ

).--§

402

(

Tīrthay.

):

III,

120,

10277.--§

452

(

Mārkaṇḍeyas.

):

III,

183,

†12584

Bhānu^6.

§

552

(

Goharaṇap.

):

IV,

56,

1769

(

regarded

the

battle

from

a

vimāna

).

Bhānu^7

(

a

son

of

Aṅgiras

).

§

491

(

Āṅgirasa

):

III,

220,

14164

(

Bhānur

Aṅgiraso

dhīraḥ

pu{??}

).

§

493

(

do.

):

III

221,

14183

(

Bhānuñ

cāpy

Aṅgirāḥ

sṛjat,

called

by

the

brahmans

Bṛhadbhānu

),

14184

(

Bhānor

bhāryā

suprajā

tu

Bṛhadbhasu

{??}

sūrya-jā

),

14186

(

tam

Agniṃ

Baladaṃ

prāhuḥ

prathamaṃ

Bhānutaḥ

sutaṃ

),

14187

(

Agniḥ

sa

Manumān

nāma

dvitīyo

Bhānutaḥ

sutaḥ

|

darśe

ca

paurṇamāse

ca

yasyeha

havir

ucyate

),

14189

(

Agnir

Agrāyaṇo

nāma

Bhānor

evānvayas

tu

saḥ

),

14190

(

cāturmāsyeshu

nityānāṃ

havishāṃ

yonir

Agrahaḥ

|

caturbhiḥ

sahitaḥ

putrair

Bhānor

evānvaya

Stubhaḥ

),

14191

(

Niśā

tv

ajanayat

kanyām

Agnī-shomāv

ubhau

tathā

|

Bhānor

evābhavad

bhāryā

sushuve

pañca

pāvakān

).

Purana English

भानु

१

/

BHĀNU

I.

A

son

born

to

kṛṣṇa

of

satyabhāmā.

(

Daśama

skandha,

bhāgavata

).

भानु

२

/

BHĀNU

II.

Son

of

dyau

this

bhānu

was

a

guru

of

sūrya.

(

Śloka

42,

Chapter

1,

Ādi

Parva,

M.B.

).

भानु

३

/

BHĀNU

III.

A

devagandharva

born

to

kaśyapa

prajāpati

of

his

wife

pṛthā.

(

Śloka

47,

Chapter

65,

Ādi

Parva,

M.B.

).

भानु

४

/

BHĀNU

IV.

He

is

the

son

of

an

agni

called

pāñcajanya.

He

is

born

of

the

spiritual

essence

of

aṅgiras

and

cyavana.

This

bhānu

is

called

manu

and

bṛhadbhānu.

(

Chapters

220

and

221,

Vana

Parva,

M.B.

).

भानु

५

/

BHĀNU

V.

A

king

of

ancient

bhārata.

This

king

took

a

flying

tour

of

kurukṣetra

in

Indra's

aeroplane

to

witness

the

battle

between

arjuna

and

droṇa.

(

Śloka

9,

Chapter

56,

virāṭa

Parva,

M.B.

).

भानु

६

/

BHĀNU

VI.

A

yādava.

He

learnt

the

art

of

archery

from

pradyumna.

sahadeva

married

the

daughter

of

this

bhānu

called

bhānumatī.

(

Vana

Parva,

180,

27

and

harivaṁśa

2.20.12

).

Amarakosha Sanskrit

भानु

पुं।

सूर्यः

समानार्थकाः

सूर,

सूर्य,

अर्यमन्,

आदित्य,

द्वादशात्मन्,

दिवाकर,

भास्कर,

अहस्कर,

ब्रध्न,

प्रभाकर,

विभाकर,

भास्वत्,

विवस्वत्,

सप्ताश्व,

हरिदश्व,

उष्णरश्मि,

विकर्तन,

अर्क,

मार्तण्ड,

मिहिर,

अरुण,

पूषन्,

द्युमणि,

तरणि,

मित्र,

चित्रभानु,

विरोचन,

विभावसु,

ग्रहपति,

त्विषाम्पति,

अहर्पति,

भानु,

हंस,

सहस्रांशु,

तपन,

सवितृ,

रवि,

पद्माक्ष,

तेजसांराशि,

छायानाथ,

तमिस्रहन्,

कर्मसाक्षिन्,

जगच्चक्षुस्,

लोकबन्धु,

त्रयीतनु,

प्रद्योतन,

दिनमणि,

खद्योत,

लोकबान्धव,

इन,

भग,

धामनिधि,

अंशुमालिन्,

अब्जिनीपति,

चण्डांशु,

क,

खग,

पतङ्ग,

तमोनुद्,

विश्वकर्मन्,

अद्रि,

हरि,

हेलि,

अवि,

अंशु,

तमोपह

1।3।31।1।1

भानुर्हंसः

सहस्रांशुस्तपनः

सविता

रविः।

पद्माक्षस्तेजसांराशिश्छायानाथस्तमिस्रहा।

कर्मसाक्षी

जगच्चक्षुर्लोकबन्धुस्त्रयीतनुः।

प्रद्योतनो

दिनमणिः

खद्योतो

लोकबान्धवः।

इनो

भगो

धामनिधिश्चांशुमाल्यब्जिनीपतिः।

माठरः

पिङ्गलो

दण्डश्चण्डांशोः

पारिपार्श्वकाः॥

अवयव

==>

किरणः

पत्नी

==>

सूर्यपत्नी

सम्बन्धि2

==>

सूर्यपार्श्वस्थः

वैशिष्ट्यवत्

==>

प्रभा

सेवक

==>

सूर्यपार्श्वस्थः,

सूर्यसारथिः

पदार्थ-विभागः

नाम,

द्रव्यम्,

तेजः,

ग्रहः

भानु

पुं।

किरणः

समानार्थकाः

किरण,

अस्र,

मयूख,

अंशु,

गभस्ति,

घृणि,

रश्मि,

भानु,

कर,

मरीचि,

दीधिति,

शिखा,

गो,

रुचि,

पाद,

हायन,

धामन्,

हरि,

अभीषु,

वसु

1।3।33।2।1

किरणोऽस्रमयूखांशुगभस्तिघृणिरश्मयः।

भानुः

करो

मरीचिः

स्त्रीपुंसयोर्दीधितिः

स्त्रियाम्.।

==>

ज्योत्स्ना,

रवेरर्चिः

पदार्थ-विभागः

,

द्रव्यम्,

तेजः

Kalpadruma Sanskrit

भानुः,

पुंलिङ्गम्

(

भाति

चतुर्द्दशभुवनेषु

स्वप्रभया

दीप्यतेइति

।

भा

+

“दाभाभ्यां

नुः

।”

उणा०

१

।३२

।

इति

नुः

।

)

सूर्य्यः

।

(

यथा,

महा-भारते

।

३

।

३

।

२४

।“अनन्तः

कपिलो

भानुः

कामदः

सर्व्वतोमुखः

॥

”विष्णुः

।

यथा,

तत्रैव

।

१३

।

१४९

।

२७

।“सर्व्वगः

सर्व्वविद्भानुर्विष्वक्सेनो

जनार्द्दनः

॥

”प्राधायाः

पुत्त्रभेदः

।

यथा,

तत्रैव

।

१

।

६५

।

४८

।“विश्वावसुश्च

भानुश्च

सुचन्द्रो

दशमस्तथा

।इत्येता

देवगन्धर्व्वा

प्राधायाः

परिकीर्त्तिताः

॥

”अङ्गिरःसृष्टस्तपसः

पुत्त्रभेदः

।

यथा,

तत्रैव

।३

।

२२०

।

८

।“तपसश्च

मनुं

पुत्त्रं

भानुञ्चाप्यङ्गिराः

सृजत्

॥

”यादवविशेषः

।

यथा,

हरिवंशे

।

१४७

।

२

।“कन्यां

भानुमतीं

नाम

भानोर्दुहितरं

नृप

!

।जहारात्मवधाकाङ्क्षी

निकुम्भो

नाम

दानवः

॥

”

)किरणः

।

(

यथा,

ऋग्वेदे

।

६

।

६४

।

२

।“भद्राददृक्षौविया

विभास्युत्ते

शोचिर्भानवोद्यामपप्तन्

॥

”“भानवो

रश्मयः

।”

इति

तद्भाष्ये

सायनः

॥

)अर्कवृक्षः

।

इत्यमरः

।

२

।

४

।

३३

॥

प्रभुः

।राजा

।

इति

धरणिः

॥

वृत्तार्हत्पितृविशेषः

।इति

हेमचन्द्रः

।

२

।

१४

॥

भानुः,

स्त्रीलिङ्गम्

(

भातीति

।

भा

+

नुः

)

भातुमती

।इति

शब्दरत्नावली

॥

(

दक्षकन्याभेदः

।

यथा,

मत्स्यपुराणे

।

५

।

१५

।“शृणुध्वं

देवमातॄणां

प्रजाविस्तरमादितः

।मरुत्वती

वसुर्यामी

लम्बा

भानुररुन्धती

॥

”

)

Vachaspatyam Sanskrit

भानु

पुंलिङ्गम्

भा--नु

।

१

सूर्य्ये

२

अर्कवृक्षे

३

किरणे

४

राजनिच

अमरः

५

प्रभो

धरणिः

।

६

भूतजैनभेदे

हेमच०

।उत्तममुन्वन्तरे

७

देवे

ब०

व०

हरिवं०

९

अ०

।

९

धर्मपत्नीभेदेस्त्री

हरिवं०

३

अ०

।

१०

गन्धर्वभेदे

पुंलिङ्गम्

भा०

आ०

६५

अ०

।११

यदुवंश्यक्षत्रियभेदे

भानुमत्याः

पितरि

पुंलिङ्गम्

हरिवं०१४९

अ०

।

१२

विष्णौ

पुंलिङ्गम्

“अनृतांशूद्भवो

भानुः”

विष्णुस०“तमेव

भान्तमनुभाति

सर्वम्”

श्रुतेस्तस्य

तथात्वम्

।

Capeller German

भानु॑

Masculine.

Glanz,

Licht,

Sonne

männl.

N.

Grassman German

bhānú,

m.,

Licht,

Strahl

[

von

bhā

]

vgl.

citrábhānu

u.

s.

w.,

Adj.

arṇavá,

citrá,

tveṣá.

-ús

{256,

2}

{297,

17}

{341,

1}

{406,

6}

{550,

7}

{797,

12}

{926,

12}

{949,

8}.

-úm

{92,

1}.

_{92,

2}.

_{92,

5}

{295,

7}

{302,

2}

{309,

2}

{413,

1}

{503,

2}

{519,

6}

{522,

2}

{588,

4}

{595,

1}

{625,

1}

{829,

2}

{879,

6}.

-únā

{48,

9}.

_{48,

15}

{193,

8}

{199,

4}

{207,

4}

{236,

3}

{255,

4}

{391,

1}

(

sū́riasya

)

{447,

6}

{456,

5}

{457,

21}

{489,

6}

{506,

1}

{525,

4}

{629,

18}

{777,

4}

{827,

1}

{863,

4}.

_{863,

10}

{869,

9}

{871,

4}

{901,

3}

{914,

3}

{966,

2}.

-áve

{370,

1}

{520,

1}

neben

agnáye.

-ávas

{36,

3}

{92,

2}

{97,

5}

[

Page933

]

{143,

3}

{235,

14}

{355,

1}

{505,

2}

{591,

3}.

-úbhis

{87,

6}

{593,

5}

{627,

8}.

_{627,

36}

{829,

5}

{832,

1}.

_{832,

2}.

Burnouf French

भानु

भानु

a.

(

भा

sfx.

नु

)

brillant.

--

S.

masculine

lumière,

éclat

rayon

de

lumière

au

fig.

beauté.

Soleil

au

fig.

roi,

prince,

maître

et

seigneur.

--

F.

भानु

belle

femme.

भानुफला

feminine

banane.

भानुमत्

a.

(

sfx.

मत्

)

brillant,

lumineux

au

fig.

beau.

--

S.

masculine

le

Soleil.

भानुवार

masculine

dimanche.

Stchoupak French

भानु-

Masculine.

clarté,

éclat,

rayon

de

lumière

soleil

Neuter.

de

divers

personnages

-मन्त्-

a.

lumineux,

brillant,

radieux

Masculine.

soleil

Neuter.

de

divers

personnages

-मती-

Feminine.

Neuter.

de

diverses

femmes

-मय-

-ई-

a.

fait

de

rayons.

°तनया-

Feminine.

patron.

de

la

Yamunā.

°वर्मन्-

°सेन-

Masculine.

Neuter.

de

deux

hommes.