Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel

पुरन्दर (purandara)

Shabda Sagara English

 पुरन्दर
 Masculine.
 (
 -रः
 )
 
1.
 A
 name
 of
 INDRA.
 
2.
 An
 epithet
 of
 Sīva.
 
3.
 An
 
epithet
 of
 Agni.
 
4.
 A
 thief,
 a
 house-breaker.
 
Neuter.
 (
 -रं
 )
 A
 sort
 of
 
pepper,
 (
 Piper
 chavya.
 )
 
Feminine.
 (
 -रा
 )
 A
 name
 of
 the
 Ganges.
 
Etymology
 पुर
 
a
 city,
 दॄ
 to
 tear
 or
 rend,
 Affix.
 स्वच्,
 Derivation
 Irregular
 .
 

Capeller Eng English

 पुरंदर॑
 masculine
 epithet
 of
 several
 gods
 (
 literally
 destroyer
 of
 
castles
 ).
 

Yates English

 पुर-न्दर
 (
 रः
 )
 1.
 
Masculine.
 Indra
 
a
 thief.
 
Feminine.
 
(
 रा
 )
 
Ganges.
 (
 रं
 )
 
Neuter.
 Pepper.
 

Help us improve! Let us know about any improvements, bugs, or suggestions you have. Thanks.Click here for Feedback Form

Spoken Sanskrit English

पुरन्दर
 purandara
 Masculine
 name
 of
 god
 of
 fire
 
पुरन्दर
 purandara
 Masculine
 house-breaker
 
पुरन्दर
 purandara
 Masculine
 name
 of
 ziva
 
पुरन्दर
 purandara
 Masculine
 thief
 
पुरन्दर
 purandara
 Masculine
 name
 of
 Indra
 
पुरन्दर
 purandara
 Masculine
 destroyer
 of
 strongholds
 
पुरन्दर
 purandara
 Neuter
 Thai
 long
 pepper
 [
 Piper
 Chaba
 -
 Bot.
 ]
 

Wilson English

 पुरन्दर
 
Masculine.
 (
 -रः
 )
 
1
 A
 name
 of
 INDRA.
 
2
 A
 thief,
 a
 house-breaker.
 
Neuter.
 (
 -रं
 )
 A
 sort
 of
 pepper,
 (
 Piper
 chavya.
 )
 
Feminine.
 
(
 -रा
 )
 A
 name
 of
 the
 Ganges.
 
Etymology
 पुर
 a
 city,
 दॄ
 to
 tear
 or
 rend,
 Affix.
 खक्ष्,
 Derivation
 Irregular
 .
 

Apte 1890 English

 पुरंदरः
 [
 पुरः
 शत्रूणां
 नगराणि
 दारयति
 खच्
 ]
 1
 N.
 of
 Indra
 
R.
 2.
 74.
 
2
 An
 epithet
 of
 Śiva.
 
3
 Of
 Agni.
 
4
 N.
 of
 Viṣṇu.
 
5
 N.
 of
 the
 eighteenth
 lunar
 mansion
 (
 ज्येष्ठा
 ).
 
6
 A
 thief,
 house-breaker.
 
रा
 An
 epithet
 of
 the
 Ganges.
 

Monier Williams Cologne English

 पुरं—दर॑
 masculine gender.
 ‘destroyer
 of
 strongholds’,
 nalopākhyāna
 of
 Indra,
 ṛg-veda
 et cetera.
 et cetera.
 (
 also
 of
 the
 I°
 of
 the
 7th
 Manv-antara,
 purāṇa
 )
 

 of
 Agni,
 ṛg-veda
 

 of
 Śiva,
 śivagītā, ascribed to the padma-purāṇa
 

 a
 thief,
 house-breaker,
 Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.
 

 of
 a
 man,
 Siṃhās.
 

 पुरं—दर॑
 neuter gender.
 Piper
 Chaba,
 Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.
 

Macdonell English

 पुरंदर
 pura-ṃ-dará,
 Masculine.
 destroyer
 of
 strongholds,
 🞄ep.
 of
 Indra,
 Agni,
 and
 Śiva:
 (
 a
 )
 -pura‿atithi,
 Masculine.
 guest
 in
 Indraʼs
 city
 =
 deceased
 
🞄-purī,
 Feminine.
 N.
 of
 a
 town.
 

Benfey English

 पुरंदर
 पुरंदर,
 i.
 e.
 पुर
 +
 म्
 
-दॄ
 +
 अ,
 Masculine.
 Destroyer
 of
 castles,
 a
 
name
 of
 Indra.
 

Apte Hindi Hindi

पुरन्दरः
 
पुंलिङ्गम्
 -
 "पुरं
 दारयति-
 इति
 दृ
 +
 णिच्
 +
 खच्,
 मुम्"
 
इन्द्र
 

पुरन्दरः
 
पुंलिङ्गम्
 -
 "पुरं
 दारयति-
 इति
 दृ
 +
 णिच्
 +
 खच्,
 मुम्"
 
शिव
 का
 विशेषण
 

पुरन्दरः
 
पुंलिङ्गम्
 -
 "पुरं
 दारयति-
 इति
 दृ
 +
 णिच्
 +
 खच्,
 मुम्"
 
अग्नि
 की
 उपाधि
 

पुरन्दरः
 
पुंलिङ्गम्
 -
 "पुरं
 दारयति-
 इति
 दृ
 +
 णिच्
 +
 खच्,
 मुम्"
 
"चोर,
 सेंध
 लगाने
 वाला"
 

Shabdartha Kaustubha Kannada

पुरन्दर
 
पदविभागः
 पुल्लिङ्गः
 
कन्नडार्थः
 ಇಂದ್ರ
 /
 ಈ
 ವೈವಸ್ವತ
 ಮನ್ವಂತರದ
 ಇಂದ್ರ
 
निष्पत्तिः
 दृ
 (
 विदारणे
 )
 +
 णिच्
 -
 "कच्"
 (
 ३-२-४१
 )
 ।
 निपा०
 (
 ६-३-६९
 )
 
व्युत्पत्तिः
 पुरः
 शत्रूणां
 दारयति
 
प्रयोगाः
 "पुरन्दरप्रत्युपरोधजातं
 व्ययोजयन्
 विस्मयमादितेयाः"
 
उल्लेखाः
 याद०
 २०-३४
 
पुरन्दर
 
पदविभागः
 पुल्लिङ्गः
 
कन्नडार्थः
 ವಿಷ್ಣು
 
व्युत्पत्तिः
 पुराणि
 असुरपुराणि
 तदुपलक्ष्याणि
 आदिदैविकानि
 असुरपिशाचानि
 दारयति
 इति
 (
 "पुरन्दर
 इति
 ख्यातत्रिपुराणां
 विदारणात्"
 इति
 निरुक्तेः
 
प्रयोगाः
 "वासुदेवो
 बृहद्भानुरादिदेवः
 पुरन्दरः"
 
उल्लेखाः
 वि०
 स०
 
पुरन्दर
 
पदविभागः
 पुल्लिङ्गः
 
कन्नडार्थः
 ಪರಶಿವ
 /ಪರಮೇಶ್ವರ
 
पुरन्दर
 
पदविभागः
 पुल्लिङ्गः
 
कन्नडार्थः
 ಜ್ಯೇಷ್ಠಾ
 ನಕ್ಷತ್ರ
 
पुरन्दर
 
पदविभागः
 पुल्लिङ्गः
 
कन्नडार्थः
 ಚೋರ
 /ಕಳ್ಳ
 
निष्पत्तिः
 दृ
 +
 णिच्
 -
 "खच्"
 
व्युत्पत्तिः
 पुरं
 गृहं
 दारयति
 

L R Vaidya English

 puraMdara
 {%
 m.
 %}
 1.
 an
 epithet
 of
 Indra,
 R.ii.74
 
2.
 an
 epithet
 of
 Śiva
 
3.
 of
 Agni
 
4.
 a
 thief,
 a
 house-breaker.
 

Bhutasankhya Sanskrit

१४,
 इन्द्र,
 इन्द्रक,
 कौशिक,
 गुणस्थान,
 जिष्णु,
 पुरन्दर,
 पूर्वप,
 भुवन,
 भूतग्राम,
 मनु,
 रज्जु,
 लोक,
 वज्रिन्,
 वासव,
 विद्या,
 शक,
 शक्वरी,
 शचीपति,
 सुराधिप,
 सुरेश
 

Bopp Latin

 पुरन्दर
 m.
 (
 urbem
 findens,
 urbium
 destructor,
 e
 
पुर
 in
 Acc.
 et
 दर
 a
 rad.
 दॄ
 suff.
 अ,
 v.
 gr.
 645.
 )
 nomen
 
Indri.
 IN.
 3.
 2.
 

Anekartha-Dvani-Manjari Sanskrit

पुरुहूत
 
पु
 
पुरुहूत,
 उलूक,
 पुरन्दर
 
उलूकः
 पुरुहूतः
 स्यात्
 पुरुहूतः
 पुरन्दरः
 ॥
 ३९
 ॥
 
verse
 2.1.1.39
 
page
 0010
 

Edgerton Buddhist Hybrid English

 Puraṃdara,
 n.
 of
 a
 former
 Buddha:
 Mv
 〔i.137.6〕
 (
 v.l.
 °dhara
 ).
 

Mahabharata English

Purandara^1
 =
 Indra,
 q.v.
 Do.^2
 =
 Vishṇu
 (
 1000
 names
 ).
 

Purana English

पुरन्दर
 १
 /
 PURANDARA
 I.
 indra.
 

पुरन्दर
 २
 /
 PURANDARA
 II.
 tapa,
 son
 of
 the
 agni
 called
 pāñcajanya.
 indra
 once
 became
 the
 son
 of
 this
 purandara.
 (
 Śloka
 3,
 Chapter
 221,
 Vana
 Parva
 ).
 

पुरन्दर
 ३
 /
 PURANDARA
 III.
 The
 name
 of
 indra
 in
 Vaivasvata
 manvantara.
 (
 See
 under
 manvantara
 ).
 In
 matsya
 purāṇa
 purandara
 has
 been
 considered
 to
 be
 one
 among
 the
 eighteen
 Vāstuśāstrakāras
 (
 adepts
 in
 house
 building
 ).
 The
 other
 seventeen
 are:
 bhṛgu,
 atri,
 vasiṣṭha,
 viśvakarmā,
 maya,
 nārada,
 nagnajit,
 viśālākṣa,
 brahmā,
 kumāra,
 Nandīśa,
 śaunaka,
 garga,
 Vāśudeva,
 śukra,
 bṛhaspati
 and
 aniruddha.
 (
 matsya
 purāṇa,
 Chapter
 252,
 verses
 2
 and
 3
 ).
 
According
 to
 mahābhārata
 Lord
 śiva
 wrote
 a
 book
 “Vaiśālākṣa”
 containing
 ten
 thousand
 chapters
 dealing
 with
 Dharmārthakāmas.
 purandara
 condensed
 it
 into
 a
 book
 of
 five
 thousand
 chapters
 called
 ‘Bāhudantaka.’
 purandara
 gave
 that
 book
 that
 name
 in
 honour
 of
 his
 mother
 who
 was
 called
 Bāhudantī.
 (
 Chapters
 59,
 89
 and
 90,
 śānti
 Parva
 ).
 

Amarakosha Sanskrit

पुरन्दर
 पुं।
 
इन्द्रः
 
समानार्थकाः
 इन्द्र,
 मरुत्वत्,
 मघवन्,
 बिडौजस्,
 पाकशासन,
 वृद्धश्रवस्,
 सुनासीर,
 पुरुहूत,
 पुरन्दर,
 जिष्णु,
 लेखर्षभ,
 शक्र,
 शतमन्यु,
 दिवस्पति,
 सुत्रामन्,
 गोत्रभिद्,
 वज्रिन्,
 वासव,
 वृत्रहन्,
 वृषन्,
 वास्तोष्पति,
 सुरपति,
 बलाराति,
 शचीपति,
 जम्भभेदिन्,
 हरिहय,
 स्वाराज्,
 नमुचिसूदन,
 सङ्क्रन्दन,
 दुश्च्यवन,
 तुराषा,
 मेघवाहन,
 आखण्डल,
 सहस्राक्ष,
 ऋभुक्षिन्,
 कौशिक,
 घनाघन,
 पर्जन्य,
 हरि
 
1।1।41।2।4
 
इन्द्रो
 मरुत्वान्मघवा
 बिडौजाः
 पाकशासनः।
 वृद्धश्रवाः
 सुनासीरः
 पुरुहूतः
 पुरन्दरः॥
 
पत्नी
  ==> 
 शची
 
सम्बन्धि2
  ==> 
 इन्द्रपुरः,
 इन्द्राश्वः,
 इन्द्रसारथिः,
 इन्द्रवनम्,
 इन्द्रगृहम्,
 इन्द्रहस्तिः,
 इन्द्रस्य_वज्रायुधम्
 
जन्य
  ==> 
 जयन्तः
 
सेवक
  ==> 
 इन्द्रपुरः,
 इन्द्राश्वः,
 इन्द्रसारथिः,
 इन्द्रवनम्,
 इन्द्रगृहम्,
 इन्द्रहस्तिः,
 इन्द्रस्य_वज्रायुधम्,
 देवरथः,
 देवसभा,
 देववृक्षः,
 अश्विनीकुमारौ,
 अप्सरस्,
 घृताचीनामाप्सरा,
 मेनकानामाप्सरा,
 रम्भानामाप्सरा,
 उर्वशीनामाप्सरा,
 तिलोत्तमानामाप्सरा,
 सुकेशीनामाप्सरा,
 मञ्जुघोषानामाप्सरा,
 हाहानामदेवगायकः,
 हूहूनामदेवगायकः,
 देवगायकः,
 देवशिल्पिः
 
पदार्थ-विभागः
 ,
 द्रव्यम्,
 आत्मा,
 देवता
 

Kalpadruma Sanskrit

 पुरन्दरं,
 क्लीबम्
 (
 पुर्
 +
 दारि
 +
 खच्
 ।
 )
 चविकम्
 ।इति
 शब्दचन्द्रिका
 ॥
 

 पुरन्दरः,
 पुंलिङ्गम्
 (
 अरीणां
 पुरो
 दारयतीति
 ।
 दॄ
 +णिच्
 +
 “पूःसर्व्वयोर्दारिसहोः
 ।”
 ३
 ।
 २
 ।
 ४१
 ।इति
 खच्
 ।
 “वाचं
 यमपुरन्दरौ
 च
 ।”
 ६
 ।
 ३
 ।
 ६१
 ।इति
 निपातितः
 ।
 )
 इन्द्रः
 ।
 इत्यमरः
 ।
 १
 ।
 १
 ।
 ४४
 ॥
 
(
 यथा,
 महाभारते
 ।
 ३
 ।
 १०१
 ।
 ९
 ।“कालेयभयसन्त्रस्तो
 देवः
 साक्षात्
 पुरन्दरः
 ।जगाम
 शरणं
 शीघ्रं
 तन्तु
 नारायणं
 प्रभुम्
 ॥
 
”पुरं
 गेहं
 दारयतीति
 ।
 दारि
 +
 खच्
 ।
 निपा-तितः
 ।
 )
 चौरः
 ।
 यथा,
 --“समांसमीना
 यदि
 पाकशालासमांसमीना
 दश
 धेनवः
 स्युः
 ।पुरन्दरस्याविषयं
 यदि
 स्यात्पुरन्दरस्यापि
 पुरं
 न
 याचे
 ॥
 
”इत्युद्भटः
 ॥
 

Vachaspatyam Sanskrit

 पुरन्दर
 पुंलिङ्गम्
 पुरः
 शत्रूणां
 दारयति
 “पूःसर्वयीदारिसहोः”पा
 खच्
 ।
 “वाचंयमपुरन्दरौ”
 पा०
 नि०
 ।
 १
 इन्द्रे
 अमरः
 ।तस्य
 शत्रुपुरदारकत्वात्
 तथात्वम्
 ।
 स
 च
 वैवस्वतमन्वन्तरेइन्द्रभेदः
 भाग०
 ८
 १३२
 दृश्यम्
 २
 ज्येष्ठानक्षत्रे
 ।
 ३
 विष्णौ“आदिदेवः
 पुरन्दरः”
 विष्णुस०
 ।
 ४
 चव्ये
 (
 चै
 )
 ख्यातेन०
 शब्दच०
 ५
 गङ्गायां
 स्त्री
 हारा०
 ।
 

Capeller German

 पुरंदर॑
 Masculine.
 Burgenzerstörer
 (
 Bein.
 Indra's
 
u.
 anderer
 Götter
 ).
 

Grassman German

 puraṃ-dará,
 m.,
 Burgzerstörer
 [
 aus
 púram
 A.
 von
 púr
 und
 dará
 ],
 von
 Indra
 
seltener
 2〉
 von
 Agni,
 oder
 3〉
 von
 beiden.
 
-a
 {102,
 7}
 
{621,
 7}.
 
-ás
 {211,
 7}
 
{288,
 15}
 
{384,
 11}
 
{621,
 8}
 
{670,
 10}.
 
-ám
 2〉
 {457,
 14}.
 
-ám
 [
 zu
 lesen
 pūrdarám
 ]
 {670,
 8}.
 
-ásya
 2〉
 {522,
 2}
 agnés.
 
-ā
 [
 V.
 du.
 ]
 3〉
 indrāgm
 {109,
 8}.
 

No entries for this word is found.

What is this? (Hidden Dictionary)

To avoid the clutter in the app, the unwanted dictionaries can be hidden to have clear view while browsing. This section shows entries from those hidden dictionaries if any.

How to hide/unhide dictionary?

Every dictionary entry will have top right corner menu . From there, you can hide or unhide dictionary. You must login to use this feature. So, KST can remember your preferences of hidden dictionaries.