Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel

नारायणी (nArAyaNI)

 
Monier Williams Cologne English

नारायणी

a

(

),

feminine.

,

see

sub voce.

नारायणी

b

feminine.

(

of

°ण,

q.v.

)

patr.

of

Indra-senā

(

the

wife

of

Mudgala

),

mahābhārata

harivaṃśa

nalopākhyāna

of

Durgā,

harivaṃśa

of

Lakṣmī,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

of

Gaṅgā

and

Gaṇḍakī,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

Apte Hindi Hindi

नारायणी

स्त्रीलिङ्गम्

-

-

धन

की

देवी

लक्ष्मी

का

विशेषण

नारायणी

स्त्रीलिङ्गम्

-

-

दुर्गा

का

विशेषण

Shabdartha Kaustubha Kannada

नारायणी

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ನಾರಾಯಣನ

ಶಕ್ತಿ

निष्पत्तिः

"अण्"

(

४-३-१२०

)

व्युत्पत्तिः

नारायणस्येदम्

विस्तारः

"यशसा

तेजसा

रूपैर्नारायणसमा

गुणैः

शक्तिर्नारायणस्येयं

तेन

नारायणी

स्मृता

॥"

-

ब्रह्मवै०

नारायणी

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಲಕ್ಷ್ಮಿ

विस्तारः

"नारायणार्धाङ्गभूता

तेन

तुल्या

तेजसा

तथा

तस्य

शरीरस्था

तेन

नारायणी

स्मृता

॥"

नारायणी

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ದುರ್ಗಾದೇವಿ

नारायणी

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಶತಾವರೀ

ಗಿಡ

विस्तारः

"ऋष्यप्रोक्ताभीरुपत्रीनारायण्यः

शतावरी"

-

अम०

L R Vaidya English

nArAyaRI

{%

f.

%}

1.

An

epithet

of

Lakshmī,

the

goddess

of

wealth

2.

an

epithet

of

the

goddess

Durgā.

Wordnet Sanskrit

Synonyms

नारायणी,

नारायणीनदी

(Noun)

एका

नदी।

"नारायणी

नेपालदेशे

भारतदेशे

स्रवति।"

Synonyms

नारायणी

(Noun)

एका

ऋषीपत्नी।

"नारायण्याः

वर्णनं

पुराणेषु

अस्ति।"

Synonyms

शतावरी,

शतमूली,

बहुसुता,

अभीरुः,

इन्दीवरी,

वरी,

ऋष्यप्रोक्ता,

भीरुपत्री,

नारायणी,

अहेरुः,

रङ्गिणी,

शटी,

द्वीपिशत्रुः,

ऋष्यगता,

शतपदी,

पीवरी,

धीवरी,

वृष्या,

दिव्या,

दीपिका,

दरकण्ठिका,

सूक्ष्मपत्रा,

सुपत्रा,

बहुमूला,

शताह्वया,

खाटुरसा,

शताह्वा,

लघुपर्णिका,

आत्मगुप्ता,

जटा,

मूला,

शतवीर्या,

महौषधी,

मधुरा,

शतमूला,

केशिका,

शतपत्रिका,

विश्वस्था,

वैणवी,

पार्ष्णी,

वासुदेवप्रियङ्करी,

दुर्मन्या,

तैलवल्ली,

ऋष्यप्रोक्ता

(Noun)

क्षुपकवत्

वल्लीविशेषः।

"शतावर्याः

मूलं

बीजं

औषधनिर्माणाय

उपयुज्यते।"

Synonyms

दुर्गा,

उमा,

कात्यायनी,

गौरी,

ब्रह्माणी,

काली,

हैमवती,

ईश्वरा,

शिवा,

भवानी,

रुद्राणी,

सर्वाणी,

सर्वमङ्गला,

अपर्णा,

पार्वती,

मृडानी,

लीलावती,

चणडिका,

अम्बिका,

शारदा,

चण्डी,

चण्डा,

चण्डनायिका,

गिरिजा,

मङ्गला,

नारायणी,

महामाया,

वैष्णवी,

महेश्वरी,

कोट्टवी,

षष्ठी,

माधवी,

नगनन्दिनी,

जयन्ती,

भार्गवी,

रम्भा,

सिंहरथा,

सती,

भ्रामरी,

दक्षकन्या,

महिषमर्दिनी,

हेरम्बजननी,

सावित्री,

कृष्णपिङ्गला,

वृषाकपायी,

लम्बा,

हिमशैलजा,

कार्त्तिकेयप्रसूः,

आद्या,

नित्या,

विद्या,

शुभह्करी,

सात्त्विकी,

राजसी,

तामसी,

भीमा,

नन्दनन्दिनी,

महामायी,

शूलधरा,

सुनन्दा,

शुम्यभघातिनी,

ह्री,

पर्वतराजतनया,

हिमालयसुता,

महेश्वरवनिता,

सत्या,

भगवती,

ईशाना,

सनातनी,

महाकाली,

शिवानी,

हरवल्लभा,

उग्रचण्डा,

चामुण्डा,

विधात्री,

आनन्दा,

महामात्रा,

महामुद्रा,

माकरी,

भौमी,

कल्याणी,

कृष्णा,

मानदात्री,

मदालसा,

मानिनी,

चार्वङ्गी,

वाणी,

ईशा,

वलेशी,

भ्रमरी,

भूष्या,

फाल्गुनी,

यती,

ब्रह्ममयी,

भाविनी,

देवी,

अचिन्ता,

त्रिनेत्रा,

त्रिशूला,

चर्चिका,

तीव्रा,

नन्दिनी,

नन्दा,

धरित्रिणी,

मातृका,

चिदानन्दस्वरूपिणी,

मनस्विनी,

महादेवी,

निद्रारूपा,

भवानिका,

तारा,

नीलसरस्वती,

कालिका,

उग्रतारा,

कामेश्वरी,

सुन्दरी,

भैरवी,

राजराजेश्वरी,

भुवनेशी,

त्वरिता,

महालक्ष्मी,

राजीवलोचनी,

धनदा,

वागीश्वरी,

त्रिपुरा,

ज्वाल्मुखी,

वगलामुखी,

सिद्धविद्या,

अन्नपूर्णा,

विशालाक्षी,

सुभगा,

सगुणा,

निर्गुणा,

धवला,

गीतिः,

गीतवाद्यप्रिया,

अट्टालवासिनी,

अट्टहासिनी,

घोरा,

प्रेमा,

वटेश्वरी,

कीर्तिदा,

बुद्धिदा,

अवीरा,

पण्डितालयवासिनी,

मण्डिता,

संवत्सरा,

कृष्णरूपा,

बलिप्रिया,

तुमुला,

कामिनी,

कामरूपा,

पुण्यदा,

विष्णुचक्रधरा,

पञ्चमा,

वृन्दावनस्वरूपिणी,

अयोध्यारुपिणी,

मायावती,

जीमूतवसना,

जगन्नाथस्वरूपिणी,

कृत्तिवसना,

त्रियामा,

जमलार्जुनी,

यामिनी,

यशोदा,

यादवी,

जगती,

कृष्णजाया,

सत्यभामा,

सुभद्रिका,

लक्ष्मणा,

दिगम्बरी,

पृथुका,

तीक्ष्णा,

आचारा,

अक्रूरा,

जाह्नवी,

गण्डकी,

ध्येया,

जृम्भणी,

मोहिनी,

विकारा,

अक्षरवासिनी,

अंशका,

पत्रिका,

पवित्रिका,

तुलसी,

अतुला,

जानकी,

वन्द्या,

कामना,

नारसिंही,

गिरीशा,

साध्वी,

कल्याणी,

कमला,

कान्ता,

शान्ता,

कुला,

वेदमाता,

कर्मदा,

सन्ध्या,

त्रिपुरसुन्दरी,

रासेशी,

दक्षयज्ञविनाशिनी,

अनन्ता,

धर्मेश्वरी,

चक्रेश्वरी,

खञ्जना,

विदग्धा,

कुञ्जिका,

चित्रा,

सुलेखा,

चतुर्भुजा,

राका,

प्रज्ञा,

ऋद्भिदा,

तापिनी,

तपा,

सुमन्त्रा,

दूती,

अशनी,

कराला,

कालकी,

कुष्माण्डी,

कैटभा,

कैटभी,

क्षत्रिया,

क्षमा,

क्षेमा,

चण्डालिका,

जयन्ती,

भेरुण्डा

(Noun)

सा

देवी

यया

नैके

दैत्याः

हताः

तथा

या

आदिशक्तिः

अस्ति

इति

मन्यते।

"नवरात्रोत्सवे

स्थाने

स्थाने

दुर्गायाः

प्रतिष्ठापना

क्रियते।"

Synonyms

लक्ष्मीः,

रमा,

कमला,

नारायणी,

पद्महस्ता,

श्रीः,

विष्णुप्रिया,

मा,

माया,

हरिप्रिया,

पद्मा,

पद्मालया,

भार्गवी,

चञ्चला,

इन्दिरा,

अब्जवाहना,

अब्जा,

अब्धिजा,

अम्बुजासना,

अमला,

ईश्वरी,

देवश्री,

पद्ममालिनी,

पद्मगुणा,

पिङ्गला,

मङ्गला,

श्रिया,

श्रीप्रदा,

सिन्धुजा,

जगन्मयी,

अमला,

वरवर्णिनी,

वृषाकपायी,

सिन्धुकन्या,

सिन्धुसुता,

जलधिजा,

क्षीरसागरसुता,

दुग्धाब्धितनया,

क्षीरसागरकन्यका,

क्षीरोदतनया,

लोकजननी,

लोकमाता

(Noun)

धनस्य

अधिष्ठात्री

देवता

या

विष्णुपत्नी

अस्ति

इति

मन्यते।

"धनप्राप्त्यर्थे

जनाः

लक्ष्मीं

पूजयन्ति।"

Mahabharata English

Nārāyaṇī

(

“the

daughter

of

Nārāyaṇa”?

)

=

Indrasenā^2:

III,

10093

(

)

IV,

651

(

).

Amarakosha Sanskrit

नारायणी

स्त्री।

शतावरी

समानार्थकाः

शतमूली,

बहुसुता,

भीरु,

इन्दीवरी,

वरी,

ऋष्यप्रोक्ता,

भीरुपत्री,

नारायणी,

शतावरी,

अहेरु

2।4।101।1।3

ऋष्यप्रोक्ताभीरुपत्रीनारायण्यः

शतावरी।

अहेरुरथ

पीतद्रुकालीयकहरिद्रवः॥

पदार्थ-विभागः

,

द्रव्यम्,

पृथ्वी,

अचलसजीवः,

लता

Kalpadruma Sanskrit

नारायणी,

स्त्रीलिङ्गम्

(

नारायणस्येयमिति

नारायण+

अण्

+

ङीप्

)

दुर्गा

(

यथा,

मार्कण्डेये

।९१

।“सर्व्वमङ्गलमङ्गल्ये

शिवे

सर्व्वार्थसाधिके

।शरण्ये

त्र्यम्बके

गौरि

नारायणि

!

नमोऽस्तु

ते

”इयं

सुपार्श्वाख्यपीठस्थाने

एतम्मूर्त्त्या

विराजते

।यथा,

देवीभागवते

३०

६६

।“नारायणी

सुपार्श्वे

तु

त्रिकूटे

रुद्रसुन्दरी

)लक्ष्मीः

शतावरी

इति

हेमचन्द्रः

*

तस्या

निरुक्तिर्यथा,

--“यशसा

तेजसा

रूपैर्नारायणसमा

गुणैः

।शक्तिर्नारायणस्येयं

तेन

नारायणी

स्मृता

”इति

ब्रह्मवैवर्त्ते

प्रकृतिखण्डे

४५

अध्यायः

अपि

।“नारायणार्द्धाङ्गभूता

तेन

तुल्या

तेजसा

।तदा

तस्य

शरीरस्था

तेन

नारायणी

स्मृता

”इति

तत्रैव

श्रीकृष्णजन्मखण्डे

२७

अध्यायः

*

गङ्गा

यथा,

तन्मन्त्रे

।“गङ्गायै

विश्व

मुख्यायै

शिवामृतायै

नारायण्यैनमः

”(

यथा

काशीखण्डे

२९

९७

।“नभोऽङ्गनचरी

नूतिर्नम्या

नारायणी

नुता

)मुद्गलमुनिपत्नी

इति

पुराणम्

(

स्वनाम-ख्याता

श्रीकृष्णसम्बन्धिनी

सेना

इयं

हिभारतयुद्धे

दुर्य्योधनपक्षमाश्रितवती

)

Vachaspatyam Sanskrit

नारायणी

स्त्री

नारायणस्येयम्

अण्

ङीप्

नारायणस्य१

शक्तौ

लक्ष्म्यां

दुर्गायाञ्च

तन्निरुक्तिः

“यशसा

तेजसारूपैर्नारायणसमा

गुणैः

शक्तिर्नारायणस्येयं

तेन

ना-रायणी

स्मृता”

ब्रह्मवै०

प्र०

ख०

४५

अ०

“नारायणा-र्द्धाङ्गमूता

तेन

तुल्या

तेजसा

तथा

तस्य

शरीरस्थातेन

नारायणी

स्मृता”

जन्मख०

२७

अ०

नारस्य

जीव-संघस्य

जलस्य

वा

अयनी

स्थानभूता

“जलायनानराधारा

समुद्रशयनाऽपि

वा

नारायणी

समाख्याता-नरनारीप्रवर्त्तिका

वसत्यदृष्टा

सर्वेषु

भूतेष्वन्तर्हिता-यतः

देव्या

व्याप्तमिदं

सर्वं

जगत्

स्थाबरजङ्गमम्”देवीपु०

शतावर्य्यां

हेमच०

मुद्गलमुनिपत्न्यां

।“सर्वस्यार्त्तिहरे

देवि!

नारायणि!

नमोऽस्तुते”

देवीमा०