Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel
दूर्वा (dUrvA)
दूर्वा
dUrvA
Feminine
Durb
grass
दूर्वा
dUrvA
Feminine
panic
grass
दूर्वा
dUrvA
Feminine
Bermuda
grass
[
Cynodon
dactylon
-
Bot.
]
दूर्वा
dUrvA
Feminine
bent
grass
सामान्य
दूर्वा
sAmAnya
dUrvA
Feminine
Bermuda
grass
[
Cynodon
dactylon
-
Bot.
]
दूर्वा
dUrvA
Feminine
Durb
grass
दूर्वावण
dUrvAvaNa
Neuter
thicket
of
Durba
grass
नीलदूर्वा
nIladUrvA
Feminine
species
of
dUrvA
or
Durb
grass
दूर्वालोष्ट
dUrvAloSTa
Neuter
lump
of
earth
from
a
Durb
field
दूर्वाकाण्ड
dUrvAkANDa
Neuter
quantity
or
heap
of
Durba
grass
दूर्वावत्
dUrvAvat
Adjective
intertwined
or
joined
with
Durb
grass
दूर्वेष्टका
dUrveSTakA
Feminine
Durb
grass
used
like
bricks
in
erecting
an
altar
दूर्वा
dUrvA
Feminine
Durb
grass
दूर्वावण
dUrvAvaNa
Neuter
thicket
of
Durba
grass
नीलदूर्वा
nIladUrvA
Feminine
species
of
dUrvA
or
Durb
grass
दूर्वालोष्ट
dUrvAloSTa
Neuter
lump
of
earth
from
a
Durb
field
दूर्वाकाण्ड
dUrvAkANDa
Neuter
quantity
or
heap
of
Durba
grass
दूर्वावत्
dUrvAvat
Adjective
intertwined
or
joined
with
Durb
grass
दूर्वेष्टका
dUrveSTakA
Feminine
Durb
grass
used
like
bricks
in
erecting
an
altar
दूर्वा
[
dūrvā
],
Bent
grass,
panic
grass
(
considered
as
a
sacred
article
of
worship
and
offered
to
deities
Et cætera.
).
Compound.
-अङ्कुरः
a
soft
blade
of
Dūrvā
grass
पवित्रदूर्वाङ्कुर-
लाञ्छितालका
Vikramorvasîyam (Bombay).
3.12.
-अष्टमी
eighth
day
of
the
bright
half
of
Bhādrapada.
-व्रतम्
Adjective.
particular
observance.
दूर्वा
दूर्वा,
f.
(
said
to
be
fr.
rt.
दुर्व्
),
bent
grass,
panic
grass,
commonly
Panicum
Dactylon
[
cf.
अलि-द्°,
गण्डा-द्°,
ग्रन्थि-द्°।
]
—दूर्वा-काण्ड,
अम्,
n.
a
quantity
or
heap
of
Dūrvā
grass.
—दूर्वा-
क्षी
(
°वा-अक्°
),
f.,
N.
of
the
wife
of
Vṛka.
—दूर्वा-
वण
or
दूर्वा-वन,
अम्,
n.
a
thicket
of
Dūrvā
grass.
—दूर्वा-वत्,
आन्,
अती,
अत्,
intertwined
or
joined
with
Dūrvā
grass.
—दूर्वाष्टमी
(
°वा-अष्°
),
f.,
N.
of
a
festival
on
the
eighth
day
of
the
light
half
of
the
month
Bhādra
on
which
the
Dūrvā
is
worshipped
as
a
deity.
—दूर्वा-सोम,
अस्,
m.
a
species
of
Soma
plant.
—दूर्वेष्टका
(
°वा-इष्°
),
f.
Dūrvā
grass
used
like
bricks
in
erecting
an
altar.
दूर्वा
स्त्रीलिङ्गम्
-
"दुर्व्
+
अ
+
टाप्,
दीर्घः"
"भूमि
पर
फैलने
वाली
एक
घास,
दूब"
दूर्वा
पदविभागः
स्त्रीलिङ्गः
कन्नडार्थः
ಗರಿಕೆ
ಹುಲು
निष्पत्तिः
दूर्वी
(
हिंसायाम्
)
-
"अच्"
(
३-१-१३४
)
।
दीर्घः
(
८-२-७८
)
व्युत्पत्तिः
दूर्वति
प्रयोगाः
"सा
गौरसिद्धार्थनिवेशवद्भिः
दूर्वाप्रवालैः
प्रतिभिन्नशोभम्"
उल्लेखाः
कुमा०
७-७
३९,
दूर्वा
Synonyms
दूर्वा,
वारुणी
(Noun)
घासविशेषः
यः
श्वेतः
हरीतः
च
अस्ति।
"दूर्वायाः
रसं
स्वास्थ्यप्रदम्।"
Dūrvā,
a
species
of
grass
(
Panicum
dactylon
),
is
mentioned
frequently
from
the
Rigveda^1
onwards.^2
It
grew
in
damp
ground.^3
A
simile
occurring
in
the
Rigveda^4
seems
to
indicate
that
the
ears
lay
horizontal
with
the
stem.
Cf.
Pākadūrvā.
1
)
x.
16,
13
134,
5
142,
8.
2
)
Taittirīya
Saṃhitā,
iv.
2,
9,
2
v.
2,
8,
3
Vājasaneyi
Saṃhitā,
xiii.
20
Aitareya
Brāhmaṇa,
viii.
5.
8
Śata-
patha
Brāhmaṇa,
iv.
5,
10,
5
vii.
4,
2,
10,
12,
etc.
3
)
Rv.
x.
16,
13
142,
8.
4
)
x.
134,
5.
Cf.
Zimmer,
Altindisches
Leben,
70.
दूर्वा
स्त्री।
दूर्वा
समानार्थकाः
दूर्वा,
शतपर्विका,
सहस्रवीर्या,
भार्गवी,
रुहा,
अनन्ता
2।4।158।1।2
वास्तुकं
शाकभेदाः
स्युर्दूर्वा
तु
शतपर्विका।
सहस्रवीर्याभार्गव्यौ
रुहानन्ताथ
सा
सिता॥
==>
शुक्लदूर्वा
पदार्थ-विभागः
,
द्रव्यम्,
पृथ्वी,
अचलसजीवः,
तृणम्
दूर्व्वा,
स्त्रीलिङ्गम्
(
दुर्व्वते
दुर्व्व्यते
वा
।
दुर्व्व
हिंसायाम्
+अच्
घञ्
वा
।
“उपधायाञ्च
।”
८
।
२
।
७८
।इति
दीर्घः
।
)
स्वनामख्यातघासः
।
तत्पर्य्यायः
।शतपर्व्विका
२
सहस्रवीर्य्या
३
भार्गवी
४
रुहा
५अनन्ता
६
।
इत्यमरः
।
२
।
४
।
५५८
॥
तिक्तपर्व्वा
७दुर्म्मरा
८
।
बहुवीर्य्या
९
हरिता
१०
हरि-ताली
११
कच्छरुहा
१२
॥
शुक्लायाः
पर्य्यायः
।शतवीर्य्या
१
गण्डाली
२
शकुलाक्षकः
३गोलोमी
४
।
इति
जठाधरः
॥
शतपर्व्वा
५सितदूर्व्वा
६
सिता
७
।
इति
रत्नमाला
॥
नन्दा
८महावरा
९
।
इति
शब्दरत्नावली
॥
(
यथा,
महाभारते
।
३
।
११०
।
१७
।“कुशाकारेव
दूर्व्वेयं
संस्तीर्णेव
च
भूरियम्
॥
”
)अस्या
गुणः
।
रक्तपित्तकण्डुत्वग्दोषनाशित्वम्
इति
राजवल्लभः
॥
दूर्वा
स्त्री
दूर्वति
रोगान्
अनिष्टं
वा
दुर्व--हिंसायाम्
अच्रेफे
परे
पूर्वाणी
दीर्घः
।
१
स्वनामख्याते
घासभेदे
तद्भेदा-दिकं
भावप्र०
उक्तं
यथा“नीलदूर्वा
रुहानता
भार्गवी
शतपर्विका
।
शष्यंसहस्रवीर्य्या
च
शतवल्ली
च
कीर्तिता
।
नीलदूर्वा
हिमातिक्ता
मधुरा
तुवरा
हरेत्
।
कफपित्तास्रवीसर्पतृष्णादाहत्वगामयान्”
।
श्वेतदूर्वा
“दूर्वा
शुक्ला
तुगोलोमी
शतवीर्या
च
कथ्यते
।
श्वेतदूर्वा
कषाया
स्यात्स्वाद्वी
व्रण्या
च
जीवनी
।
तिक्ता
हिमा
विसर्पास्नतृट्पित्तकफदाहहृत्”
।
गण्डदूर्वा“गण्डदूर्वा
तु
गण्डाली
मत्स्याक्षी
शकुलाक्षकः
।
गण्डदूर्वा
हिता
लोहद्राविणी
ग्राहिणी
लघुः
।
तिक्ता
क-षाया
मधुरा
वातकृत्
कटुपाकिनी
।
दाहतृष्णावला-सास्रकुष्ठपित्तज्वरापहा”
।
तस्या
उत्पत्तिकथा
भवि-ष्योत्तरे
“क्षीरोदसागरे
पूर्वं
मथ्यमानेऽमृतार्थिना
।विष्णुना
बाहुजङ्घाभ्यां
विधृत्य
मन्दरं
गिरिम्
।
भ्रमतातेन
वेगेन
लोमान्याघर्षितानि
वै
।
ऊर्मिभिस्तानि
रो-माणि
चोत्क्षिप्तानि
तटान्तरे
।
अजायत
शुभा
दूर्वारम्या
हरितशाद्वला
।
एवमेषा
समुत्पन्ना
दूर्वा
विष्णुतनूद्भवा
।
तस्या
उपरि
विन्यस्तं
मथितामृतमुत्तमम्
।देवदानवगन्धर्वयक्षविद्याधरोरगैः
।
तत्र
येऽमृतकु-म्भस्य
निपेतुर्वारिविन्दवः
।
तैरियं
स्पर्शमासाद्य
दूर्वाचैवाजराऽमरा
।
वन्द्या
पवित्रा
देवैस्तु
सर्वदाभ्यर्चितातथा”
।
“दूर्वा
दहति
पापानि
धात्री
हरति
पात-कम्
।
हरीतकी
हरेद्रोगं
तुलसी
हरते
त्रयम्”
विष्णु-धर्मोत्तरे
।
दूर्वा
पूज्यत्वेनास्त्यस्याम्
अर्श०
अच्
।
२
भाद्र-शुक्लाष्टम्यां
तद्दिने
दूर्वायाः
पूजाविधानात्
तस्याः
तथात्वम्“श्रावणी
दौर्गनवमी
दूर्वा
चैव
हुताशनी
।
पूर्वविद्धैवकर्त्तव्या
शिवरात्रिर्वलेर्दिनम्”
कालमाधवीयधृतवाक्यम्व्रतशब्दे
दूर्वाष्टमीव्रते
तत्पूजाविधानं
दृश्यम्
।
ततः
समूहेकाण्डच्
।
दूर्वाकाण्ड
दूर्वासमूहे
नपुंलिङ्गम्
“दूर्वाकाण्डमिवश्यामा”
भट्टिः
।
दूर्वया
दुर्गापूजननिषेधः
“अक्षतैर्नार्च-येत्
विष्णुं
न
तुलस्या
विनायकम्
।
न
दूर्व्या
यजेत्दुर्गां
नोन्मत्तेन
दिवाकरम्”
आगमः
।
दूर्गायैअर्व्यान्तर्वर्त्तिदूर्वादानं
तु
न
निषिद्धमिति
तु
तत्त्वम्
।जनमेजयवंश्ये
३
नृपभेदे
पुंलिङ्गम्
“नृपञ्जयस्ततो
दूर्वस्तिमि-स्तस्माज्जनिष्यति”
भाग०
९
।
२२
।
२९
What is this? (Hidden Dictionary)
To avoid the clutter in the app, the unwanted dictionaries can be hidden to have clear view while browsing. This section shows entries from those hidden dictionaries if any.
How to hide/unhide dictionary?
Every dictionary entry will have top right corner menu . From there, you can hide or unhide dictionary. You must login to use this feature. So, KST can remember your preferences of hidden dictionaries.