Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel
तरणि (taraNi)
This feature is only for logged in users. Please login to have full access to Kosha.
तरणि
taraNi
Adjective
moving
forwards
तरणि
taraNi
Adjective
untired
तरणि
taraNi
Adjective
quick
तरणि
taraNi
Adjective
carrying
over
तरणि
taraNi
Adjective
energetic
तरणि
taraNi
Adjective
saving
तरणि
taraNi
Adjective
helping
तरणि
taraNi
Adjective
benevolent
तरणि
taraNi
Feminine
boat
तरणि
taraNi
Feminine
Indian
Aloe
plant
[
Aloe
vera
-
Bot.
]
तरणि
taraNi
Masculine
ray
of
light
तरणि
taraNi
Masculine
Crown
flower
plant
[
Calotropis
Gigantea
-
Bot.
]
तरणि
taraNi
Masculine
sun
तरणि
[
taraṇi
],
Adjective.
[
तॄ-अनि
]
Vedic.
Passing
through,
pervading
(
as
the
sun
).
Quick,
energetic,
unremitting
विपश्चितं
तरणिं
भ्राजमानम्
Atharva-veda.
13.2.4.
Saving,
carrying
over,
benevolent.
णिः
The
sun
'तरणिर्द्युमणौ
पुंसि
कुमारीनौकयोः
स्त्रियाम्
Medinī.
A
ray
of
light.
TheArka
plant.
Copper.
-णिः,
-णी
Feminine.
A
raft,
boat.Comp.
-तनया
the
river
Yamunā
परिश्रान्तस्यायं
तरणि-
तनयातीरनिलयः
Bhâminîvilâsa (Bombay).
4.7.
-धन्यः
an
epithet
of
Śiva.
-पेटकः
an
oval
bowl
of
wood
for
baling
a
boat.-रत्नम्
a
ruby.
तरणि
a.
[
तॄ-अनि
]
Ved.
1
Passing
through,
pervading
(
as
the
sun
).
2
Quick,
energetic,
unremitting.
3
Saving,
carrying
over,
benevolent
णिः
1
The
sun.
2
A
ray
of
light
3
The
Arka
plant.
4
Copper.
णिः,
णी
f.
A
raft,
boat.
Comp.
धन्यः
an
epithet
of
Śiva.
पेटकः
an
oval
bowl
of
wood
for
baling
a
boat.
रत्नं
a
ruby.
तर॑णि
Masculine, Feminine, Neuter
moving
forwards
(
as
the
sun
et cetera.
),
quick,
untired,
energetic,
ṛg-veda
atharva-veda
xiii,
2,
4
and
36
तर॑णि
masculine gender.
the
sun,
kapila 's sāṃkhya-pravacana
iii,
13
bhāgavata-purāṇa
v,
viii,
x
rājataraṃgiṇī
śārṅgadhara-paddhati
तर॑णि
feminine.
equal, equivalent to, the same as, explained by.
°णी,
a
boat,
prabodha-candrodaya
vopadeva
śatruṃjaya-māhātmya
तरणि,
इस्,
इस्
or
ई,
इ,
Ved.
passing
through,
per-
vading
(
space
&c.,
said
of
the
sun
)
moving
forwards,
quick,
untired,
energetic
bringing
or
carrying
over,
saving,
helping,
benevolent
(
इस्
),
m.
the
sun
the
plant
Calotropis
Gigantea
[
cf.
अर्क
]
a
ray
of
light
(
इस्
or
ई
),
f.
a
float,
a
raft,
a
boat,
ferry-boat
the
plant
Aloe
Perfoliata
or
Hibiscus
Mutabilis
(
accord-
ing
to
others
=
तरणी-वल्ली
),
a
kind
of
rose,
Rosa
Glandulifera
[
cf.
गो-तरणि।
]
—तरणि-त्व,
अम्,
n.,
Ved.
quickness,
eagerness,
zeal.
—तरणि-धन्य,
अस्,
m.
an
epithet
of
Śiva.
—तरणि-पेटक,
अस्,
m.
an
oval
bowl
or
bason
of
wood
for
baling
a
boat.
—तरणि-रत्न,
अम्,
n.
a
ruby
(
‘a
sun-jewel’
).
—तरणी-वल्ली,
f.
a
kind
of
rose,
Rosa
Glandu-
lifera.
तरणिः
पुंलिङ्गम्
-
तृ+अनि
सूर्य
तरणिः
पुंलिङ्गम्
-
-
प्रकाश
किरण
तरणि
पदविभागः
पुल्लिङ्गः
कन्नडार्थः
ಸೂರ್ಯ
निष्पत्तिः
तॄ
(
प्लवनतरणयोः
)-
"अनिः"
(
उ०
२-१०२
)
व्युत्पत्तिः
तरन्त्यनेन
संसारम्
प्रयोगाः
"इत्युक्त्वा
तरणिः
कुन्तीं
तन्मनस्कां
सुलज्जिताम्"
उल्लेखाः
देवीभा०
तरणि
पदविभागः
पुल्लिङ्गः
कन्नडार्थः
ಎಕ್ಕದ
ಗಿಡ
तरणि
पदविभागः
पुल्लिङ्गः
कन्नडार्थः
ಕಿರಣ
तरणि
पदविभागः
पुल्लिङ्गः
कन्नडार्थः
ತಾಮ್ರ
तरणि
पदविभागः
पुल्लिङ्गः
कन्नडार्थः
ಸಾಗರ
/ಸಮುದ್ರ
१२,
अर्क,
आदित्य,
इन,
उष्णांशु,
गण,
चक्र,
तपन,
तरणि,
तिग्मांशु,
तीक्ष्णांशु,
दिनकर,
दिननाथ,
दिनप,
दिनमणि,
दिनेश,
दिवाकर,
द्युमणि,
नर,
नृ,
ना,
पतङ्ग,
पूषन्,
प्रद्योतन,
भगण,
भानु,
भानुमत्,
भास्कर,
मण्डल,
मार्तण्ड,
मास,
मित्र,
मिहिर,
रवि,
राशि,
विवस्वत्,
व्यय,
शङ्कु,
सवितृ,
सूर्य,
हंस
Synonyms
कुमारी,
कण्टकप्रावृता,
कन्यागृहकन्या,
तरणि,
ब्रह्मघ्नी,
विपुलाश्रवा,
स्थूलदला,
कपिलः
(Noun)
एकः
औषधीयः
क्षुपविशेषः।
"वैद्यः
उद्याने
कुमारीं
रोपयति।"
तरणि
पुं।
सूर्यः
समानार्थकाः
सूर,
सूर्य,
अर्यमन्,
आदित्य,
द्वादशात्मन्,
दिवाकर,
भास्कर,
अहस्कर,
ब्रध्न,
प्रभाकर,
विभाकर,
भास्वत्,
विवस्वत्,
सप्ताश्व,
हरिदश्व,
उष्णरश्मि,
विकर्तन,
अर्क,
मार्तण्ड,
मिहिर,
अरुण,
पूषन्,
द्युमणि,
तरणि,
मित्र,
चित्रभानु,
विरोचन,
विभावसु,
ग्रहपति,
त्विषाम्पति,
अहर्पति,
भानु,
हंस,
सहस्रांशु,
तपन,
सवितृ,
रवि,
पद्माक्ष,
तेजसांराशि,
छायानाथ,
तमिस्रहन्,
कर्मसाक्षिन्,
जगच्चक्षुस्,
लोकबन्धु,
त्रयीतनु,
प्रद्योतन,
दिनमणि,
खद्योत,
लोकबान्धव,
इन,
भग,
धामनिधि,
अंशुमालिन्,
अब्जिनीपति,
चण्डांशु,
क,
खग,
पतङ्ग,
तमोनुद्,
विश्वकर्मन्,
अद्रि,
हरि,
हेलि,
अवि,
अंशु,
तमोपह
1।3।30।1।2
द्युमणिस्तरणिर्मित्रश्चित्रभानुर्विरोचनः।
विभावसुर्ग्रहपतिस्त्विषांपतिरहर्पतिः॥
अवयव
==>
किरणः
पत्नी
==>
सूर्यपत्नी
सम्बन्धि2
==>
सूर्यपार्श्वस्थः
वैशिष्ट्यवत्
==>
प्रभा
सेवक
==>
सूर्यपार्श्वस्थः,
सूर्यसारथिः
पदार्थ-विभागः
नाम,
द्रव्यम्,
तेजः,
ग्रहः
तरणि
पुं।
नौका
समानार्थकाः
नौ,
तरणि,
तरि,
पोत
1।10।10।2।3
जलोच्छ्वासाः
परीवाहाः
कूपकास्तु
विदारकाः।
नाव्यं
त्रिलिङ्गं
नौतार्ये
स्त्रियां
नौस्तरणिस्तरिः॥
अवयव
==>
नौकापार्श्वद्वयबन्द्धचालनकाष्ठम्,
नौपृष्ठस्थचालनकाष्ठम्
सम्बन्धि2
==>
नद्यादितरणे_देयमूल्यम्,
नाविकः
वृत्तिवान्
==>
नाविकः,
वहित्रवाहकः
==>
तृणादिनिर्मिततरणसाधनम्,
अकृत्रिमजलवाहनम्,
काष्ठजलवाहिनी,
अर्धनौका
पदार्थ-विभागः
वाहनम्,
द्रव्यम्,
पृथ्वी,
अचलनिर्जीवः,
स्थानम्,
मानवनिर्मितिः
तरणि
पुं।
कुमारी
समानार्थकाः
सहा,
कुमारी,
तरणि
2।4।73।2।3
माध्यं
कुन्दं
रक्तकस्तु
बन्धूको
बन्धुजीवकः।
सहा
कुमारी
तरणिरम्लानस्तु
महासहा॥
पदार्थ-विभागः
,
द्रव्यम्,
पृथ्वी,
अचलसजीवः,
ओषधिः
तरणिः,
स्त्रीलिङ्गम्
(
तीर्य्यतेऽनयेति
।
तॄ
+
“अर्त्तिसृधृ-धमीति
।”
उणां
।
२
।
१०३
।
इति
अनिः
।
)नौका
।
(
यथा,
आर्य्यासप्तशत्याम्
।
३९०
।“त्वामनुधावति
तरणिस्तदपि
गुणाकर्षतरले-यम्
॥
”
)घृतकुमारी
।
इत्यमरः
।
४
।
२
।
७३
॥
तरणिः,
पुंलिङ्गम्
(
तरति
पापमनेनेति
।
तॄ
+
अणिः
।
)सूर्य्यः
।
(
यथा,
देवीभागवते
।
३
।
६
।
२८
।“इत्युक्त्वा
तरणिः
कुन्तीं
तन्मनस्कां
सुलज्जिताम्
।भुक्त्वा
जगाम
देवेशो
वरं
दत्त्वाभिवाञ्छितम्
॥
”
)अर्कवृक्षः
।
इत्यमरः
॥
भेलकः
।
(
यथा,
वोप-देवप्रशंसाश्लोकः
।“सोऽयं
व्याकरणार्णवैकतरणिश्चातुर्य्यचिन्ता-मणि-र्जीयात्
कोविदगर्व्वपर्व्वतपविः
श्रीवोपदेवःकविः
॥
”
)किरणः
।
इति
हेमचन्द्रः
॥
तरणि
पुंलिङ्गम्
तॄ--अनि
।
१
सूर्य्ये,
२
भेलके,
३
अर्कवृक्षे,
च
अमरः४
किरणे
हेमच०
६
ताम्रे
च
।
७
नौकायां,
८
घृतकुमार्य्याम्
स्त्री
मेदि०
।
वा
ङीप्
नौकायां
९
तारके
१०
शीघ्र-गन्तरि
त्रीषु लिङ्गेषु
।
“येवा
धूर्षु
तरणीन्
यो
वहन्ति”
ऋ०७
।
६७
।
८
।
“तरणींस्तारकान्
शीघ्रगन्तृन्
वा”
भा०११
शत्रूनुतीर्य्य
वर्त्तमाने
“पृत्सु
तरणिर्नावा”
ऋ०३
।
४९
।
३
शत्रूनुत्तीर्य्यवर्त्तते
इति
तरणिः”
भा०“सोऽयं
व्याकरणार्णवैकतरणिः”
वोपदेवः
।
taráṇi,
a.,
durchdringend
[
von
tar
],
rasch
und
ohne
Hemmung
zum
Ziele
dringend,
sowol
in
Bezug
auf
räumliche
Bewegung,
als
auf
Handlungsweise.
Also
1〉
rasch
zum
Ziele
dringend,
rasch
vorwärtsdringend,
von
Rossen,
der
Sonne
und
vom
Laufe
2〉
mit
seinen
Handlungen
zum
Ziele
dringend,
kräftig,
energisch,
rastlos,
ungehemmt,
eifrig,
von
Göttern
oder
3〉
Gottesverehrern
oder
4〉
Werken
5〉
m.,
Retter
[
mit
Gen.
].
-e
2〉
(
agne
)
{442,
5}.
-is
1〉
árvā
{283,
3}
von
der
Sonne:
{50,
4}
{579,
4}
{914,
16}.
—
2〉
von
Agni:
{112,
4}
(
párijmā
)
aratís
{128,
6}
Indra:
{121,
6}
(
mamattu
)
{542,
4}
(
vibhaktā́
).
—
3〉
{341,
5}
{548,
9}.
_{548,
20}.
-im
2〉
(
agním
)
{263,
13}.
—
4〉
bhojám
{341,
7}.
—
5〉
jánānaam
{665,
28}.
-ayas
1〉
deváyuktās
{583,
8}.
—
2〉
pāyávas
{300,
12}.
-ibhis
1〉
évais
{329,
1}.
—
2〉
pāyúbhis
{669,
8}.
What is this? (Hidden Dictionary)
To avoid the clutter in the app, the unwanted dictionaries can be hidden to have clear view while browsing. This section shows entries from those hidden dictionaries if any.
How to hide/unhide dictionary?
Every dictionary entry will have top right corner menu . From there, you can hide or unhide dictionary. You must login to use this feature. So, KST can remember your preferences of hidden dictionaries.