तप्त (tapta)

तप्त

Masculine, Feminine, Neuter

(

-प्तः-प्ता-प्तं

)

1.

Heated,

Inflamed,

burnt.

2.

Scorched

by

pain

or

sorrow,

distressed,

afflicted.

3.

Inflamed

with

anger,

incensed

4.

Undergone

or

performed

as

penance.

5.

Fused,

melted.

6.

Burnish-

ed.

Etymology

तप्

to

heat,

क्त

Affix.

तप्त॑

adjective

heated,

burnt,

hot,

molten,

scorched,

distressed,

afflicted

(

having

)

undergone

(

तपः

)

neuter

adverb

as

subst.

hot

water.

तप्त

(

प्तः-प्ता-प्तं

)

a.

Heated

scorched

inflamed

afflicted

done

as

pe-

nance

fused

burnished.

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

one

who

has

practised

austerities

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

heated

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

inflamed

with

anger

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

opposed

by

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

hot

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

made

red-hot

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

afflicted

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

practised

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

melted

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

distressed

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

refined

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

incensed

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

molten

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

fused

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

worn

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

inflamed

तप्त

-

tapta

-

Neuter

-

hot

water

तप्त

-

tapta

-

ppp.

-

glowing

तप्त

-

tapta

-

ppp.

-

afflicted

by

heat

तप्त

-

tapta

-

Adjective

-

molten

सन्तप्त

-

santapta

-

Adjective

-

molten

सन्तप्तरजत

-

santaptarajata

-

Neuter

-

molten

silver

सन्तप्तचामीकर

-

santaptacAmIkara

-

Neuter

-

glowing

or

molten

gold

सिञ्चते

{

सिच्

}

-

siJcate

{

sic

}

-

verb

-

cast

or

form

anything

out

of

molten

metal

सिञ्चति

{

सिच्

}

-

siJcati

{

sic

}

-

verb

-

cast

or

form

anything

out

of

molten

metal

तप्त

tapta

Adjective

fused

द्रव

drava

Adjective

fused

विद्रावित

vidrAvita

Adjective

fused

विह्वलीकृत

vihvalIkRta

Adjective

fused

निलीन

nilIna

Adjective

fused

into

तप्त

Masculine, Feminine, Neuter

(

-प्रः-प्ता-प्तं

)

1

Heated,

inflamed,

burnt.

2

Scorched

by

pain

or

sorrow,

distressed,

afflicted.

3

Inflamed

with

anger,

incensed.

4

Undergone

or

performed

as

penance.

5

Fused,

melted.

6

Burnished.

Etymology

तप

to

heat,

क्त

Affix.

तप्त

[

tapta

],

Past passive participle.

[

तप्-क्त

]

Heated,

burnt.

Red-hot,

Melted,

fused.

Distressed,

pained,

afflicted,

Practised

(

as

penance

).

(

in

Astr.

)

Opposed

by.

-प्तम्

Hot

water.

Compound.

-काञ्चनम्

gold

purified

with

fire.

-कुम्भः,

-कूपः

Name.

of

a

hell.

-कृच्छ्रम्

a

kind

of

penance

consisting

in

drinking

hot

water,

milk

and

ghee

for

three

days

each,

and

inhaling

hot

air

for

three

days

Manusmṛiti.

11.214

Yâjñavalkya (Mr. Mandlik's Edition).

3.318.

-तप्त

made

hot

repeatedly.

-ताम्रम्

red

hot

or

melted

copper

Bhágavata (Bombay).

6.

9.14.

-पाषाणकुण्डम्

Name.

of

a

hell

Latin.

D.

B.

-मुद्रा

Mark

of

divine

weapons

stamped

on

the

body

by

devotees

with

heated

metals.

-रूपम्,

-रूपकम्

purified

silver.

-लोमशः

green

vitriol.

-लोहम्,

-वालुकः,

-शूर्मि-

कुण्डम्,

-सुराकुण्डम्,

-सूर्मिः

Name.

of

different

hells.-वालुकाः

hot

gravel

भुङ्क्ष्वैता

भूयसी

राजन्नर्जितास्तप्तवालुकाः

Kathâsaritsàgara.

72.15.

तप्त

p.

p.

[

तप्-क्त

]

1

Heated,

burnt.

2

Red-hot,

hot.

3

Melted,

fused.

4

Distressed,

pained,

afflicted.

5

Practised

(

as

penance

).

Comp.

कांचनं

gold

purified

with

fire.

कृच्छ्रं

a

kind

of

penance

consisting

in

drinking

hot

water,

milk

and

ghee

for

three

days

each,

and

inhaling

hot

air

for

three

days

Ms.

11.

214

Y.

3.

318.

रूपं,

रूपकं

purified

silver.

तप्त॑

Masculine, Feminine, Neuter

heated,

inflamed,

hot,

made

red-hot,

refined

(

gold

et cetera.

),

fused,

melted,

molten,

ṛg-veda

atharva-veda

et cetera.

distressed,

afflicted,

worn,

rāmāyaṇa

iii,

55,

15

meghadūta

śakuntalā

(

in

astrology.

)

opposed

by,

varāha-mihira 's yogayātrā

ix,

16

practised

(

as

austerities

),

mahābhārata

v,

7147

rāmāyaṇa

i,

57,

8

one

who

has

practised

austerities,

śatapatha-brāhmaṇa

chāndogya-upaniṣad

inflamed

with

anger,

incensed,

Horace H. Wilson

तप्त॑

neuter gender.

hot

water,

śatapatha-brāhmaṇa

xiv,

1,

1,

29

तप्त,

अस्,

आ,

अम्,

heated,

inflamed,

burnt

hot

red-hot

fused,

melted,

molten

burnished

scorched

by

pain

or

sorrow,

distressed,

afflicted

inflamed

with

anger,

incensed

undergone

or

performed

(

as

penance

).

—तप्त-कुम्भ,

अस्,

m.

a

heated

or

red-hot

jar

N.

of

a

particular

hell

(

अस्,

आ,

अम्

),

having

hot

jars.

—तप्त-कूप,

‘hot-well,

’

N.

of

a

hell

(

perhaps

a

wrong

reading

for

the

preceding.

)

—तप्त-कृच्छ्र,

अस्,

अम्,

m.

n.

a

sort

of

penance

which

consists

in

drinking

hot

water,

milk,

and

ghee

for

three

days

each,

and

inhaling

hot

air

for

three

days.

—तप्त-

तपस्,

आस्,

m.

one

who

has

performed

penance,

an

ascetic.

—तप्त-पाषाण-कुण्ड,

अम्,

n.

‘a

pit

filled

with

burning

stones,

’

N.

of

a

hell.

—तप्त-

बालुक,

अस्,

आ,

अम्,

having

hot

or

burning

gravel

(

अस्

),

m.,

N.

of

a

hell.

—तप्त-रूप

or

तप्त-

रूपक,

अम्,

n.

silver.

—तप्त-लोमश,

green

vitriol.

—तप्त-लोह,

अम्,

n.

‘glowing

iron,

’

N.

of

a

hell.

—तप्त-शूर्मि

or

तप्त-सूर्मि,

इस्,

f.

‘a

red-

hot

iron

statue,

’

N.

of

a

hell

in

which

the

wicked

are

made

to

embrace

red-hot

images.

—तप्तशूर्मि-

कुण्ड,

अम्,

n.,

N.

of

a

hell.

—तप्त-सुरा-कुण्ड,

अस्,

m.

‘a

jar

or

hole

filled

with

burning

spirituous

liquor,

’

N.

of

a

hell.

—तप्त-हेम-मय,

अस्,

ई,

अम्,

like

or

consisting

of

melted

gold.

—तप्तान्न

(

°त-

अन्°

),

अम्,

n.

hot

food,

hot

rice.

—तप्तायन

(

°त-

अय्°

),

अस्,

ई,

अम्,

Ved.

serving

as

a

dwelling-place

for

the

distressed

(

as

the

earth

).

तप्त

tap-tá,

pp.

Neuter.

hot

water

glowing

heat.

परेशान

कुंठित,

तप्त

भू*क*कृ*

-

तप्+क्त

"गर्म

किया

हुआ,

जला

हुआ"

तप्त

भू*क*कृ*

-

-

"रक्तोष्ण,

गरम"

तप्त

भू*क*कृ*

-

-

"पिघला

हुआ,

गला

हुआ"

तप्त

भू*क*कृ*

-

-

"दुःखी,

पीड़ित,

कष्टग्रस्त"

तप्त

भू*क*कृ*

-

-

किया

गया

अनुष्ठान

तप्त

वि*

-

-

"गर्म

किया

हुआ,

जला

हुआ"

तप्त

वि*

-

-

पिघला

हुआ

तप्त

वि*

-

-

"पीडित,

कष्टग्रस्त"

तप्त

वि*

-

-

अभ्यस्त

तप्त

पदविभागः

विशेष्यनिघ्नम्

कन्नडार्थः

ಸುಡಲ್ಪಟ್ಟ

प्रयोगाः

"अर्कोपलोल्लसितवह्निभिरह्नि

तप्तास्तीव्रं

महाव्रतमिवात्र

चरन्ति

वप्राः"

उल्लेखाः

माघ०

४-५८

तप्त

पदविभागः

विशेष्यनिघ्नम्

कन्नडार्थः

ಕಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ

/ಕರಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟ

निष्पत्तिः

तप

(

सन्तापे

)

-

"क्तः"

(

३-२-१०२

)

प्रयोगाः

"स

तप्तकार्तस्वर

भास्वराम्बरः

कठिरताराधिपलाञ्छनच्छविः"

उल्लेखाः

माघ०

१-२०

तप्त

पदविभागः

विशेष्यनिघ्नम्

कन्नडार्थः

ದುಃಖಿತ

/ಸಂಕಟಕ್ಕೊಳಗಾದ

tapta

{%

a.

(

f.

प्ता

)

%}

1.

Heated,

burnt

2.

melted

3.

distressed,

afflicted

4.

practised

(

as

penance

),

(

pp.

of

तप्

q.v.

).

तप्

(

त॒पँ꣡

सन्तापे

-

भ्वादिः

-

अनिट्

)

ल्युट् →

तपनम्

अनीयर् →

तपनीयः

-

तपनीया

ण्वुल् →

तापकः

-

तापिका

तुमुँन् →

तप्तुम्

तव्य →

तप्तव्यः

-

तप्तव्या

तृच् →

तप्ता

-

तप्त्री

क्त्वा →

तप्त्वा

ल्यप् →

प्रतप्य

क्तवतुँ →

तप्तवान्

-

तप्तवती

क्त →

तप्तः

-

तप्ता

शतृँ →

तपन्

-

तपन्ती

तप्

(

त॒पँ॒

दाहे

ऐश्वेर्ये

वा

-

दिवादिः

-

अनिट्

)

ल्युट् →

तपनम्

अनीयर् →

तपनीयः

-

तपनीया

ण्वुल् →

तापकः

-

तापिका

तुमुँन् →

तप्तुम्

तव्य →

तप्तव्यः

-

तप्तव्या

तृच् →

तप्ता

-

तप्त्री

क्त्वा →

तप्त्वा

ल्यप् →

प्रतप्य

क्तवतुँ →

तप्तवान्

-

तप्तवती

क्त →

तप्तः

-

तप्ता

शानच् →

तप्यमानः

-

तप्यमाना

Synonyms

तप्त,

अनुतप्त

(Adjective)

यः

तपति।

"तप्ते

ताले

एव

पोलिका

भर्जनीया

अन्यथा

सक्ता

भवति।"

Synonyms

तप्त,

आतप्त,

उत्तापित,

प्रतप्त,

परितप्त

(Adjective)

यद्

तापितम्।

"तप्तेन

पात्रेन

हस्तः

अजलत्।"

Synonyms

उष्म,

उष्ण,

तप्त,

चण्ड,

प्रचण्ड,

उचण्ड,

सन्तप्त,

उपतप्त,

तापिन्,

कोष्ण,

सोष्म,

नैदोष,

अशिशिर,

अशीत,

तिग्म,

तीव्र,

तीक्ष्ण,

खर,

ग्रीष्म

(Adjective)

यस्मिन्

औष्म्यम्

अस्ति।

"वसन्ताद्

अनन्तरं

वायुः

उष्मं

भवति।"

தப்த

:

சூடாக்கப்பட்ட,

எரிக்கப்பட்ட,

காய்ச்சப்பட்ட,

உருக்கப்பட்ட,

துன்பம்

அடைந்த,

பீடிக்கப்பட்ட.

तप्तः,

त्रि,

(

तप्यते

स्मेति

।

तपौ

सन्तापे

+

क्तः

।

)तापयुक्तः

।

तत्पर्य्यायः

।

सन्तापितः

२

दूनः३

धूपायितः

४

धूपितः

५

।

इति

हेमचन्द्रः

॥

(

यथा,

हठयोगप्रदीपिकायाम्

।

१

।

१०

।“अशेषतापतप्तानां

समाश्रयमठो

हठः

॥

”

)

तप्त

त्रीषु लिङ्गेषु

तप--क्त

।

१

दग्धे

२

तापयुक्ते

च

हेमच०

।

“तप्तेपयसि

दध्यानयति

सा

वैश्वदेव्यामिक्षा

भवति”

श्रुतिः

।“स

तप्तकार्त्तस्वरभास्वराम्बरः”

माघः

।

तप्त॑

(

s.

तप्

)

Neuter.

heißes

Wasser.

तप्त

तप्त

pp.

ps.

de

तप्।

तप्तकृच्छ्र

neuter

sorte

de

pénitence

austère.

तप्तलपस्

a.

qui

a

fait

pénitence,

qui

a

accompli

un

acte

de

mortification.

तप्त-

(

तप्-

)

a.

v.

chauffé,

chaud,

ardent,

incandescent

rougi,

affiné

au

feu

fondu,

en

fusion

tourmenté,

désolé,

affligé

pratiqué

(

comme

pénitence

),

qui

a

pratiqué

des

pénitences.

°कृच्छ्र-

Masculine.

Neuter.

d'une

pénitence,

pénitence

ardente.

°जाम्बूनदमय-

-ई-

a.

fait

avec

de

l'or

affiné.

°ताम्र-

nt.

cuivre

incandescent,

en

fusion.

°वालुक-

a.

muni

ou

garni

de

sable

chaud

-आ-

Feminine.

Plural

sable

chaud

°सूर्मि-

Feminine.

Neuter.

d'un

enfer.

°हेम-

nt.

or

affiné.

तप्ताभरण-

nt.

ornement

en

or

affiné.