Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel
तक्षकः (takSakaH)
तक्षकः
[
takṣakḥ
],
[
तक्ष्
ण्वुल्
]
A
carpenter,
wood-cutter
(
whether
by
caste
or
profession
).
The
chief
actor
in
the
prelude
of
a
drama
(
id est, that is.
the
सूत्रधार
).
Name.
of
the
architect
of
the
gods.
Name.
of
one
of
the
principal
Nāgas
or
serpents
of
the
Pātāla,
son
of
Kaśyapa
and
Kadru
(
saved
at
the
intercession
of
the
sage
Āstika
from
being
burnt
down
in
the
serpent-sacrifice
performed
by
king
Janamejaya,
in
which
many
others
of
his
race
were
burnt
down
to
ashes
).
तक्षकः
[
तक्ष्
ण्वुल्
]
1
A
carpenter,
wood-cutter
(
whether
by
caste
or
profession
).
2
The
chief
actor
in
the
prelude
of
a
drama
(
i.
e.
the
सूत्रधार
).
3
N.
of
the
architect
of
the
gods.
4
N.
of
one
of
the
principal
Nāgas
or
serpents
of
the
Pātāla,
son
of
Kaśyapa
and
Kadru
(
saved
at
the
intercession
of
the
sage
Āstīka
from
being
burnt
down
in
the
serpent-sacrifice
performed
by
king
Janamejaya,
in
which
many
others
of
his
race
were
burnt
down
to
ashes
).
बढ़ई
(
पु
)
तक्षकः
पुंलिङ्गम्
-
तक्ष्+ण्वुल्
"बढ़ई,
लकड़ी
का
काम
करने
वाला"
तक्षकः
पुंलिङ्गम्
-
तक्ष्+ण्वुल्
सूत्रधार
तक्षकः
पुंलिङ्गम्
-
तक्ष्+ण्वुल्
"देवताओं
का
वास्तुकार,
विश्वकर्मा"
तक्षकः
पुंलिङ्गम्
-
तक्ष्+ण्वुल्
पाताल
के
मुख्य
नागों
अर्थात्
सर्पों
में
से
एक
Synonyms
तक्षकः
(Noun)
सः
नागः
यः
राज्ञे
परिक्षिताय
दष्टः।
"अगस्त्य-ऋषिणा
तक्षकस्य
प्राणाः
रक्षिताः
इति
मन्यते।"
Synonyms
तक्षकः,
तक्षा,
सूत्रधारः,
त्वष्टा,
काष्ठतक्षकः,
तष्टा,
स्थपतिः
(Noun)
यः
काष्ठात्
नैकानि
वस्तूनि
निर्माति।
"कुशलेन
तक्षकेण
एतद्
द्वारं
निर्मितम्।"
Synonyms
विश्वकर्मा,
त्वष्टा,
सुधन्वा,
रूपपति,
रूपकृत्,
इन्द्रद्रोही,
कारुः,
तक्षकः,
भौमनः,
प्रजापतिः,
रूपकर्ता,
मतीश्वरः
(Noun)
शिल्पशास्त्रस्य
आविष्कर्ता
तथा
च
प्रथमः
आचार्यः।
"विश्वकर्मा
देवतानां
शिल्पी
आसीत्।"
Synonyms
तक्षकः
(Noun)
प्रसेनजितः
पुत्रः
।
"तक्षकस्य
उल्लेखः
कोशे
वर्तते"
Synonyms
तक्षकः
(Noun)
एकः
वृक्षः
।
"तक्षकस्य
उल्लेखः
कोशे
वर्तते"
தக்ஷக:
:
தச்சன்,
விஸ்வகர்மா,
தக்ஷகன்
என்னும்
பாம்பு.
तक्षकः,
पुंलिङ्गम्
(
तक्षतीति
।
तक्ष
+
ण्वुल्
।
)पातालस्थाष्टनागान्तर्गतनागविशेषः
।
स
कश्य-पात्
कद्रुगर्भे
जातः
इन्द्रसखः
।
अस्य
वासःखाण्डववने
आसीत्
।
अयं
परीक्षितं
दष्टवान्
।इति
श्रीभागवतम्
॥
(
अयं
हि
क्षपणकरूपधारीउतङ्कस्य
मुनेर्गुरुदक्षिणार्थमानीते
कुण्डलेऽपहृत्य
नागलोकं
गतवान्
।
यथा,
महा-भारते
।
१
।
३
।
१२७
।“तस्य
तंक्षको
दृढमासन्नः
स
तं
जग्राह
।
गृहीत-मात्रः
स
तद्रूपं
विहाय
तक्षकस्वरूपं
कृत्वासहसा
घरण्यां
विवृतं
महाविलं
प्रविवेश
॥
तक्ष
तनूकरणे
+
“क्वुन्
शिल्पिसंज्ञयोः
।”
उणां
।२
।
३२
।
इति
क्वुन्
।
)
त्वष्टा
।
इत्यमरः
।३
।
३
।
४
॥
विश्वकर्म्मा
।
इति
शब्दरत्नावली
॥
द्रुमभेदः
।
इति
हेमचन्द्रः
॥
सूत्रधारः
।
इत्य-मरटीकासारसुन्दरी
॥
(
स्वनामख्यातः
प्रसेन-जित्-पुत्त्रः
।
यथा,
भागवते
।
९
।
१२
।
८
।“ततः
प्रसेनजित्
तस्मात्
तक्षको
भविता
पुनः
॥
”छेदके,
त्रि
।
यथा,
रामायणे
।
२
।
८०
।
२
।“तथा
वर्द्धकयश्चैव
मार्गिणो
वृक्षतक्षकाः
॥
”
)
What is this? (Hidden Dictionary)
To avoid the clutter in the app, the unwanted dictionaries can be hidden to have clear view while browsing. This section shows entries from those hidden dictionaries if any.
How to hide/unhide dictionary?
Every dictionary entry will have top right corner menu . From there, you can hide or unhide dictionary. You must login to use this feature. So, KST can remember your preferences of hidden dictionaries.