Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel

जामि (jAmi)

 
Shabda Sagara English

जामि

Feminine.

(

-मिः

or

-मी

)

1.

A

virtuous

and

respectable

woman.

2.

A

sister,

&c.

Etymology

जै

to

decline

or

decay,

affix

मि

or

जम्

to

eat,

affix

option-

ally

added

इन्

नि०

वृद्धिः

Capeller Eng English

जामि॑

adjective

related

by

blood

kindred,

own,

native,

customary

feminine

sister

(

±स्वसृ,

metaph.

also

the

fingers

),

daughter

in

law,

female

relative

in general

neuter

=

following

Yates English

जामि

(

मिः

)

2.

Feminine.

A

virtuous

and

re-

spectable

woman

a

sister.

Spoken Sanskrit English

जामि

jAmi

Adjective

customary

जामि

jAmi

Adjective

relative

जामि

jAmi

Adjective

sister

जामि

jAmi

Adjective

related

जामि

jAmi

Adjective

belonging

or

peculiar

to

जामि

jAmi

Adjective

related

like

brother

and

sister

जामि

jAmi

Adjective

usual

जामि

jAmi

Adjective

brother

जामि

jAmi

Feminine

virtuous

woman

जामि

jAmi

Feminine

female

relative

of

the

head

of

a

family

जामि

jAmi

Feminine

daughter-in-law

जामि

jAmi

Neuter

repetition

जामि

jAmi

Neuter

water

जामि

jAmi

Neuter

tautology

जामि

jAmi

Neuter

uniformity

जामि

jAmi

Neuter

consanguinity

जामि

jAmi

Neuter

relation

of

brother

and

sister

Wilson English

जामि

Feminine.

(

-मिः

or

मी

)

1

A

virtuous

and

respectable

woman.

2

A

sister,

&c.

Etymology

जै

to

decline

or

decay,

affix

मि

or

जम

to

eat,

affix

अण्,

ङीप्

optionally

added.

Apte English

जामि

[

jāmi

],

Adjective.

[

जम्-इन्

नि˚

वृद्धिः

]

Customary,

usual.

Peculiar,

or

belonging

to.

-मिः

Feminine.

A

sister

तद्

गदतु

मे

जामि

देवदत्तो$न्निकामिमाम्

Gaṇeśa

Parasmaipada.

A

daughter.

A

daughter-in-law.

A

near

female

relative

(

सन्निहित-

सपिण्डस्त्री

Kull.

)

Manusmṛiti.

3.57-58.

A

virtuous

and

respectable

woman.

Vedic.

A

finger.

Water.

Neuter.

Blood-relationship,

relation

of

sister

and

brother.

Relation

(

in

general

),

descent.

Tautology.

Apte 1890 English

जामि

a.

[

जम्-इन्

नि°

वृद्धिः

]

1

Customary,

usual.

2

Peculiar,

or

belonging

to.

मिः

f.

1

A

sister.

2

A

daughter.

3

A

daughter-in-law.

4

A

near

female

relative

(

सन्निहितसपिंडस्त्री

Kull.

)

Ms.

3.

57-58.

5

A

virtuous

and

respectable

woman.

6

Ved.

A

finger.

7

Water.

n.

1

Blood-relationship,

relation

of

sister

and

brother.

2

Relation

(

in

general

),

descent.

3

Tautology.

Monier Williams Cologne English

जामि॑

Masculine, Feminine, Neuter

related

like

brother

and

sister,

(

feminine.

with

[

ṛg-veda

i,

iii,

ix

]

or

without

स्व॑सृ

)

a

sister,

(

rarely

masculine gender.

)

a

brother,

ṛg-veda

(

‘sisters’,

equal, equivalent to, the same as, explained by.

fingers

‘7

sisters’

equal, equivalent to, the same as, explained by.

7

acts

of

devotion

in

Soma

worship,

ix,

66,

8

confer, compare.

सप्त॑-

),

atharva-veda

related

(

in

general

),

belonging

or

peculiar

to,

customary,

usual,

(

masculine gender.

)

a

relative,

ṛg-veda

(

confer, compare.

जां-धित॑

sub voce.

जा

)

जामि॑

feminine.

a

female

relative

of

the

head

of

a

family,

especially.

the

daughter-in-law,

manu-smṛti

iii,

57

feminine.

mahābhārata

xiii,

xv

bhāgavata-purāṇa

iv,

28,

16

a

sister

(

?

),

yājñavalkya

i,

157

a

virtuous

woman,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

nalopākhyāna

of

a

goddess,

taittirīya-brāhmaṇa

i,

7,

2,

6

(

confer, compare.

°मी

)

जामि॑

neuter gender.

the

relation

of

brother

and

sister,

consanguinity,

ṛg-veda

iii,

54,

9

x,

10,

4

(

in

Greek.

and

in

liturgy

)

uniformity,

repetition,

tautology,

taittirīya-saṃhitā

taittirīya-brāhmaṇa

śatapatha-brāhmaṇa

aitareya-brāhmaṇa

lāṭyāyana

nirukta, by yāska

water,

naighaṇṭuka, commented on by yāska

i,

12

(

v.l.

°मि-वत्

)

confer, compare.

अ॑-,

वि॑-,

सप्त॑-,

समावज्-,

सु-,

सो॑म-

देव-जामि॑

जामि

[

confer, compare.

Latin.

geminus.

]

Monier Williams 1872 English

जामि,

इस्,

इस्,

इ,

Ved.

related

by

blood,

con-

sanguineous,

(

rarely

applied

to

a

brother

but

often

to

a

sister

either

with

or

without

the

word

स्वसृ

)

re-

lated

like

brother

and

sister

(

in

Vedic

language

the

fingers

are

sometimes

called

जामयः

or

‘the

sisters

the

सप्त

जामयः

or

‘seven

sisters’

are

the

seven

Dhītayas

or

acts

of

devotion

in

the

Soma

wor-

ship

)

related

in

general,

belonging

to,

peculiar

to,

customary,

usual

(

इस्

),

f.

a

sister,

a

virtuous

and

respectable

woman

(

more

properly

)

a

female

rela-

tive

of

the

head

of

a

family,

a

daughter-in-law

N.

of

a

deity

N.

of

an

Apsaras

(

),

n.

blood-relation-

ship,

consanguinity,

the

relation

of

brother

and

sister,

relation

in

general,

descent

(

in

grammar

and

in

the

sacrificial

language

)

tautology,

repetition

water

[

cf.

अ-जामि

and

देव-ज्°।

]

—जामि-कृत्,

त्,

त्,

त्,

Ved.

creating

relationship.

—जामि-त्व,

अम्,

n.,

Ved.

con-

sanguinity,

relationship.

—जामि-वत्,

ind.,

Ved.

like

a

sister

or

brother.

—जामि-शंस,

अस्,

m.,

Ved.

the

curse

pronounced

by

a

brother

or

relation.

Macdonell English

जामि

jā-mí,

Adjective.

consanguineous

(

brother

🞄or

sister

),

related,

allied,

own:

du.

Plural

brother(

s

)

🞄and

sister(

s

)

ī,

Feminine.

(

C.

)

female

relation,

🞄esp.

daughter-in-law

sts.

sister

Neuter.

i,

consanguinity

🞄sameness

repetition,

tautology

(

gr.

).

Benfey English

जामि

जामि

(

from

*जम्,

cf.

जामा,

but

in

the

signification

which

appears

in

Lat.

gem-ini

and

Sskt.

यम,

Twin,

a

pair

),

I.

Adjective.

and

sbst.

Brother

and

sister

related

(

ved.

).

II.

also

जामी

जामी,

Feminine.

1.

A

female

relation,

Man.

3,

57.

2.

A

sister,

Yājñ.

1,

157.

Apte Hindi Hindi

जामिः

स्त्रीलिङ्गम्

-

जम्

+

इन्

नि*

बुद्धि

"बहन,

"

जामिः

स्त्रीलिङ्गम्

-

-

पुत्री

जामिः

स्त्रीलिङ्गम्

-

-

पुत्रबधु

जामिः

स्त्रीलिङ्गम्

-

-

नजदीकी

संबन्धिनी

जामिः

स्त्रीलिङ्गम्

-

-

गुणवती

सती

साध्वी

स्त्री

Shabdartha Kaustubha Kannada

जामि

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಭಗಿನಿ/ತಂಗಿ/ಸಹೋದರಿ

निष्पत्तिः

जमु

(

अदने

)

-

"इण्"बाहु०

प्रयोगाः

"जामिहरणजनितानुशयः

समुदाचचार

निज

एव

रुक्मिणः"

उल्लेखाः

माघ०

१५-५३

जामि

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಮಾನವತಿಯಾದ

ಹೆಂಗಸು

/ಗೌರವದ

ಹೆಂಗಸು

विस्तारः

"जामिः

स्वसृकुलस्त्रियोः"-अम०

जामि

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಮಗಳು

जामि

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಸಮೀಪ

ಬಂಧುವಾದ

ಹೆಂಗಸು

जामि

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಸೊಸೆ

जामि

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಪತ್ನಿ

प्रयोगाः

"जामयो

यत्र

शोचन्ति

विनश्यन्त्याशु

तत्कुलम्

शोचन्ति

तु

यत्रैता

वर्धते

तद्धि

सर्वदा

॥"

उल्लेखाः

मनु०

३-५७

विस्तारः

जामयः

भगिनीपत्निदुहितृस्नुषास्याः

-

इति

कुल्लूकभट्टः

L R Vaidya English

jAmi

{%

f.

%}

1.

A

sister

2.

a

daughter

3.

a

daughter-in-law

4.

a

virtuous

and

respectable

woman

5.

a

near

female

relative,

M.iii.57,

58.

Bopp Latin

जामि

f.

1

)

soror.

2

)

casta

mulier.

AM.

cf.

जम्.

Abhyankara Grammar English

जामि

tautologous,

unnecessarily

repeated

the

word

is

defined

and

illustrated

by

Yaska

as

-तद्यत्समान्या-

मृचि

समानाभिव्याहारं

भवति

तज्जामि

भवतीत्येकं

मधुमन्तं

मधुश्चुतमिति

यथा

Nir.x.16.2.

For

other

definitions

of

the

word

जामि

conveying

practically

the

same

idea,

cf.

Nir.X.

16.

3

and

4.

Schmidt Nachtrage zum Sanskrit Worterbuch German

जामि

m.

°Schwiegersohn,

S

I,

399,

4.

जामि꣡

,

vgl.

Pischel,

Vedische

Studien

I,

35.

Wordnet Sanskrit

Synonyms

जलम्,

वारि,

अम्बु,

अम्भः,

पयः,

सलिलम्,

सरिलम्,

उदकम्,

उदम्,

जडम्,

पयस्,

तोयम्,

पानीयम्,

आपः,

नीरम्,

वाः,

पाथस्,

कीलालम्,

अन्नम्,

अपः,

पुष्करम्,

अर्णः,

पेयम्,

सलम्,

संवरम्,

शंवरम्,

संम्बम्,

संवत्सरम्,

संववरः,

क्षीरम्,

पायम्,

क्षरम्,

कमलम्,

कोमलम्,

पीवा,

अमृतम्,

जीवनम्,

जीवनीयम्,

भुवनम्,

वनम्,

कबन्धम्,

कपन्धम्,

नारम्,

अभ्रपुष्पम्,

घृतम्,

कं,

पीप्पलम्,

कुशम्,

विषम्,

काण्डम्,

सवरम्,

सरम्,

कृपीटम्,

चन्द्रोरसम्,

सदनम्,

कर्वुरम्,

व्योम,

सम्बः,

सरः,

इरा,

वाजम्,

तामरस,

कम्बलम्,

स्यन्दनम्,

सम्बलम्,

जलपीथम्,

ऋतम्,

ऊर्जम्,

कोमलम्,

सोमम्,

अन्धम्,

सर्वतोमुखम्,

मेघपुष्पम्,

घनरसः,

वह्निमारकः,

दहनारातिः,

नीचगम्,

कुलीनसम्,

कृत्स्नम्,

कृपीटम्,

पावनम्,

शरलकम्,

तृषाहम्,

क्षोदः,

क्षद्मः,

नभः,

मधुः,

पुरीषम्,

अक्षरम्,

अक्षितम्,

अम्ब,

अरविन्दानि,

सर्णीकम्,

सर्पिः,

अहिः,

सहः,

सुक्षेम,

सुखम्,

सुरा,

आयुधानि,

आवयाः,

इन्दुः,

ईम्,

ऋतस्ययोनिः,

ओजः,

कशः,

कोमलम्,

कोमलम्,

क्षत्रम्,

क्षपः,

गभीरम्,

गम्भनम्,

गहनम्,

जन्म,

जलाषम्,

जामि,

तुग्र्या,

तूयम्,

तृप्तिः,

तेजः,

सद्म,

स्रोतः,

स्वः,

स्वधा,

स्वर्गाः,

स्वृतिकम्,

हविः,

हेम,

धरुणम्,

ध्वस्मन्वतु,

नाम,

पवित्रम्,

पाथः,

अक्षरम्,

पूर्णम्,

सतीनम्,

सत्,

सत्यम्,

शवः,

शुक्रम्,

शुभम्,

शम्बरम्,

वूसम्,

वृवूकम्,

व्योमः,

भविष्यत्,

वपुः,

वर्वुरम्,

वर्हिः,

भूतम्,

भेषजम्,

महः,

महत्,

महः,

महत्,

यशः,

यहः,

यादुः,

योनिः,

रयिः,

रसः,

रहसः,

रेतम्

(Noun)

सिन्धुहिमवर्षादिषु

प्राप्तः

द्रवरुपो

पदार्थः

यः

पान-खान-सेचनाद्यर्थम्

उपयुज्यते।

"जलं

जीवनस्य

आधारम्।

/अजीर्णे

जलम्

औषधं

जीर्णे

बलप्रदम्।

आहारकाले

आयुर्जनकं

भुक्तान्नोपरि

रात्रौ

पेयम्।"

Vedic Reference English

Jāmi,

a

word

which

appears

originally

to

have

meant

‘related

in

blood,

is

not

rarely

used

as

an

epithet

of

‘sister’

(

Svasṛ

),

and

sometimes

even

denotes

‘sister’

itself,

the

emphasis

being

on

the

blood-relationship.^1

So

it

appears

in

a

passage

of

the

Atharvaveda,

^2

where

‘brotherless

sisters’

(

abhrātara

iva

jāmayaḥ

)

are

referred

to.

The

word

is

similarly

used

in

the

dispute

occurring

in

the

Aitareya

Brāhmaṇa^3

as

to

the

precedence

of

Rākā,

or

of

the

wives

of

the

gods,

in

a

certain

rite.

One

party

is

there

described

as

holding

that

the

sister

should

be

preferred

(

jāmyai

vai

pūrva-peyam

)

apparently

at

a

ceremonial

family

meal

to

the

wife,

presumably

as

being

of

one

blood

with

the

husband,

while

the

wife

is

not

(

being

anyo-

daryā,

‘of

another

womb’

).^4

In

the

neuter^5

the

word

means

‘relationship,

like

jāmi-tva,

which

also

occurs

in

the

Rigveda.^6

1

)

Cf.

Delbrück,

Dic

indogermanischen

Verwandtschaftsnamen,

463,

464.

As

‘rela-

tion,

it

occurs,

e.g.,

Rv.

i.

31,

10

75,

3.

4

100,

11

124,

6,

etc.

as

‘sister,

Rv.

i.

65,

7

x.

10,

10,

etc.

with

svasā,

i.

123,

5

185,

5

iii.

1,

11

ix.

65,

1

89,

4,

etc.

2

)

i.

17,

1.

3

)

iii.

37.

4

)

Delbrück,

loc.

cit.

5

)

Rv.

iii.

54,

9

x.

10,

4

jāmi-kṛt,

‘making

relationship,

Av.

iv.

19,

1.

Cf.

Altareya

Brāhmaṇa,

loc.

cit.

6

)

i.

105,

9

166,

13

x.

55,

4

64,

13.

Amarakosha Sanskrit

जामि

स्त्री।

भगिनी

समानार्थकाः

भगिनी,

स्वसृ,

जामि

3।3।142।2।2

उष्णोऽपि

घर्मचेष्टालङ्कारे

भ्रान्तौ

विभ्रमः।

गुल्मारुक्स्तम्बसेनाश्च

जामिः

स्वसृकुलस्त्रियोः॥

पति

==>

भगिनीपतिः

जन्य

==>

भगिनीसुताः

पदार्थ-विभागः

,

द्रव्यम्,

पृथ्वी,

चलसजीवः,

मनुष्यः

जामि

स्त्री।

दोषवारणकृतकुलरक्षास्त्री

समानार्थकाः

कुलस्त्री,

कुलपालिका,

जामि

3।3।142।2।2

उष्णोऽपि

घर्मचेष्टालङ्कारे

भ्रान्तौ

विभ्रमः।

गुल्मारुक्स्तम्बसेनाश्च

जामिः

स्वसृकुलस्त्रियोः॥

पदार्थ-विभागः

,

द्रव्यम्,

पृथ्वी,

चलसजीवः,

मनुष्यः

Kalpadruma Sanskrit

जामिः,

स्त्रीलिङ्गम्

(

जम्

+

इञ्

इन्

निपातनात्साधुरित्येके

)

स्वसा

कुलस्त्री

इत्यमरः

।३

१४२

(

यथा,

मनुः

५७

।“शोचन्ति

जामयो

यत्र

विनश्यन्त्याशु

तत्-कुलम्

)

Vachaspatyam Sanskrit

जामि(

मी

)

स्त्री

जम--इन्

नि०

वृद्धिः

भगिन्यां

कुल-स्त्रियां,

अमरः

दुहितरि,

स्नुषायां,

सन्निहितसपि-ण्डस्त्रियाम्,

शब्दार्थचि,

“जामयो

यानि

गेहानिशपन्त्यप्रतिपूजिताः”

“शोचन्ति

जामयो

यत्र

विनश्यन्त्याशुतत्कुलम्

शोचन्ति

तु

यत्रैता

बर्द्धते

तद्धि

सर्वदेति”मनुः

“ग्रहपतिसंवर्द्धनीयसन्निहितसपिण्डस्त्रियोजामय

इति”

कुल्लू०

वा

ङीप्

तत्रार्थे

शब्दर०

।“मातापितृभ्यां

जामीभिर्भ्रात्रा

पुत्रेण

भार्य्यया

।दुहित्रा

दासबर्गेण

विवादं

समाचरेत्”

भा०

शा०२४३

अ०

स्त्री

ब०

व०

उदके

अङ्गुलौ

निघण्टुः

Capeller German

जामि॑

verschwistert,

geschwisterlich,

verwandt

Du.

u.

Pl.

Geschwister.

Feminine.

(

sp.

)

weibliche

Verwandte,

bes.

Schwieger=

tochter.

Neuter.

Geschwisterschaft,

Blutsverwandtschaft.

Grassman German

jāmí,

a.,

„verschwistert“.

Da

auch

die

Form

yāmi

in

gleicher

Bedeutung

vorkommt

und

auch

yamá

ganz

ähnliche

Begriffe

(

verzwillingt

)

darbietet,

so

gilt

hier

das

entsprechende

wie

für

jā́mātṛ.

Der

Grundbegriff

ist

„verbunden“.

Insbesondere

1〉

svásā

jāmís,

die

leibliche

Schwester

2〉

jemandes

Schwester

oder

Bruder

meist

mit

dem

Gen.,

3〉

im

Dual

oder

Plural,

Geschwister,

verschwistert

4〉

bildlich

von

den

sich

mit

einander

vermischenden

Milch-

und

Somatränken

oder

Wassern

5〉

bildlich

von

den

Fingern

6〉

bildlich

von

zusammengehörigen

Gebeten

oder

Liedern

7〉

blutsverwandt,

verwandt,

und

subst.

Verwandter,

gewöhnlich

mit

dem

Gegensatze

ájāmi

(

{111,

3}

{124,

6}

{300,

5}

{485,

17}

{466,

3}

{460,

8}

{100,

11}

)

8〉

der

Familie

gehörig,

als

Familieneigenthum

9〉

eigen,

angehörig

10〉

n.,

Geschwisterschaft,

Blutsverwandtschaft.

-ís

2〉

síndhūnām

{65,

7}

(

bhrā́tā‿iva

svásrām

)

váruṇasya

{123,

5}

(

bhágasya

svásā

).

7〉

jánānaam

{75,

3}.

_{75,

4}

(

agnís

)

ásuṣves

{321,

6}

(

parallel

āpís,

sákhā

)

{813,

14}.

-ím

2〉

{236,

9}

{632,

31}

sákhyus

{808,

22}.

7〉

{111,

3}

{124,

6}

{300,

5}

{485,

17}.

[

s.

n.

]

8〉

ā́yudham

{626,

3}.

9〉

dhánus

{681,

4}.

10〉

janitúr

{288,

9}

paramám

{836,

4}.

-áye

2〉

{265,

2}.

-ī́

[

d.

]

1〉

svásārā

{185,

5}.

3〉

(

dyā́vāpṛthivī́

)

{159,

4}

(

sáyonī

).

-iós

[

L.

d.

]

3〉

{373,

4}.

-áyas

1〉

svásāras

{777,

1}

{801,

4}.

2〉

{291,

3}

(

fem.

).

3〉

{836,

10}.

4〉

ambáyas

(

ā́pas

)

{23,

16}.

5〉

{738,

5}.

6〉

gíras

{711,

13}

saptá

{778,

8}

(

vgl.

saptá

dhītáyas

).

7〉

{31,

10}

(

táva

vayám

)

{466,

3}.

[

pl.

n.

]

6〉

bráhmāṇi

{588,

3}.

8〉

ā́yudhāni

{834,

7}

(

pítriāṇi,

V.

_{834,

8}

).

-ī́n

7〉

śátrūn

{460,

8}.

-íbhis

4〉

{681,

14}

{780,

4}.

5〉

{749,

4}

daśábhis

{740,

4}

svásṛbhis

{784,

3}.

7〉

{71,

7}

{100,

11}.

-īnā́m

1〉

svásṝṇām

{235,

11}.

-íṣu

7〉

gárbham

dadhāsi

{847,

8}.

Burnouf French

जामि

जामि

feminine

(

जम्

)

femme

vertueuse.

Sœur.

Stchoupak French

जामि-

-ई-

Feminine.

(

parente

du

chef

de

la

famille

),

bru.