Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel

चाक्रिक (cAkrika)

 
Shabda Sagara English

चाक्रिक

Masculine, Feminine, Neuter

(

-कः-की-कं

)

1.

Circular.

2.

Belonging

to

a

wheel

or

discus.

3.

Relating

to

a

company

or

circle.

Masculine.

(

-कः

)

1.

A

chorister,

a

bard

who

chaunts

in

chorus

the

praises

of

kings

heroes,

gods,

&c.

2.

An

oil

maker.

3.

A

coach-man,

a

driver.

Etymology

चक्र

a

multitude,

&c.

and

ठक्

Affix.

चक्रेण

समूहेन

यन्त्रभेदेन

चक्रयुक्तशकटेन

वा

चरति

Capeller Eng English

चाक्रिक

masculine

carrier,

potter,

oil-maker.

Yates English

चाक्रिक

(

कः

)

1.

Masculine.

A

chorister

an

oil-maker

a

driver.

a.

Circular.

Spoken Sanskrit English

चाक्रिक

-

cAkrika

-

Adjective

-

belonging

to

a

wheel

or

discus

चाक्रिक

-

cAkrika

-

Adjective

-

relating

to

a

company

or

circle

चाक्रिक

-

cAkrika

-

Adjective

-

circular

चाक्रिक

-

cAkrika

-

Masculine

-

driver

चाक्रिक

-

cAkrika

-

Masculine

-

secretly

born

son

of

a

zUdra

and

a

vaizyA

चाक्रिक

-

cAkrika

-

Masculine

-

bard

चाक्रिक

-

cAkrika

-

Masculine

-

oil-maker

and

a

companion

चाक्रिक

-

cAkrika

-

Masculine

-

potter

चाक्रिक

-

cAkrika

-

Masculine

-

coachman

चाक्रिक

-

cAkrika

-

Masculine

-

proclaimer

चाक्रिक

-

cAkrika

-

Masculine

-

companion

चाक्रिक

cAkrika

Masculine

oil-maker

and

a

companion

Wilson English

चाक्रिक

Masculine, Feminine, Neuter

(

-कः-की-कं

)

Circular.

2

Belonging

to

a

wheel

or

discus.

3

Relating

to

a

company

or

circle.

Masculine.

(

-कः

)

1

A

chorister,

a

bard

who

chaunts

in

chorus

the

praises

of

kings.

heroes,

gods,

&c.

2

An

oil

maker.

3

A

coachman,

a

driver.

Etymology

चक्र

a

multitude,

&c.

and

ठक्

Affix.

Apte English

चाक्रिक

[

cākrika

],

Adjective.

(

-क्री

Feminine.

)

[

चक्रेण

चरति

ठक्

]

See

चाक

above.

Relating

to

a

company

or

circle.

कः

A

potter.

An

oil-maker

Yâjñavalkya (Mr. Mandlik's Edition).

1.165

(

Equal or equivalent to, same as.

तैलिक

according

to

Mitā.

शाकटिक

or

cartman

according

to

others

)

चाक्रिकैरतिरूक्षत्वं

तिलपिण्याकयोरिव

Rāj.

T.6.272

ताम्बूलिका-

श्चाक्रिकाश्च

...

Śiva.

B.31.19.

A

proclaimer.

A

bard,

chorister.

A

coachman,

driver.

Apte 1890 English

चाक्रिक

a.

(

की

f.

)

[

चक्रेण

चरति

ठक्

]

1

See

चाक्र

above.

2

Relating

to

a

company

or

circle.

कः

1

A

potter.

2

An

oil-maker

Y.

1.

165

(

=

तैलिक

according

to

Mit.

शाकटिक

or

cartman

according

to

others

).

3

A

proclaimer.

4

A

bard,

chorister.

5

A

coachman,

driver.

Monier Williams Cologne English

चाक्रिक

Masculine, Feminine, Neuter

circular,

Horace H. Wilson

belonging

to

a

wheel

or

discus,

Horace H. Wilson

relating

to

a

company

or

circle,

Horace H. Wilson

चाक्रिक

masculine gender.

a

coachman,

driver,

mahābhārata

xii,

2646

a

potter,

varāha-mihira 's bṛhat-saṃhitā

x,

9

‘an

oil-maker’

and

‘a

companion’,

rājataraṃgiṇī

vi,

272

a

companion,

v,

267

a

proclaimer,

yājñavalkya

i,

165

harivaṃśa

9047

a

bard,

Horace H. Wilson

चाक्रिक

masculine gender.

a

secretly

born

son

of

a

Śūdra

and

a

Vaiśyā,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

Monier Williams 1872 English

चाक्रिक,

अस्,

ई,

अम्,

circular

belonging

to

a

wheel

or

discus

relating

to

a

company

or

circle

(

अस्

),

m.

a

potter

an

oil-maker

a

proclaimer

a

chorister,

a

bard

who

chants

in

chorus

the

praises

of

kings,

heroes,

gods,

&c.

a

coachman,

a

driver

(

आस्

),

m.

pl.

companions,

followers.

Macdonell English

चाक्रिक

cākr-ika,

Masculine.

carter

potter

oilgrinder

🞄bell-man

partisan,

accomplice.

Benfey English

चाक्रिक

चाक्रिक,

i.

e.

चक्र

+

इक,

Masculine.

1.

An

oil

grinder,

Rājat.

6,

272

(

at

the

same

time,

A

partisan

).

2.

A

bell-

man,

Hariv.

9047.

3.

A

partisan,

Rājat.

5,

267.

Apte Hindi Hindi

चाक्रिक

वि*

-

चक्र

-

ठक्

चक्र

से

किया

जाने

वाला

चाक्रिक

वि*

-

-

मण्डलाकार

चाक्रिक

वि*

-

-

चक्र

या

पहिए

से

सम्बन्ध

रखने

वाला

चाक्रिकः

पुंलिङ्गम्

-

-

कुम्हार

चाक्रिकः

पुंलिङ्गम्

-

-

तेली

चाक्रिकः

पुंलिङ्गम्

-

-

"कोचवान,

चालक"

Shabdartha Kaustubha Kannada

चाक्रिक

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಶೂದ್ರನಿಂದ

ವೈಶ್ಯಹೆಂಗಸಿನಲ್ಲಿ

ರಹಸ್ಯ

ಸಂಬಂಧದಿಂದ

ಹುಟ್ಟಿದವನು

चाक्रिक

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ತೈಲ

/ಎಣ್ಣೆ

विस्तारः

"चाक्रिकौ

तैलघाण्टिकौ"

-

वैज०

चाक्रिक

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಕಾಲವನ್ನು

ತಿಳಿಸುವವನು

/ಕಾಲದ

ಗಂಟೆಯನ್ನು

ಬಾರಿಸುವವನು

चाक्रिक

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಸ್ತುತಿಪಾಠಕ

/ಹೊಗಳು

ಭಟ

निष्पत्तिः

"ठक्"

(

४-४-८

)

व्युत्पत्तिः

चक्रेण

समूहेन

तरति

चाक्रिक

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಗಾಣಿಗ

/ಎಣ್ಣೆತೆಗೆದು

ಮಾರುವವನು

चाक्रिक

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಕುಂಬಾರ

/ಚಕ್ರದ

ಸಾಹಾಯ್ಯದಿಂದ

ಮಡಕೆ

ಮಾಡುವವನು

निष्पत्तिः

"ठक्"

(

४-४-८

)

व्युत्पत्तिः

चक्रेण

चरति

चाक्रिक

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಗಾಡಿಯವನು

निष्पत्तिः

"ठक्"

(

४-४-८

)

व्युत्पत्तिः

चक्रेण

चक्रयुक्तशकटेन

चरति

प्रयोगाः

"पिशुनानृतिनोश्चैव

तथा

चाक्रिकवन्दिनाम्

एषामन्नं

भोक्तव्यं

सोमविक्रयिणस्तथा

॥"

उल्लेखाः

याज्ञ०

१-१६५

चाक्रिक

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಪ್ರಕಟಿಸುವವನು

/ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುವವನು

विस्तारः

"चाक्रिको

घोषयामास

पुरुषो

मृष्टकुण्डलः"

-

हरिवं०

L R Vaidya English

cAkrika

{%

(

I

)

a.

(

f.

की

)

%}

The

same

as

चाक्र

q.v.

cAkrika

{%

(

II

)

m.

%}

1.

A

potter

2.

an

oilmaker,

Yaj.i.165

(

where

Vijnyāneśvara

renders

चाक्रिक

by

तैलिक

and

adds

शाकटिकश्चेत्येके

)

3.

a

proclaimer

4.

a

chorister

5.

a

coachman,

a

driver.

Edgerton Buddhist Hybrid English

cākrika,

m.

(

=

AMg.

cakkia,

°iya

),

disc-bearer,

a

royal

officer:

Mvy

〔3733〕

(

so

also

Mironov

without

v.l.

BR

cite

cakrika,

which

Kyoto

ed.

Index

gives

as

a

var.

).

Schmidt Nachtrage zum Sanskrit Worterbuch German

चाक्रिक

Maṅkha

76

Stein

zu

Rājat.

5,

267

8,

2730.

[

Z.

]

Wordnet Sanskrit

Synonyms

वृत्त,

कुण्डलाकार,

चक्र,

कुण्डलिन्,

चक्रवत,

चक्कल,

चक्रक,

चक्रुवृत्त,

चाक्र,

चाक्रिक,

परिमण्डल,

परिमण्डलित,

परिवर्तुल,

वटिन्

(Adjective)

वर्तुलस्य

आकारः

इव

आकारः

यस्य

सः।

"अस्य

वृक्षस्य

फलानि

वृत्तानि

सन्ति।"

Amarakosha Sanskrit

चाक्रिक

पुं।

घण्टिकावादयः

समानार्थकाः

चाक्रिक,

घाण्टिक

2।8।97।1।3

वैतालिका

बोधकराश्चाक्रिका

घाण्टिकार्थकाः।

स्युर्मागधास्तु

मगधा

बन्दिनः

स्तुतिपाठकाः॥

पदार्थ-विभागः

,

द्रव्यम्,

पृथ्वी,

चलसजीवः,

मनुष्यः

Kalpadruma Sanskrit

चाक्रिकः,

पुंलिङ्गम्

(

चक्रेण

समूहेन

यन्त्रविशेषेण

वाचरतीति

चक्र

+

“चरति

।”

।इति

ठक्

)

बहुभिर्मिलित्वा

यः

स्तौति

सः

।तत्पर्य्यायः

घाण्टिकार्थकः

इत्यमरः

।२

१७

(

यथा,

याज्ञवल्क्ये

१६५

।“पिशुनानृतिनोश्चैव

तथा

चाक्रिकवन्दिनाम्

।एषामन्नं

भोक्तव्यं

सोमविक्रयिणस्तथा

)तैलकारः

इति

हेमचन्द्रः

शाकटिकः

।इति

महाभारते

राजधर्म्मः

गाडओयान्इति

भाषा

Vachaspatyam Sanskrit

चाक्रिक

त्रीषु लिङ्गेषु

चक्रेण

समूहेन

यन्त्रभेदेन

चक्रयुक्तशकटेनवा

चरति

ठक्

संधीभूय

मिलित्वा

स्तुतिपाठके१

वाण्टिके

अमरः

“पिशुनानृतिनां

चैव

तथाचाक्रिकवन्दिनाम्”

याज्ञ०

“चाक्रिको

घोषयामासपुरुषो

मृष्टकुण्डलः”

हरिव०

१५९

अ०

तैलकारेहेमच०

शाकटिके

(

गाडओयान

)

ख्याते

शब्दार्थचि०“भिक्षुकांश्चाक्रिकांश्चैव

क्लीवोन्मत्तान्

कुशीलवान्

।बाह्यान्

कुर्य्यान्नरश्रेष्ठो

दोषाय

ते

स्युरन्यथा”

भा०शा०

६९

अ०

Capeller German

चाक्रिक

Masculine.

Kärrner,

Töpfer,

Ölmüller.

Burnouf French

चाक्रिक

चाक्रिक

masculine

(

चक्र

)

aède,

barde

chantant

des

vers

épiques.

Fabricant

d'huile.

Stchoupak French

चाक्रिक-

Masculine.

charretier.