Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel

गम्भीर (gambhIra)

 
Shabda Sagara English

गम्भीर

Masculine, Feminine, Neuter

(

-रः-रा-रं

)

1.

Deep,

(

as

water,

but

applied

metaphorically

to

sound,

intellect,

&c.

as

in

English.

)

2.

Dull.

slow.

Masculine.

(

-रः

)

A

Mantra

or

magical

incantation

written

in

prose

in

the

Rig

Veda.

2.

A

lotus.

3.

The

citron.

Feminine.

(

-रा

)

Hiccup,

violent

singultus.

Etymology

गम्

to

go,

इरन्

Unadi

affix,

changed

to

भ,

and

नुम्

inserted

see

गभीर.

Capeller Eng English

गम्भीर॑

=

गभीर॑.

Yates English

गम्भीर

(

रः-रा-रं

)

a.

Deep

slow

dull.

Masculine.

An

incantation

a

lotus

a

citron.

Feminine.

(

रा

)

Hiccup.

Spoken Sanskrit English

गम्भीर

-

gambhIra

-

Adjective

-

serious

गम्भीर

-

gambhIra

-

Adjective

-

deep

गम्भीर

-

gambhIra

-

Masculine

-

bass

[

music

]

गम्भीर

-

gambhIra

-

Masculine

-

lemon

tree

गम्भीर

-

gambhIra

-

Masculine

-

lotus

गम्भीर

-

gambhIra

-

Masculine

-

mantra

of

the

गम्भीर

-

gambhIra

-

Neuter

-

depth

गम्भीर

gambhIra

Adjective

serious

तीव्रं

मा

परिगणयतु

tIvraM

mA

parigaNayatu

Sentence

Don't

take

it

seriously.

गभीर

gabhIra

Adjective

serious

अलघु

alaghu

Adjective

serious

गुरु

guru

Adjective

serious

महाव्रण

mahAvraNa

Neuter

serious

wound

अतितृण्ण

atitRNNa

Adjective

seriously

hurt

नर्मगर्भ

narmagarbha

Adjective

not

meant

seriously

दीक्षा

dIkSA

Feminine

any

serious

preparation

गुरुकार्य

gurukArya

Neuter

serious

or

momentous

affair

विशेषतया

कोऽपि

व्रणितः?

vizeSatayA

ko'pi

na

vraNitaH?

Sentence

No

one

was

seriously

injured?

अभिष्यन्दिन्

abhiSyandin

Adjective

causing

defluxions

or

serious

effusions

अभिष्यन्दिन्स्यन्दिन्

abhiSyandinsyandin

Adjective

causing

defluxions

or

serious

effusions

Wilson English

गम्भीर

Masculine, Feminine, Neuter

(

-रः-रा-रं

)

1

Deep,

(

as

water,

but

applied

metaphorically

to

sound,

intellect,

&c.

as

in

English.

)

2

Dull,

slow.

Masculine.

(

-रः

)

A

Mantra

or

magical

incantation

written

in

prose

in

the

Rig

Veda.

2

A

lotus.

3

The

citron.

Feminine.

(

-रा

)

Hiccup,

violent

singultus.

Etymology

गम

to

go,

ईरन्

Uṇādi

affix,

changed

to

भ,

and

नुम्

inserted:

see

गभीर.

Apte English

गम्भीर

[

gambhīra

],

Adjective.

[

गच्छति

जलमत्र

गम्-ईरन्

नि˚

भुगागमः

]

Equal or equivalent to, same as.

गभीर

quod vide, which see.

स्निग्धगम्भीरनिर्घोषमेकं

स्यन्दनमास्थितौ

Raghuvamsa (Bombay).

1.36

Meghadūta (Bombay).

66.68.

रः

A

lotus,

A

citron.

Compound.

-वेदिन्

Adjective.

restive

(

as

an

elephant

)

not

minding

the

goad

sensitive

only

to

harsh

stimuli.

Compare.

Mātaṅga.

Latin.

8.21.

अङ्कुशं

द्विरदस्येव

यन्ता

गम्भीरवेदिनः

Raghuvamsa (Bombay).

4.39

Sisupâlavadha.

5.49

(

see

Malli.

ad.

Locative.

)

गम्भीरवेदिभिर्भद्रकरिभिर्गिरिसंनिभैः

Śiva.

B.

25.58

Compare.

also

चिरकालेन

यो

वेत्ति

शिक्षां

परिचितामपि

गम्भीर-

वेदी

विज्ञेयः

गजो

गजवेदिभिः

also

त्वग्भेदाच्छोणितस्रावान्मांसस्य

कथनादपि

आत्मानं

यो

जानाति

तस्य

गम्भीरवेदिता

Apte 1890 English

गंभीर

a.

[

गच्छति

जलमत्र

गम्-ईरन्

नि°

भुगागमः

]

=

गभीर

q.

v.

R.

1.

36

Me.

64,

66.

रः

1

A

lotus.

2

A

citron.

Comp.

वेदिन्

a.

restive

(

as

an

elephant

)

not

minding

the

goad

अंकुशं

द्विरदस्येव

यंता

गंभीरवेदिनः

R.

4.

39,

Śi.

5.

49

(

see

Malli.

ad

loc.

).

Monier Williams Cologne English

गम्भीर॑

a

Masculine, Feminine, Neuter

equal, equivalent to, the same as, explained by.

गभ्°,

ṛg-veda

(

only

in

the

beginning

of

Pādas,

six

times

),

atharva-veda

et cetera.

(

in

post-Vedic

writings

गम्भ्°

is

more

used

than

गभ्°

the

deepness

of

a

man's

navel,

voice,

and

character

are

praised

together,

varāha-mihira 's bṛhat-saṃhitā

lxviii,

85

hence

a

person

who

is

said

to

have

a

deep

navel,

voice,

and

character

is

called

त्रि-गम्भीर॑

mf(

)n.

,

mahābhārata

iv,

254

v,

3939

)

गम्भीर॑

masculine gender.

(

equal, equivalent to, the same as, explained by.

जम्भ्°

)

the

lemon

tree,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

a

lotus,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

a

Mantra

of

the

ṛg-veda

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

(

equal, equivalent to, the same as, explained by.

गभ्°

)

nalopākhyāna

of

a

son

of

Bhautya,

viṣṇu-purāṇa

(

v.l.

)

गम्भीर॑

(

अम्

),

neuter gender.

‘depth’,

with

जमद्-अग्नेः

nalopākhyāna

of

a

Sāman.

गम्भीर॑

b

See

ib.

Monier Williams 1872 English

गम्भीर

गम्भीर

and

its

compounds.

See

under

गभीर।

Macdonell English

गम्भीर

gambh-īrá

=

gabhīra:

ā,

Feminine.

N.

of

a

🞄river

(

á

)

-śaṃsa,

Adjective.

ruling

in

the

depths.

Benfey English

गम्भीर

गम्भीर,

see

गभीर।

Apte Hindi Hindi

गम्भीर

वि*

-

-

गभीर

गम्भीरः

पुंलिङ्गम्

-

-

कमल

गम्भीरः

पुंलिङ्गम्

-

-

"जंबीर,

नींबू"

Shabdartha Kaustubha Kannada

गम्भीर

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಜಂಬೀರವೃಕ್ಷ

/ನಿಂಬೆ

ಗಿಡ

गम्भीर

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಪದ್ಮ

/ಕಮಲ

निष्पत्तिः

गम्लृ

(

गतौ

)

-

"ईरन्"

भश्च

(

उ०

४-३५

)

व्युत्पत्तिः

गच्छति

जलमत्र

गम्भीर

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ತಗ್ಗಾದ

/ಆಳವಾದ

प्रयोगाः

"गम्भीराः

प्रावहन्नद्यः

समजायन्त

ह्रदाः"

उल्लेखाः

भट्टि०

१७-६३

गम्भीर

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಗಂಭೀರವಾದ

/ಮನವನ್ನು

ಆಕರ್ಷಿಸುವ

प्रयोगाः

"स्निग्धगम्भीरनिर्घोषमेकं

स्यन्दनमास्थितौ"

उल्लेखाः

रघु०

१-३६

गम्भीर

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಗೂಢವಾದ

/ಗಹನವಾದ

गम्भीर

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಗಾಢವಾದ

/ಗಹನವಾದ

L R Vaidya English

gaMBIra

{%

(

I

)

a.

(

f.

रा

)

%}

See

गभीर,

R.i.36,

Megh.ii.1,

3.

gaMBIra

{%

(

II

)

m.

%}

1.

A

lotus

2.

a

citron.

Bhutasankhya Sanskrit

९,

अङ्क,

अन्तर,

अम्बुजासन,

उपेन्द्र,

ऋद्धि,

कपाट,

कवाट,

कवि,

कूप,

केशव,

क्षत,

खग,

खचर,

खेगामी,

खेचर,

गम्भीर,

गाम्भीर,

गो,

ग्रह,

छिद्र,

तामिस्र,

तार्क्ष्यध्वज,

दिविसद्,

दुर्गा,

द्वार,

नन्द,

नभोग,

नव,

निधान,

निधि,

पट,

पदार्थ,

बल,

बिल,

मिति,

यन्त्र,

रत्न,

रन्ध्र,

लब्ध,

लब्धि,

वट,

विल,

विवर,

शुषिर,

सुषिर,

हरि

Bopp Latin

गम्भीर

profundus,

transl.

ad

sonum

N.

12.

57.

21.

4.

RAGH.

1.

36.

(

V.

गभीर

et

cf.

lith.

gillybế,

gelmế,

gylế

altitudo,

profunditas,

gillus

profundus,

liquidis

m

et

l

inter

se

mutatis,

sicut

in

lat.

fla-re

=

scr.

ध्मा,

gr.

comp.

20.

slav.

glûbok

profundus,

glûbina

profunditas.

)

Lanman English

gambhīrá,

a.

deep

cf.

gabhīrá.

Wordnet Sanskrit

Synonyms

गम्भीर,

शान्त,

सौम्य,

अटल,

दृढ,

स्थिरधी,

स्थिरमति,

स्थिरमनस्,

स्थिरात्मन्,

स्थितिमत्,

स्थितमति,

स्थितप्रजा,

स्थितधी,

सुस्थिर,

सुधीर,

प्रस्थ,

धृतात्मन्

(Adjective)

यः

चञ्चलः

नास्ति।

"सः

प्रकृत्या

गम्भीरः

अस्ति।"

Mahabharata English

Gambhīra

=

Śiva

(

1000

names^2

).

Amarakosha Sanskrit

गम्भीर

वि।

गम्भीरम्

समानार्थकाः

निम्न,

गभीर,

गम्भीर

1।10।15।1।3

निम्नं

गभीरं

गम्भीरमुत्तानं

तद्विपर्यये।

अगाधमतलस्पर्शे

कैवर्ते

दाशधीवरौ॥

पदार्थ-विभागः

,

गुणः,

परिमाणः

Kalpadruma Sanskrit

गम्भीरं,

त्रि,

(

गच्छति

जलमत्र

“गभीर-गम्भीरौ

।”

उणां

३५

इति

गच्छते-रीरन्

भश्चान्तादेशः

नुमागमश्च

)

गभीरम्

।इत्यमरः

१०

१५

(

यथा,

गोः

रामायणे

।५

५०

।“ततः

सागरगम्भीरो

वानरः

पवनो

जवे

)

गम्भीरः,

पुंलिङ्गम्

(

गम्

+

“गभीरगम्भीरौ”

उणां

।४

३५

इति

ईरन्

भश्चान्तादेशः

नुमागमश्च

)जम्बीरः

षङ्कजम्

ऋङ्मन्त्रः

इत्युणादिकोषः

(

शिवः

यथा,

महाभारते

१३

१७

५२

।“गम्भीरघोषो

गम्भीरो

गम्भीरबलवाहनः

”स्त्रियां,

हिक्कारोगभेदः

यथा,

सुश्रुते

उत्तर-तन्त्रे

५०

अध्याये

।“नाभिप्रवृत्ता

या

हिक्का

घोरा

गम्भीरनादिनी

।शुष्कोष्ठकण्ठजिह्वास्यश्वासपार्श्वरुजाकरी

।अनेकोपद्रवयुता

गम्भीरा

नाम

सा

स्मृता

)

Vachaspatyam Sanskrit

गम्भीर

त्रीषु लिङ्गेषु

गच्छति

जलमत्र

गम--ईरन्

नि०

भुगागमः

।१

निम्नस्थाने

अगाधे,

अमरः

“धृतगम्भीरखनीखनीनिम”

नैष०

मन्द्रे

शब्दे

“स्निग्धगम्भीरनि-र्घोषमेकस्यन्दनमास्थितौ”

रघुः

गभीरार्थे

चउणादि०

जम्बीरे,

पद्मे,

ऋग्मन्त्रभेदे

पुंलिङ्गम्

।“स्वरे

सत्वे

नाभौ

त्रिषु

गम्भीरता

शुभा

Capeller German

गम्भीर॑

=

गभीर॑

Grassman German

gambhīrá,

a.,

„tief“

=

gabhīrá,

und

zwar

1〉

tief,

vom

Brunnen

2〉

tief

nach

unten

ragend,

Gegensatz

ṛṣvá,

hoch

emporragend

3〉

in

der

Tiefe

weilend

4〉

n.,

die

Tiefe,

der

tiefe,

unergründliche

Raum.

-ás

2〉

vṛsabhásvṛṣabhás

(

índras

)

{212,

4}.

-éṇa

4〉

neben

urúṇā

{465,

9}.

-ā́ya

3〉

rákṣase

{503,

9}.

4〉

{465,

8}.

-ā́n

1〉

udadhī́n

{279,

3}.

-áyā

2〉

(

hetī́

)

{459,

10}.

385,

9.a

v.

u.:

vṛṣabhás

st.

vṛsabhás

Burnouf French

गम्भीर

गम्भीर

a.

profond.

--

S.

masculine

mantra

védique.

Lotus.

Citron.

Cf.

गभीर।

गम्भीरवेदिन्

masculine

(

विद्

)

éléphant

rétif.

Stchoupak French

गम्भीर-

a.

=

{%gabhīra-

-ā-

%}

Feminine.

Neuter.

d'une

rivière.

°पयस्-

a.

aux

eaux

profondes.

°वेदिन्-

a.

rétif.

गम्भीरार्थ-

गम्भीराशय-

a.

de

sens

profond.