Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel
क्षेत्रम् (kSetram)
क्षेत्रम्
[
kṣētram
],
[
क्षि-ष्ट्रन्
]
A
fiield,
ground,
soil
चीयते
बालिश-
स्यापि
सत्क्षेत्रपतिता
कृषिः
Mudrârâkshasa (Bombay),
1.3.
Landed
property,
land.
Place,
abode,
region,
repository
कपटशतमयं
क्षेत्रमप्रत्ययानाम्
Panchatantra (Bombay).
1.191
Bhartṛihari's three Satakas (the figures 1., 2., 3. after Bh. denoting Sṛingâraº, Nîtiº, and Vâirâgyaº).
1.77
Meghadūta (Bombay).
16.
A
sacred
spot,
a
place
of
pilgrimage
क्षेत्रं
क्षत्रप्रधनपिशुनं
कौरवं
तद्भजेथाः
Meghadūta (Bombay).
5
Bhagavadgîtâ (Bombay).
1.1.
An
enclosed
spot
of
ground,
portion
or
space,
superficies,
circuit.
Fertile
soil.
Place
of
origin
Bhágavata (Bombay).
2.6.1.
A
wife
अपि
नाम
कुलपतेरियमसवर्णक्षेत्रसंभवा
स्यात्
Sakuntalâ (Bombay).
1
Manusmṛiti.
3.175
वृद्धस्तु
व्याधितो
वा
राजा
...
क्षेत्रे
बीजमुत्पादयेत्
Kau.
Atmanepada.
1.17.
The
sphere
of
action,
the
body
(
regarded
as
the
field
of
the
working
of
the
soul
)
योगिनो
यं
विचिन्वन्ति
क्षेत्राभ्यन्तर-
वर्तिनम्
Kumârasambhava (Bombay).
6.77
Bhagavadgîtâ (Bombay).
13.1,
2,
3.
The
mind.
A
house
a
town.
A
plane
figure,
as
a
triangle.
A
diagram.
A
sign
of
the
zodiac.
(
in
chiromancy
)
A
certain
portion
marked
out
on
the
palm
क्षेत्रं
मृजां
च
विधिवत्कुशलो$वलोक्य
सामुद्रविद्वदति
यातमनागतं
च
Varâhamihira's Bṛihatsamhitâ.
68.1.
Compound.
-अंशः
a
degree
of
the
ecliptic.-अधिदेवता
the
tutelary
deity
of
any
sacred
piece
of
ground.
-आजीवः,
-करः,
-कृत
Masculine.
a
cultivator,
peasant.-इक्षुः
Name.
of
a
corn
(
यवनाल-
Marâṭhî.
जोंधळा
).
-गणितम्
geometry.
-गत
Adjective.
geometrical.
˚उपपत्तिः
Feminine.
geometrical
proof.
-ज
Adjective.
produced
in
a
field.
born
from
the
body.
(
जः
)
one
of
the
12
kinds
of
sons
allowed
by
the
old
Hindu
Law,
the
offspring
of
a
wife
by
a
kinsman
duly
appointed
to
raise
up
issue
to
the
husband
Manusmṛiti.
9.167,
18
Yâjñavalkya (Mr. Mandlik's Edition).
1.69,
2.128.
-जात
Adjective.
begotten
on
the
wife
of
another.
-ज्ञ
Adjective.
knowing
places.
clever,
dexterous
क्षेत्रज्ञवद्भाषसे
त्वं
हि
धर्मान्
Mahâbhârata (Bombay).
*
1.89.14.
(
ज्ञः
)
the
soul
Compare.
क्षेत्रज्ञं
चापि
मां
विद्धि
सर्वक्षेत्रेषु
भारत
Bhagavadgîtâ (Bombay).
13.1,
3
Manusmṛiti.
12.12.
the
Supreme
Soul.
a
libertine.
a
form
of
Śiva.
a
witness.
(
-ज्ञा
)
a
girl
fifteen
years
old
personating
Durgā
at
a
festival.
-देवता
the
deity
of
the
fields
Name.
of
a
serpant.
-पतिः
a
land-owner,
a
landlord.
-पदम्
a
place
sacred
to
a
deity
पादौ
हरेः
क्षेत्रपदानुसर्पणे
Bhágavata (Bombay).
9.4.2.
पालः
a
man
employed
to
guard
a
field.
a
deity
protecting
fields.
an
epithet
of
Śiva.
-फलम्
the
area
or
superficial
contents
of
a
figure
(
in
math.
)-भक्तिः
Feminine.
the
division
of
a
field.
-भूमिः
Feminine.
cultivated
land.
-राशिः
quantity
represented
by
geometrical
figures.
-लिप्ता
a
minute
of
the
ecliptic.
-विद्
Adjective.
Equal or equivalent to, same as.
क्षेत्रज्ञ
quod vide, which see.
(
Masculine.
)
a
sage,
one
who
has
spiritual
knowledge
यमक्षरं
क्षेत्रविदो
विदुः
Kumârasambhava (Bombay).
3.5.
the
soul
यः
क्षेत्रवित्तपतया
हृदि
विष्वगाविः
Bhágavata (Bombay).
4.22.37.
व्यवहारः
drawing
a
figure
in
geometry.
geometrical
demonstration.
-स्थ
Adjective.
residing
at
a
sacred
place.
क्षेत्रम्
नपुंलिङ्गम्
-
क्षि
+
ष्ट्रन्
"खेत,
मैदान,
भूमि"
क्षेत्रम्
नपुंलिङ्गम्
-
क्षि
+
ष्ट्रन्
"भूसंपत्ति,
भूमि"
क्षेत्रम्
नपुंलिङ्गम्
-
क्षि
+
ष्ट्रन्
"स्थान,
आवास,
भूखण्ड,
गोदाम"
क्षेत्रम्
नपुंलिङ्गम्
-
क्षि
+
ष्ट्रन्
"पुण्यस्थान,
तीर्थस्थान"
क्षेत्रम्
नपुंलिङ्गम्
-
क्षि
+
ष्ट्रन्
बाड़ा
क्षेत्रम्
नपुंलिङ्गम्
-
क्षि
+
ष्ट्रन्
उर्वरा
भूमि
क्षेत्रम्
नपुंलिङ्गम्
-
क्षि
+
ष्ट्रन्
जन्मस्थान
क्षेत्रम्
नपुंलिङ्गम्
-
क्षि
+
ष्ट्रन्
पत्नी
क्षेत्रम्
नपुंलिङ्गम्
-
क्षि
+
ष्ट्रन्
कायक्षेत्र
शरीर
क्षेत्रम्
नपुंलिङ्गम्
-
क्षि
+
ष्ट्रन्
मन
क्षेत्रम्
नपुंलिङ्गम्
-
क्षि
+
ष्ट्रन्
"घर,
नगर"
क्षेत्रम्
नपुंलिङ्गम्
-
क्षि
+
ष्ट्रन्
सपाट
आकृति
जैसे
कि
त्रिभुज
क्षेत्रम्
नपुंलिङ्गम्
-
क्षि
+
ष्ट्रन्
रेखाचित्र
Synonyms
क्षेत्रम्
(Noun)
ग्रामस्य
सीम्नः
अभ्यन्तरः
भागः।
"अस्माकं
क्षेत्रं
हरितम्
अस्ति।"
Synonyms
क्षेत्रम्
(Noun)
समाजस्य
अर्थव्यवस्थायाः
वा
सः
भागः
यस्मिन्
जनाः
कार्यं
कुर्वन्ति।
"ते
सार्वजनिके
क्षेत्रे
कार्यं
कुर्वन्ति।"
Synonyms
क्षेत्रम्,
प्रदेशः,
अन्तः,
भूमिः,
निवासः,
अवकाशः,
उद्देशः,
दिक्,
देशः,
स्थानम्
(Noun)
कस्यापि
विस्तारितः
भागः।
"एतत्
भारतस्य
कृष्योत्पादकं
क्षेत्रम्
अस्ति।"
Synonyms
प्रभावक्षेत्रम्,
क्षेत्रम्
(Noun)
रश्मिविकीरणकारि-पिण्डस्य
सर्वतो
परितः
क्षेत्रं
यत्र
तस्य
पिण्डस्य
विद्युच्चुम्बकीय-दोलविस्तारः
अपरामृष्टं
पिण्डान्तरं
विस्पन्दते।
"अस्य
पिण्डस्य
प्रभावक्षेत्रम्
अतीव
शक्तिमत्
अस्ति।"
Synonyms
क्षेत्रम्
(Noun)
*
सङ्गणकविज्ञाने
सङ्केतानां
सूचनायाः
एकस्य
घटकस्य
अथवा
एकाधिकानां
घटकानां
समाहारः
क्रियते।
"सङगणकः
अद्यतनीयः
दिनाङ्कः
त्रिषु
सुनिश्चितेषु
क्षेत्रेषु
दर्शयति
यथा
दिवसः
मासः
संवत्सरः
च।"
Synonyms
क्षेत्रम्,
भूमिः
(Noun)
विशेषकार्यार्थं
आरक्षितं
स्थानम्।
"भटानां
प्रशिक्षणक्षेत्रे
प्रवेशः
निषिद्धः।"
Synonyms
विषयः,
क्षेत्रम्
(Noun)
एकः
स्वीकृतः
देशः
यस्मिन्
कः
अपि
सक्रियः
वर्तते
वा
कर्म
कुरोति
वा
सञ्चालितः
वर्तते
वा
यस्मिन्
देशे
प्रतिबद्धरूपेण
तस्य
शक्तिः
भवति।
"सः
अध्ययनक्षेत्रे
अतीव
कृतागमः
अस्ति।"
Synonyms
प्रजा,
क्षेत्रम्,
जनता,
राज्यं,
देशः,
जनपदः,
जगत्,
जनाः,
लोकः
(Noun)
क्षेत्रवासिनः।
"एषा
प्रजा
मूल्यवृद्धिकारणात्
त्रस्ता।"
Synonyms
क्षेत्रम्
(Noun)
एकस्मिन्
दिने
एकेन
हलेन
क्रष्टुं
शक्यते
तावती
भूमिः।
"कृषकः
क्षेत्रं
कृष्ट्वा
गृहम्
आगतः।"
Synonyms
कृषिः,
क्षेत्रम्,
सीत्यम्,
कर्षणभूमिः
(Noun)
शस्योत्पादनार्था
भूमिः।
"एषा
कृषिः
बहुशस्यदा
अस्ति।"
Synonyms
पत्नी,
जाया,
भार्या,
गृहिणी,
वधूः,
जनी,
सहधर्मिणी,
सहचरी,
दाराः,
कलत्रम्,
पाणिगृहीती,
सधर्मिणी,
धर्माचारिणी,
गृहः,
क्षेत्रम्,
परिग्रहः,
ऊढा
(Noun)
सा
परिणीता
या
पत्या
उद्वाहविहीतमन्त्रादिना
वेदविधानेनोढा।
"पत्न्याः
गुणेनैव
पुरुषाः
सुखिनो
भवन्ति।"
Synonyms
क्षेत्रम्,
प्रदेशः,
देशः
(Noun)
भूमेः
लघुभागः।
"ग्रामीणे
क्षेत्रे
अधुना
अपि
पर्याप्ता
विद्युत्
नास्ति।"
Synonyms
राज्यम्,
प्रान्तः,
क्षेत्रम्,
मण्डलम्,
चक्रम्,
देशः,
प्रदेशः,
निर्गः,
राष्ट्रम्,
ग्रामशतम्,
क्षत्रम्,
जनपदः
(Noun)
देशस्य
तद्भागः
यस्य
प्रजायाः
भाषा
तथा
च
आचारविचारपद्धतिः
भिन्ना
स्वतन्त्रा
च
अस्ति।
"अधुना
भारतदेशे
नवविंशराज्यानि
सन्ति।"
க்ஷேத்ரம்
:
நிலம்,
வயல்,
இடம்,
வீடு,
புண்ணியத்
தலம்,
பிறப்பிடம்,
உடல்,
மனம்,
நகரம்.
What is this? (Hidden Dictionary)
To avoid the clutter in the app, the unwanted dictionaries can be hidden to have clear view while browsing. This section shows entries from those hidden dictionaries if any.
How to hide/unhide dictionary?
Every dictionary entry will have top right corner menu . From there, you can hide or unhide dictionary. You must login to use this feature. So, KST can remember your preferences of hidden dictionaries.