Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel

केशरः (kezaraH)

 
Apte Hindi Hindi

केशरः

पुंलिङ्गम्

-

"

के

+

शृ

+

अच्,

अलुक्

स*"

अयाल

केशरः

पुंलिङ्गम्

-

"

के

+

शृ

+

अच्,

अलुक्

स*"

फूल

का

रेशा

या

तन्तु

केशरः

पुंलिङ्गम्

-

"

के

+

शृ

+

अच्,

अलुक्

स*"

बकुल

का

पेड़

केशरः

पुंलिङ्गम्

-

"

के

+

शृ

+

अच्,

अलुक्

स*"

रेशा

या

सूत्र

Wordnet Sanskrit

Synonyms

पुन्नागः,

पुरुषः,

तुङ्गः,

केशरः,

देववल्लभः,

कुम्भीकः,

रक्तकेशरः,

पुन्नामा,

पाटलद्रुमः,

रक्तपुष्पः,

रक्तरेणुः,

अरुणः

(Noun)

वृक्षविशेषः।

"पुन्नागस्य

प्रशाखाशीर्षेषु

रक्तपुष्पगुच्छाः

भवन्ति।"

Synonyms

बकूलः,

अगस्त्यः,

वकवृक्षः,

केसरः,

केशरः,

सिंहकेसरः,

वरलब्धः,

सीधुगन्धः,

मुकूलः,

मुकुलः,

स्त्रीमुखमधुः,

दोहलः,

मधुपुष्पः,

सुरभिः,

भ्रमरानन्दः,

स्थिरकुसुमः,

शारदिकः,

करकः,

सीसंज्ञः,

विशारदः,

गूढपुष्यकः,

धन्वी,

मदनः,

मद्यामोदः,

चिरपुष्पः,

करहाटकः,

करहाटः,

स्त्रीमुखमधुदोहदः,

स्त्रीमुखमधुदोहलः,

स्त्रीमुखपः,

शीतगन्धा,

धन्वः,

सीधुगन्धः,

करकः,

केसरः,

चिरपुष्पः,

मुकुरः,

दन्तधावनः

(Noun)

वृक्षविशेषः,

पुष्पष्पवृक्षविशेषः

आयुर्वेदे

अस्य

गुणाः

शीतलत्वहृद्यत्वविषदोषनाशित्वम्।

"बकूलस्य

फलम्

दन्तस्थैर्यकरम्

अस्ति।"

Synonyms

केशरः,

केसरः,

अग्निसेखरः,

अम्बरम्,

असृक्,

कनकगौरम्,

कान्तम्,

कालेयम्,

कावेरम्,

काश्मीर,

कुचन्दनम्,

कुसुमात्मकम्,

केसरवर,

गोरवः,

गौरम्,

घस्रम्,

घुसृणम्

(Noun)

क्षुपविशेषः

शीतप्रदेशे

जातः

क्षुपः

यः

सुगन्धार्थे

ख्यातः।

"केशरात्

प्राप्तः

सुगन्धितः

पदार्थः

धार्मिककार्ये

अपि

उपयुज्यते।"

Synonyms

केसरः,

केशरः

(Noun)

सिंहादीनां

स्कन्धकेशः।

"केसरैः

सिंहः

शोभते।"

Kalpadruma Sanskrit

केशरः,

पुं

क्लीबम्

(

के

जले

पद्मशिरसि

वा

सर-तीति

सृ

+

अच्

पृषोदरात्

शत्वम्

यद्वाकेश

इव

केशाकारः

अस्यास्तीति

केश

+

रः

)किञ्जल्कः

इत्यमरः

१०

४३

केशरः,

पुंलिङ्गम्

(

केश

इव

केशाकृतिपदार्थः

अस्यास्तीतिमत्वर्थीयो

रः

)

नागकेशरवृक्षः

।(

यथा,

--

गीतगोविन्दे

३१

“मदनमहीप-तिकनकदण्डरुचिकेशरकुसुमविकाशे”

वकुल-वृक्षः

(

यथा,

कुमारे

५५

।“स्रस्तां

नितम्बादवलम्बमानापुनः

पुनः

केशरदामकाञ्चीम्”

)पुन्नागवृक्षः

(

यथा,

महाभारते

१२५

।“पलाशैस्तिलकैश्चूतैश्चम्पकैः

पारिभद्रकैः

।कर्णिकारैरशोकैश्च

केशरैरतिमुक्तकैः”

)सिंहजटा

इति

मेदिनी

(

यथा,

कादम्बर्य्याम्“मृगपतिरिव

स्कन्धावलम्बितकेशरमालः”

)हिङ्गुवृक्षः

इत्यमरटीकायां

भरतः

नीपः

।केलिकदम्ब

इति

भाषा

यथा,

मेघदूते

२२

।“नीपं

दृष्ट्वा

हरितकपिशं

केशरैरर्द्धरूढैः”

)