Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel
कारा (kArA)
कारा
[
kārā
],
1
Imprisonment,
confinement.
A
prisonhouse,
a
jail
Mahâvîracharita (Borooah's Edition),
6.25.
Part
of
a
lute
below
the
neck.
Pain,
affliction.
A
female
messenger.
A
female
worker
in
gold.
A
sound.
An
instrument
for
drawing
the
sound
of
the
lute.
Compound.
-अगारम्,
-गृहम्,
-वेश्मन्
Neuter.
a
prison-house,
a
jail
कारागृहे
निर्जितवासवेन
लङ्केश्वरेणोषितमा
प्रसादात्
Raghuvamsa (Bombay).
6.4,
Śānti.4.1.
-गुप्तः
a
prisoner.
-पालः
a
guard
of
a
prison,
jailor.
कारा
1
Imprisonment,
confinement.
2
A
prison-house,
a
jail.
3
Part
of
a
lute
below
the
neck.
4
Pain,
affliction.
5
A
female
messenger.
6
A
female
worker
in
gold.
7
A
sound.
8
An
instrument
for
drowning
the
sound
of
the
lute.
Comp.
अगारं,
गृहं,
वेश्मन्
n.
a
prison
house,
a
jail
कारागृहे
निर्जितवासवेन
लंकेश्वरणोषितमा
प्रसादात्
R.
6.
40,
Śānti.
4.
10.
गुप्तः
a
prisoner.
पालः
a
guard
of
a
prison,
jailor.
कारा
कारा,
f.
(
fr.
1.
कृ?
),
a
prison
bind-
ing,
confinement,
a
fetter
the
part
of
a
lute
below
the
neck,
an
instrument
for
deadening
the
sound
of
a
lute
pain,
affliction
a
female
messenger
a
female
worker
in
gold
[
cf.
Lith.
kaliu,
‘I
am
a
captive
’
kaliny-s,
‘a
captive
’
kaline,
‘a
prison.’
]
—कारा-
गार
(
°रा-अग्°
),
अम्,
n.
a
gaol
or
place
of
confine-
ment.
—कारा-गुप्त,
अस्,
आ,
अम्,
captive,
imprisoned,
confined,
a
prisoner.
—कारा-गृह,
अम्,
n.
a
prison.
—कारा-पाल,
अस्,
m.
the
guard
of
a
prison.
—कारा-
वेश्मन्,
अ,
n.
a
prison,
a
gaol.
कारा
स्त्रीलिङ्गम्
-
"कीर्यते
क्षिप्यते
दण्डार्हो
यस्याम्
-
कृ
-
अङ्,
गुणः,
दीर्घः,
नि*"
"कारावास,
बन्दीकरण"
कारा
स्त्रीलिङ्गम्
-
"कीर्यते
क्षिप्यते
दण्डार्हो
यस्याम्
-
कृ
-
अङ्,
गुणः,
दीर्घः,
नि*"
जेलखाना
कारा
स्त्रीलिङ्गम्
-
"कीर्यते
क्षिप्यते
दण्डार्हो
यस्याम्
-
कृ
-
अङ्,
गुणः,
दीर्घः,
नि*"
बन्दीगृह
कारा
स्त्रीलिङ्गम्
-
"कीर्यते
क्षिप्यते
दण्डार्हो
यस्याम्
-
कृ
-
अङ्,
गुणः,
दीर्घः,
नि*"
"वीणा
का
गर्दन
के
नीचे
का
भाग,
तूंबी"
कारा
स्त्रीलिङ्गम्
-
"कीर्यते
क्षिप्यते
दण्डार्हो
यस्याम्
-
कृ
-
अङ्,
गुणः,
दीर्घः,
नि*"
"पीड़ा,
कष्ट"
कारा
स्त्रीलिङ्गम्
-
"कीर्यते
क्षिप्यते
दण्डार्हो
यस्याम्
-
कृ
-
अङ्,
गुणः,
दीर्घः,
नि*"
दूती
कारा
स्त्रीलिङ्गम्
-
"कीर्यते
क्षिप्यते
दण्डार्हो
यस्याम्
-
कृ
-
अङ्,
गुणः,
दीर्घः,
नि*"
सोने
का
काम
करने
वाली
स्त्री
कारा
पदविभागः
स्त्रीलिङ्गः
कन्नडार्थः
ಬಂಧನ
/ಸೆರೆ
/ಬೇಡಿ
निष्पत्तिः
कॄ
(
विक्षेपे
)
-
"अङ्"
दीर्घश्च
(
३-३-१०४
)
व्युत्पत्तिः
कीर्यतेऽत्र
कारा
पदविभागः
स्त्रीलिङ्गः
कन्नडार्थः
ಬಂಧನಾಗಾರ
/ಸೆರೆಮನೆ
कारा
पदविभागः
स्त्रीलिङ्गः
कन्नडार्थः
ಚಿನ್ನದ
ಕೆಲದ
ಮಾಡುವ
ಹೆಂಗಸು
कारा
पदविभागः
स्त्रीलिङ्गः
कन्नडार्थः
ದೂತಿ
कारा
पदविभागः
स्त्रीलिङ्गः
कन्नडार्थः
ವೀಣೆಯ
ಬುರುಡೆ
/ವೀಣೆಯ
ಹೆರಳು
विस्तारः
"कारा
बन्धनशालायां
बन्धे
दूत्यायां
प्रसेवके
।
स्यात्
हेमकारिकायां
च"
-
हेम०
।
कारा
पदविभागः
स्त्रीलिङ्गः
कन्नडार्थः
ಪೀಡೆ
/ಹಿಂಸೆ
विस्तारः
"कारा
पीडा
बन्धशाले"
-
त्रिकाण्ड०
।
कारा
स्त्री।
बन्धनगृहम्
समानार्थकाः
कारा,
बन्धनालय
2।8।119।1।4
प्रग्रहोपग्रहौ
बन्द्यां
कारा
स्यात्बन्धनालये।
पूंसि
भूम्न्यसवः
प्राणाश्चैवं,
जीवोऽसुधारणम्.।
अवयव
==>
बन्दिशाला
पदार्थ-विभागः
,
द्रव्यम्,
पृथ्वी,
अचलनिर्जीवः,
स्थानम्,
मानवनिर्मितिः
1
{@“कृञ्
हिंसायाम्”@}
2
‘हिंसाकरणयोः
श्नावौ
कृणोति
कृणुते
कृञः।
करोति
कुरुते
द्वे
द्वे
सम्पद्येते
पदे
क्रमात्।।’
3
इति
देवः।
कारकः-रिका,
कारकः-रिका,
4
चिकीर्षकः-र्षिका,
5
चेक्रीयकः-यिका
कर्ता-त्री,
कारयिता-त्री,
चिकीर्षिता-त्री,
चेक्रीयिता-त्री
6
कृण्वन्-ती,
कारयन्-न्ती,
चिकीर्षन्-न्ती
--
7
करिष्यन्-न्ती-ती,
कारयिष्यन्-न्ती-ती,
चिकीर्षिष्यन्-न्ती-ती
--
कृण्वानः,
कारयमाणः,
चिकीर्षमाणः,
चेक्रीयमाणः
करिष्यमाणः,
कारयिष्यमाणः,
चिकीर्षिष्यमाणः,
चेक्रीयिष्यमाणः
8
कृत्-कृतौ-कृतः
--
--
--
9
कृतम्-तः-तवान्,
कारितः,
चिकीर्षितः,
चेक्रीयितः-तवान्
करः,
कारः,
चिकीर्षुः,
चेक्रियः
कर्तव्यम्,
कारयितव्यम्,
चिकीर्षितव्यम्,
चेक्रीयितव्यम्
करणीयम्,
कारणीयम्,
चिकीर्षणीयम्,
चेक्रीयणीयम्
कार्यम्,
कार्यम्,
चिकीर्ष्यम्,
चेक्रीय्यम्
ईषत्करः-दुष्करः-सुकरः
--
--
10
क्रियमाणः,
कार्यमाणः,
चिकीर्ष्यमाणः,
चेक्रीय्यमाणः
कारः,
कारः,
चिकीर्षः,
चेक्रीयः
कर्तुम्,
कारयितुम्,
चिकीर्षितुम्,
चेक्रीयितुम्
कृतिः,
11
कारा,
कारणा,
चिकीर्षा,
चेक्रिया
12
करणम्,
कारणम्,
चिकीर्षणम्,
चेक्रीयणम्
कृत्वा,
कारयित्वा,
चिकीर्षित्वा,
चेक्रीयित्वा
विकृत्य,
विकार्य,
प्रचिकीर्ष्य,
प्रचेक्रीय्य
कारम्
२,
कृत्वा
२,
कारम्
२,
कारयित्वा
२,
चिकीर्षम्
२,
चिकीर्षित्वा
२,
चोक्रीयम्
२
चेक्रीयित्वा
२।
प्रासङ्गिक्यः
01
→
(
२४५
)
02
→
(
५-स्वादिः-१२५३।
सक।
अनि।
उभ।
)
03
→
(
श्लो-३१
)
04
→
[
[
१।
‘इको
झल्’
(
१-२-९
)
इति
कित्त्वम्।
‘अज्झनगमां
सनि’
(
६-४-१६
)
इति
दीर्घः।
‘ॠत
इद्धातोः’
(
७-१-१००
)
इतीत्त्वम्।
रपरत्वम्।
]
]
05
→
[
[
२।
‘रीङृतः’
(
७-४-२७
)
इति
रीङ्।
गुणोऽभ्यासस्य।
]
]
06
→
[
[
३।
‘स्वादिभ्यः
श्नुः’
(
३-१-७३
)
इति
श्नुः
विकरणप्रत्ययः।
‘हुश्नुबोः
सार्वधातुके’
(
६-४-८७
)
इति
यण्।
णत्वम्।
]
]
07
→
[
[
४।
‘ऋद्धनोः
स्ये’
(
७-२-७०
)
इतीट्।
]
]
08
→
[
[
५।
‘ह्रस्वस्य
पिति
कृति
तुक्’
(
६-१-७१
)
इति
तुक्।
]
]
09
→
[
[
आ।
‘कुब्जा
कृतारिबलमैक्षत
वृण्वती
सा
पात्रं
समीरधुतसौरभधूतभृङ्गम्।।’
धा।
का।
२-६८।
]
]
10
→
[
[
६।
‘रिङ्
शयग्लिङ्क्षु’
(
७-४-२८
)
इति
रिङ्।
]
]
11
→
[
[
७।
‘कारा
बन्धने’
(
ग।
सू।
३-३-१०४
)
इति
भिदादिवाठादङ्।
]
]
12
→
[
पृष्ठम्०२३४+
२७
]
1
{@“कॄञ्
हिंसायाम्”@}
2
प्वादिः,
ल्वादिश्च।
‘कृणन्
कृणीते
हिंसायाम्,
विक्षेपे
किरतीति
शे।’
3
इति
देवः।
4
5
कारकः-रिका,
कारकः-रिका,
6
चिकरीषकः-चिकरिषकः-
7
चिकीर्षकः-र्षिका,
8
चेकिरकः-रिका
9
करीता-करिता-त्री,
कारयिता-त्री,
चिकरीषिता-चिकरिषिता-चिकीर्षिता-त्री,
चेकिरिता-त्री
10
कृणन्-ती,
कारयन्-न्ती,
चिकरीषन्-चिकरिषन्-चिकीर्षन्-न्ती
--
करीष्यन्-करिष्यन्-न्ती-ती,
कारयिष्यन्-न्ती-ती,
चिकरीषिष्यन्-चिकरिषिष्यन्-चिकीर्षिष्यन्-न्ती-ती
--
कृणानः,
कारयमाणः,
चिकरीषमाणः-चिकरिषमाणः-चिकीर्षमाणः,
चेकीर्यमाणः
करीष्यमाणः-करिष्यमाणः,
कारयिष्यमाणः,
चिकरीषिष्यमाणः-चिकरिषिष्यमाणः-चिकीर्षिष्यमाणः,
चेकिरिष्यमाणः
11
कीः-किरौ-किरः
--
--
--
--
12
कीर्णम्-कीर्णः-कीर्णवान्,
कारितः,
चिकरीषितः-चिकरिषितः-चिकीर्षितः,
चेकिरितः-तवान्
13
14
किरः,
कारः,
चिकरीषुः-चिकरिषुः-चिकीर्षुः,
15
चेकिरः
करीतव्यम्-करितव्यम्,
कारयितव्यम्,
चिकरीषितव्यम्-चिकरिषितव्यम्-चिकीर्षितव्यम्,
चेकिरितव्यम्
करणीयम्,
कारणीयम्,
चिकरीषणीयम्-चिकरिषणीयम्-चिकीर्षणीयम्,
चेकिरणीयम्
16
कार्यम्,
कार्यम्,
चिकरीष्यम्-चिकरिष्यम्-चिकीर्ष्यम्,
चेकीर्यम्
ईषत्करः-दुष्करः-सुकरः
--
--
--
--
17
करः,
कारः,
चिकरीषः-चिकरिषः-चिकीर्षः,
चेकिरः
18
करीतुम्-करितुम्,
कारयितुम्,
चिकरीषितुम्-चिकरिषितुम्-चिकीर्षितुम्,
चेकिरितुम्
19
कीर्णीः,
20
कारा,
कारणा,
चिकरीषा-चिकरिषा-चिकीर्षा,
चेकिरा
करणम्,
कारणम्,
चिकरीषणम्-चिकरिषणम्-चिकीर्षणम्,
चेकिरणम्
कीर्त्वा,
कारयित्वा,
चिकरीषित्वा-चिकरिषित्वा-चिकीर्षित्वा,
चेकिरित्वा
विकीर्य,
विकार्य,
विचिकरीष्य-विचिकरिष्य-विचिकीर्ष्य,
विचेकीर्य
कारम्
२,
कीर्त्वा
२,
कारम्
२,
कारयित्वा
२,
चिकरीषम्
२,
चिकरीषित्वा
२,
चिकरिषम्
२,
चिकरिषित्वा
२,
चिकीर्षम्
२,
चिकीर्षित्वा
२,
चेकिरम्
२
चेकिरित्वा
२।
21
प्रासङ्गिक्यः
01
→
(
२५८
)
02
→
(
९-क्र्यादिः-१४८५।
सक।
सेट्।
उभ।
)
03
→
(
श्लो।
३९
)
04
→
[
पृष्ठम्०२६०+
२०
]
05
→
[
[
१।
‘इत्त्वोत्त्वाभ्यां
गुणवृद्धी
विप्रतिषेधेन’
(
वा।
७-१-१०२
)
इति
वचनात्
इत्त्वं
बाधित्वा,
‘अचो
ञ्णिति’
(
७-२-११५
)
इति
वृद्धिः।
]
]
06
→
[
[
२।
‘इट्
सनि
वा’
(
७-२-४१
)
इति
सन
इड्विकल्पः।
इट्पक्षे
‘वॄतो
वा’
(
७-२-३८
)
इति
दीर्घविकल्पः।
एवं
सर्वत्र
इट्पक्षे
सनि
ज्ञेयम्।
]
]
07
→
[
[
३।
इडभावपक्षे,
‘इको
झल्’
(
१-२-९
)
इति
सनः
कित्त्वे,
‘ॠत
इद्धातोः’
(
७-१-१००
)
इति
इत्त्वे
रपरत्वे
च,
‘हलि
च’
(
८-२-७७
)
इति
दीर्घः।
एवं
इडभावपक्षे
सनि
सर्वत्र
ज्ञेयम्।
]
]
08
→
[
[
४।
इत्त्वरपरत्वद्वित्वेषु
कृतेषु
‘गुणो
यङ्लुकोः’
(
७-४-८२
)
इत्यभ्यासे
गुणः।
‘यस्य
हलः’
(
६-४-४९
)
इति
यकारलोपः।
एवं
सर्वत्र
यङन्ते
ज्ञेयम्।
]
]
09
→
[
[
५।
‘वॄतो
वा’
(
७-२-३८
)
इति
इटो
दीर्घविकल्पः।
एवं
तव्यदादिषु
च
ज्ञेयम्।
]
]
10
→
[
[
६।
‘क्र्यादिभ्यः
श्ना’
(
३-१-८१
)
इति
श्ना
विकरणप्रत्ययः।
‘प्वादीनां
ह्रस्वः’
(
७-३-८०
)
इति
शिति
परे
ह्रस्वः।
‘श्नाऽभ्यस्तयोरातः’
(
६-४-११२
)
इत्याकार-
लोपः।
‘ऋवर्णान्नस्य
णत्वं
वाच्यम्’
(
वा।
८-४-१
)
इति
णत्वम्।
एवं
‘कृणानः’
इत्यत्रापि
ज्ञेयम्।
]
]
11
→
[
[
७।
इत्त्वे
रपरत्वे
च
‘र्वोरुपधाया
दीर्घ
इकः’
(
८-२-७६
)
इति
दीर्घः।
]
]
12
→
[
[
८।
‘श्र्युकः
क्किति’
(
७-२-११
)
इतीण्णिषेधः।
इत्वे
रपरत्वे
च
‘ल्वादिभ्यः’
(
८-२-४४
)
इति
निष्ठानत्वम्।
‘रषाभ्याम्--’
(
८-४-१
)
इति
णत्वम्।
]
]
13
→
[
पृष्ठम्०२६१+
१७
]
14
→
[
[
१।
‘इगुपधज्ञाप्रीकिरः
कः’
(
३-१-१३५
)
इति
कर्तरि
कः।
]
]
15
→
[
[
२।
यङन्तात्
पचाद्यचि
(
३-१-१३४
),
‘यङोऽचि
च’
(
२-४-७४
)
इति
लुक्।
]
]
16
→
[
[
३।
‘ऋहलोर्ण्यत्’
(
३-१-१२४
)
इति
ण्यत्।
]
]
17
→
[
[
४।
‘ॠदोरप्’
(
३-३-५७
)
इति
भावेऽप्।
]
]
18
→
[
[
आ।
‘द्वारं
पुनन्
पदतलेन
स
लूनवैरी
स्तीर्णाननं
मदजलेन
करीतुकामम्।
नागं
ददर्श
पटबूर्णमुखं
धुनानं
कर्णौ
शृणन्तमखिलानभिपूर्तरोषम्।।’
धा।
का।
३-६।
]
]
19
→
[
[
५।
‘ॠल्वादिभ्यः
क्तिन्
निष्ठावद्
वाच्यः’
(
वा।
८-२-४४
)
इति
क्तिनस्तकारस्य
नकारः।
णत्वम्।
]
]
20
→
[
[
६।
‘कारा
बन्धने’
(
गणसूत्रम्
३-३-१०४
)
इति
भिदादिषु
पाठात्
अङ्।
निपात-
नात्
वृद्धिः।
ण्यन्ताद्वा
अङ्।
]
]
21
→
[
पृष्ठम्०२६२+
२८
]
What is this? (Hidden Dictionary)
To avoid the clutter in the app, the unwanted dictionaries can be hidden to have clear view while browsing. This section shows entries from those hidden dictionaries if any.
How to hide/unhide dictionary?
Every dictionary entry will have top right corner menu . From there, you can hide or unhide dictionary. You must login to use this feature. So, KST can remember your preferences of hidden dictionaries.