कायस्था (kAyasthA)

कायस्था

kAyasthA

Feminine

Myrobalan

[

Terminalia

Chebula

-

Bot.

]

ककुभ

kakubha

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

arjuna

-

Bot.

]

अर्जुन

arjuna

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

-

Bot.

]

अश्मरीहर

azmarIhara

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

-

Bot.

]

कौन्तेय

kaunteya

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

-

Bot.

]

धनञ्जय

dhanaJjaya

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

-

Bot.

]

वीरवृक्ष

vIravRkSa

Masculine

Arunja

tree

[

Terminalia

Arunja

-

Bot.

]

श्वसनेश्वर

zvasanezvara

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

-

Bot.

]

भूरुह

bhUruha

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

and

Glabra

-

Bot.

]

इन्द्रतरु

indrataru

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

-

Bot.

]

इन्द्रद्रुम

indradruma

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

-

Bot.

]

करवीरक

karavIraka

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

-

Bot.

]

कर्णारि

karNAri

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

-

Bot.

]

कृष्णसारथि

kRSNasArathi

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

-

Bot.

]

गाण्डीविन्

gANDIvin

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

-

Bot.

]

चित्रयोधिन्

citrayodhin

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

-

Bot.

]

धन्विन्

dhanvin

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

-

Bot.

]

नदीसर्ज

nadIsarja

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

-

Bot.

]

पृथाज

pRthAja

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

-

Bot.

]

फाल्गुन

phAlguna

Masculine

Arjuna

tree

[

Terminalia

Arjuna

-

Bot.

]

काय—स्था

feminine.

a

woman

of

that

caste,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

Myrobalanus

Chebula,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

Emblica

officinalis,

bhāvaprakāśa

Ocimum

sanctum,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

a

drug

(

commonly

Kākolī

),

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

cardamoms,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

कायस्था

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಅಳಲೆ

ಗಿಡ

निष्पत्तिः

घञर्थे

"कः"

(

वा०

३-३-५८

)

व्युत्पत्तिः

कायस्तिष्ठत्यनया

कायस्था

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ನೆಲ್ಲಿ

ಗಿಡ

कायस्था

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಯಾಲಕ್ಕಿ

ಗಿಡ

उल्लेखाः

"कायस्थोऽपि

नृजातेः

स्यात्

प्रभेदे

परमात्मनि

।

कायस्था

तु

हरीतक्यामामलक्यां

च

दर्शिता"

-

विश्व०

।

"कायस्थोऽक्षरजीवकः

।

परमात्मा

च

कायस्था

हरीतक्यामलक्यपि"

-

हेम०

।

कायस्था

पदविभागः

स्त्रीलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಕಾಯಸ್ಥ

ಜಾತಿಯ

ಹೆಂಗಸು

kAya-sTA

{%

f.

%}

1.

a

woman

of

this

caste

2.

the

myrobalan

tree.

Synonyms

कृष्णपर्णी,

कृष्णमल्लिका,

कालमल्लिका,

मालूकः,

भूतपतिः,

कुठेरः,

कुठेरकः,

कवरा,

कायस्था,

करालम्,

करालकम्,

अविगन्धिका,

अर्जकः,

कवरा,

कठिल्लकः,

कठिञ्जरः

(Noun)

तुलसीविशेषः।

"कृष्णपर्णी

कृष्णा

भवति।"

Synonyms

एला,

बह्वलगन्धा,

ऐन्द्री,

द्राविडी,

कपोतपर्णी,

बाला,

बलवती,

हिमा,

चन्द्रिका,

सागरगामिनी,

गन्धालीगर्भः,

एलिका,

कायस्था

(Noun)

एकः

सांवत्सरः

वृक्षः

यस्य

फलेभ्यः

प्राप्तानि

सुगन्धितानि

बीजानि

व्यञ्जने

प्रयुज्यन्ते।

"अस्यां

वाटिकायां

एलायाः

वृक्षाणि

सन्ति।"

Synonyms

एला,

एलीका,

बहुलगन्धा,

ऐन्द्री,

द्राविडी,

कपोतपर्णी,

बाला,

बलवती,

हिमा,

चन्द्रिका,

सागरगामिनी,

गन्धालीगर्भः,

कायस्था,

उपकुञ्चिका,

तुत्था,

कोरङ्गी,

त्रिपुटा,

त्रुटिः

(Noun)

फलविशेषः-तत्

फलं

यस्य

सुगन्धितानि

बीजानि

उपस्कररुपेण

उपयुज्यन्ते।

"मोहनः

स्वादाय

कषाये

एलां

योजयति।"

Synonyms

तुलसी,

सुभगा,

तीव्रा,

पावनी,

विष्णुवल्लभा,

सुरेज्या,

सुरसा,

कायस्था,

सुरदुन्दुभिः,

सुरभिः,

बहुपत्री,

मञ्जरी,

हरिप्रिया,

अपेतराक्षसी,

श्यामा,

गौरी,

त्रिदशमञ्जरी,

भूतघ्नी,

भूतपत्री,

वैष्णवी,

पुण्या,

माधवी,

अमृता,

पत्रपुष्पा,

वृन्दा,

मरुवकः,

समीरणः,

प्रस्थपुष्पः,

फणिझकः,

पर्णासः,

जम्भीरः,

कठिञ्जरः,

कुठेरकः,

अर्ज्जकः,

कुलसौरभम्,

लक्ष्मी

(Noun)

वृक्षविशेषः

यः

पवित्रः

अस्ति

तथा

च

यस्य

पर्णानि

गन्धयुक्तानि

सन्ति।

"तुलस्याः

पर्णानि

ओषधिरूपेण

उपयुज्यन्ते।"

Synonyms

आमलकी,

तिष्यफला,

अमृता,

वयस्था,

वयःस्था,

कायस्था,

श्रीफला,

धात्रिका,

शिवा,

शान्ता,

धात्री,

अमृतफला,

वृष्या,

वृत्तफला,

रोचनी,

कर्षफला,

तिष्या

(Noun)

फलवृक्षविशेषः

यस्य

फलानि

औषधरूपेण

उपयुज्यन्ते।

"झञ्जावाते

अस्य

आमलकेः

एका

शाखा

भग्ना।"

Synonyms

शिवा,

हरितकी,

अभया,

अव्यथा,

पथ्या,

वयःस्था,

पूतना,

अमृता,

हैमवती,

चेतकी,

श्रेयसी,

सुधा,

कायस्था,

कन्या,

रसायनफला,

विजया,

जया,

चेतनकी,

रोहिणी,

प्रपथ्या,

जीवप्रिया,

जीवनिका,

भिष्गवरा,

भिषक्प्रिया,

जीवन्ति,

प्राणदा,

जीव्या,

देवी,

दिव्या

(Noun)

हरितकीवृक्षस्य

फलं

यद्

हरितपीतवर्णीयम्

अस्ति।

"शुष्ककासे

शिवा

अतीव

उपयुक्ता

अस्ति।"

Synonyms

कायस्थः,

कायस्था

(Noun)

हिन्दूसमाजे

वर्तमाना

जातिः

यस्याः

सदस्याः

प्रायः

लिपिकाः

सन्ति।

"तेन

स्वपुत्रस्य

विवाहः

कायस्थया

सह

कृतः।"

कायस्था

स्त्री।

हरीतकी

समानार्थकाः

अभया,

अव्यथा,

पथ्या,

कायस्था,

पूतना,

अमृता,

हरीतकी,

हैमवती,

चेतकी,

श्रेयसी,

शिवा

2।4।59।1।4

अभया

त्वव्यथा

पथ्या

कायस्था

पूतनामृता॥

हरीतकी

हैमवती

चेतकी

श्रेयसी

शिवा।

अवयव

==>

हरीतक्याः_फलम्

पदार्थ-विभागः

,

द्रव्यम्,

पृथ्वी,

अचलसजीवः,

वृक्षः

कायस्था,

स्त्रीलिङ्गम्

(

कायस्तिष्ठत्यनया

।

काय

+

स्था

+घञर्थे

कः

।

)

हरीतकी

।

इति

मेदिनी

॥

धात्री-वृक्षः

।

इति

जटाधरः

॥

काकोली

।

इत्यमर-टीकायां

भरतः

॥

एलाद्वयम्

।

तुलसी

।

इतिराजनिर्घण्टः

॥

कायस्थस्त्रीजातिः

।

कायस्थपत्न्यांकायस्थी

॥