कामगुण (kAmaguNa)

कामगुण

Masculine.

(

-णः

)

1.

Passion,

affection.

2.

An

object

of

sense.

3.

Com-

pletion,

satiety,

perfect

enjoyment.

Etymology

काम

desire,

and

गुण

a

quality

or

property.

काम-गुण

(

णः

)

1.

Masculine.

Passion,

affec-

tion

object

of

sense

satiety.

कामगुण

kAmaguNa

Masculine

quality

of

desire

कामगुण

kAmaguNa

Masculine

object

of

sense

कामगुण

kAmaguNa

Masculine

affection

कामगुण

kAmaguNa

Masculine

objects

of

the

five

senses

कामगुण

kAmaguNa

Masculine

passion

कामगुण

kAmaguNa

Masculine

sensual

enjoyments

कामगुण

kAmaguNa

Masculine

satiety

कामगुण

kAmaguNa

Masculine

perfect

enjoyment

कामगुण

Masculine.

(

-णः

)

1

Passion,

affection.

2

An

object

of

sense.

3

Completion,

satiety,

perfect

enjoyment.

Etymology

काम

desire,

and

गुण

a

quality

or

property.

काम—गुण

masculine gender.

‘quality

of

desire’,

affection,

passion

satiety,

perfect

enjoyment

an

object

of

sense

काम—गुण

masculine gender.

plural number.

the

objects

of

the

five

senses,

sensual

enjoyments,

lalita-vistara

225,

4.

कामगुणः

पुंलिङ्गम्

कामः

-

गुणः

-

प्रणयोन्माद

का

गुण

कामगुणः

पुंलिङ्गम्

कामः

-

गुणः

-

स्नेह

कामगुणः

पुंलिङ्गम्

कामः

-

गुणः

-

"संतृप्ति,

भरपूर

सुखोपभोग"

कामगुणः

पुंलिङ्गम्

कामः

-

गुणः

-

"विषय,

इन्द्रियों

को

आकृष्ट

करने

वाले

पदार्थ"

कामगुण

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಪ್ರೀತಿ

/ಅನುರಾಗ

व्युत्पत्तिः

कामस्य

कामकृतो

वा

गुणः

कामगुण

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಸ್ರಕ್

ಚಂದನಾದಿ

ವಿಷಯಗಳು

कामगुण

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಪರಿಪೂರ್ಣತೆ

/ತುಂಬಿರುವಿಕೆ

विस्तारः

"अथ

कामगुणो

रागे

विषयाभोगयोरपि"

-

मेदि०

।

kAma-guRa

{%

m.

%}

1.

the

quality

of

passion

2.

satiety,

perfect

enjoyment

3.

an

object

of

sense.

५,

अक्ष,

अनिल,

अनुत्तर,

अर्थ,

असु,

आशुग,

इन्द्रिय,

इषु,

कङ्कपत्री,

करणीय,

कलङ्क,

कामगुण,

कामदेव,

खग,

तत्त्व,

तन्मात्र,

धी,

नाराच,

नालीक,

पक्षि,

पञ्च,

पतङ्ग,

पत्रिन्,

पर्व,

पवन,

पाण्डव,

पुत्र,

पृषत्क,

प्राण,

बाण,

भाव,

भूत,

भेदक,

मरुत्,

महाभूत,

महाव्रत,

मार्गण,

रत्न,

लेय,

लेयक,

वध,

वर्ष्मन्,

वात,

वायु,

विशिख,

विषय,

व्रत,

शर,

शरीर,

शस्त्र,

शिलीमुख,

शूक,

श्वसन,

समिति,

सायक,

स्मरबाण,

स्मरेषु

kāma-guṇa,

m.

pl.

(

=

Pali

id.,

defined

as

the

objects

of

the

five

senses,

e.g.

AN

〔iii.411.4

ff.〕

),

qualities

of

desire,

regularly

five

in

number,

in

some

passages

clearly

understood

as

the

objects

of

the

five

senses

as

in

Pali

so

Mv

〔iii.417.2〕

pañca

kāmaguṇe

(

n.

pl.

read

°ṇā?

)

loke

manaḥṣaṣṭhā

praveditā

(

so

read

with

mss.

),

tatra

me

vigato

chando

…

SP

〔79.8〕

(

mā

…

'bhiramadhvaṃ

hīneṣu

)

rūpaśabda-gandha-rasa-sparśeṣu

atra

hi

yūyaṃ

traidhātuke

'bhiratāḥ

pañca-kāmaguṇa-sahagatayā

tṛṣṇayā

dahyatha

yet

in

Mv

〔ii.116.17〕

pañca

kāmaguṇāṃ

(

acc.

pl.

),

specifically

listed

as

nāṭyaṃ

gītaṃ

vāditaṃ

tūryaṃ

striyo

the

fact

seems

to

be

that

the

phrase

became

a

stock

formula

or

cliché,

often

used

without

definite

association

with

any

list

so

Mvy

〔5378,

7373〕

mentions

the

5

kāmaguṇa,

but

never

lists

them

(

in

〔871〕

even

the

number

5

is

lacking

).

The

old

tradition

that

they

are

the

objects

of

the

5

senses

never

died

out,

however

see

LaVallée-Poussin,

AbhidhK.

〔iii.86

note

2〕.

With

the

number

5

they

are

mentioned

SP

〔78.12〕

〔111.6〕

〔213.6〕

LV

〔186.19〕

〔215.3〕

Mv

〔i.31.5〕

〔ii.170.13〕,

etc.

without

the

number

e.g.

LV

〔45.4〕

〔173.19〕

and

〔22〕

(

cited

Śikṣ

〔204.7〕

and

〔10〕

)

Mv

〔ii.142.5,

12〕.

कामगुणः,

पुंलिङ्गम्

(

कामकृतो

गुणः

।

)

रागः

।

विषयःआभोगः

।

इति

मेदिनी

॥

कामगुणः

पुंलिङ्गम्

६

त०

कामकृतो

वा

गुणः

।

१

अनुरागे

२विषये

३

आमोगे

च

मेदि०

।