Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel

उषर्बुध (uSarbudha)

 
Shabda Sagara English

उषर्बुध

Masculine.

(

-धः

)

Fire.

Etymology

उषस्

dawn,

बुध्

to

know,

क

Affix.

Yates English

उष-र्बुध

(

धः

)

1.

Masculine.

Fire.

Spoken Sanskrit English

उषर्बुध

-

uSarbudha

-

Adjective

-

a

child

उषर्बुध

-

uSarbudha

-

Adjective

-

castor

oil

plant

[

Ricinus

Communis

-

Bot.

]

उषर्बुध

-

uSarbudha

-

Adjective

-

fire

Wilson English

उषर्बुध

Masculine.

(

-धः

)

Fire.

Etymology

उषस्

dawn,

बुध

to

know,

क

Affix.

Monier Williams Cologne English

उषर्—बु॑ध

Masculine, Feminine, Neuter

id.,

ṛg-veda

iii,

2,

14

vi,

15,

1

fire,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

a

child,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

Ricinus

Communis,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

Shabdartha Kaustubha Kannada

उषर्बुध

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಅಗ್ನಿ

/ಬೆಂಕಿ

उषर्बुध

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಚಿತ್ರಮೂಲದ

ಗಿಡ

उषर्बुध

पदविभागः

विशेष्यनिघ्नम्

कन्नडार्थः

ಉಷಃಕಾಲದಲ್ಲಿ

ಎಚ್ಚರಗೊಳ್ಳುವ

/ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರ

ಸಮಯದಲ್ಲಿ

ಎಚ್ಚರಗೊಳ್ಳುವ

निष्पत्तिः

बुध

(

अवगमने

)

-

"कः"

(

३-१-१३५

)

व्युत्पत्तिः

उषसि

बुध्यते

L R Vaidya English

uzarbuDa

{%

m.

%}

fire.

Bhutasankhya Sanskrit

३,

अग्नि,

अनल,

आज्यभुक्,

आज्याश,

उषर्बुध,

काल,

कृशानु,

कृष्णवर्त्मन्,

क्रम,

गुण,

गुप्ति,

जगत्,

ज्योति,

ज्वलन,

ज्वाल,

तपन,

तृतीय,

त्रय,

त्रिकटु,

त्रिकाल,

त्रिगत,

त्रिगुण,

त्रिजगत्,

त्रिनेत्र,

त्रिपदी,

त्रैत,

दह,

दहन,

दीप्ति,

द्युति,

धाम,

नेत्र,

पद,

पावक,

पुं,

पुर,

पुरुष,

पुष्कर,

ब्रह्मन्,

भुवन,

रत्न,

राम,

रुद्राक्ष,

रोहित,

लोक,

लोचन,

वचन,

वह्नि,

विक्रम,

विष्णु,

विष्णुक्रम,

वृत्त,

वैश्वानर,

शक्ति,

शिखा,

शिखिन्,

शिवनेत्र,

शूल,

सप्तार्चि,

सहोदर,

हरनयन,

हरनेत्र,

हव्यभुक्,

हव्यवाहन,

हव्याश,

हुतभुज्,

हुतवह,

हुताश,

हुताशन,

होतृ

Bopp Latin

उषर्बुध

m.

(

ex

उषर्

-

quod

separatum

non

invenitur

-

a

r.

उष्

s.

अर्

(

*

)

et

बुध

sciens

a

r.

बुध्

s.

अ

)

ignis.

AM.

(

*

),

Cf.

ušas.

Quod

ad

suffixum

ar

attinet,

respicias

vo-

cem

ahar,

quae

sicut

ahas

praesertim

in

initio

composito-

rum

invenitur.

Schmidt Nachtrage zum Sanskrit Worterbuch German

*उषर्बुध

m.

Feuer,

S

II,

338,

18

Uttarar.

p.

157,

Z.

2

ed.

Lakṣmaṇasūri.

*उषर्बुध

m.

Feuer,

Subhadr.

1c.

Amarakosha Sanskrit

उषर्बुध

पुं।

अग्निः

समानार्थकाः

अग्नि,

वैश्वानर,

वह्नि,

वीतिहोत्र,

धन्ञ्जय,

कृपीटयोनि,

ज्वलन,

जातवेदस्,

तनूनपात्,

बर्हि,

शुष्मन्,

कृष्णवर्त्मन्,

शोचिष्केश,

उषर्बुध,

आश्रयाश,

बृहद्भानु,

कृशानु,

पावक,

अनल,

रोहिताश्व,

वायुसख,

शिखावत्,

आशुशुक्षणि,

हिरण्यरेतस्,

हुतभुज्,

दहन,

हव्यवाहन,

सप्तार्चिस्,

दमुनस्,

शुक्र,

चित्रभानु,

विभावसु,

शुचि,

अप्पित्त,

धूमकेतु,

त्रेता,

तमोनुद्,

शिखिन्,

विरोचन,

धिष्ण्य,

बहुल,

वसु,

तमोपह

1।1।54।1।5

बर्हिः

शुष्मा

कृष्णवर्त्मा

शोचिष्केश

उषर्बुधः।

आश्रयाशो

बृहद्भानुः

कृशानुः

पावकोऽनलः॥

अवयव

==>

अग्निज्वाला,

अग्निकणः,

अग्नितापः,

अग्नेः_निर्गतज्वाला

पत्नी

==>

अग्नेः_प्रिया

सम्बन्धि2

==>

अरणिः

==>

बडवाग्निः,

वनवह्निः,

वज्राग्निः,

आकाशादिष्वग्निविकारः,

यागवेदिकायाम्_दक्षिणभागे_स्थिताग्निः,

गार्हपत्याग्निः,

आहवनीयाग्निः,

दक्षिणगार्हपत्याहवनीयाग्नयः,

संस्कृताग्निः,

अग्निनाम,

दक्षिणाग्नित्वेन_संस्कृत_गार्हपत्याग्निः,

करीषाग्निः

पदार्थ-विभागः

,

द्रव्यम्,

आत्मा,

देवता

Kalpadruma Sanskrit

उषर्बुधः,

पुंलिङ्गम्

(

उषसि

प्रातर्बुध्यते

प्रकाशते

।

उषस्+

बुध्

+

क

।

)

अग्निः

।

इत्यमरः

॥

रक्तचित्रकः

।

रांचिता

इति

भाषा

॥

Vachaspatyam Sanskrit

उषर्बुध

त्रीषु लिङ्गेषु

उषसि

बुध्यते

बुध--क

अहरा०

नित्यं

रः

।अग्निहोत्रकाले

प्रबुद्धे

।

“इममू

षुवो

अतिथिमुषर्बुधम्”ऋ०

६,

१५,

१

।

२

अग्नौ

पुंलिङ्गम्

३

चित्रकवृक्षे

च

अमरः

।

Burnouf French

उषर्बुध

उषर्बुध

masculine

(

उसस्

बुध्

)

[

qui

éveille

l'aurore

ou

qui

s'éveille

dès

l'aurore

]

le

feu,

le

feu

sacré.

Ép.

des

dieux.