Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel
उपचारः (upacAraH)
उपचारः
[
upacārḥ
],
1
Service,
attendance
honouring
worshipping,
entertaining
Mṛichchhakaṭika
4
अस्खलितोपचाराम्
Raghuvamsa (Bombay).
5.2
Kâdambarî (Bombay).
344.
Civility,
politeness,
courtesy,
polite
behaviour,
(
external
display
of
courtesy
)
˚परिभ्रष्टः
Hitopadesa (Nirṇaya Ságara Edition).
1.114.
devoid
of
civility,
uncourteous
˚विधिर्मनस्विनीनाम्
Mâlavikâgnimitra (Bombay).
3.3
उपचारैरुपाचरत्
Kathâsaritsàgara.
16.29
मिथ्योपचारैश्च
वशीकृतानाम्
Hitopadesa (Nirṇaya Ságara Edition).
1.75
नोपचारेण
ब्रूयाः
Rām.
˚पदं
न
चेदिदम्
Kumârasambhava (Bombay).
4.9.
a
merely
complimentary
saying,
a
flattering
compliment
˚मात्रमधुरम्
Kâdambarî (Bombay).
222,
27
Mâlavikâgnimitra (Bombay).
4
˚क्रिया
Manusmṛiti.
8.357
showing
marks
of
favour,
courting,
(
sending
perfumes
Et cætera.
).
Salutation,
usual
or
customary
obeisance,
homage
नोपचारमर्हन्ति
Sakuntalâ (Bombay).
3.17
˚यन्त्रणया
Mâlavikâgnimitra (Bombay).
4
˚अतिक्रमम्
4,
5
˚अञ्जलिः
Raghuvamsa (Bombay).
3.11
folding
the
hands
in
salutation.
A
form
or
mode
of
address
or
salutation
तेन
वाक्योपचारेण
विस्मिताः
राजसत्तमाः
Mahâbhârata (Bombay).
*
5.162.
45
रामभद्र
इत्येव
मां
प्रत्युपचारः
शोभते
तातपरिजनस्य
Uttararàmacharita.
1
यथा
गुरुस्तथोपचारेण
6
Vikramorvasîyam (Bombay).
5
Sisupâlavadha.
9.78.
External
show
or
form,
ceremony
प्रावृषेण्यैरेव
लिङ्गैर्मम
राजोपचारः
Vikramorvasîyam (Bombay).
4
royal
service,
pomp
or
state
of
royalty
भूषणाद्युप-
चारेण
Mudrârâkshasa (Bombay),
3.23.
Various reading.
A
remedy,
physicking,
application
of
cure,
of
remedy
शिशिर˚
Dasakumâracharita (Bombay).
15
शीत˚
Panchatantra (Bombay).
1
Dasakumâracharita (Bombay).
23
Kâdambarî (Bombay).
12.
Practice,
performance,
art,
conduct,
management,
procedure
व्रतचर्या˚
Manusmṛiti.
1.
III
प्रसाधन˚
1.32,
9.259
कामोपचारेषु
Dasakumâracharita (Bombay).
81
in
the
conduct
of
love-affairs
समन्त्रं
सोपचारम्
(
अस्त्रम्
)
Mahâbhârata (Bombay).
अवेशसदृशप्रणयोपचाराम्
Mṛichchhakaṭika
8.23
course
of
love
Et cætera.
वाक्यो-
पचारे
कुशला
Rāmāyana
2.44.3
skilled
in
the
employment
of
words
use,
usage
यत्र
लौकिकानामुपचारः
Various reading.
for
व्याहारः
in
Uttararàmacharita.
6.
Means
of
doing
homage
or
showing
respect
प्रकीर्णाभिनवोपचारम्
(
राजमार्गम्
)
Raghuvamsa (Bombay).
7.4
(
hanging
garlands
Et cætera.
)
5.41.
Hence,
any
necessary
or
requisite
article
(
of
worship,
ceremony,
decoration,
furniture
Et cætera.
)
presenting
flowers,
perfumes
Et cætera.
सन्मङ्गलोपचाराणाम्
Raghuvamsa (Bombay).
1.77
क्लृप्तोपचारां
चतुरस्रवेदीम्
Kumârasambhava (Bombay).
7.88
कुसुमैः
कृतोपचारः
Vikramorvasîyam (Bombay).
2
so
˚रमणीयतया
Sakuntalâ (Bombay).
6
˚वत्सु
मञ्चेषु
Raghuvamsa (Bombay).
6.1
the
necessary
decorations
(
canopy
Et cætera.
)
(
the
Upachāras
or
articles
of
worship
are
variously
numbered,
being
5,
1,
16,
18
or
64
).
Behaviour,
conduct,
demeanour
वैश्यशूद्रोपचारं
च
Manusmṛiti.
1.116
(
religious
)
conduct
in
life
साधूनामुपचारज्ञः
Rām.
परिजन˚
Mṛichchhakaṭika
1.
Use,
employment
Kâdambarî (Bombay).
183.
Any
religious
performance,
a
ceremony
प्रयुक्तपाणिग्रहणोपचारौ
Kumârasambhava (Bombay).
7.86
Mahâvîracharita (Borooah's Edition),
1.24.
(
a
)
Figurative
or
metaphorical
use,
secondary
application
(
Opposite of.
मुख्य
or
primary
sense
)
अचेतने$पि
चेतनवदुपचारदर्शनात्
Ś.
B
कूलं
पिपतिषतीत्यचेतने$पि
कूले
चेतनवदुपचारो
दृश्यते
Mbh.
on
Parasmaipada.
IV.*
3.86
personification
so
छत्रिणो
गच्छन्तीत्येकेनापि
छत्रिणा
बहूनां
छत्रित्वोपचारदर्शनात्
Ś.
B.
करणे
कर्तृत्वोपचारात्
The same.
न
चास्य
करधृतत्वं
तत्त्वतो$स्तीति
मुख्ये$पि
उपचार
एव
शरणं
स्यात्
Kávyaprakâsa.
1.
(
b
)
Supposed
or
fancied
identification
founded
on
resemblance
उभयरूपा
चेयं
शुद्धा
उपचारेणामिश्रि-
तत्वात्
Kávyaprakâsa.
2.
(
S.
D.
explains
उपचार
by
अत्यन्तं
विशकलितयोः
सादृश्यातिशयमहिम्ना
भेदप्रतीतिस्थगनमात्रम्
).
A
bribe.
A
pretext
Sisupâlavadha.
1.2.
A
request,
solicitation.
Occurrence
of
स्
and
ष्
in
the
place
of
Visarga.
Name.
of
a
परिशिष्ट
of
the
Sāmaveda.
Compound.
-च्छलम्
A
kind
of
fallacious
inference
to
be
refuted
by
reference
to
the
real
sense
of
a
word
used
metaphorically,
Exempli gratia, for example.
if
any
one
from
the
sentence
मञ्चाः
क्रोशन्ति
were
to
conclude
that
the
मञ्च
(
platform
)
really
cries
and
not
persons
on
the
platform.
Nyāyadarśana.
-पदम्
A
courteous
or
polite
word,
a
mere
compliment.
उपचारपदं
न
चेदिदं
त्वमनङ्गः
कथमक्षता
रतिः
।
Kumârasambhava (Bombay).
4.9.
उपचारः
1
Service,
attendance
honouring,
worshipping,
entertaining
Mk.
4
अस्खलितोपचारां
R.
5.
20
K.
344.
2
Civility,
politeness,
courtesy,
polite
behaviour,
(
external
display
of
courtesy
)
°परिभ्रष्टः
H.
1.
133
devoid
of
civility,
uncourteous
°विधिर्मनस्विनीनां
M.
3.
3
उपचारैरुपाचरत्
Ks.
16.
29
मिथ्योपचारैश्च
वशीकृतानां
H.
1.
78
नोपचारेण
ब्रूयाः
Rām.
°पदं
न
चेदिदं
Ku.
4.
9
a
merely
complimentary
saying,
a
flattering
compliment
°मात्रमधुरं
K.
222,
207
M.
4
°क्रिया
Ms.
8.
357
showing
marks
of
favour,
courting,
(
sending
perfumes
&c.
).
3
Salutation,
usual
or
customary
obeisance,
homage
नोपचारमर्हंति
Ś.
3.
18
°यंत्रणया
M.
4
°अतिक्रमं
4,
5
°अंजलिः
R.
3.
11
folding
the
hands
in
salutation.
4
A
form
or
mode
of
address
or
salutation
रामभद्र
इत्येव
मां
प्रत्युपचारः
शोभते
तातपरिजनस्य
U.
1
यथा
गुरुस्तथोपचारेण
6
V.
5
Śi.
9.
78.
5
External
show
or
form,
ceremony
प्रावृषेण्यैरेव
लिंगैर्मम
राजोपचारः
V.
4
royal
service,
pomp
or
state
of
royalty
भूषणाद्युपचारेण
Mu.
3.
23
v.
l.
6
A
remedy,
physicking,
application
of
cure
or
remedy
शिशिर°
Dk.
15
शीत°
Pt.
1
Dk.
23
K.
102.
7
Practice,
performance,
art,
conduct,
management,
procedure
व्रतचर्या°
Ms.
1.
111
प्रसाधन°
10.
32,
9.
259
कामोपचारेषु
Dk.
81
in
the
conduct
of
love-affairs
समंत्रं
सोपचारं
(
अस्त्रं
)
Mb.
अवेशसदृशप्रणयोपचारां
Mk.
8.
23
course
of
love
&c.
वाक्योपचारे
कुशला
Rām.
skilled
in
the
employment
of
words
use,
usage
यत्र
लौकिकानामुपचारः
v.
l.
for
व्याहारः
in
U.
6.
8
Means
of
doing
homage
or
showing
respect
प्रकीर्णाभिनवोपचारं
(
राजमार्गं
)
R.
7.
4
(
hanging
garlands
&c.
)
5.
41.
9
Hence,
any
necessary
or
requisite
article
(
of
worship,
ceremony,
decoration,
furniture
&c.
)
presenting
flowers,
perfumes
&c.
सन्मंगलोपचाराणां
R.
10.
77
कॢप्तोपचारां
चतुरस्रवेदीं
Ku.
7.
88
कुसुमैः
कृतोपचारः
V.
2
so
°रमणीयतया
Ś.
6
°वत्सु
मंचेषु
R.
6.
1
the
necessary
decorations
(
canopy
&c.
)
(
the
Upachāras
or
articles
of
worship
are
variously
numbered,
being
5,
10,
16,
18
or
64
).
10
Behaviour,
conduct,
demeanour
वैश्यशूद्रोपचारं
च
Ms.
1.
116
(
religious
)
conduct
in
life
साधूनामुपचारज्ञः
Rām.
परिजन°
Mk.
1.
11
Use,
employment
K.
183.
12
Any
religious
performance,
a
ceremony
प्रयुक्तपाणिग्रहणोपचारौ
Ku.
7.
86
Mv.
1.
24.
13
(
a
)
Figurative
or
metaphorical
use,
secondary
application
(
opp.
मुख्य
or
primary
sense
)
अचेतनेपि
चेतनवदुपचारदर्शनात्
S.
B
कूलं
पिपतिषतीत्यचेतनेपि
कूले
चेतनवदुपचारो
दृश्यते
Mbh.
on
P.
IV.
3.
86
personification
so
छत्रिणो
गच्छंतीत्येकेनापि
छत्रिणा
बहूनां
छत्रिंत्वोपचारदर्शनात्
Ś.
B.
करणे
कर्तृत्वोपचारात्
ibid.
न
चास्य
करधृतत्वं
तत्त्वतोस्तीति
मुख्येपि
उपचार
एव
शरणं
स्यात्
K.
P.
10.
(
b
)
Supposed
or
fancied
identification
founded
on
resemblance
उभयरूपा
चेयं
शुद्धा
उपचारेणामिश्रितत्वात्
K.
P.
2.
(
S.
D.
explains
उपचार
by
उत्यंतं
विशकलितयोः
सादृश्यातिशयमहिम्ना
भेदप्रतीतिस्थगनमात्रं
).
14
A
bribe.
15
A
pretext
Śi.
10.
2.
16
A
request,
solicitation.
17
Occurrence
of
स्
and
ष्
in
the
place
of
Visarga.
उपाय
(
मीटर
)
के
उपचार,
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
"सेवा,
शुश्रुषा,
सम्मान,
पूजा,
सत्कार"
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
"शिष्टता,
नम्रता,
सौजन्य,
नम्र
व्यवहार,
केवल
सम्मान
सूचक
उक्ति,
चाटूकारितापूर्ण
अभिनन्दन"
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
"अभिवादन,
प्रथानुकुल
नमस्कार,
श्रद्धंजलि,
नमस्कार
करते
हुए
दोनों
हाथ
जोड़ना"
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
संबोधन
या
अभिवादन
की
रीति
का
एक
रूप
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
"बाह्य
प्रदर्शन
या
रूप,
संस्कार"
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
"चिकित्सा,
उपचार,
इलाज
या
चिकित्सा
का
प्रयोग
"
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
"अभ्यास,
अनुष्ठान,
संचालन,
प्रबंध"
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
श्रद्धांजलि
अर्पित
करने
या
सम्मान
प्रदर्शित
करने
के
साधन
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
अतः
कोई
भी
आवश्यक
वस्तु
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
"व्यवहार,
शील,
आचरण"
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
"काम
में
आना,
उपयोग"
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
"धर्मानुष्ठान,
संस्कार"
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
"आलंकारिक
या
लाक्षणिक
प्रयोग,
गौण
प्रयोग"
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
रिश्वत
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
बहाना
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
"प्रार्थना,
याचना"
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
विसर्गों
के
स्थान
में
स्
या
ष्
का
होना
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+आ-चर+घञ्
स्थान
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+आ-चर+घञ्
कार्यविधि
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
"सेवा,
पूजा"
उपचारः
पुंलिङ्गम्
-
उप+चर्+घञ्
"शिष्टता,
सौजन्य"
Synonyms
उपचारः
(Noun)
पूजनस्य
विधिः।
"आवाहनमधुपर्कनैवेद्यपरिक्रमावन्दनादयः
उपचाराः
इति
कथ्यन्ते।"
Synonyms
उपचारः,
सेवा
(Noun)
रुग्णस्य
पालनम्।
"परिचारिका
सर्वात्मना
रुग्णस्य
उपचारम्
अकरोत्।"
Synonyms
उपचारः,
उपचर्या,
चिकित्सा,
रुक्प्रतिक्रिया,
निग्रहः,
वेदनानिष्ठा,
क्रिया,
उपक्रमः,
शमः
(Noun)
रोगस्य
दूरीकरणार्थे
कृता
प्रक्रिया।
"अस्य
रोगस्य
उपचारः
कथं
भवति।"
Synonyms
साधनम्,
उपचारः,
साधनसामग्री,
सामग्री,
साहित्यम्,
उपायः,
कारणम्,
उपकरणम्,
करणम्,
द्वारम्,
कर्मसाधनम्,
कार्यसाधकम्
(Noun)
यस्य
साहाय्येन
कार्यस्य
सिद्धिः
जायते।
"वाहनं
यात्रायाः
साधनम्
अस्ति।"
உபசார:
:
சேவை,
தொண்டு,
பணிவிடை,
கௌரவித்தல்,
பூஜித்தல்,
விருந்தோம்பல்,
அழைத்தல்,
வணங்குதல்,
சடங்கு,
வழிமுறை,
நடைமுறை.
What is this? (Hidden Dictionary)
To avoid the clutter in the app, the unwanted dictionaries can be hidden to have clear view while browsing. This section shows entries from those hidden dictionaries if any.
How to hide/unhide dictionary?
Every dictionary entry will have top right corner menu . From there, you can hide or unhide dictionary. You must login to use this feature. So, KST can remember your preferences of hidden dictionaries.