Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel
इन्दुः (induH)
इन्दुः
[
induḥ
],
[
उनत्ति
क्लेदयति
चन्द्रिकया
भुवनं
उन्द्-उ
आदेरिच्च
Uṇâdisūtras.
1.12
]
The
moon
दिलीप
इति
राजेन्दुरिन्दुः
क्षीरनिधाविव
Raghuvamsa (Bombay).
1.12
(
इन्दु
is
said
to
mean
in
the
Veda
a
drop
of
Soma
juice,
a
bright
drop
or
spark
सुतास
इन्दवः
Rigveda (Max Müller's Edition).
1.16.6
).
The
मृगशिरस्
Nakṣatra.
(
in
Mathematics.
)
The
number
'one'.
Camphor.
The
point
on
a
die
तेभ्यो
व
इन्दवो
हविषा
विधेम
Atharva-veda.
7.19.6.
Designation
of
the
अनुस्वार.
-
(
Plural.
)
The
periodical
changes
of
the
moon.
The
time
of
moon-light,
night.Comp.
-कमलम्
the
white
lotus.
कला
a
digit
of
the
moon.
(
These
are
16,
each
of
which
is
mythologically
said
to
be
devoured
by
16
deities
in
succession
).
Name.
of
several
plants
अमृता,
गुडूची,
सोम-
लता.
कलिका
Name.
of
a
plant
(
केतकी
).
a
digit
of
the
moon.
-कान्तः
the
moon-stone.
(
ता
)
night.
Name.
of
a
plant
(
केतकी
).
क्षयः
waning
or
disappearance
of
the
moon.
the
new
moon
day.
Manusmṛiti.
3.122.
-जः,
-पुत्रः
the
planet
Mercury.
(
-जा
)
Name.
of
the
river
Revā
or
Narmadā.
जनकः
the
ocean
(
the
moon
being
produced
amongst
other
jewels
at
the
churning
of
the
ocean
)
the
sage
अत्रि.
-दलः
a
digit,
crescent.-पुष्पिका
Name.
of
a
plant
(
कलिकारी
or
जांगली
).
भम्
the
sign
called
Cancer.
the
Nakṣatra
called
मृगशिरस्.-भा
a
kind
of
water-lily.
-भृत्,
-शेखरः,
-मौलिः
'the
moon-crested
god,
epithets
of
Śiva.
मणिः
the
moon-stone.
a
pearl.
-मुखी
A
lotus-creeper.-मण्डलम्
the
orb
or
disc
of
the
moon.
-रत्नम्
a
pearl.
ले
(
रे
)
खा
a
digit
of
the
moon.
Name.
of
several
plants,
especially,
plant
Flacourtia
Sapida.
Its
seed
is
much
used
by
women
as
a
detergent
to
their
oiled
hair
(
Marâṭhî.
बांवच्या
).
Ligusticum
Ajwaen
(
Marâṭhî.
ओंवा
).
see
इन्दुकला.
-लोकः
the
world
of
the
moon.
-लोहकम्,
लौहम्
silver.
-वदना
A
moon-faced
lady.
Name.
of
a
metre
see
Appendix.
-वल्ली
The
Soma
plant.
-वारः
a
kind
of
yoga
in
Astrology.
-वासरः
Monday.
-व्रतम्
a
religious
observance
depending
on
the
age
of
the
moon.
It
consists
in
diminishing
the
quantity
of
food
by
a
certain
portion
daily,
for
a
fortnight
or
a
month
Compare.
चान्द्रायण.
इन्दुव्रतसहस्रं
तु
यश्चरेत्कायशोधनम्
Mahâbhârata (Bombay).
*
13.26.39.-शफरिन्
A
tree,
Bauhinia
tomentosa
(
Marâṭhî.
आपटा
)-सुतः
or
-सूनुः
Name.
of
the
planet
Mercury.
इन्दुः
पुंलिङ्गम्
-
"उनत्ति
क्लेदयति
चन्द्रिकया
भुवनम्,
उन्द्-उ
आदेरिच्च"
चंन्द्रमा
इन्दुः
पुंलिङ्गम्
-
"उनत्ति
क्लेदयति
चन्द्रिकया
भुवनम्,
उन्द्-उ
आदेरिच्च"
(
गणित
में
)
'एक'
की
संख्या
इन्दुः
पुंलिङ्गम्
-
"उनत्ति
क्लेदयति
चन्द्रिकया
भुवनम्,
उन्द्-उ
आदेरिच्च"
कपूर
इन्दुः
पुंलिङ्गम्
-
"उन्द्+
उ,
औदेरिच्च"
चन्द्रमा
इन्दुः
पुंलिङ्गम्
-
"उन्द्+
उ,
औदेरिच्च"
अनुस्वार
की
परिभाषा
(
पुं
)
इनत्ति
क्लेदयति
भुवं
चन्द्रिकया
।
इन्दी(
क्लेदने
)+उः।
‘उन्देरिच्चादेः’
उ०१.१२,
आदेः
इत्
च
।
१.चन्द्रः।
‘दिलीप
इति
राजेन्दुरिन्दुः
क्षीरनिधाविव’
रघुः
१.१२।
‘इन्दुरिन्दुरिव
श्रीमानित्यादौ
तदनन्वयः’
चन्द्रा०।
२.कर्पूरः।
३.मृगशीर्षनक्षत्रम्
।
‘दिवार्ककिरणैर्जुष्टं
स्पृष्टमिन्दुकरैर्निशि’
वैद्यकद्व्यगुणाः।
४.गणिते
एकसङ्ख्या,
एकसङ्ख्यायुक्तः।
Synonyms
सोमः,
चन्द्रः,
शशाङ्कः,
इन्दुः,
मयङ्कः,
कलानिधिः,
कलानाथः,
कलाधरः,
हिमांशुः,
चन्द्रमाः,
कुमुदबान्धवः,
विधुः,
सुधांशुः,
शुभ्रांशुः,
ओषधीशः,
निशापतिः,
अब्जः,
जैवातृकः,
सोमः,
ग्लौः,
मृगाङ्कः,
द्विजराजः,
शशधरः,
नक्षत्रेशः,
क्षपाकरः,
दोषाकरः,
निशीथिनीनाथः,
शर्वरीशः,
एणाङ्कः,
शीतरश्मिः,
समुद्रनवनीतः,
सारसः,
श्वेतवाहनः,
नक्षत्रनामिः,
उडुपः,
सुधासूतिः,
तिथिप्रणीः,
अमतिः,
चन्दिरः,
चित्राटीरः,
पक्षधरः,
रोहिणीशः,
अत्रिनेत्रजः,
पक्षजः,
सिन्धुजन्मा,
दशाश्वः,
माः,
तारापीडः,
निशामणिः,
मृगलाञ्छनः,
दर्शविपत्,
छायामृगधरः,
ग्रहनेमिः,
दाक्षायणीपति,
लक्ष्मीसहजः,
सुधाकरः,
सुधाधारः,
शीतभानुः,
तमोहरः,
तुशारकिरणः,
परिः,
हिमद्युतिः,
द्विजपतिः,
विश्वप्सा,
अमृतदीधितिः,
हरिणाङ्कः,
रोहिणीपतिः,
सिन्धुनन्दनः,
तमोनुत्,
एणतिलकः,
कुमुदेशः,
क्षीरोदनन्दनः,
कान्तः,
कलावान्,
यामिनीजतिः,
सिज्रः,
मृगपिप्लुः,
सुधानिधिः,
तुङ्गी,
पक्षजन्मा,
अब्धीनवनीतकः,
पीयूषमहाः,
शीतमरीचिः,
शीतलः,
त्रिनेत्रचूडामणिः,
अत्रिनेत्रभूः,
सुधाङ्गः,
परिज्ञाः,
सुधाङ्गः,
वलक्षगुः,
तुङ्गीपतिः,
यज्वनाम्पतिः,
पर्व्वधिः,
क्लेदुः,
जयन्तः,
तपसः,
खचमसः,
विकसः,
दशवाजी,
श्वेतवाजी,
अमृतसूः,
कौमुदीपतिः,
कुमुदिनीपतिः,
भूपतिः,
दक्षजापतिः,
ओषधीपतिः,
कलाभृत्,
शशभृत्,
एणभृत्,
छायाभृत्,
अत्रिदृग्जः,
निशारत्नम्,
निशाकरः,
अमृतः,
श्वेतद्युतिः
(Noun)
देवताविशेषः
"पतितं
सोममालोक्य
ब्रह्मा
लोकपितामहः[
श.क
]"
Synonyms
जलम्,
वारि,
अम्बु,
अम्भः,
पयः,
सलिलम्,
सरिलम्,
उदकम्,
उदम्,
जडम्,
पयस्,
तोयम्,
पानीयम्,
आपः,
नीरम्,
वाः,
पाथस्,
कीलालम्,
अन्नम्,
अपः,
पुष्करम्,
अर्णः,
पेयम्,
सलम्,
संवरम्,
शंवरम्,
संम्बम्,
संवत्सरम्,
संववरः,
क्षीरम्,
पायम्,
क्षरम्,
कमलम्,
कोमलम्,
पीवा,
अमृतम्,
जीवनम्,
जीवनीयम्,
भुवनम्,
वनम्,
कबन्धम्,
कपन्धम्,
नारम्,
अभ्रपुष्पम्,
घृतम्,
कं,
पीप्पलम्,
कुशम्,
विषम्,
काण्डम्,
सवरम्,
सरम्,
कृपीटम्,
चन्द्रोरसम्,
सदनम्,
कर्वुरम्,
व्योम,
सम्बः,
सरः,
इरा,
वाजम्,
तामरस,
कम्बलम्,
स्यन्दनम्,
सम्बलम्,
जलपीथम्,
ऋतम्,
ऊर्जम्,
कोमलम्,
सोमम्,
अन्धम्,
सर्वतोमुखम्,
मेघपुष्पम्,
घनरसः,
वह्निमारकः,
दहनारातिः,
नीचगम्,
कुलीनसम्,
कृत्स्नम्,
कृपीटम्,
पावनम्,
शरलकम्,
तृषाहम्,
क्षोदः,
क्षद्मः,
नभः,
मधुः,
पुरीषम्,
अक्षरम्,
अक्षितम्,
अम्ब,
अरविन्दानि,
सर्णीकम्,
सर्पिः,
अहिः,
सहः,
सुक्षेम,
सुखम्,
सुरा,
आयुधानि,
आवयाः,
इन्दुः,
ईम्,
ऋतस्ययोनिः,
ओजः,
कशः,
कोमलम्,
कोमलम्,
क्षत्रम्,
क्षपः,
गभीरम्,
गम्भनम्,
गहनम्,
जन्म,
जलाषम्,
जामि,
तुग्र्या,
तूयम्,
तृप्तिः,
तेजः,
सद्म,
स्रोतः,
स्वः,
स्वधा,
स्वर्गाः,
स्वृतिकम्,
हविः,
हेम,
धरुणम्,
ध्वस्मन्वतु,
नाम,
पवित्रम्,
पाथः,
अक्षरम्,
पूर्णम्,
सतीनम्,
सत्,
सत्यम्,
शवः,
शुक्रम्,
शुभम्,
शम्बरम्,
वूसम्,
वृवूकम्,
व्योमः,
भविष्यत्,
वपुः,
वर्वुरम्,
वर्हिः,
भूतम्,
भेषजम्,
महः,
महत्,
महः,
महत्,
यशः,
यहः,
यादुः,
योनिः,
रयिः,
रसः,
रहसः,
रेतम्
(Noun)
सिन्धुहिमवर्षादिषु
प्राप्तः
द्रवरुपो
पदार्थः
यः
पान-खान-सेचनाद्यर्थम्
उपयुज्यते।
"जलं
जीवनस्य
आधारम्।
/अजीर्णे
जलम्
औषधं
जीर्णे
बलप्रदम्।
आहारकाले
आयुर्जनकं
भुक्तान्नोपरि
रात्रौ
न
पेयम्।"
இந்து3:
:
சந்திரன்,
ஒன்று
என்னும்
எண்,
கர்ப்பூரம்.
इन्दुः,
पुंलिङ्गम्
(
उनत्ति
अमृतधारया
भुवं
क्लिन्नां
करोतिइति
।
उन्द
+
उ
+
आदेरिच्च
।
)
चन्द्रः
।(
“दिलीप
इति
राजेन्दरिन्दुः
क्षीरनिधाविव”
।इति
रघुः
।
१
।
१२
।
)
कर्पूरः
।
इत्यमरः
॥
(
चन्द्रसमसंख्यः
एकसंख्यायुक्तः
।
मृगशिरानक्षत्रम्
॥
“दिवार्ककिरणैर्जष्टं
स्पष्टमिन्दुकरैर्निशि”
।इति
वैद्यकद्रव्यगुणः
॥
)
What is this? (Hidden Dictionary)
To avoid the clutter in the app, the unwanted dictionaries can be hidden to have clear view while browsing. This section shows entries from those hidden dictionaries if any.
How to hide/unhide dictionary?
Every dictionary entry will have top right corner menu . From there, you can hide or unhide dictionary. You must login to use this feature. So, KST can remember your preferences of hidden dictionaries.