Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel

असुर

asura

Shabda Sagara

असुर

mf.

(

-रः-रा

)

An

Asura

or

demon:

the

Asuras

are

children

of

DITI

by

KASYAPA

they

are

demons

of

the

first

order,

and

in

perpetual

hostility

with

the

gods.

Masculine.

(

-रः

)

The

sun.

Feminine.

(

-रा

)

1.

Night.

2.

A

zodiacal

sign.

3.

A

prostitute.

Feminine.

(

-री

)

1.

Black

mustard,

(

Sinapis

ramosa.

)

2.

The

wife

of

an

Asura.

Etymology

neg.

and

मुर

a

deity

or

अस्

to

send,

to

cast,

&c.

and

उरन्

Unādi

affix,

टाप्

and

ङीप्

for

the

fem.

or

neg.

and

सुरा

spirituous

liquor,

personified

as

a

dam-

sel

produced

at

the

churning

of

the

ocean,

who

was

rejected

by

the

demons

and

received

by

the

gods.

Capeller Eng

अ॑सुर

adjective

spiritual,

divine.

masculine

spirit,

especially

the

highest

spirit,

later

a

bad

spirit,

demon

feminine

ई†

(

opposed

सुर

a

god

).

Yates

अ-सुर

(

रः

)

1.

Masculine.

A

demon

the

sun.

(

रा

)

Feminine.

Night

a

prostitute.

(

री

)

Black

mustard

wife

of

a

demon

or

Asur.

Spoken Sanskrit

असुर

-

asura

-

Masculine

-

zodiacal

sign

क्षेत्र

-

kSetra

-

Neuter

-

zodiacal

sign

चिह्न

-

cihna

-

Neuter

-

zodiacal

sign

राशिचक्र

-

rAzicakra

-

Neuter

-

zodiacal

circle

त्रिभ

-

tribha

-

Neuter

-

3

zodiacal

signs

हर्यक्ष

-

haryakSa

-

Masculine

-

zodiacal

sign

Leo

युवती

-

yuvatI

-

Feminine

-

zodiacal

sign

Virgo

वणिज्

-

vaNij

-

Masculine

-

zodiacal

sign

Libra

वणिज

-

vaNija

-

Masculine

-

zodiacal

sign

Libra

वणिक्पथ

-

vaNikpatha

-

Masculine

-

zodiacal

sign

Libra

मीन

-

mIna

-

Masculine

-

Pisces

zodiacal

sign

वृष

-

vRSa

-

Masculine

-

zodiacal

sign

Taurus

वृषभ

-

vRSabha

-

Masculine

-

zodiacal

sign

Taurus

युज्

-

yuj

-

Masculine

-

zodiacal

sign

Gemini

पृथुरोमयुग्म

-

pRthuromayugma

-

Neuter

-

zodiacal

sign

Pisces

वृश्चिक

-

vRzcika

-

Masculine

-

zodiacal

sign

Scorpio

वृश्चिकराशि

-

vRzcikarAzi

-

Masculine

-

zodiacal

sign

Scorpio

त्रिंशांश

-

triMzAMza

-

Masculine

-

130

of

a

zodiacal

sign

त्रिंशांशक

-

triMzAMzaka

-

Masculine

-

130

of

a

zodiacal

sign

चतुष्पद

-

catuSpada

-

Masculine

-

certain

zodiacal

signs

Wilson

असुर

mf.

(

-रः-रा

)

An

Asura

or

demon:

the

Asuras

are

children

of

DITI

by

KAŚYAPA

they

are

demons

of

the

first

order,

and

in

perpetual

hostility

with

the

gods.

Masculine.

(

-रः

)

The

sun.

Feminine.

(

-रा

)

1

Night.

2

A

zodiacal

sign.

3

A

prostitute.

Feminine.

(

-री

)

1

Black

mustard,

(

Sinapis

ramosa.

)

2

The

wife

of

an

Asura.

Etymology

neg.

and

सुर

a

deity

or

अस्

to

send,

to

cast,

&c.

and

उरन्

Uṇādi

affix,

टाप्

and

ङीप्

for

the

fem.

or

neg.

and

सुरा

spirituous

liquor,

personified

as

a

damsel

produced

at

the

churning

of

the

ocean,

who

was

rejected

by

the

demons

and

received

by

the

gods.

Apte

असुर

[

asura

],

Adjective.

[

असु-र

Uttararàmacharita.

1.42

]

Living,

alive,

spiritual.

An

epithet

of

the

Supreme

Spirit

or

Varuṇa.

Incorporeal,

super-human,

divine.

-रः

[

According

to

Nir.

सुरताः

स्थानेषु

सुष्टु

रताः

स्थानेषु

चपला

इत्यर्थः

or

अस्ताः

प्रच्याविता

देवैः

स्थानेम्यः

or

from

असु

असुः

प्राणः

तेन

तद्वन्तो

भवन्ति

रो

मत्वर्थ

or

सोर्देवानसृजत

तत्सुराणां

सुरत्वम्,

असोः

असुरानसृजत

तदसुराणामसुरत्वम्

सोः

Equal or equivalent to, same as.

प्रशस्तादात्मनः

प्रदेशात्

]

An

evil

spirit,

a

demon

the

chief

of

the

evil

spirits

वृकद्वरसो

असुरस्य

वीरान्

Rigveda (Max Müller's Edition).

2.3.4.

the

Rām.

thus

accounts

for

the

name:

सुराप्रतिग्रहाद्देवाः

सुरा

इत्य-

भिविश्रुताः

अप्रतिग्रहणात्तस्या

दैतेयाश्चासुरास्तथा

[

In

the

oldest

parts

of

the

Ṛigveda

the

term

Asura

is

used

for

the

Supreme

Spirit

and

in

the

sense

of

'god',

'divine'

it

was

applied

to

several

of

the

chief

deities

such

as

Indra,

Agni,

and

especially

Varuṇa.

It

afterwards

acquired

an

entirely

opposite

meaning,

and

came

to

signify

a

demon

or

an

enemy

of

the

gods.

The

Brāhmaṇas

state

that

Prajāpati

createdAsuras

with

the

breath

(

Asu

)

particularly

from

the

lower

breath.

The

Vāyu

Parasmaipada.

says

that

Asuras

were

first

produced

as

sons

from

Prajāpati's

groin

Compare.

also

Nir.

above

].

A

general

name

for

the

enemies

of

gods,

Daityas

and

Dānavas,

distinguished

from

Rākṣasas

descended

from

Pulastya

कानीयसा

एव

देवा

ज्यायसा

असुराः

Bṛihadâraṇyakopanishad.

1.3.

Bhagavadgîtâ (Bombay).

11.22.

A

ghost

or

spectre.

The

sun

(

said

to

be

from

अस्

to

shine

).

An

elephant.

An

epithet

of

Rāhu.

A

cloud.

Name.

of

a

warrior

tribe.

रा

Night.

A

zodiacal

sign.

A

prostitute.

री

A

female

demon,

wife

of

an

Asura.

Name.

of

the

plant

Sinapis

Racemosa

Roxb.

(

Marâṭhî.

काळी

मोहरी

).Comp.

-अधिपः,

इन्द्रः,

राज्,

जः

the

lord

of

the

Asuras.

an

epithet

of

Bali,

grandson

of

Prahlāda

यज्ञं

चकार

सुमहानसुरेन्द्रो

महाबलः

Rāmāyana

1.29.6.

आचार्यः,

गुरुः

Name.

of

the

preceptor

of

the

Asuras,

Sukrāchārya.

the

planet

Venus.

-आह्वम्

bell-metal.

-क्षयण,

-क्षिति

Adjective.

destroying

the

Asuras

असुरक्षयणं

वधं

त्रिषन्धिं

दिव्याश्रयन्

Atharva-veda.

11.1.1

यमबध्नाद्

बृहस्पतिर्देवेभ्यो

असुरक्षितिम्

Atharva-veda.

1.6.22.

गुरुः

The

planet

Venus

(

शुक्र

).

Śukrāchārya.

-द्रुह्

'Enemy

of

the

Asuras',

a

god

पुरः

क्लिश्नाति

सोमं

हि

सैंहिके-

यो$सुरद्रुहाम्

Sisupâlavadha.

2.35.

-द्विष्

Masculine.

an

enemy

of

the

Asuras,

id est, that is.

a

god.

-माया

demoniacal

magic

येना

श्रवस्यवश्चरथ

देवा

इवासुरमायया

Atharva-veda.

3.9.4.

-रक्षस्

Neuter.

(

Plural.

)

the

Asuras

and

Rākṣasas.

(

-सम्

)

a

demoniacal

being

partaking

of

the

qualities

of

both

the

classes.

-रिपुः,

-सूदनः

'destroyer

of

Asuras',

an

epithet

of

Viṣṇu

भ्राता

भव

यवीयांस्त्वं

शक्रस्यासुरसूदन

Rāmāyana

1.29.17.

-हन्m.

One

who

destroys

the

Asuras,

an

epithet

of

Agni,

Indra

Et cætera.

Name.

of

Viṣṇu.

Monier Williams Cologne

अ॑सुर

a

Masculine, Feminine, Neuter

(

2.

अस्,

uṇādi-sūtra

),

spiritual,

incorporeal,

divine,

ṛg-veda

atharva-veda

vājasaneyi-saṃhitā

अ॑सुर

masculine gender.

a

spirit,

good

spirit,

supreme

spirit

(

said

of

Varuṇa

),

ṛg-veda

vājasaneyi-saṃhitā

the

chief

of

the

evil

spirits,

ṛg-veda

ii,

30,

4

and

vii,

99,

5

an

evil

spirit,

demon,

ghost,

opponent

of

the

gods,

ṛg-veda

viii,

96,

9

x

atharva-veda

et cetera.

[

these

Asuras

are

often

regarded

as

the

children

of

Diti

by

Kaśyapa

See

दैत्य

as

such

they

are

demons

of

the

first

order

in

perpetual

hostility

with

the

gods,

and

must

not

be

confounded

with

the

Rākṣasas

or

imps

who

animate

dead

bodies

and

disturb

sacrifices

]

a

nalopākhyāna

of

Rāhu,

varāha-mihira 's bṛhat-saṃhitā

et cetera.

the

sun,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

a

cloud,

naighaṇṭuka, commented on by yāska

(

confer, compare.

ṛg-veda

v,

83,

6

)

अ॑सुर

masculine gender.

plural number.

nalopākhyāna

of

a

warrior-tribe,

(

g.

पर्श्व्-आदि,

q.v.

)

अ॑सुर

masculine gender.

of

a

Vedic

school

अ॑सुर

[

In

later

Sanskṛt

सुर

has

been

formed

from

असुर,

as

सित

from

असित,

q.v.

]

अ॑सुर

b

See

अ॑सु.

Macdonell

असुर

ásu-ra,

Adjective.

living,

spiritual,

divine

Masculine.

spirit,

Lord

God

evil

spirit,

demon,

Asura:

-tvá,

Neuter.

spirituality,

divinity

state

of

an

Asura.

Benfey

असुर,

i.

e.

1.

अस्

+

उर,

I.

Adjective.

Eternal,

Chr.

290,

2

=

Rigv.

i.

64,

2.

II.

Masculine.

An

Asura,

or

demon,

Kir.

5,

30.

III.

Feminine.

री,

A

female

Asura,

or

demon,

MBh.

3,

12203.

Compound

देव-,

I.

Masculine.

pl.

the

gods

and

the

demons,

Rām.

1,

45,

27.

II.

Adjective.

1.

referring

to

the

gods

and

the

demons,

Rām.

1,

34,

8

Gorr.

2.

Neuter.

elliptically

(

supply

युद्ध

),

the

war

between

the

gods

and

the

demons,

Rām.

3,

53,

8.

Apte Hindi

असुरः

पुंलिङ्गम्

-

"असु+र,

सुरः

इति

न*

त*

वा"

"दैत्य,

राक्षस-रामायण

में

नामों

का

कारण

बतलाया

गया

है"

असुरः

पुंलिङ्गम्

-

"असु+र,

सुरः

इति

न*

त*

वा"

"देवताओं

का

शत्रु,

दैत्य

,

दानव"

असुरः

पुंलिङ्गम्

-

"असु+र,

सुरः

इति

न*

त*

वा"

"भूत,

प्रेत"

असुरः

पुंलिङ्गम्

-

"असु+र,

सुरः

इति

न*

त*

वा"

सूर्य

असुरः

पुंलिङ्गम्

-

"असु+र,

सुरः

इति

न*

त*

वा"

हाथी

असुरः

पुंलिङ्गम्

-

"असु+र,

सुरः

इति

न*

त*

वा"

राहु

असुरः

पुंलिङ्गम्

-

"असु+र,

सुरः

इति

न*

त*

वा"

बादल

असुरः

पुंलिङ्गम्

-

"असु+र,

असुरताः

स्थानेषु

सुष्ठुरताः,

चपला

इत्यर्थः"

राक्षस

Shabdartha Kaustubha

असुर

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ರಾಕ್ಷಸ

निष्पत्तिः

असु

(

क्षेपणे

)

-

"उरन्"

(

उ०

१-४२

)

व्युत्पत्तिः

अस्यन्ति

क्षिपन्ति

देवान्

प्रयोगाः

"सुराप्रतिग्रहाद्देवाः

सुरा

इत्यभिविश्रुताः

अप्रतिग्रहणात्तस्या

दैतेयाश्चासुरास्तथा

॥"

उल्लेखाः

रामा०

असुर

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಸೂರ್ಯ

विस्तारः

"असुरः

सूर्यदैत्ययोः

असुरा

रजनीवाश्योः"

-

हेम०

असुर

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಗಜ

/ಆನೆ

विस्तारः

"दन्तावलो

महाकायो

वारणः

कुञ्जरोऽसुरः"

-

वैज०

L R Vaidya

asura

{%

m.

%}

1.

An

evil

spirit,

a

demon

(

the

word

is

thus

derived

in

the

following

stanza-

सुराप्रतिग्रहाद्देवाः

सुरा

इत्यभिविश्रुताः

अप्रतिग्रहणात्तस्या

दैतेयाश्चासुरास्तथा

),

R.iii.54

2.

the

sun

3.

an

elephant.

Bopp (Latin)

असुर

m.

nomen

daemonum

Kâsyapo

et

Dite

natorum,

diis

inimicorum.

Lanman

ásura,

—1.

a.

spiritual

(

used

of

the

gods,

and

designating

esp.

the

difference

between

celestial

and

mundane

existence

)

—2.

as

m.

a

spirit

of

life,

a

god

ásura

adevá,

spirit

that

is

no

god,

demon,

82^6

—3.

later,

demon

(

45^6

),

enemy

of

the

gods,

an

Asura,

a

not-god

(

as

if

the

word

were

a-sura--whence,

by

popular

etymology,

the

pendant

sura,

‘god’

).

[

asura,

1226

(

cf.

1188f

),

and

as-u

fr.

√1as,

1178b.

]

Mahabharata

Asura^1,

pl.

(

ºāḥ

),

the

enemies

of

the

gods

I,

163,

855.-§

28

(

Amṛtam.

):

I,

17--19,

1110,

1125

(

ºDānavāḥ

),

1129

(

surāºgaṇān

),

1130

(

surāº

),

1168,

1170,

1172

(

mahāº

),

1181

(

ºgaṇān

),

1182,

1185

(

ºgaṇaº

),

1186

(

mahāº

):

participated

with

the

gods

in

the

churning

of

the

Ocean,

would

possess

themselves

of

the

ambrosia,

but

were

vanquished.--§

30

(

Samudra

):

I,

21,

1211,

1219

(

the

Ocean

is

called

the

“abode

of

the

Asuras”:

Asurāṇāṃ

ca

bāndhavam,

i.e.

śaraṇaṃ,

Nīl.,

I,

21,

7

).--§

31

(

Samudradarś.

):

I,

22,

1231

(

Pātālajvalanāvāsam

Aºāṇāṃ

tathālayaṃ

).--§

32

(

Kadrū,

Garuḍa

):

I,

23,

1245

(

ºārdanāḥ,

i.e.

the

gods

).--§

44

(

Garuḍa

):

I,

30,

1418

(

saṅgrāme

devāsure

),

1434

(

ºpuravidāraṇāḥ

surāḥ

).--§

49

(

Vāsuki

):

I,

39,

1643

(

devāsurāḥ

).

--§

84

(

Ādivaṃś.

):

I,

64,

2481

(

jajñire

kshetre

rājñān

tu

),

2483

(

jajñire

bhuvi

bhūteshu

teshu

teshv

Asurā,

vibho!

),

2491

(

mahāº

),

2498

(

surāº-lokānāṃ

).--§

96

(

Aṃśāvat.

):

I,

65,

2541

(

Danāyushaḥ

punaḥ

putrāś

catvāro

'surapuṅgavāḥ

).-§

98

(

do.

):

I,

65,

2544

(

Asurāṇāṃ

upādhyāyaḥ

Śukras

tv

ṛshisuto

'bhavat|khyātāś

śośanasaḥ

putrāś

catvāro

'sura-yājakāḥ

),

2546.--§

118

(

Aṃśāvat.

):

I,

66,

2598

(

Kaśyapasya

Surāsurāḥ

).--§

130

(

Aṃśāv.

):

I,

67,

2647

(

pañcamahāº

),

2655

(

Tuhuṇḍa

ita

vikhyāto…Asurottamaḥ,

incarnated

as

king

Bṛhadratha

),

2656

(

teshāṃ

),

2666

(

teshāṃ

),

2694

(

v.

Sūrya^2

).--§

131

(

do.

):

I,

67,

2781

(

devāºmanushyāṇāṃ

).

--§

145

(

Kaca

):

I,

76,

3187,

3191,

3200

(

ºendrapure

Śukraṃ

dṛshṭvā

),

3219,

3225,

3233,

3238

77,

3265.--§

146

(

Devayānī

):

I,

78,

3304

(

ºmandiraṃ

)

80,

3340,

3342

(

ºendrāṇāṃ

)

81,

3367

(

ºguruḥ

Śukro

),

3369

(

ºendrasutā,

i.e.

Śarmishṭhā

).--§

147

(

do.

):

I,

83,

3442

(

ºdharmaṃ

).-§

165

(

Satyavatīl.

):

I,

100,

4002,

4047

(

yasya

hi

tvaṃ

sapatnaḥ

syā

Gandharvasyāsurasya

).--§

166

(

Citrāṅgadop.

):

I,

101,

4073.--§

167

(

Vicitravīryop.

):

I,

102,

4104

(

adject.:

devāsura

).--§

175

(

Karṇasambhav.

):

I,

111,

4410.

--§

215

(

Bakavadhap.

):

I,

160,

6208

(

Asurarāṭ

=

Baka

).-§

233

(

Svayaṃvarap.

):

I,

187,

†7017.--§

257

(

Khāṇḍavadahanap.

):

I,

225,

8202

(

surāº

).--§

258

(

do.

):

I,

227,

8256,

8262

(

Asurasūdanaḥ

=

Indra

).--§

264

(

Sabhākriyāp.

):

II,

4,

118

(

yathāºān

Kālakeyān

).--§

265

(

Lokapālasabhākhyº

):

II,

5,

141

(

Surāºān

).--§

277

(

Jarāsandhavadhap.

):

II,

22,

872.--§

298

(

Dyūtap.

):

II,

62,

2105

(

mahāº

).--§

310

(

Āraṇyakap.

):

III,

3,

†159.--§

317

(

Arjunābhigamanap.

):

III,

12,

487.--§

320

(

Saubhavadhop.

):

III,

20,

799.--§

327

(

Draupadīparitāpav.

):

III,

31,

1188

33,

1323,

1349

(

Asurān

iva

Vṛtrahā

).-§

331

(

Kairātap.

):

III,

39,

1590

(

sg.

),

1626

(

sadevāºmānushaiḥ

).--§

334

(

do.

):

III,

41,

1703

(

Mahāº

).--§

339

(

Indralokābhigamanap.

):

III,

47,

1893

(

kecin

Nivātakavacāḥ

),

1899.--§

378

(

Tīrthay.

):

III,

94,

8492

(

dharman

tatyajire

),

8493

(

tīrthāni

nāviśan

),

8496

(

Alakshmīr

agamad

Aºān

).--§

387

(

Sagara

):

III,

107,

8873

(

Aºoragarakshāṃsi

).--§

405

(

Sukanyop.

):

III,

124,

10390

(

surāºaiḥ

).

--§

418

(

Tīrthay.

):

III,

139,

10834

(

devāºebhyaḥ

).--§

436

(

Yakshay.

):

III,

158,

11530

(

surāºnishevitaṃ

).--§

444

(

Nivātakav.

):

III,

170,

12112,

12116,

12121

(

mahāº

)

171,

12157

(

ºottamāh

)

172,

12182

(

ºsaṅgheshu

).--§

445

(

do.

):

III,

173,

12201,

12206

(

maharshi-Yaksha-GandharvaPannagāº-Rākshasaiḥ

),

12209

(

Kālakeyaiś

ca

Paulomaiś

ca

mahāº

),

12228,

12257

(

surāºair

),

12264

(

mahāº

),

12269

(

atidevāºkarmā

),

12272

(

sa-Yakshāº-Gandharvaiḥ

).--§

452

(

Mārkaṇḍeyas.

):

III,

183,

†12569

(

ºtarjanena

Dhanañjayena

).

--§

457

(

Vaivasvatop.

):

III,

187,

12798

(

sa-devāº-mānushāḥ

prajāḥ

).--§

458

(

Mārkaṇḍeyas.

):

III,

188,

12817

(

devāºgaṇe

),

12877

(

sa-devāº-Dº

).--§

459

(

do.

):

III,

188,

12891

(

devāº

gaṇe

)

189,

12995

(

surāºaiḥ

).--§

462

(

do.

):

III,

193,

13216

(

devāºsaṅgrāmaṃ

).--§

471

(

do.

):

III,

200,

13427

(

Vajrapāṇir

iv

Āsurān

).--§

474

(

Dhundhumārop.

):

III,

201,

13494

(

sasurāº-mānavāḥ

prajāḥ

),

13498

(

devāº-mahoragāḥ

),

13502.--§

495

(

Skandotp.

):

III,

223,

14243

(

devāºāḥ

)

224,

14262

(

surāº-namaskṛtaḥ

).--§

496

(

do.

):

III,

224,

14268

(

devāºṃ

saṅgrāmaṃ

).--§

507

(

Skandayuddha

):

III,

231,

14580,

14585

(

mahāº

).--§

509

(

Kārttikeyastava

):

III,

232,

14640

(

tvaṃ

bhāvanaḥ

sarva-surāºāṇāṃ,

i.e.

Skanda

).--§

513

(

Ghoshayātr.

):

III,

252,

15165

(

BhīshmaDroṇa-Kṛpādīṃś

ca

pravekshyanty

apare

'surāḥ

).--§

516

(

Duryodhanayajña

):

III,

257,

15341

(

ºvrataṃ,

i.e.

surarahitaṃ

vrataṃ,

Nīl.

).--§

526

(

Rāmopakhyānap.

):

III,

275,

15913

(

Gandharva-devāºto

)

276,

15932

(

devāºaiḥ

).-§

537

(

do.

):

III,

285,

16374

(

devāº

=

the

war

between

the

gods

and

the

Asuras

).--§

543

(

do.

):

III,

291,

16578

(

mānushāº-bhogin{??}

),

16579

(

sadevāº-Gº

).--§

544

(

do.

):

III,

292,

16604

(

surāº

)--§

548

(

Āraṇeyap.

):

III,

313,

17319.--§

549.

(

Pāṇḍavapr.

).

IV,

6,

180.--§

550

(

Samayapāl.

):

IV,

13,

340

(

Kālakhañjā

ivāºāḥ

).--§

552

(

Goharaṇap.

):

IV,

32,

1040

(

devāºsamo

)

35,

1167

(

Vajrapāṇir

ivāsurān

)

39,

1295

(

sarvair

api

surāºaiḥ

)

50,

1571

59,

1902

(

devāºsaṃaḥ

sannipāto

)

61,

1981

(

Vajrapāṇir

ivāºān

).--§

555

(

Indra

):

V,

10,

292

(

sa-devāºmānushaṃ

tribhuvanaṃ

),

309

(

=

do.

)

12,

369

(

jagad

sāsura-Gº

)

15,

459.--§

558

(

Virocana

):

V,

35,

1199.-§

560

(

Sanatsujātap.

):

V,

42,

†1580

(

pramādād

vai

parābhavan

).--§

561

(

Yānasandhip.

):

V,

48,

†1887

49,

1925,

1927

(

devāºe

yuddhe

),

1936

(

surāº

)

61,

2395

(

devāºbhāvānāṃ

),

2401.--§

562

(

Bhagavadyānap.

):

V,

74,

2728

78,

2808.--§

564

(

do.

):

V,

100,

3571

(

Kālakhañjāś

ca

tathā

Vishṇupadodbhavāḥ,

etc.

)

102,

3612

(

devair

Aºsaṃhitaiḥ

)

104,

3645

(

devāºeshu

yuddheshu

).--§

565

(

Gālavacarita

):

V,

107,

3756

(

sarvān

surāºān

)

108,

3776

115,

3928

116,

3940

(

bahu-devāº-ālokā

).--§

567

(

Bhagavadyānap.

):

V,

124,

4172

(

sarvair

api

surāºaiḥ

),

4175

(

sa-Yakshāº-pannagān

)

128,

4301,

4302

(

devāº-manushyāś

ca

)

130,

4401,

4407

(

mahāº

).--§

570

(

Sainyaniryānap.

):

V,

156,

5297

(

sa-surāº-Rākshasaṃ

jagat

).--§

572

(

Rathātirath.

):

V,

165,

5725

(

devāsureshv

api

).--§

573

(

Ambop.

):

V,

178,

7031

(

jahi

Bhīshmaṃ

raṇe

Rāma

garjantam

Aºṃ

yathā

)

184,

7288

(

sa-devāº-Rākshase

loke

).--§

574

(

Jambūkh.

):

VI,

6,

212

(

Āº

Rāº

),

247

(

devāsurāṇāṃ

sarveshāṃ

Śvetaparvata

ucyate

).--§

576

(

Bhagavadgītāp.

):

VI,

21,

774

(

surāº

)

35,

†1268

(

Gº-Yº-Āsº-Siº-saṅghāḥ

).

--§

578

(

Bhīshmavadh.

):

VI,

45,

1754

(

praikshanta

tad,

raṇaṃ

ghoraṃ

devāsura-samaṃ

yudhi

)

48,

1900

(

Cakrapāṇir

iv

Āsurān

)

50,

2073

(

yaṃ

Bṛhaspatir

Indrāya

tadā

devāsure

'bravīt

).--§

579

(

do.

):

VI,

52,

2185

(

devāsura-Gandharvair

lokair

).--§

580

(

do.

):

VI,

58,

2474

(

yathā

devāsuraṃ

yuddhaṃ

).--§

581

(

do.

):

VI,

65,

2970

(

tatrāsuravadhaṃ

kṛtvā

)

66,

2980.--§

583

(

do.

):

VI,

77,

2348

(

devāºe

yuddhe

)

79,

3474

(

do.

)

80,

†3529

(

mahāº

).--§

584

(

do.

):

VI,

82,

3631

(

Vajrapāṇir

ivāºṃ

)

83,

3649

(

devāºopamaṃ

)

86,

3828

(

Vajrapāṇir

ivāºān

).--§

585

(

do.

):

VI,

94,

4250

98,

4450

(

sa-devāº-Gº-lokaṃ

),

4493

(

yathā

devāºyuddhe

).-§

586

(

do.

):

VI,

100,

4583

(

yathā

devāºe

yuddhe

)

107,

4960

(

sendrair

api

surāºaiḥ

),

4961

(

do.

).--§

587

(

do.

):

VI,

108,

5027

(

Vajrahastam

ivāºāḥ

)

116,

5411

(

yathā

devāºe

yuddhe

)

118,

5567

(

yuddhe

devāºopame

).--§

588

(

do.

):

VI,

121,

5804

(

surāº

).--§

589

(

Droṇābhishek.

):

VII,

3,

103

(

Vajrapāṇer

ivāºḥ

)

5,

154

(

jigīshanto

'surān

saṅkhye

Kārttikeyam

ivāmarāḥ

)

10,

333

(

devāºair

).--§

590

(

do.

):

VII,

12,

461

(

sendrair

api

surāºaiḥ

)

14,

542

(

yathā

devāºe

yuddhe

)

15,

583

(

yuddhaṃ

devāºopamaṃ

).--§

592

(

Saṃśaptakavadh.

):

VII,

19,

758

(

yathā…yuddhe

devāºe

purā

)

21,

891

(

surāº

)

25,

1084

(

yuddham…

devāºopamaṃ

),

1120

(

Indram

Aºān

prati

jaghnushaṃ

)

29,

1284.--§

593

(

Abhimanyuvadhap.

):

VII,

33,

1463

(

sa-surāºGº

)

36,

1579

(

yathāºbalaṃ

)

39,

1647

(

Skandasyevāºaiḥ

saha

)

48,

1915

(

surāº

).--§

595

(

Rāma

Dāśar.

):

VII,

59,

2229

(

surāº

).--§

595

(

Māndhātṛ

):

VII,

62,

2272

(

devāº-

),

2287

(

devāº-

).--§

595

(

Yayāti

):

VII,

63,

2295

(

devāºyuddha

).--§

595

(

Pṛthu

Vainya

):

VII,

69,

2403

(

devāº-

),

2413

(

Asurā

duduhur

madyam

āmapātre

tu

te

tadā|dogdhā

Dvimūrddhā

tatrāsīd

vatsaś

cāsīd

Virocanaḥ

).-§

596

(

Pratijñāp.

):

VII,

73,

†2607

(

Aºsuraº-

)

74,

2623

(

Asuroraga-

)

75,

2661

(

do.

)

77,

†2731

(

surāº

)

81,

2910

(

mahāºnighātinā

Bhavena,

i.e.

Śiva

).--§

599

(

Jayadrathavadhap.

):

VII,

93,

3378

(

ºmāyāṃ

)

94,

3444

(

sāº-surāḥ

)

102,

3821

(

devāºmṛdhe

)

105,

3947

(

devāºe

yuddhe

purā

)

106,

3968

(

devāºopamaḥ

saṅgrāmo

)

111,

4244

(

sa-devāºmānushaṃ

),

4268

(

sasurāºmānushā

)

114,

4495

(

yuddhaṃ

devāºopamaṃ

)

115,

4601

(

do.

)

120,

4779

(

devāºraṇaprakhyaṃ

)

122,

4910

(

devāºe

purā

yuddhe

yathā

)

125,

5065

(

Śakreṇeva

mahāºaḥ

)

128,

5231

(

yuddhaṃ

devāºopamaṃ

)

133,

5456

(

sa-Yakshāsura-mānavān

)

134,

5511

(

vajreṇendra

ivāºān

)

135,

5545

(

Purandara

ivāsuraṃ,

i.e.

Vṛtraṃ?

)

142,

5886

(

purā

devāºe

yuddhe…yathā

)

144,

6048

(

devāºGº

).--§

600

(

Ghaṭotkacavadhap.

):

VII,

156,

6853

(

Aºān

iva

Devendro

),

6854

(

Aºān

iva

Pāvakiḥ

)

158,

7014

(

sa

devāºmānushaṃ

)

159,

7048

(

surāºāḥ

),

7075

(

yathā

devāºe

yuddhe

)

163,

†7317

(

surāº

)

169,

7582

(

yathā

devāºe

yuddhe

)

170,

7673

(

Āºān

iva

Pāvakiḥ

)

181,

8234

(

surāº

).--§

601

(

Droṇavadhap.

):

VII,

185,

8425

(

sa-surāºGº

),

8444

(

Aºoraga-

).--§

602

(

Droṇavadhap.

):

VII,

192,

8819

(

yuddhe

devāºopame

).--§

603

(

Nārāyaṇāstram.

):

VII,

195,

9001

(

Aºoraga-

),

9019

(

Śacīpatir

ivāº

)

197,

9101

(

Āºoraga-

)

201,

9442,

9465

(

surāº

),

9473

(

devāsuraº

)

202,

9543,

9547

(

surāº

),

9555

(

ºāṇāṃ

purāṇi

trīṇi

),

9561,

9571

(

ºāṇām

antakaraḥ,

i.e.

Śiva

).--§

604

(

Karṇap.

):

VIII,

9,

254

(

Vajrahasta

ivāºān

).--§

605

(

do.

):

VIII,

12,

441

(

devāºsamaprabhe

)

14,

563

(

yathā

devāºe

yuddhe

)

19,

769

(

Śakra

ivāºān

)

30,

1205

(

saṅgrāmaṃ

devāº

)

31,

1319

(

surāº

).--§

606

(

Tripurākhy.

):

VIII,

33,

1391

(

yuddhe

devāºe

),

1393,

1399,

1432

34,

1539,

1547,

1566,

1569

(

ºgaṇān

),

1574

(

devāº

gaṇādhyakshaḥ,

i.e.

Maheśvaraḥ

),

1578.--§

606b

(

Paraśu-Rāma

):

VIII,

34,

1605

(

mahāº

).--§

606

(

Karṇap.

):

VIII,

35,

1626.--§

607

(

do.

):

VIII,

37,

†1742

(

Aº-sura-mahoragāḥ

)

41,

1959

(

devāº-manushyeshu

)

42,

1978

(

surāº

).--§

608

(

do.

):

VIII,

46,

2148

(

devāºcamūpamaḥ

),

2199

(

surāº

)

47,

2233

(

devāºsamaḥ

)

48,

2273

(

devāºopamaṃ

)

51,

2493

(

vishṇur

ivāºān

)

60,

3024

(

devāºe

mṛdhe

)

61,

3130

(

vajreṇendra

ivāºān

)

66,

3316

(

jitvāºam

ivāmarau

=

Vṛtra?

)

72,

†3629

(

surāº

)

73,

3641

(

sa-surāºmānushān

)

74,

†3800

77,

†3864

(

iva

)

79,

†4056

(

sa-Kālakeyān

Aºān

sametān

)

82,

†4207

(

yathā

)

86,

4359

(

sa-Dº

ĀºGaº

)

87,

4412,

4432,

4434

(

sided

with

Karṇa

)

88,

†4490

(

DºNº

ĀsºSiº

Yºair

),

†4494

(

yathā

),

†4498

(

surāº

)

89,

†4568

91,

†4789

(

nārāśva

Āº

),

4791

(

devāºān

).--§

609

(

Śalyap.

):

IX,

1,

9

(

devāºraṇopamaṃ

).

--§

610

(

do.

):

IX,

3,

185

(

do.

)

7,

323

(

sa-surāºmānavaṃ

),

331

(

do.

).--§

611

(

do.

):

IX,

9,

413

(

devāºopamaṃ

),

446

(

devāsuropame

)

10,

520

(

yathā

devāºaṃ

yuddhaṃ

)

15,

795

(

yathā…śakrasyāºsaṅkshaye

)

23,

1182

(

devāºranopamam

):

26,

1436

(

Sahasrāksha

ivāºān

).--§

615{??}

(

Maṅkaṇaka

):

IX,

38,

2236

(

surāºsya

jagato

gatis

tvam

asi,

Śūladhṛk!

).--§

615

(

Baladevatīrthay.

):

IX,

41,

2346,

2347.

--§

615u

(

Skanda

):

IX,

45,

2523,

2529

(

devāºe

yuddhe

).-§

615gg

(

Sārasvata

):

IX,

51,

2951

(

mahāº

).--§

615

(

Gadāyuddhap.

):

IX,

58,

3250

61,

3455

(

devair

Aºghātibhiḥ

)

63,

3519

(

devāºe

yuddhe

).--§

616

(

Sauptikap.

):

X,

4,

155

(

mahāº

)

8,

441.--§

621

(

Rājadh.

):

XII,

8,

229

(

devāºṃ

yathā,

i.e.

the

conduct

of

D.

and

A.

).--§

632

(

Shoḍacarājop.,

cf.

Bhagīratha

):

XII,

29,

957

(

ºāṇāṃ

sahasrāṇi…

ajayat

Pākaśāsaṇaḥ

).--§

632

(

do.,

cf.

Yayāti

):

XII,

29,

990

(

vyūḍhāºyuddhe

).--§

635

(

Rājadh.

):

XII,

33,

1184

(

yuddhe

devāºe

purā

Aºā

bhrātaro

jyeshṭhā

devā

ścāpi

yavīyasaḥ

).-§

637

(

do.

):

XII,

47,

1623

(

surāºGº

).--§

639

(

do.

):

XII,

50,

1830.--§

640

(

do.

):

XII,

58,

2105

(

utthānenāºāhatāḥ

).

--§

641

(

do.

):

XII,

64,

†2410

(

urvīṃ

sāºāṃ

)

90,

3388

(

devāº

)

121,

4411

(

sa-surāºmānushaṃ

),

4466

(

sa-surāºrakshasāṃ

lokānāṃ

)

122,

4497

(

apāṃ

rājye

'surāṇāñ

ca

vidadhe

Varu{??}

prabhuṃ

).--§

647

(

Āpaddh.

):

XII,

139,

5188

(

devāº

).--§

652b

(

Indrota-Pārikshitīya

):

XII,

152,

†5667

(

surāº

).--§

655

(

Āpaddh.

):

XII,

158,

5890.--§

656

(

Khaḍgotpattik.

):

XII,

166,

6150

(

ºsattamāḥ

),

6176.-§

660

(

Mokshadh.

):

XII,

188,

6932

(

Daiº

Āºm-oº

).--§

664

(

do.

):

XII,

207,

7545

(

mahāsattvān

).--§

666

(

do.

):

XII,

209,

7610

(

Narakādyā

mahāº,

tathaiva

cānye

bahavo

Dānavā

yuddhadurmadāḥ

).--§

667

(

do.

):

XII,

210,

7657

(

Āºmanushyāṃś

ca

),

7665

(

surāº

)

211,

7693

(

do.

)

216,

7837

(

tapo

hy

adhishṭhitaṃ

devais,

tapoghnam

Aºais

tamas

),

7838

(

devāºguṇān

).--§

671b

(

Bali-Vāsavas.

):

XII,

223,

8060

(

devāº

)

225,

8179

(

devāºṃ

yuddhaṃ

),

8180

(

devāºe

yuddhe

)

--§

672b

(

Mokshadh.

):

XII,

226,

†8201

(

mahāº

).--§

673b

(

Bali-Vāsavas.

):

XII,

227,

8218

(

devāºe

yuddhe

),

8289

(

devāºsamāgame

),

†8330.--§

674

(

Śrī-Vāsavas.

):

XII,

229,

8359

(

Asureshv

avasaṃ

pūrvaṃ,

says

Śrī

),

8416.--§

692

(

Mokshadh.

):

XII,

281,

10069

(

Aºpravīra,

i.e.

Vṛtra

).-§

693

(

Vṛtravadha

):

XII,

282,

10108

(

devāº

),

10119

(

Daiº

Āºnibarhaṇa,

i.e.

Indra

),

10140.--§

700

(

Mokshadh.

):

XII,

289,

10652.--§

701

(

do.

):

XII,

290,

10660.--§

702

(

do.

):

XII,

296,

10800.--§

714

(

Śukakṛtya

):

XII,

328,

12323

(

sāº

Rāºdevagaṇaṃ

).--§

717b

(

Nārāyaṇīya

):

XII,

335,

12665

(

sa-Dº

ĀºGº

).--§

717c

(

Uparicara

):

XII,

338,

12889

(

surāºgurur

Hariḥ

).--§

717b

(

Nārāyaṇīya

):

XII,

340

12927

(

surāºgaṇānāṃ

varadaḥ,

i.e.

Brahmán

),

12944

(

sarvalokānāṃ

sa-Dº

Āº

Raº

),

12992

(

Surāºair

yathā

)

341,

13013

(

sa-surāº-mānavāḥ

).--§

717b

(

Nārāyaṇīya

):

XII,

343,

II

)

††13205,

VII

)

††13208,

VIII

)

††13212

(

Aºpakshaḥ,

X

)

††13219,

†13249

347,

††13445

(

Harir

Aºvadhakaraḥ

).-§

718b

(

Uñchavṛttyup.

):

XII,

352,

13732

(

surāº

)

361,

13866

(

surāºgaṇānāṃ

)

364,

13922.--§

728

(

Bhaṅgāsvanop.

):

XIII,

12,

556

(

Kaśyapasya

surāºāḥ

),

557.-§

730

(

Ānuśāsanik.

):

XIII,

14,

612

(

Aºghnaḥ…

Bhagavato,

i.e.

Śiva

),

671

(

ºendrān

),

803

(

devāº

),

804,

814

(

surāº

),

†1020

(

surāº

)

16,

1041

(

devāºmunīnāṃ

),

1065

(

do.

),

1074

(

devāºmanushyāṇāṃ

),

1075

(

devāºnarāḥ

)

17,

1176

(

Aºendrāṇāṃ

),

1233

(

Devāsurapatiḥ

=

Śiva

1000

names^2

),

1257

(

devāºparāyaṇaḥ,

devāºvinirmātā,

both

do.

do.

),

1258

(

Devāºguru

=

do.

do.

Devāºnamaskṛta

=

do.

do.

Devāºmahāmātra

=

do.

do.

Devāºgaṇāśrayah

),

1259

(

Devāºgaṇādhyaksha

=

do.

do.

Devāºgaṇāgraṇī

=

do.

do.

Devāºvarapradaḥ

=

do.

do.

),

1260

(

Devāºeśvara

=

do.

do.

).

--§

735

(

Indra-Mataṅgas.

):

XIII,

27,

1895

(

devatāºmartyeshu

).--§

736b

(

Vītahavyop.

):

XIII,

30,

1959

(

yuddhaṃ…devāºsamaṃ

).--§

739

(

Ānuśāsan.

):

XIII,

33,

2098

35,

2160

(

brāhmaṇānāṃ

paribhavād

Asurāḥ

salileśayāḥ

).--§

740

(

do.

):

XIII,

36,

2175

(

devāsuraṃ

purā

).--§

744

(

do.

):

XIII,

44,

2410.--§

746

(

do.

):

XIII,

62,

3197

83,

3886

(

devāº

Suparṇāś

ca

),

3923

(

Aºsūdana,

i.e.

Indra

).--§

747

(

do.

):

XIII,

84,

4013

85,

4020,

4181

(

jaghāna

Tārakaṃ

cāpi

Daityam

anyāṃs

tathā

Asurān

).--§

748b

(

Tārakavadhop.

):

XIII,

86,

4211.-§

749

(

Ānuśāsan.

):

XIII,

87,

4224

(

devāºmanushyāṇāṃ

).-§

766

(

do.

):

XIII,

126,

6010

(

jagat

sa-devāº-mānushaṃ

)

133,

6176

(

trīn

lokān

sa-devāºmānushān

).--§

768b

(

KṛshṇaVāsudeva

):

XIII,

147,

6809

(

romabhyaś

ca

surāsurāḥ

).-§

768

(

Ānuśāsan.

):

XIII,

148,

6890.--§

769

(

Ānuśāsan.

):

XIII,

149,

7071

(

sa-surāº

Gºaṃ…jagat

).--§

772k

(

Agastya

):

XIII,

156,

7266,

7274,

7275.--§

772m

(

Atri

):

XIII,

157,

7294,

7295,

7301

(

mahāº

),

7302

(

hatāº

).-§

773b

(

Kṛshṇa

):

XIII,

159,

†7366,

†7371

(

Daityān

Asurāṃś

ca

sarvān

),

†7373,

†7395.--§

773d

(

Śiva

):

XIII,

161,

7467,

7471

(

surāº

),

7482

(

Aºāṇāṃ

purāṇi

trīṇi

),

7488.

--§

775

(

Ānuśāsan.

):

XIII,

166,

7634

(

devāº-gurur

=

Brahmán

).--§

777

(

Svargārohaṇ.

):

XIII,

168,

7742

(

surāºnamaskṛta

).--§

778

(

Aśvamedhik.

):

XIV,

3,

46.--§

778b

(

Saṃvartta-Mar.

):

XIV,

5,

94

9,

†224.--§

782

(

Brāhmaṇagītā

):

XIV,

26,

752,

755.--§

782g

(

Guruśishyas.

):

XIV,

42,

†1169

(

surāºāś

ca

)

51,

1434

(

Pśºāº

Raº

).--§

785

(

Anugītāp.

):

XIV,

79,

2321

(

devāºraṇaprakhyaṃ

).--§

788

(

Āśramavāsikap.

):

XV,

28,

753.--§

789

(

Putradarśanap.

):

XV,

29,

779

(

devāºvimiśritāḥ

).--§

795c

(

Mahābhārata

):

XVIII,

6,

218

(

jagat

surāº,

is

to

be

found

in

the

Mahābhārata

).--Seems

to

have

been

totally

synonymous

with

Dānava

and

Daitya

Asura^2,

sg.

(

cf.

Asura^1

):

XII,

8164

(

v.

Śrī

),

13918

(

v.

Uñchavṛtti

).--§

747b

(

Suvarṇotp.

):

XIII,

85,

4073

(

Aºaḥ

kaścit

).--Names

of

single

Asuras:

Aśva:

I,

2649

(

mahāº

).

Bali:

III,

†976,

8759

(

mahāº

)

XII,

8182

(

do.

),

8324,

12943

(

do.

).

Balīna:

I,

2679

(

ºottamaḥ

).

Bāṇa:

I,

2528

(

mahāº

).

Bhagadatta:

VII,

1290

(

mahāº

).

Candrahantṛ:

I,

2673

(

pravaro

'suraḥ

).

Śarabha:

I,

2663

(

mahāº

).

Śatamukha:

XIII,

674

(

mahāº

).

Śaṭha:

I,

2537

(

mahāº

).

Daṃśa:

XII,

93

(

prāg

mahāº

).

Dhundhu:

III,

13511

(

mahāº

),

13541,

13543

(

mahāº

),

13598,

13613.

Ekacakra:

I,

2657

(

mahāº

).

Gavishṭha:

I,

2670

(

mahāº

).

Hiraṇyakaśipu:

I,

7620.

Hiraṇyāksha:

IX,

1751

(

mahāº

).

Ilvala:

III,

8545,

8616

(

ºśreshṭhaḥ

),

8620,

8625,

8628

(

mahāº

),

8629

(

do.

).

Jambha:

III,

8760

VIII,

3304

(

mahāº

).

Jarāsandha:

XII,

12961.

Kaiṭabha:

IX,

2850

XII,

13477,

13506.

Kāleyāḥ:

I,

2684

(

pravaraḥ…mahāº

),

2686

(

mahāmayo

mahāº

),

2688

(

pravaro

mahāº

),

2689

(

matimān

mahāº

).

Keśin:

III,

14255,

14259

(

mahāº

).

Krathana:

I,

2693

(

mahāº

).

Krodhahantṛ:

I,

2681.

Kupatha:

I,

2664

(

mahāº

).

Mada:

III,

10389

(

mahāº

)

XIV,

†251

(

Aºṃ

viśvaūpaṃ

).

Madhu:

VI,

3025

(

mahāº

)

IX,

2850

(

ºau

Mº-Kaiṭabhau

)

XII,

7531

(

mahāº

),

13477

(

Asºottamau,

i.e.

Madhu

and

Kaiṭabha

),

13506

(

ºau

).

Maya:

I,

2278

(

mahāº

),

8323

II,

3

(

mahāº

),

66,

76

(

mahāº

)

VIII,

1406

(

mahāº

).

Mayūra:

I,

2671

(

mahāº

).

Mṛtapā:

I,

2669

(

ºottamaḥ

).

Namuci:

V,

497

(

mahāº

).

Naraka:

XII,

7610

(

Nºādyā

mahāºāḥ

).

Nicandra:

I,

2661

(

ºottamaḥ

).

Pīṭha:

VII,

386

(

mahāº

).

Prahlāda:

III,

1030

(

Asurendraṃ

).

Sunda:

I,

7616

(

ºau,

i.e.

+

Upasº

),

7635,

7670

(

mahaºau,

i.e.

do.

),

7698

(

ºābhyāṃ,

i.e.

do.

),

7720

(

do.

=

do.

)

IX,

1765

(

ºau,

i.e.

do.

).

Sūrya:

I,

2694

(

ºāṇāṃ

).

Svarbhānu:

I,

2648

(

mahāº

).

Tāraka:

XIII,

4011,

4015,

4066,

4068,

4205,

4215.

Upasunda:

I,

7616,

7670,

7698,

7720

IX,

1755.-Cf.

Sunda.

Vātāpi:

III,

422

(

mahāº

),

8549,

8551

(

mahāº

),

8617

(

mahāº

),

8618

(

do.

),

8623

(

mahāº

),

13679

(

do.

)

XII,

5389.

Viśvarūpa:

V,

504

(

Tvāshṭro

mahāº

).

Vikshara:

I,

2677

(

pravaro

'surah

),

2678

(

{??}vitīyo

Viksharāt,

mahāº

).

Vināśanaḥ

Candrasya:

I,

2674

(

mahāº

).

Virūpāksha:

I,

2658

(

mahāº

).

Vṛshaparvan:

I,

3344

(

mahāº

).

Vṛtra:

I,

2680

(

mahāº

)

III,

†8728

(

do.

)

V,

311,

324

(

mahāº

),

327

(

do.

),

522

VII,

9038

(

mahāº

)

XII,

10069

(

Aºpravīro

),

10133

(

Aºśreshṭhaṃ

),

10138

(

mahāº

),

10149

(

do.

),

10204

(

do.

),

10268

(

do.

).

Purana

असुर

/

ASURA.

Those

born

to

kaśyapa

of

his

wife

danu

are

called

Dānavas

and

those

born

of

his

wife

diti

are

called

Daityas.

They

belong

to

the

demonaic

dynasty

(

Refer

under

‘Asuravaṁśa’

in

the

genealogy

chart

).

Renowned

among

the

asuras

were

the

following:

prahlāda,

saṁhlāda,

anuhlāda,

śibi,

bāṣkala,

virocana,

kumbha,

nikumbha,

bali,

bāṇa,

mahākāla,

vipracitti,

śambara,

namuci,

pulomā,

Viśruta,

Asilomā,

keśī,

durjaya,

ayaśśiras,

Aśvaśśiras,

aśva,

śaṅku,

mahābala,

garga,

Mūrdhā,

vegavān,

ketumān,

svarbhānu,

aśvapati,

vṛṣaparvā,

ajaka,

aśvagrīva,

sūkṣma,

Tuhūṇḍa,

Ekapād,

ekacakra,

virūpākṣa,

Harāhara,

candra,

kupaṭa,

kapaṭa,

para,

śarabha,

śalabha,

sūrya

and

candramas.

Amarakosha

असुर

पुं।

असुरः

समानार्थकाः

असुर,

दैत्य,

दैतेय,

दनुज,

इन्द्रारि,

दानव,

शुक्रशिष्य,

दितिसुत,

पूर्वदेव,

सुरद्विष्

1।1।12।1।1

असुरा

दैत्यदैतेयदनुजेन्द्रारिदानवाः।

शुक्रशिष्या

दितिसुताः

पूर्वदेवाः

सुरद्विषः॥

==>

वृत्रासुरः

पदार्थ-विभागः

,

द्रव्यम्,

आत्मा,

देवयोनिः

Kalpadruma

असुरः,

पुंलिङ्गम्

स्त्रीलिङ्गम्

(

अस्यति

देवान्

क्षिपति

इति

।असं

+

उरन्

यद्वा

सुरः

विरोधे

नञ्तत्-पुरुषः

यद्वा

नास्ति

सुरा

यस्य

सः

सूर्य्यपक्षेअसति

दीप्यते

इति

उरन्

)

सुर

विरोधी

।स

तु

कश्यपात्

दितिगर्भजातः

तत्पर्य्यायः

।दैत्यः

दैत्येयः

दनुजः

इन्द्रारिः

दानवः

६शुक्रशिष्यः

दितिसुतः

पूर्व्वदेवः

सुरद्विट्१०

देवरिपुः

११

देवारिः

१२

इत्यमरः

(

“सुराः

प्रतिग्रहाद्देवाः

सुरा

इत्यभिविश्रुताः

।अप्रतिग्रहणात्तस्य

दैतेयाश्चासुराः

स्मृताः”

इति

रामायणे

)

सूर्य्यः

इति

मेदिनी

राहुःइति

ज्योतिःशास्त्रम्

Vachaspatyam

असुर

पुंलिङ्गम्

अस--दीप्तौ

उर०

सूर्य्ये

अस्यति

क्षिपतिदेवान्

उर

विरोधे

नपुंलिङ्गम्

त०

वा

सुरविरोधिनि

दैत्ये

।३

रात्रौ

स्त्री

असुरप्रभेदाश्च

भारते

आ०

प०

दर्शिताः“एकएव

दितेः

पुत्रो

हिरण्यकशिपुः”

स्मृतः

नाम्नाख्यातास्तु

तस्येमे

पञ्च

पुत्रा

महात्मनः

प्रह्लादः

पूर्व्व-जस्तेषां

संह्लादस्तदनन्तरम्

अनुह्लादस्तृतीयोऽभूत्तस्माच्चशिविवाष्कलौ

प्रह्लादस्य

त्रयः

पुत्त्राः

ख्याताः

सर्व्वत्रभारत

विरोचनश्च

कुम्भश्च

निकुम्भश्चेति

भारत

विरो-चनस्य

पुत्त्रोऽभूद्बलिरेकः

प्रतापवान्

बलेश्च

प्रथितःपुत्त्रो

वाणो

नाम

महासुरः

रुद्रस्यानुचरः

श्रीमान्महा-कालेति

यं

विदुः

चत्वारिंशद्दनोः

पुत्त्राः

ख्याताः

सर्व्वत्रभारत

तेषां

प्रथमजो

राजा

विप्रचित्तिर्महायशाः

।शम्बरो

नमुचिश्चैव

पुलोमा

चेति

विश्रुतः

असिलोमाच

केशी

दुर्ज्जयश्चैव

दानवः

अयःशिरा

अश्वशिराअश्वशङ्कुश्च

वीर्य्यवान्

तथा

गगनमूर्द्धा

वेगवान्

केतु-मांश्च

सः

स्वर्भानुरश्वोऽश्वपतिर्वृषपर्व्वाजकस्तथा

अश्व-ग्रीवश्च

सूक्ष्मश्च

तुहुण्डश्च

महाबलः

एकपादेकचक्रश्चविरुपाक्षमहोदरौ

निचन्द्रश्च

निकुम्भश्च

कुपटः

कपट-स्तथा

शरभः

शलभश्चैव

सूर्य्याचन्द्रमसौ

तथा

एतेख्याता

दनोर्व्वंशे

दानवाः

परिकीर्त्तिताः

अन्यौ

तु

खलु-देवानां

सूर्य्याचन्द्रमसौ

स्मृतौ

अन्यौ

दानवमुख्यानांसूर्य्याचन्द्रमसौ

तथा

इमे

वंशाः

प्रथिताः

सत्त्ववन्तोमहाबलाः

दनुपुत्त्रा

महाराज

दश

दानववंशजाः

।एकाक्षोऽमृतपो

वीरः

प्रलम्बनरकावपि

वातापी

शत्रु-तपनः

शठश्चैव

महासुरः

गविष्ठश्च

वनायुश्च

दीर्घजिह्वश्चदानवः

असंख्येयाः

स्मृतास्तेषां

पुत्त्राः

पौत्त्राश्च

भारत!

।सिंहिका

सुषुवे

पुत्त्रं

राहुं

चन्द्रार्क्कमर्द्दनम्

।सुचन्द्रं

चन्द्रहन्तारं

तथा

चन्द्रप्रमर्द्दनम्

क्रूरस्व-भावं

क्रूरायाः

पुत्त्रपौत्त्रमनन्तकम्

गणः

क्रोधवशोनाम

क्रूरकर्म्माऽरिमर्द्दनः

दनायुषः

पुनः

पुत्राश्चत्वारो-ऽसुरपुङ्गवाः

विक्षरोबलवीरौ

वृत्रश्चैव

महासुरः

।कालायाः

प्रथिताः

पुत्त्राः

कालकल्पाः

प्रहारिणः

प्रवि-ख्याता

महावीर्य्या

दानवेषु

परन्तपाः

विनाशनश्च

क्रोधश्चक्रोधहन्ता

तथैव

क्रोधः

शत्रुस्तथैवान्ये

कालकेया

इतिश्रुताः”

हरिवंशेतु

अन्येऽपि

वहवोऽसुरभेदा

उक्ता

यथा

।“दित्याः

पुत्त्रद्वयं

यज्ञे

कश्यपादिति

नः

श्रुतम्

हिरण्य-कशिपुश्चैव

हिरण्याक्षश्च

वीर्य्यवान्

सिंहिका

चाभवत्कन्याविप्रचित्तेः

परिग्रहः

सैंहिकेया

इति

ख्याता

यस्याःपुत्रा

महाबलाः

गणैश्च

सह

राजेन्द्र!

दशसाहस्र-मुच्यते

तेषां

पुत्त्राश्च

पौत्त्राश्च

शतशोऽथ

सहस्रशः

।असंख्याता

महाबाहो

हिरण्यकशिपोः

शृणु

हिरण्य-कशिपोः

पुत्त्राश्चत्वारः

प्रथितौजसः

अनुह्रादश्च

ह्रादश्चप्रह्रादश्चैव

वीर्य्यवान्

संह्रादश्च

चतुर्थोऽभूत्

ह्रादपुत्रोह्रदस्तथा

संह्रादपुत्रः

सुन्दश्च

निसुन्दश्चैव

तावुभौ

।ह्रदस्य

पुत्रो

ह्यायुर्व्वै

शिविः

कालस्तथैव

विरोचनश्चप्राह्रादिर्बलिजज्ञे

विरोचनात्

बलेः

पुत्रशतन्त्वा-सीद्वाणज्येष्ठं

नराधिप

धृतराष्ट्रश्च

सूर्य्यश्च

चन्द्रमाश्चेन्द्र-तापनः

कुम्भनाभो

गर्द्दभाक्षः

कुक्षिरित्येवमादयः

।वाणस्तेषामतिबलो

ज्येष्ठःपशुपतिप्रियः

पुराकल्पे

हिवाणेन

प्रसाद्योमापतिं

प्रभुम्

पार्श्वतो

विहरिष्यामिइत्येवं

याचितो

वरः

वाणस्य

चेन्द्रदमनो

लोहित्या-मुदपद्यत

गणास्तथा

सुरा

राजन्

शतसाहस्रसम्मिताः

।हिरण्याक्षसुताः

पञ्च

विद्वांसः

सुमहाबलाः

झर्झरःशकुनिश्चैव

भूतसन्तापनस्तथा

महानाभश्च

विक्रान्तःकालनाभस्तथैव

अभबन्

दनुपुत्राश्च

शतं

तीव्र-पराक्रमाः

तपस्विनो

महावीर्य्याः

प्राधान्येन

निबोधतान्

द्विमूर्द्धा

शकुनिश्चैव

तथा

शङ्कुशिराः

प्रभुः

शङ्कु-कर्णो

विराधश्च

गवेष्ठी

दुन्दुभिस्तथा

अयोमुखः

शम्ब-रश्च

कपिलो

वामनस्तथा

मरीचिर्म्मघवांश्चैव

इरा

गर्ग-शिरा

वृकः

विक्षोभणश्च

केतुश्च

केतुवीर्य्यशतह्रदौ

।इन्द्रजित्सर्व्वजिच्चैव

वज्रनाभस्तथैव

महानाभश्चविक्रान्तः

कालनाभस्तथैव

एकचक्रो

महाबाहुस्तारकश्चमहाबलः

वैश्वानरः

पुलोमा

विद्रावणमहाशिराः

।स्वर्भानुर्वृषपर्व्वा

तुहुण्डश्च

महासुरः

सूक्ष्मश्चैव

निच-न्द्रश्च

ऊर्णनाभो

महागिरिः

असिलोमा

केशी

चशठश्च

बलको

मदः

तथा

गगनमूर्द्धा

कुम्भनाभोमहासुरः

प्रमदो

मयश्च

कुपथो

हयग्रीवश्च

वीर्य्यवान्

।वैरूपः

विरूपाक्षः

सुपथोऽथ

हराहरौ

हिरण्य-कशिपोश्चैव

शतमायश्च

शम्बरः

शरभः

शलभश्चैव

विप्र-चित्तिश्च

वीर्य्यवान्

एते

सर्व्वे

दनोः

पुत्राः

कश्यपादभि-जज्ञिरे

विप्रचित्तिप्रधानास्ते

दानवाः

सुमहाबलाः

।एतेषां

यदपत्यन्तु

तच्छक्यं

नराधिपः

प्रसंख्यातुंमहीपाल!

पुत्रपौत्रमनन्तकम्

स्वर्भानोस्तु

प्रभा

कन्यापुलोम्नस्तु

सुतात्रयम्

उपदानवी

हयशिराः

शर्म्मिष्ठावार्षपर्व्वणी

पुलोमा

कालका

चैव

वैश्वानरसुते

उभे

।बह्वपत्ये

महावीर्य्ये

मारीचेस्तु

परिग्रहः

तयोः

पुत्र-सहस्राणि

षष्टिं

दानवनन्दनान्

चतुर्द्दश

शतानन्यान्हिरण्यपुरवासिनः

मारीचिर्ज्जनयामास

महतातपसाऽन्वितः

पौलोमाः

कालकेयाश्च

दानवास्तेमहाबलाः

अबध्या

देवतानाञ्च

हिरण्यपुरवासिनः

।कृताः

पितामहेनाजौ

निहताः

सव्यसाचिना

।प्रभाया

नहुषः

पुत्त्रः

सृञ्जयश्च

शचीसुतः

पूरुंजज्ञे-ऽथ

शर्म्मिष्ठा

दुष्मन्तमुपदानवी

ततोऽपरे

महावीर्य्यादानवास्त्वतिदारुणाः

सिंहिकायामथोत्पन्ना

विप्रचित्तेःसुतास्तथा

दैत्यदानवसंयोगाज्जातास्तीव्रपराक्रमाः

।सहिकेया

इति

ख्यातास्त्रयोदश

महाबलाः

वंशःशल्यश्च

बलिनौ

नभश्चैव

महाबलः

वातापिर्नमुचिश्चैवइल्वलः

खसृमस्तथा

आञ्जिको

नरकश्चैव

कालनाभ-स्तथैव

राहुर्ज्येष्ठस्तु

तेषां

वै

सूर्य्यचन्द्रप्रमर्द्दनः

।शुकः

पोतरणश्चैव

वज्रनाभश्च

वीर्य्यवान्

मूकश्चैव

तुहु-ण्डश्च

ह्रादपुत्त्रौ

बभूवतुः

मारीचः

सुन्दपुत्त्रश्च

ताड-कायां

व्यजायत

एते

वै

दानवाः

श्रेष्ठा

दनुवंशविव-र्द्धनाः

तेषां

पुत्त्राश्च

पौत्त्राश्च

शतशोऽथ

सहस्रशः

।संह्रादस्य

तु

दैत्यस्य

निवातकवचाः

कुले

समुत्पन्नाः

सुम-हता

तपसा

भावितात्मनः

तिस्रः

कोट्यः

सुतास्तेषां

मणि-मत्यां

निवासिनाम्

तेऽप्यबध्याश्च

देवानामर्ज्जुनेन

निपा-तिताः

षट्सुताः

सुमहासत्त्वास्ताम्रायाः

परिकीर्त्तिताः”

।“वासेन

यस्य

जनिताऽसुरभीरणश्रीः”

नैष०

“समत्सरेणा-सुर

इत्युपेयुषा”

माघः

“ततः

कानीयसा

एव

देवा

ज्यायसाअसुराः,

एषु

लोकेष्वस्पर्द्धन्त

ते

देवा

ऊचुर्हन्तासुरान्यज्ञ

उद्गीथेनात्ययामिति”

छा०

उ०

“असुषु

विष्वग्विष-यासु

प्राणनक्रियासु

रमन्ते

रम्--डु

स्वाभाविक्यां

तमआत्मिकायामिन्द्रियवृत्तौ

“देवासुरा

वै

यत्र

संयेतिरे”वृ०

उ०

देवाश्चासुराश्च

देवादीव्यतेर्द्योतनार्थस्य

रूपंशास्त्रोद्भासिता

इन्द्रियवृत्तयः

असुरास्तद्विपरीताः

स्वेष्वेवा-सुषु

विष्वग्विषयासु

प्राणनक्रियासु

रमणात्

स्वाभाविक्यस्तमआत्मिका

इन्द्रियवृत्तय

एव”

भा०

स्वार्थे

प्रज्ञा०

अण्

आसुरःतत्रार्थे

तस्येदम्

अण्

आसुरः

तत्सम्बन्धिनि

त्रीषु लिङ्गेषु

स्त्रियांङीप्

“आसुरीरात्रिरन्यत्र

तस्मात्ताः

परिवर्ज्जयेत्”

स्मृतिः“आसुरीं

योनिमापन्नाः”

गीता

हितार्थे

यत्

असुर्य्यः

।“असुर्य्यानाम

ते

लोका

अन्धेन

तमसा

वृताः”

कठ०

उ०सुरा

सुधा

ग्रहीतृत्वेनास्त्यस्य

अर्श०

अच्

नपुंलिङ्गम्

त०

।“सुराप्रतिग्रहाद्देवाःसुरा

इत्यभिश्रुताः

अप्रतिग्रहणा-च्चास्या

दैतेयाश्चासुराः

स्मृताः

इत्युक्तनिर्व्वचनादपितेषामसुरत्वम्

जातौ

ङीप्

असुरी

“असुरी

जिह्वीदेवानां

प्रातः

सवनसत्रालेट्”

अथ०

कांस्ये

तस्यासु-राह्वयत्वात्तथात्वम्

मेघे

पुंलिङ्गम्

निरु०

Capeller Germany

अ॑सुर

lebendig,

geistig,

göttlich

Masculine.

Geist,

höchster

Geist

böser

Geist,

Dämon,

Asura.

Abstr.

असुरत्व॑

Neuter.

Grassman Germany

ásura,

a.,

lebendig,

regsam

aber

nur

vom

körperlosen,

geistigen

Leben

gebraucht,

und

häufig

mit

Bezeichnungen

der

Weisheit

(

prácetas

{24,

14}

{699,

6}

{349,

1}

māyáyā

{417,

3}.

_{417,

7}

{1003,

1}

ähnlich

māyín

{964,

3}

)

verbunden.

Also

1〉

geistig

lebendig,

und

in

substantivischem

Sinne

Geist,

Gott,

von

Göttern

überhaupt

2〉

von

einzelnen

Göttern

3〉

mit

dyaús

oder

pitā́

oder

auch

ohne

solchen

Zusatz

zur

Bezeichnung

eines

höchsten

Wesens,

welches

oft

mit

Varuna

in

nächste

Beziehung

[

Page156

]

gesetzt

wird,

und

als

dessen

Söhne

putrā́sas,

oder

Helden

vīrā́s

die

Götter

und

besonders

die

Adityaʼs

erscheinen

4〉

himmlisch,

göttlich,

von

dem

Gebetsrufe,

der

zum

Himmel

dringt

(

{900,

2}

),

schmeichelnd,

von

den

Opfergebern,

die

die

Sänger

reich

beschenkten

(

{126,

2}

{919,

14}

),

vom

Geiste

des

gestorbenen

Vaters

(

{882,

6}

)

5〉

Bezeichnung

eines

obersten

bösen

Geistes,

als

dessen

Mannen

[

vīrā́s

]

die

Dämonen

erscheinen

6〉

Bezeichnung

böser

Geister

überhaupt.

-a

2〉

varuṇa

{24,

14}

{151,

4}

{218,

10}

{219,

7}

{958,

4}

indra

{174,

1}

{699,

6}

{922,

11}

{925,

12}

agne

{298,

5}.

-as

1〉

{639,

23}.

2〉

(

savitā́

)

{35,

7}.

_{35,

10}

(

índras

)

{54,

3}

agnís

{369,

1}

{546,

3}

(

hotā́

)

{192,

6}

(

mahás

divás

)

{381,

1}

{837,

6}

(

aryamā́

)

{396,

1}

pūṣā́

{405,

11}

(

váruṇas

)

{662,

1}

sómas

{786,

7}.

3〉

{785,

1}

dyaús

{131,

1}

pitā́

{237,

4}

{437,

6}

jánānām

vidhartā́

{572,

24}.

4〉

hávas

{900,

2}.

-am

2〉

rudrám

{396,

11}

(

devám

)

agním

{518,

3}.

4〉

{882,

6}

(

suarvídam

).

-āya

2〉

agnáye

{366,

1}

(

sómāya

)

{811,

1}.

3〉

pitré

{950,

3}

divás

{395,

3}.

-asya

2〉

savitúr

{349,

1}

{110,

3}

{403,

2}

(

agnés

)

{522,

1}.

3〉

divás

{122,

1}

{640,

17}

vīrā́s

(

par.

divás

putrā́sas

)

{287,

7}

{290,

8}

{836,

2}

{893,

2}

māyáyā

{417,

3}.

_{417,

7}

{1003,

1}

jaṭhárāt

{263,

14}

yónau

{857,

6}

nīḍáyas

{918,

6}.

4〉

{126,

2}.

5〉

vīrā́n

{221,

4}

{615,

5}.

6〉

pípros

{964,

3}.

-e

4〉

rāmé

{919,

14}.

[

V.

d.

]

2〉

mitrāvarunā

{552,

2}.

[

d.

]

2〉

mitrā́váruṇā

{645,

4}

(

devaú

)

{581,

2}

(

devā́nām

).

-ās

[

V.

]

2〉

(

ādityās

)

{647,

20}.

-ās

[

N.

]

1〉

{950,

5}.

2〉

rudrásya

máryās

{64,

2}.

6〉

{705,

9}

(

adevā́s

).

-ān

6〉

{879,

4}

{983,

4}.

-ais

1〉

{108,

6}

devébhis

{908,

5}.

-ebhias

1〉

{706,

1}.

-eṣu

6〉

{977,

3}.

156,

13.a:

{151,

4}

ásura:

-asya

2〉

vṛ́ṣṇas

{272,

4}

[

V.

d.

]

2〉

(

mitrāvaruṇā

)

{151,

4}.

Burnouf French

असुर

असुर

a.

(

असु

)

qui

donne

ou

qui

possède

la

vie

[

ép.

de

tout

objet

sacré

et

de

toute

divinité

dans

le

Veda

]:

दिवो

असुर

asura

du

ciel,

सवितृ।

S.

masculine

les

Asuras

ou

ennemis

des

Devas:

ils

sont

nés

de

Diti

et

de

Kaśyapa.

Zd.

Ahura,

Ahuramazda

gr.

'O

Ormuzd.

असुरी

nuit.

Sinapis

ramosa,

bot.

Np.

des

épouses

des

Asuras.

असुरत्व

neuter

qualité

d'asura,

vertu

vivifiante,

Vd.

असुररिपु

masculine

(

रिपु

)

l'ennemi

des

Asuras,

विष्णु।

असुराह्व

neuter

(

आव्हा

)

métal

de

cloche,

dont

le

son

écarte

les

Asuras.

असुर्य

neuter

mms.

que

असुरत्व,

Vd.

Stchoupak French

असुर-

Masculine.

mauvais

esprit,

ennemi

des

dieux,

démon,

Plural

Neuter.

d'une

classe

de

démons

Rāhu

-त्व-

nt.

fait

d'être

un

Asura.

°गुरु-

Masculine.

Çukra

(

planète

).

°द्रुह्-

Masculine.

ennemi

des

Asura,

dieu.

°विजयिन्-

Masculine.

Plural

dieux.

°विवर-

Masculine.

caverne

de

trésors

°विवरन्यसनिन्-

magicien

(

?

).

असुराधिप-

Masculine.

ép.

de

Bali

Māyādhara.

असुरारि-

Masculine.

Viṣṇu.

असुरार्दन-

Masculine.

dieu.

असुरेन्द्र-

Masculine.

Neuter.

de

divers

personnages

mythiques.