अर्क (arka)

अर्क

r.

10th

cl.

(

अर्कयति

)

1.

To

praise.

2.

To

heat

or

warm.

अर्क

Masculine.

(

-र्कः

)

1.

The

sun.

2.

Crystal.

3.

Swallow

wort,

(

Calotropis

gigantea

)

4.

Copper.

5.

A

name

of

INDRA.

6.

A

Pandit

or

learned

man.

7.

An

elder

brother.

8.

Sunday.

Etymology

अर्च

to

worship

or

respect,

क

Unādi

affix,

and

the

च

is

dropped

what

is

worshipped

or

res-

pected:

or

अर्क

to

heat,

affix

अच्.

अर्क॑

masculine

beam,

ray

the

sun,

fire

praise,

song,

sound,

roar

singer

name

of

a

plant.

अर्क

(

कः

)

1.

Masculine.

The

sun

crystal

swallow-wort

copper

Indra.

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

twelve

द्वादश

-

dvAdaza

-

num.

-

twelve

द्वादशिन्

-

dvAdazin

-

Adjective

-

twelvefold

अर्कनेत्र

-

arkanetra

-

Adjective

-

twelve-eyed

अर्धत्रयोदश

-

ardhatrayodaza

-

Adjective

-

twelve

arid

a

half

अद्वादशाह

-

advAdazAha

-

Adjective

-

not

twelve

days

old

प्रतिद्वादशन्

-

pratidvAdazan

-

Adjective

-

twelve

in

each

case

द्वादशख

-

dvAdazakha

-

Neuter

-

billion

(

twelve

zeroes

)

[

English

]

शङ्कु

-

zaGku

-

Masculine

-

measure

of

twelve

fingers

अर्धमाणव

-

ardhamANava

-

Masculine

-

necklace

of

twelve

strings

अर्धमाणवक

-

ardhamANavaka

-

Masculine

-

necklace

of

twelve

strings

कुमारिका

-

kumArikA

-

Feminine

-

girl

from

ten

to

twelve

years

old

कुमारी

-

kumArI

-

Feminine

-

girl

from

ten

to

twelve

years

old

अरुणादित्य

-

aruNAditya

-

Masculine

-

one

of

the

twelve

shapes

of

the

sun

मास

-

mAsa

-

Masculine

-

symbolical

name

for

the

number

twelve

युग

-

yuga

-

Neuter

-

symbolical

name

for

the

number

twelve

अङ्गुल

-

aGgula

-

Masculine

-

twelve

aGgulas

making

a

vitasti

or

span

अवतारद्वादशकीर्तन

-

avatAradvAdazakIrtana

-

Neuter

-

giving

an

account

of

the

twelve

avatAras

सूर्य

-

sUrya

-

Masculine

-

symbolical

expression

for

the

number

twelve

अपविद्धपुत्र

-

apaviddhaputra

-

Masculine

-

one

of

the

twelve

objects

of

filiation

in

law

अतिकृच्छ्र

-

atikRcchra

-

Masculine

-

extraordinary

pain

or

penance

lasting

twelve

days

गणिपिटक

-

gaNipiTaka

-

Neuter

-

twelve

sacred

writings

or

aGgas

of

the

jainas

collectively

कालनर

-

kAlanara

-

Masculine

-

figure

of

a

man's

body

on

the

various

limbs

of

which

the

twelve

signs

of

the

zodiac

are

distributed

for

the

purpose

of

foretelling

future

destinies

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

Sunday

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

one

who

praises

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

sunbeam

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

penis

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

fire

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

Crown

flower

plant

[

Calotropis

Gigantea

-

Bot.

]

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

singer

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

flash

of

lightning

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

song

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

crystal

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

learned

man

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

number

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

praise

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

copper

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

elder

brother

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

twelve

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

hymn

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

religious

ceremony

अर्क

-

arka

-

Masculine

-

sun

अर्क

-

arka

-

Masculine

,

Neuter

-

name

of

different

sAmans

अर्क

-

arka

-

mn.

-

food

अर्क

r.

10th

cl.

(

अर्कयति

)

1

To

praise.

2

To

heat

or

warm.

अर्क

Masculine.

(

-र्कः

)

1

The

sun.

2

Crystal.

3

Swallow

wort,

(

Calotropis

gigantea.

)

4

Copper.

5

A

name

of

INDRA.

6

A

Paṇḍita

or

learned

man.

7

An

elder

brother.

8

Sunday.

Etymology

अर्च

to

worship

or

respect,

क

Uṇādi

affix,

and

the

च

is

dropped

what

is

worshipped

or

respected:

or

अर्क

to

heat,

affix

अच्.

अर्क

[

arka

],

Adjective.

[

अर्च्-घञ्-कुत्वम्

Uṇâdisūtras.

3.4.

].

Fit

to

be

worshipped

(

अर्चनीय

).

र्कः

A

ray

of

light,

a

flash

of

lightning

(

Vedic.

).

The

sun

आविष्कृतारुणपुरःसर

एकतो$र्कः

Sakuntalâ (Bombay).

4.2.

Fire.

य

एवमेतदर्कस्यार्कत्वं

वेद

Bṛihadâraṇyakopanishad.

1.2.1.

A

crystal

पुष्पार्ककेतकाभाश्च

Rāmāyana

2.94.6.

Copper.

Sunday.

Membrum

virile.

एवा

ते

शेपः

सहसायमर्को$ङ्गेनाङ्गं

संसमकं

कृणोतु

Atharva-veda.

6.72.1.

Name.

of

the

sun-plant,

Calatropis

Gigantea

(

Marâṭhî.

रुई

),

a

small

tree

with

medicinal

sap

and

rind

अर्कस्योपरि

शिथिलं

च्युतमिव

नवमल्लिकाकुसुमम्

Sakuntalâ (Bombay).

2.9

यमाश्रित्य

न

विश्रामं

क्षुधार्ता

यान्ति

सेवकाः

।

सो$र्कवन्नृपतिस्त्याज्यः

सदापुष्पफलो$पि

सन्

Panchatantra (Bombay).

1.51.

अर्के

चेन्मधु

विन्देत

ŚB.

on

MS.

Name.

of

Indra.

A

sort

of

religious

ceremony.

Praise,

hymn

praising,

extolling,

song

of

praise.

A

singer

(

Vedic.

in

these

two

senses

).

A

learned

man.

An

elder

brother.

Food

(

अर्कम्

also

).

Name.

of

Viṣṇu.

A

kind

of

decoction.

The

seventh

day

of

a

month.

The

उत्तरा-

फल्गुनी

asterism.

The

number

12.

The

sunstone

(

सूर्यकान्त

)

मसारगल्वर्कमयैर्विभङ्गैर्विभूषितं

हेमनिबद्धचक्रम्

Mahâbhârata (Bombay).

*

12.46.33.

Compare.

अर्को$र्कपर्णे

स्फटिके

ताम्रे

सूर्ये

दिवस्पतौ

।

ज्येष्ठभ्रातरि

शुक्ले$र्कपादपे

च

पुमान्

भवेत्

॥

Nm.

Compound.

-अंशः,

-कला

a

digit

or

12th

part

of

the

sun's

disc.

-अश्मन्m.

उपलः

the

sun-stone,

heliotrope,

girasol.

a

sort

of

crystal

or

ruby.

-आह्वः

the

swallow

wort.-इन्दुसंगमः

the

time

of

conjunction

of

the

sun

and

moon

(

दर्श

or

अमावास्या

).

-कान्तः

A

class

of

eleven

storeyed

buildings

Māna.

29.25-34.

कान्ता

Name.

of

a

plant

commonly

called

हुड्हुडिया.

sun's

wife.

sun's

shadow.

-कुण्डतीर्थम्

Name.

of

a

Tīrtha

Skanda

Parasmaipada.

क्षेत्रम्

the

field

of

the

sun

the

sign

Leo,

presided

over

by

the

sun.

Name.

of

a

holy

place

in

Orissa.

-ग्रहः

The

eclipse

of

the

sun

Bṛi.

S.

-ग्रीवः

Name.

of

the

Sāman.

-चन्दनः

a

kind

of

red

sandal

(

रक्तचन्दन

).-चिकित्सा

Arka's

work

on

medical

science.

-जः

epithet

of

Karṇa,

Yama,

Sugrīva.

(

-जौ

)

the

two

Aśvins

regarded

as

the

physicians

of

Heaven.

-तनयः

'a

son

of

the

sun',

an

epithet

of

Karṇa,

Yama,

Manu

Vaivasvata,

Manu

Sāvarṇi

and

Saturn

see

अरुणात्मज.

(

-या

)

Name.

of

the

rivers

Yamunā

and

Tāpti.

-त्विष्f.

light

of

the

sun.

-दिनम्,

-वासरः

Sunday.

-दुग्धम्

milky

sap

or

exudation

of

Arka.

-नन्दनः,

-पुत्रः,

-सुतः,

-सूनुः

Name.

of

Saturn,

Karṇa

or

Yama.

-नयन

Adjective.

one

whose

eyes

are

difficult

to

be

gazed

at.

(

-नः

)

an

epithet

of

Virat

Puruṣa.

-नामन्

Masculine.

the

red

arka

tree.-पत्रः,

-पर्णः

Name.

of

the

plant

अर्क.

(

-त्रा

)

a

kind

of

birthwort

(

सुनन्दा,

अर्कमूला

)

with

wedge-shaped

leaves.

(

-त्रम्,

-र्णम्

)

the

leaf

of

the

अर्क

plant.

-पादपः

Name.

of

a

plant

(

निम्ब

)

another

tree

(

आकन्द

).

-पुष्पम्

a

flower

of

arka-पुष्पाद्यम्

Name.

of

a

Sāman.

(

-ष्पी

),

-पुष्पिका

Name.

of

a

plant

(

कुटुम्बिनी

)

-पुष्पोत्तरम्

Name.

of

a

Sāman.

-प्रकाश

Adjective.

Bright

like

the

sun

Mahâbhârata (Bombay).

-प्रिया

Name.

of

a

plant

(

जव

).

बन्धुः,

बान्धवः

Name.

of

Buddha

Śākyamuni,

meaning

सूर्यवंश्यः,

Compare.

शुद्धोदनो

नाम

नृपो$र्कबन्धुः

Bu.

Ch.9.9.

a

lotus

(

the

sun-lotus

).

भम्

an

asterism

influenced

by

the

sun.

the

sign

Leo.

उत्तराफल्गुनीनक्षत्र.

-भक्ता

Equal or equivalent to, same as.

˚कान्ता

quod vide, which see.

-मण्डलम्

disc

of

the

sun.

-मूलः,

-ला

Equal or equivalent to, same as.

˚पत्रा

विलिखति

वसुधामर्कमूलस्य

हेतोः

Bhartṛihari's three Satakas (the figures 1., 2., 3. after Bh. denoting Sṛingâraº, Nîtiº, and Vâirâgyaº).

2.1.

-रेतोजः

Revanta,

the

son

of

Sūrya.

-लपणम्

Saltpetre.

-वर्षः

a

solar

year.

वल्लभः

Name.

of

a

plant

(

बन्धूक

Marâṭhî.

दुपारी

).

a

lotus.

-विवाहः

marriage

with

the

arka

plant

(

enjoined

to

be

performed

before

a

man

marries

athird

wife,

who

thus

becomes

his

fourth

)

चतुर्थादिविवाहार्थं

तृतीयो$र्कं

समुद्वहेत्

Kāśyapa.

-वेधः

Name.

of

a

tree

(

तालीशपत्र

).

व्रतः,

तम्

a

vow

performed

on

माघशुक्लसप्तमी.

the

law

or

manner

of

the

sun

when

a

king

exacts

taxes

from

his

subjects

only

to

add

to

their

material

comforts

and

happiness,

just

as

the

sun

draws

up

water

during

8

months

of

the

year,

only

to

give

it

back

increased

a

thousandfold,

he

is

said

to

follow

अर्कव्रत,

अष्टौ

मासान्

यथादित्यस्तोयं

हरति

रश्मिभिः

।

तथा

हरेत्करं

राष्ट्रान्नित्यमर्कव्रतं

हि

तत्

॥

Manusmṛiti.

9.35

Compare.

Raghuvamsa (Bombay).

1.18

(

the

point

of

comparison

may

also

be

the

imperceptible

way

in

which

the

sun

absorbs

water,

see

Panchatantra (Bombay).

1.221

).

-शोकः

Vedic.

brilliancy

of

rays.

-सातिः

Feminine.

finding

of

rays.

poetical

inspiration

finding

out

hymns

रपत्

कविरिन्द्रार्कसातौ

Rigveda (Max Müller's Edition).

1.

174.7.

-सोदरः

'brother

of

the

sun',

an

epithet

of

Airāvata.

-हिता

Equal or equivalent to, same as.

˚कान्ता

quod vide, which see.

अर्क

a.

[

अर्च्-घञ्-कुत्वं

Uṇ.

3.

40

]

Fit

to

be

worshipped

(

अर्चंनीय

).

र्कः

1

A

ray

of

light,

a

flash

of

lightning

(

Ved.

).

2

The

sun

आविष्कृतारुणपुरःसर

एकतोर्कः

Ś.

4.

1.

3

Fire.

4

A

crystal.

5

Copper.

6

Sunday.

7

Membrum

virile.

8

N.

of

the

sun-plant,

Calatropis

Gigantea

(

Mar.

रुई

),

a

small

tree

with

medicinal

sap

and

rind

अर्कस्योपरि

शिथिलं

च्युतमिव

नवमल्लिकाकुसुमं

Ś.

2.

8

यमाश्रित्य

न

विश्रामं

क्षुधार्ता

यांति

सेवकाः

।

सोऽर्कवन्नृपतिस्त्याज्यः

सदापुष्पफलोऽपि

सन्

Pt.

1.

51.

9

N.

of

Indra.

10

A

sort

of

religious

ceremony.

11

Praise,

hymn

praising,

extolling,

song

of

praise.

12

A

singer

(

Ved.

in

these

two

senses

).

13

A

learned

man.

14

An

elder

brother.

15

Food

(

अर्कं

also

).

16

N.

of

Viṣṇu.

17

A

kind

of

decoction.

18

The

seventh

day

of

a

month.

19

The

उत्तरफल्गुनी

asterism.

20

The

number

12.

Comp.

अंशः,

कला

a

digit

or

12th

part

of

the

sun's

disc.

अश्मन्

m.

उपलः

{1}

the

sun-stone,

heliotrope,

girasol.

{2}

a

sort

of

crystal

or

ruby.

आह्वः

the

swallow

wort.

इंदुसंगमः

the

time

of

conjunction

of

the

sun

and

moon

(

दर्श

or

अमावास्या

).

कांता

{1}

N.

of

a

plant

commonly

called

हुढुडिया.

{2}

sun's

wife.

{3}

sun's

shadow.

क्षेत्रं

{1}

the

field

of

the

sun

the

sign

Leo,

presided

over

by

the

sun.

{2}

N.

of

a

holy

place

in

Orissa.

चंदनः

a

kind

of

red

sandal

(

रक्तचंदन

).

जः

epithet

of

Karṇa,

Yama,

Sugrīva.

(

जौ

)

the

two

Aśvins

regarded

as

the

physicians

of

Heaven.

तनयः

‘a

son

of

the

sun’,

an

epithet

of

Karṇa,

Yama,

Manu

Vaivasvata,

Manu

Sāvarṇi

and

Saturn

see

अरुणात्मज.

(

या

)

N.

of

the

rivers

Yamunā

and

Tāptī.

त्विष्

f.

light

of

the

sun.

दिनं,

वासरः

Sunday.

दुग्धं

milky

sap

or

exudation

of

arka.

नंदनः,

पुत्रः,

सुतः,

सूनुः

N.

of

Saturn,

Karṇa

or

Yama.

नयन

a.

one

whose

eyes

are

difficult

to

be

gazed

at.

(

नः

)

an

epithet

of

Virāj

Puruṣa.

नामन्

m.

the

red

arka

tree.

पत्रः,

पर्णः

N.

of

the

plant

अर्क.

(

त्रा

)

a

kind

of

birthwort

(

सुनंदा,

अर्कमूंला

)

with

wedgeshaped

leaves.

(

त्रं,

र्णं

)

the

leaf

of

the

अर्क

plant.

पादपः

N.

of

a

plant

(

निंब

)

another

tree

(

आकंद

).

पुष्पं

a

flower

of

arka.

(

ष्पी

),

पुष्पिका

N.

of

a

plant

(

कुटुंबिनी

).

प्रिया

N.

of

a

plant

(

जवा

).

बंधुः,

बांधवः

{1}

N.

of

Buddha

Śākyamuni.

{2}

a

lotus

(

the

sun-lotus

).

भं

{1}

an

asterism

influenced

by

the

sun.

{2}

the

sign

Leo.

{3}

उत्तराफल्गुनीनक्षत्र.

भक्ता

=

°कांता

q.

v.

मंडलं

the

disc

of

the

sun.

मूलः,

ला

=

°पत्रा

विलिखति

वसुधामर्कमूलस्य

हेतोः

Bh.

2.

100.

वर्षः

a

solar

year.

वल्लभः

{1}

N.

of

a

plant

(

बंधूक

).

{2}

a

lotus.

विवाहः

marriage

with

the

arka

plant

(

enjoined

to

be

performed

before

a

man

marries

a

third

wife,

who

thus

becomes

his

fourth

)

चतुर्थादिविवाहार्थं

तृतीयोऽर्कं

समुद्वहेत्

Kāśyapa.

वेधः

N.

of

a

tree

(

तालीशपत्र

).

व्रतः

तं

{1}

a

vow

performed

on

माघशुक्लसप्तमी.

{2}

the

law

or

manner

of

the

sun

when

a

king

exacts

taxes

from

his

subjects

only

to

add

to

their

material

comforts

and

happiness,

just

as

the

sun

draws

up

water

during

{8}

months

of

the

year,

only

to

give

it

back

increased

a

thousandfold,

he

is

said

to

follow

अर्कव्रत

अष्टौ

मासान्

यथादित्यस्तोयं

हरतिरश्मिभिः

।

तथा

हरेत्करं

राष्ट्रान्नित्यमर्कव्रतं

हि

तत्

॥

Ms.

9.

305

cf.

R.

1.

18

(

the

point

of

comparison

may

also

be

the

imperceptible

way

in

which

the

sun

absorbs

water,

see

Pt.

1.

221

).

शोकः

Ved.

brilliancy

of

rays.

सातिः

f.

{1}

finding

of

rays.

{2}

poetical

inspiration

finding

out

hymns.

सोदरः

‘brother

of

the

sun’,

an

epithet

of

Airāvata.

हिता

=

°कांता

q.

v.

1.

अर्क॑

masculine gender.

(

√

अर्च्

),

Vedic or Veda.

a

ray,

flash

of

lightning,

ṛg-veda

et cetera.

the

sun,

ṛg-veda

et cetera.

(

hence

)

the

number,

‘twelve’,

sūryasiddhānta

Sunday

fire,

ṛg-veda

ix,

50,

4

śatapatha-brāhmaṇa

bṛhad-āraṇyaka-upaniṣad

crystal,

rāmāyaṇa

ii,

94,

6

membrum

virile,

atharva-veda

vi,

72,

1

copper,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

the

plant

Calotropis

Gigantea

(

the

larger

leaves

are

used

for

sacrificial

ceremonies

confer, compare.

अर्क-कोशी,

-पर्ण॑,

पलश॑,

et cetera.

below

),

śatapatha-brāhmaṇa

et cetera.

,

a

religious

ceremony,

śatapatha-brāhmaṇa

bṛhad-āraṇyaka-upaniṣad

(

confer, compare.

अर्काश्वमेध

below

)

praise,

hymn,

song

(

also

said

of

the

roaring

of

the

Maruts

and

of

Indra's

thunder

),

ṛg-veda

&

atharva-veda

one

who

praises,

a

singer,

ṛg-veda

nalopākhyāna

of

Indra,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

a

learned

man

(

confer, compare.

ṛg-veda

viii,

63,

6

),

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

an

elder

brother,

Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.

nalopākhyāna

of

a

physician,

brahma-purāṇa

(

confer, compare.

अर्क-चिकित्सा

below

)

अर्क॑

mn.

(

with

अग्नेः,

इन्द्रस्य,

गौतमसः,

et cetera.

)

nalopākhyāna

of

different

Sāmans

food,

naighaṇṭuka, commented on by yāska

&

nirukta, by yāska

(

confer, compare.

ṛg-veda

vii,

9,

2

).

2.

अर्क

Nominal verb.

Parasmai-pada.

°कति,

to

become

a

sun,

subhāṣitāvali

अर्क

अर्क,

अस्,

m.

(

fr.

rt.

अर्च्

),

a

ray,

flash

of

lightning

the

sun

fire

crystal

copper

a

N.

of

Indra

Sunday

membrum

virile

N.

of

the

plant

Calotropis

Gigantea

a

religious

ceremony

praise,

hymn

praising

a

singer

a

learned

man

an

elder

brother

food.

—अर्क-कान्ता,

f.,

N.

of

the

plant

Polanisia

Icosandra

W.

—अर्क-क्षेत्र,

अम्,

n.

‘the

field

of

the

sun,

’

N.

of

a

sacred

place

in

Orissa.

—अर्क-चिकित्सा,

f.

‘the

medical

art

of

the

sun,

’

title

of

a

work

on

medicine.

—अर्क-ज,

औ,

m.

du.

the

two

sons

of

Sūrya

or

the

sun

and

Aśvinī,

and

physi-

cians

of

Svarga

or

heaven.

—अर्क-तनय,

अस्,

m.

offspring

of

the

sun,

an

epithet

of

Karṇa,

Manu

Vaivasvata,

Manu

Sāvarṇi,

and

Śani

(

आ

),

f.

an

epithet

of

the

rivers

Yamunā

and

Tapatī.

—अर्क-त्व,

अम्,

n.

brightness,

&c.

—अर्क-त्विष्,

ट्,

f.

a

ray

of

light,

the

light

of

the

sun.

—अर्क-दिन,

अम्,

n.

a

solar

day.

—अर्क-नन्दन,

अस्,

m.

a

son

of

the

sun

a

N.

of

the

planet

Saturn

an

epithet

of

Karṇa.

—अर्क-

नयन,

अस्,

m.,

N.

of

an

Asura.

—अर्क-पत्त्र,

अस्,

m.,

N.

of

the

plant

Calotropis

Gigantea

(

आ

),

f.

a

kind

of

birth-wort,

Aristolochia

Indica

(

अम्

),

n.

the

leaf

of

the

plant

Calotropis

Gigantea.

—अर्क-

पर्ण,

अस्,

m.

the

plant

Calotropis

Gigantea

(

अम्

),

n.

the

leaf

of

this

plant.

—अर्क-पादप,

अस्,

m.,

N.

of

the

tree

Melia

Azadirachta

Lin.

—अर्क-पुत्र,

अस्,

m.

the

child

of

the

sun,

i.

e.

Karṇa.

—अर्क-

पुष्पिका,

f.,

N.

of

the

plant

Gynandropsis

Penta-

phylla.

—अर्क-पुष्पी,

f.,

N.

of

the

plant

Kuṭumbinī.

—अर्क-प्रकाश,

अस्,

m.

‘the

revelation

of

the

sun,

’

title

of

a

work

on

medicine

and

jurisprudence.

—अर्क-प्रिया,

f.,

N.

of

the

plant

Hibiscus

Rosa

Sinensis

L.

—अर्क-बन्धु,

उस्,

or

अर्क-बान्धव,

अस्,

m.

a

N.

of

Buddha

Śākya-muni.

—अर्क-भक्ता,

f.,

N.

of

the

plant

Polanisia

Icosandra

W.

and

A.

—अर्क-मण्डल,

अम्,

n.

the

disc

of

the

sun.

—अर्क-मूला,

f.

a

kind

of

birth-wort,

Aristolochia

Indica.

—अर्क-रेतो-ज,

अस्,

m.

Revanta,

the

son

of

Sūrya.

—अर्क-लूष,

अस्,

m.,

N.

of

a

man.

—अर्क-

वत्,

आन्,

अती,

अत्,

containing

flashes

of

lightning.

—अर्क-वर्ष,

अस्,

m.

a

solar

year.

—अर्क-वल्ल-

भ,

अस्,

m.,

N.

of

the

plant

Pentapetes

Phœnicea

Lin.

—अर्क-वेध,

अस्,

m.,

N.

of

a

plant.

—अर्क-

व्रत,

अस्,

m.

the

rule

or

law

of

the

sun

i.

e.

levy-

ing

taxes,

subjecting

the

people

to

imposts,

or

drawing

their

wealth

as

imperceptibly

as

the

sun

evaporates

water.

—अर्क-शोक,

अस्,

m.,

Ved.

brilliancy

of

rays.

—अर्क-साति,

इस्,

f.,

Ved.

invention

of

hymns,

poetical

inspiration.

—अर्क-सूनु,

उस्,

m.

son

of

the

sun,

an

epithet

of

Yama.

—अर्क-सोदर,

अस्,

m.

Airāvata,

the

elephant

of

Indra.

—अर्क-हिता,

f.,

N.

of

the

plant

Polanisia

Icosandra

W.

—अर्कांश

(

°क-अं°

),

अस्,

m.

a

digit

or

the

twelfth

part

of

the

sun's

disc.

—अर्काश्मन्

(

°क-अश्°

),

आ,

m.

heliotrope,

girasol,

crystal.

—अर्काह्व

(

°का-आह्°

)

अस्,

m.

swallow

wort.

—अर्केन्दु-सङ्गम

(

°क-इन्°

),

अस्,

m.

the

instant

of

conjunction

of

the

sun

and

moon.

—अर्कोपल

(

°क-उप्°

),

अस्,

m.

the

sun-stone,

a

ruby.

अर्क

ark-á,

Masculine.

ray

sun

sun-god

hymn

🞄singer

kind

of

tree

or

shrub

-nandana,

Masculine.

🞄planet

Saturn

-pattra,

Neuter.

leaf

of

the

Arka

🞄[

Page27-2

]

🞄-prabhā-jāla,

Neuter.

sun-beams

-ripu,

Masculine.

Rāhu

🞄-vrata,

Neuter.

manner

of

the

sun.

अर्क

अर्क,

i.

e.

अर्च्

+

अ,

Masculine.

1.

A

ray

of

light,

Chr.

291,

2

=

Rigv.

i.

85,

2.

2.

The

sun,

Chr.

36,

22.

3.

Swallowwort,

Asclepias

gigantea,

Śāk.

d.

41.

--

Compound

जल-,

the

reflexion

of

the

sun

in

water,

Bhāg.

P.

3,

27,

1.

बाल-,

Masculine.

the

rising

sun.

स-,

Adjective.

with

the

sun,

sunny.

सु-,

Adjective.

flashing

beautifully,

Chr.

293,

1

=

Rigv.

i.

50,

1.

संक्षेप

में,

सूर्य

का

एक

नाम

अर्कः

पुंलिङ्गम्

-

अर्क्+घञ्-कुत्वम्

"आक

का

पौधा,

मदार"

अर्कः

पुंलिङ्गम्

-

अर्क्+घञ्-कुत्वम्

इन्द्र

अर्कः

पुंलिङ्गम्

-

अर्क्+घञ्-कुत्वम्

आहार

अर्कः

पुंलिङ्गम्

-

अर्क्+घञ्-कुत्वम्

बारह

की

संख्या।

अर्कः

पुंलिङ्गम्

-

"अर्च+घञ्,

कुत्वम्"

"सूर्य,

सूर्यकान्त

मणि"

अर्क

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ವಿಷ್ಣು

प्रयोगाः

"अर्को

वाजसनिः

शृङ्गी"

उल्लेखाः

वि०

स०

अर्क

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಇಂದ್ರ

अर्क

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಸ್ಫಟಿಕ

अर्क

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ತಾಮ್ರಲೋಹ

अर्क

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಭಾನುವಾರ

अर्क

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಎಕ್ಕದ

ಗಿಡ

अर्क

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಶುಕ್ಲ

ಸಪ್ತಮಿ

अर्क

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಪಂಡಿತ

अर्क

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಜ್ಯೇಷ್ಠ

ಸಹೋದರ

अर्क

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಹರಳು

ಗಿಡ

अर्क

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಉತ್ತರ

ಫಲ್ಗುನೀ

ನಕ್ಷತ್ರ

अर्क

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

೧೨

ಸಂಖ್ಯೆ

अर्क

पदविभागः

पुल्लिङ्गः

कन्नडार्थः

ಕಷಾಯ

विस्तारः

"अर्को

अर्कपर्णे

स्फटिके

रवौ

ताम्रे

दिवस्पतौ"

।

मेदि०

।

"अर्को

मघोनि

स्फटिके

ज्येष्ठभ्रातरि

भास्करे

।

शुभ्रे

अर्कपादपे"

-

नानार्थर०

।

अर्क

पदविभागः

विशेष्यनिघ्नम्

कन्नडार्थः

ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವ

/ಪೂಜಿಸಲು

ಯೋಗ್ಯವಾದ

१२,

अर्क,

आदित्य,

इन,

उष्णांशु,

गण,

चक्र,

तपन,

तरणि,

तिग्मांशु,

तीक्ष्णांशु,

दिनकर,

दिननाथ,

दिनप,

दिनमणि,

दिनेश,

दिवाकर,

द्युमणि,

नर,

नृ,

ना,

पतङ्ग,

पूषन्,

प्रद्योतन,

भगण,

भानु,

भानुमत्,

भास्कर,

मण्डल,

मार्तण्ड,

मास,

मित्र,

मिहिर,

रवि,

राशि,

विवस्वत्,

व्यय,

शङ्कु,

सवितृ,

सूर्य,

हंस

अर्क

m.

(

a

r.

अर्क्

s.

अ,

nisi

अर्कयामि

ab

अर्क

)

sol.

Arka,

n.

of

a

king

(

previous

incarnation

of

Śākyamuni

):

Mv

〔i.54.5〕.

Arka

(

IE

7-1-2

EI

25

),

‘twelve’.

(

EI

7

),

explained

as

‘metal’

in

relation

to

Arkaśālika.

arká,

m.

the

sun.

[

√ṛc,

216.

1.

]

धातुः →

अर्क्

मूलधातुः →

अर्क

धात्वर्थः →

स्तवने,

तपने

च

गणः →

चुरादिः

कर्मकत्वं →

सकर्मकः

इट्त्वं →

सेट्

उपग्रहः →

उभयपदी

रूपम् →

अर्कयति-ते

अर्कँ

अर्क

स्तवने

-

अर्कयति

अर्कः

105

अर्क

(

nach

dem

Ko.

°n

)

die

Frucht

des

arka,

S

I,

405,

2.

*Arka^1

=

Sūrya

(

the

Sun

):

I,

42,

2771,

4388

III,

146

(

Dhaumya's

enumeration

of

the

108

names

of

the

Sun

),

192

(

Yudhishṭhira's

hymn

to

the

Sun

)

XII,

11744

(

has

given

the

Yajurveda

to

Yājñavalkya

).

Arka^2

=

Vishṇu

(

1000

names

).

Arka^3,

an

ancient

king.

§

6

(

Anukram.

):

I,

1,

230

(

belonging

to

the

past

).

Arka^4,

§

130

(

Aṃśāvat.

):

I,

67,

2668

(

a

Dānava

incarnated

as

the

rājarshi

Ṛshika

).

Arka,

as

the

name

of

the

tree

Colotropis

gigantea,

is

perhaps

found

in

one

obscure

passage

of

the

Atharvaveda.^1

1

)