Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel
अम्बिका (ambikA)
अम्बिका
ambikA
Feminine
plant
coral
swirl
[
Wrightia
antidysenterica
-
Bot.
]
अम्बिका
ambikA
Feminine
good
woman
अम्बिका
ambikA
Feminine
sister
of
rudra
अम्बिका
ambikA
Feminine
one
of
the
female
domestic
deities
of
the
jainas
अम्बिका
ambikA
Feminine
name
applied
to
the
harvest
अम्बिका
ambikA
Feminine
mother
अम्बिका
[
ambikā
],
1
A
mother,
good
woman,
also
used
like
अम्बा
as
a
term
of
respect
or
endearment
अत्तिके
अम्बिके
शृणु
मम
विज्ञप्तिम्
Mṛichchhakaṭika
1.
Name.
of
a
plant
(
अम्बा
2
)
Name.
of
another
plant
कटुकी.
Name.
of
Pārvatī,
wife
of
Śiva
आशीर्भिरेधयामासुः
पुरः
पाकाभिरम्बिकाम्
Kumârasambhava (Bombay).
6.9.
Name.
of
the
middle
daughter
of
Kāśīrāja
and
the
eldest
wife
of
Vichitravīrya.
Like
her
youngest
sister
she
had
no
progeny,
and
Vyāsa
begot
on
her
a
son
named
धृतराष्ट्र.
Name
of
a
Jaina
deity.
Compound.
-पतिः,
-भर्ता
Name.
of
Śiva.
-पुत्रः,
-सुतः
Name.
of
धृतराष्ट्र.
अंबिका
1
A
mother,
good
woman,
also
used
like
अंबा
as
a
term
of
respect
or
endearment
अत्तिके
अंबिके
शृणु
मम
विज्ञप्तिं
Mk.
1.
2
N.
of
a
plant
(
अंबा
2
)
of
another
plant
कटुकी.
3
N.
of
Pārvatī,
wife
of
Śiva
आशीर्भिरेधयामासुः
पुरः
पाकाभिरंबिकां
Ku.
6.
90.
4
N.
of
the
middle
daughter
of
Kāśīrāja
and
the
eldest
wife
of
Vicitra-Vīrya.
Like
her
youngest
sister
she
had
no
progeny,
and
Vyāsa
begot
on
her
a
son
named
धृतराष्ट्र.
Comp.
पतिः,
भर्ता
N.
of
Śiva.
पुत्रः,
सुतः
N.
of
धृतराष्ट्र.
अ॑म्बिका
feminine.
(
vocative case.
अ॑म्बिके
),
mother,
good
woman
(
as
a
term
of
respect
),
vājasaneyi-saṃhitā
&
taittirīya-saṃhitā
(
confer, compare.
pāṇini
vi,
1,
118
),
pāṇini
vii,
3,
107
Comm.
(
vocative case.
°के
)
&
kāśikā-vṛtti
(
in
Veda
vocative case.
optionally
°क
and
°के
)
of
a
daughter
of
the
king
of
Kāśi
(
wife
of
Vicitravīrya,
and
mother
of
Dhṛtarāṣṭra
),
mahābhārata
et cetera.
(
confer, compare.
अम्बालिका
)
one
of
the
female
domestic
deities
of
the
Jainas,
Lexicographers, esp. such as amarasiṃha, halāyudha, hemacandra, &c.
अम्बिका,
f.
mother,
good
woman
(
as
a
term
of
respect
)
N.
of
the
plant
Wrightia
Antidysenterica
a
sister
of
Rudra
N.
of
Pārvatī,
the
wife
of
Śiva
the
wife
of
Rudra
Ugraretas
one
of
the
female
domestic
deities
of
the
Jainas
daughter
of
a
king
of
Kāśi,
wife
of
Vicitra-vīrya,
and
mother
of
Dhṛta-
rāṣṭra
N.
of
a
place
in
Bengal.
—अम्बिका-पति,
इस्,
m.,
N.
of
Śiva.
—अम्बिका-पुत्र,
अस्,
m.,
N.
of
Dhṛta-rāṣṭra.
अम्बिका
स्त्रीलिङ्गम्
-
अम्बा+कन्+टाप
इत्वम्
"माता,
भद्र
महिला"
अम्बिका
स्त्रीलिङ्गम्
-
अम्बा+कन्+टाप
इत्वम्
शिव
की
पत्नी
पार्वती
अम्बिका
स्त्रीलिङ्गम्
-
अम्बा+कन्+टाप
इत्वम्
काशिराज
की
मझली
पुत्री
अम्बिका
पदविभागः
स्त्रीलिङ्गः
कन्नडार्थः
ತಾಯಿ
अम्बिका
पदविभागः
स्त्रीलिङ्गः
कन्नडार्थः
ದುರ್ಗಾದೇವಿ
अम्बिका
पदविभागः
स्त्रीलिङ्गः
कन्नडार्थः
ಸೋದರಮಾವನ
ಹೆಂಡತಿ
विस्तारः
"अम्बिका
पार्वतीमात्रोर्धृतराष्ट्रस्य
मातरि"
-
मेदि०
।
"अम्बिका
मातुलीगौर्योः"
-
नानार्थर०
।
अम्बिका
पदविभागः
स्त्रीलिङ्गः
कन्नडार्थः
ಕಾಶೀರಾಜನ
ಎರಡನೆಯ
ಮಗಳು
/ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರನ
ತಾಯಿ
अम्बिका
पदविभागः
स्त्रीलिङ्गः
कन्नडार्थः
ಕಿರಿಯ
ಸಹೋದರಿ
/ಕಿರಿಯ
ತಂಗಿ
विस्तारः
"अथ
भगिनी
स्वसा
।
सा
ज्येष्ठाम्बाप्यवन्ती
च
कनिष्ठा
कन्यसाम्बिका"
-
वैज०
।
ambikA
{%
f.
%}
1.
A
mother
(
also
used
as
a
term
of
respect
for
instance,
the
brother-in-law
of
the
king,
kneeling
before
Vasantasenā
and
making
profession
of
his
love,
is
made
to
say
in
Mrich.
‘अत्तिके
अम्बिके
सुणु
मम
विण्णत्तिम्’
2.
a
name
of
Pārvatī,
आशीर्भिरेधयामासुः
पुरःपाकाभिराम्बिकाम्
K.S.vi.90
3.
the
name
of
a
wife
of
Vichitravīrya.
(
See
App.
II.
)
(
स्त्री
)
अम्बा
एव
।
अम्बा+कन्(
स्वार्थे
)
।
‘न
सामिवचने’
५.४.५।
ज्ञाप०।
१.माता
।
२.पार्वती
।
‘आशीर्भिरेधयामासुः
पुरः
पाकाभिरम्बिकाम्’
कुमा०६.९०।
३.विचित्रवीर्यस्य
पत्नी,
धृतराष्ट्रस्य
माता
।
‘अम्बिका
पार्वतीमात्रोर्धृतराष्ट्रस्य
मातरि’
मेदिनी
।
‘अम्बा
ज्येष्ठाऽभवत्तासामम्बिका
त्वथ
मध्यमा
।
अम्बिकाम्बालिके
भार्ये
प्रादाद्
भ्रात्रे
यवीयसे’
‘भीष्मो
विचित्रवीर्याय
विधिदृष्टेन
कर्मणा’
महाभा०।
४.मातुलस्य
पत्नी,
मातुली
।
‘अम्बिका
मातुलीगौर्योः’
नानार्थर०।
५.कनिष्ठभगिनी
।
‘भगिनी
स्वसा
।
सा
ज्येष्ठाम्बाप्यवन्ती
च
कनिष्ठा
कन्यसाम्बिका’
वैज०।
६.जैनदेवीभेदः।
‘अम्बिका
पद्मावती
तथा’
हैमः।७.अम्बष्ठा,
चित्रपुष्पी
।
अन्ब्
(
अ꣡बिँ॒
शब्दे
-
भ्वादिः
-
सेट्
)
ल्युट् →
अम्बनम्
अनीयर् →
अम्बनीयः
-
अम्बनीया
ण्वुल् →
अम्बकः
-
अम्बिका
तुमुँन् →
अम्बितुम्
तव्य →
अम्बितव्यः
-
अम्बितव्या
तृच् →
अम्बिता
-
अम्बित्री
क्त्वा →
अम्बित्वा
ल्यप् →
प्राम्ब्य
क्तवतुँ →
अम्बितवान्
-
अम्बितवती
क्त →
अम्बितः
-
अम्बिता
शानच् →
अम्बमानः
-
अम्बमाना
Synonyms
अम्बिका
(Noun)
काशीनरेशस्य
इन्द्रद्युम्नस्य
मध्यमा
पुत्री।
"पितामहेन
भीष्मेण
तिरस्कृता
अम्बिका
तं
शशाप।"
Synonyms
अम्बिका
(Noun)
जैनानां
देवी।
"सीमा
अम्बिकायाः
पूजनं
करोति।"
Synonyms
दुर्गा,
उमा,
कात्यायनी,
गौरी,
ब्रह्माणी,
काली,
हैमवती,
ईश्वरा,
शिवा,
भवानी,
रुद्राणी,
सर्वाणी,
सर्वमङ्गला,
अपर्णा,
पार्वती,
मृडानी,
लीलावती,
चणडिका,
अम्बिका,
शारदा,
चण्डी,
चण्डा,
चण्डनायिका,
गिरिजा,
मङ्गला,
नारायणी,
महामाया,
वैष्णवी,
महेश्वरी,
कोट्टवी,
षष्ठी,
माधवी,
नगनन्दिनी,
जयन्ती,
भार्गवी,
रम्भा,
सिंहरथा,
सती,
भ्रामरी,
दक्षकन्या,
महिषमर्दिनी,
हेरम्बजननी,
सावित्री,
कृष्णपिङ्गला,
वृषाकपायी,
लम्बा,
हिमशैलजा,
कार्त्तिकेयप्रसूः,
आद्या,
नित्या,
विद्या,
शुभह्करी,
सात्त्विकी,
राजसी,
तामसी,
भीमा,
नन्दनन्दिनी,
महामायी,
शूलधरा,
सुनन्दा,
शुम्यभघातिनी,
ह्री,
पर्वतराजतनया,
हिमालयसुता,
महेश्वरवनिता,
सत्या,
भगवती,
ईशाना,
सनातनी,
महाकाली,
शिवानी,
हरवल्लभा,
उग्रचण्डा,
चामुण्डा,
विधात्री,
आनन्दा,
महामात्रा,
महामुद्रा,
माकरी,
भौमी,
कल्याणी,
कृष्णा,
मानदात्री,
मदालसा,
मानिनी,
चार्वङ्गी,
वाणी,
ईशा,
वलेशी,
भ्रमरी,
भूष्या,
फाल्गुनी,
यती,
ब्रह्ममयी,
भाविनी,
देवी,
अचिन्ता,
त्रिनेत्रा,
त्रिशूला,
चर्चिका,
तीव्रा,
नन्दिनी,
नन्दा,
धरित्रिणी,
मातृका,
चिदानन्दस्वरूपिणी,
मनस्विनी,
महादेवी,
निद्रारूपा,
भवानिका,
तारा,
नीलसरस्वती,
कालिका,
उग्रतारा,
कामेश्वरी,
सुन्दरी,
भैरवी,
राजराजेश्वरी,
भुवनेशी,
त्वरिता,
महालक्ष्मी,
राजीवलोचनी,
धनदा,
वागीश्वरी,
त्रिपुरा,
ज्वाल्मुखी,
वगलामुखी,
सिद्धविद्या,
अन्नपूर्णा,
विशालाक्षी,
सुभगा,
सगुणा,
निर्गुणा,
धवला,
गीतिः,
गीतवाद्यप्रिया,
अट्टालवासिनी,
अट्टहासिनी,
घोरा,
प्रेमा,
वटेश्वरी,
कीर्तिदा,
बुद्धिदा,
अवीरा,
पण्डितालयवासिनी,
मण्डिता,
संवत्सरा,
कृष्णरूपा,
बलिप्रिया,
तुमुला,
कामिनी,
कामरूपा,
पुण्यदा,
विष्णुचक्रधरा,
पञ्चमा,
वृन्दावनस्वरूपिणी,
अयोध्यारुपिणी,
मायावती,
जीमूतवसना,
जगन्नाथस्वरूपिणी,
कृत्तिवसना,
त्रियामा,
जमलार्जुनी,
यामिनी,
यशोदा,
यादवी,
जगती,
कृष्णजाया,
सत्यभामा,
सुभद्रिका,
लक्ष्मणा,
दिगम्बरी,
पृथुका,
तीक्ष्णा,
आचारा,
अक्रूरा,
जाह्नवी,
गण्डकी,
ध्येया,
जृम्भणी,
मोहिनी,
विकारा,
अक्षरवासिनी,
अंशका,
पत्रिका,
पवित्रिका,
तुलसी,
अतुला,
जानकी,
वन्द्या,
कामना,
नारसिंही,
गिरीशा,
साध्वी,
कल्याणी,
कमला,
कान्ता,
शान्ता,
कुला,
वेदमाता,
कर्मदा,
सन्ध्या,
त्रिपुरसुन्दरी,
रासेशी,
दक्षयज्ञविनाशिनी,
अनन्ता,
धर्मेश्वरी,
चक्रेश्वरी,
खञ्जना,
विदग्धा,
कुञ्जिका,
चित्रा,
सुलेखा,
चतुर्भुजा,
राका,
प्रज्ञा,
ऋद्भिदा,
तापिनी,
तपा,
सुमन्त्रा,
दूती,
अशनी,
कराला,
कालकी,
कुष्माण्डी,
कैटभा,
कैटभी,
क्षत्रिया,
क्षमा,
क्षेमा,
चण्डालिका,
जयन्ती,
भेरुण्डा
(Noun)
सा
देवी
यया
नैके
दैत्याः
हताः
तथा
च
या
आदिशक्तिः
अस्ति
इति
मन्यते।
"नवरात्रोत्सवे
स्थाने
स्थाने
दुर्गायाः
प्रतिष्ठापना
क्रियते।"
Synonyms
पार्वती,
अम्बा,
उमा,
गिरिजा,
गौरी,
भगवती,
भवानी,
मङ्गला,
महागौरी,
महादेवी,
रुद्राणी,
शिवा,
शैलजा,
हिमालयजा,
अम्बिका,
अचलकन्या,
अचलजा,
शैलसुता,
हिमजा,
शैलेयी,
अपर्णा,
शैलकुमारी,
शैलकन्या,
जगद्जननी,
त्रिभुवनसुन्दरी,
सुनन्दा,
भवभामिनी,
भववामा,
जगदीश्वरी,
भव्या,
पञ्चमुखी,
पर्वतजा,
वृषाकपायी,
शम्भुकान्ता,
नन्दा,
जया,
नन्दिनी,
शङ्करा,
शताक्षी,
नित्या,
मृड़ानी,
हेमसुता,
अद्रितनया,
हैमवती,
आर्या,
इला,
वारुणी
(Noun)
शिवस्य
पत्नी।
"पार्वती
गणेशस्य
माता
अस्ति।"
Synonyms
माता,
जननी,
जन्मदा,
जनयित्री,
प्रसूः,
जनिः,
जनी,
जनित्री,
सावित्री,
अक्का,
अम्बा,
अम्बिका,
अम्बालिका
(Noun)
या
जन्म
ददाति
पोषयति
च।
"आदौ
माता
गुरोः
पत्नी
ब्राह्मणी
राजपत्निका
गावी
धात्री
तथा
पृथ्वी
सप्तैता
मातरः
स्मृताः"
Ambikā^1,
sister
of
Ambālikā
(
q.v.
).
§
156
(
Pūruvaṃś.
):
I,
95,
3804
(
Ambikāmbālike
Kauśalyātmaje
Kāśirājaduhitarau
).--§
167
(
Vicitravīryoparama
):
I,
102,
4137.-§
171
(
Vicitravīryasutotp.
):
I,
106,
4277.--§
196
(
Vyāsa
):
I,
128,
4973,
4975.--§
573
(
Ambop.
):
V,
173,
5951,
5952
(
madhyamā
)
175,
5990
176,
6068.
Cf.
Kausalyā.
Ambikā^2,
an
Apsaras.
§
191
(
Pāṇḍavotp.
):
I,
123,
4818
(
among
the
Apsarases
who
danced
and
sang
at
the
birth
of
Arjuna
).
Ambikā^3,
a
mātṛ.
§
615u
(
Skanda
):
IX,
46,
2630
(
enumeration
).--§
770
(
Ānuśāsanik.
):
XIII,
151,
7106
(
Skandaś
cāmbikayā
saha
among
those
the
recital
of
whose
names
cleanses
from
all
sins
).
अम्बिका
१
/
AMBIKĀ
I.
Elder
sister
of
ambālikā.
(
See
ambālikā
).
अम्बिका
२
/
AMBIKĀ
II.
Another
name
of
pārvatī.
(
agni
purāṇa,
Chapter
12
).
अम्बिका
स्त्री।
पार्वती
समानार्थकाः
उमा,
कात्यायनी,
गौरी,
काली,
हैमवती,
ईश्वरी,
शिवा,
भवानी,
रुद्राणी,
शर्वाणी,
सर्वमङ्गला,
अपर्णा,
पार्वती,
दुर्गा,
मृडानी,
चण्डिका,
अम्बिका,
आर्या,
दाक्षायणी,
गिरिजा,
मेनकात्मजा,
वृषाकपायी
1।1।37।2।6
शिवा
भवानी
रुद्राणी
शर्वाणी
सर्वमङ्गला।
अपर्णा
पार्वती
दुर्गा
मृडानी
चण्डिकाम्बिका।
आर्या
दाक्षायणी
चैव
गिरिजा
मेनकात्मजा॥
पति
==>
शिवः
जनक
==>
हिमवान्
पदार्थ-विभागः
,
द्रव्यम्,
आत्मा,
देवता
अम्बिका,
स्त्रीलिङ्गम्
(
अम्बा
+
स्वार्थे
कन्,
स्त्रियां
टाप्
।
)दुर्गा
।“ईप्सितार्थक्रियोदारं
तेऽभिनन्द्य
गिरेर्वचः
।आशीर्भिरेधयामामुः
पुरःपाकाभिरम्बिकाम्ः”
॥
इति
कुमारसम्भवे
।
माता
।
इति
मेदिनी
॥
जैनदेवीविशेषः
।
इति
हेमचन्द्रः
॥
कटुकीवृक्षः
।इति
शब्दचन्द्रिका
॥
अम्बष्ठा
।
इति
राजनिर्घण्टः
॥
काशीराजस्य
मध्यमादुहिता
।
विचित्रवीर्य्यस्यपत्नी
।
धृतराष्ट्रस्य
माता
।“अम्वा
ज्येष्ठाऽभवत्तासामम्बिकात्वथ
मध्यमा
।अम्बिकाम्बालिके
भार्य्ये
प्रादाद्भ्रात्रे
यवीयसे
॥
भीष्मो
विचित्रवीर्य्याय
विधिदृष्टेन
कर्म्मणा”
।इति
महाभारते
।
)
What is this? (Hidden Dictionary)
To avoid the clutter in the app, the unwanted dictionaries can be hidden to have clear view while browsing. This section shows entries from those hidden dictionaries if any.
How to hide/unhide dictionary?
Every dictionary entry will have top right corner menu . From there, you can hide or unhide dictionary. You must login to use this feature. So, KST can remember your preferences of hidden dictionaries.