Try संस्कृतवाहिनी (A word everyday) | YouTube Channel
अंस (aMsa)
This feature is only for logged in users. Please login to have full access to Kosha.
अंस
aMsa
Masculine
bull's
hump
अंस
aMsa
Masculine
shoulder
अंसः
[
aṃsḥ
],
[
अंस्
कर्मभावादौ
अच्
]
A
part,
portion
See
अंशः.
The
shoulder,
shoulder-blade
यदयं
रथसंक्षोभादंसेनांसो
रथोपमश्रोण्याः
Vikramorvasîyam (Bombay).
1.13.
Name.
of
a
prince.
(
-सौ
)
The
two
angles
of
an
altar
[
Compare.
Gothic.
amsa
Latin.
ansa,
humerus
Greek.
omor.
]
Compound.
-कूटः
[
अंसः
कूट
इव
बृहत्त्वात्
]
a
bull's
hump,
the
protuberance
between
the
shoulders
राजन्यो-
च्चांसकूटक्रथनपटुरटद्घोरधारः
कुठारः
Prabodhachandrodaya (Bombay).
1.7.
-त्रम
[
उप.
स.
]
an
armour
to
protect
the
shoulders.
a
bow.
-फलकः
the
upper
part
of
the
spine.
-भारः
(
अंसे˚
)
[
अंसे
धृतो
भारः
शाक.
त.
वा
अलुक्
]
a
burden
or
yoke
put
upon
the
shoulder.
-भारिक,
-भारिन्
Adjective.
(
अंसे˚
)
[
भस्त्रादिगण,
अंस
(
से
)
भारेण
हरति
ष्ठन्
]
bearing
a
yoke
or
burden
on
the
shoulder.
-विवर्तिन्
a
[
उप.
स.
]
turned
towards
the
shoulders
मुख-
मंसविवर्ति
पक्ष्मलाक्ष्याः
Sakuntalâ (Bombay).
3.24.
अंसः
[
अंस्
कर्मभावादौ
अच्
]
1
A
part,
portion
See
अंश.
2
The
shoulder,
shoulder-blade.
3
N.
of
a
Prince.
(
सौ
)
The
two
angles
of
an
altar.
[
cf.
Goth.
amsa
L.
ansa,
humerus
Gr.
asilla.
]
Comp.
कूटः
[
अंसः
कूट
इव
बृहत्त्वात्
]
a
bull's
hump,
the
protuberance
between
the
shoulders
राजन्योच्चांसकूटक्रथनपटुरटद्घोरधारः
कुठारः
Prab.
1.
7
त्रं
[
उप.
स.
]
{1}
an
armour
to
protect
the
shoulders.
{2}
a
bow.
फलकः
the
upper
part
of
the
spine.
भारः
(
अंसे°
)
[
अंसे
धृतो
भारः
शाक.
त.
वा
अलुक्
]
a
burden
or
yoke
put
upon
the
shoulder.
भारिक,
भारिन्
a.
(
अंसे°
)
[
भस्त्रादि
गण,
अंस
(
से
)
भारेण
हरति
ष्ठन्
]
bearing
a
yoke
or
burden
on
the
shoulder.
विवर्तिन्
a.
[
उप.
स.
]
turned
towards
the
shoulders
मुखमंसविवर्ति
पक्ष्मलाक्ष्याः
Ś.
3.
26.
अंस
अंस,
अस्,
m.
(
fr.
rt.
अम्
),
the
shoulder,
shoulder-blade
N.
of
a
king
a
share,
see
अंश
(
औ
),
m.
du.
the
two
shoulders
or
angles
of
an
altar
[
cf.
Goth.
amsa
Gr.
ἄσιλλα
Lat.
humerus,
ansa
].
—अंस-कूट,
अस्,
m.
a
bull's
hump,
the
pro-
tuberance
between
the
shoulders
of
the
Indian
ox.
—अंस-त्र,
अम्,
n.
armour
to
protect
the
shoulder
a
bow.
—अंस-ध्री,
f.
a
cooking
vessel(
?
).
—अंस-
फलक,
अस्,
m.
upper
part
of
the
spine.
—अंस-
भार
or
अंसे-भार,
अस्,
m.
a
yoke
or
burden
put
upon
the
shoulder.
—अंस-भारिक
or
अंसे-भारिक,
अस्,
ई,
अम्,
or
अंस-भारिन्
or
अंसे-भारिन्,
ई,
इणी,
इ,
bearing
a
yoke.
अंस
I.
m.
n.
(
-सः-सम्
)
1.
The
shoulder,
the
scapula
it
is
mentioned
in
medic.
amongst
those
मर्मन्
(
q.
v.
)
the
wounding
of
which
produces
lameness
or
palsy.
2.
(
m.
)
One
of
the
angles
of
the
वेदि
(
q.
v.
),
compared
to
a
shoulder.
E.
अम्,
uṇ.
aff.
सन्.
II.
m.
(
-सः
)
1.
A
part,
a
portion
&c.
See
अंश.
(
In
this
mean-
ing
the
word
is
more
correctly
written
अंश.
)
2.
The
name
of
a
king,
acc.
to
some,
a
son
of
Anu.
E.(
?
).
अंसः
पुंलिङ्गम्
-
अंस्+अच्
"भाग,
खंड"
अंसः
पुंलिङ्गम्
-
अंस्+अच्
"कंधा,
अंसफलक,
कंधे
की
हड्डी"
अंस
पदविभागः
पुल्लिङ्गः
कन्नडार्थः
ಭಾಗ
/
ಅಂಶ
/
ಪಾಲು
निष्पत्तिः
अंस
(
समाघाते
)
कर्म०
“घञ्”
(
३-३-१९
)
।
व्युत्पत्तिः
अंस्यते
समाहन्यते
भारादिना
|
प्रयोगाः
“अंसलम्बिभिरंसलः”
।
उल्लेखाः
याद०
१६-५१
।
अंस
पदविभागः
पुल्लिङ्गः
कन्नडार्थः
ಸ್ಕಂಧ
/
ಹೆಗಲು
२,
अंस,
अक्षि,
अन्तक,
अम्बक,
अयन,
अश्वि,
अश्विनी,
ईक्षण,
ओष्ठ,
कर,
कर्ण,
कुच,
कुटुम्ब,
गरुत्,
गुल्फ,
चक्षु,
जङ्घा,
जानु,
दस्र,
दृश्
,
दृष्टि,
दोः,
द्वन्द्व,
द्वय,
द्वि,
ध्रुव,
नय,
नयन,
नासत्य,
नेत्र,
पक्ष,
पाणि,
बाहु,
भुज,
भुजा,
यम,
यमल,
युग,
युगल,
युग्म,
रविचन्द्रौ,
रविपुत्र,
लोचन,
श्रोत्र,
स्तन,
हस्त
अंस
(
अं꣡स꣡
समाघाते
-
चुरादिः
-
सेट्
)
ल्युट् →
अंसनम्
अनीयर् →
अंसनीयः
-
अंसनीया
ण्वुल् →
अंसकः
-
अंसिका
तुमुँन् →
अंसयितुम्
/
अंसितुम्
तव्य →
अंसयितव्यः
/
अंसितव्यः
-
अंसयितव्या
/
अंसितव्या
तृच् →
अंसयिता
/
अंसिता
-
अंसयित्री
/
अंसित्री
क्त्वा →
अंसयित्वा
/
अंसित्वा
ल्यप् →
प्रांस्य
क्तवतुँ →
अंसितवान्
-
अंसितवती
क्त →
अंसितः
-
अंसिता
शतृँ →
अंसयन्
/
अंसन्
-
अंसयन्ती
/
अंसन्ती
शानच् →
अंसयमानः
/
अंसमानः
-
अंसयमाना
/
अंसमाना
धातुः →
अंस्
मूलधातुः →
अंस
धात्वर्थः →
समाघाते
गणः →
चुरादिः
कर्मकत्वं →
सकर्मकः
इट्त्वं →
सेट्
उपग्रहः →
उभयपदी
रूपम् →
अंसयति-ते
अंस
समाघाते
-
अंसयति
अंसः
359
अंस
पुं-नपुं।
भुजशिरः
समानार्थकाः
स्कन्ध,
भुजशिरस्,
अंस
2।6।78।2।3
उरो
वत्सं
च
वक्षश्च
पृष्ठं
तु
चरमं
तनोः।
स्कन्धो
भुजशिरोंऽसोऽस्त्री
सन्धी
तस्यैव
जत्रुणी॥
पदार्थ-विभागः
अवयवः
अंस
(
अर्थः
)
समाघाते
(
अंसयति
अंसः
)
372
1
{@“अंस”@}
2
{@“सङ्घाते”@}
3
अदन्तः।
अंसकः-सिका,
अंसिसयिषकः-षिका
अंसयिता-त्री,
अंसिसयिषिता-त्री
4
अंसयन्-न्ती,
अंसिसयिषन्-न्ती
अंसयिष्यन्-न्ती-ती,
अंसिसयिषिष्यन्-न्ती-ती
अंसयमानः,
अंसिसयिषमाणः
अंसयिष्यमाणः,
अंसिसयिषिष्यमाणः
अन्
5
-अंसौ-अंसः
--
अंसितम्-तः,
अंसिसयिषितम्-तः-तवान्
अंसः,
अंसिसयिषुः
अंसयितव्यम्,
अंसिसयिषितव्यम्
अंसनीयम्,
असिसयिषणीयम्
अंस्यम्,
अंसिसयिष्यम्
ईषदंसः,
दुरंसः,
स्वंसः
--
अंस्यमानः,
अंसिसयिष्यमाणः
अंसः,
अंसिसयिषः
अंसयितुम्,
अंसिसयिषितुम्
अंसना,
अंसिसयिषा
अंसनम्,
अंसिसयिषणम्
अंसयित्वा,
अंसिसयिषित्वा
समंस्य
6,
उदंस्य,
7,
समंसिसयिष्य
अंसम्
२,
अंसयित्वा
२,
अंसिसयिषम्
२
अंसिसयिषित्वा
२।
प्रासङ्गिक्यः
01
→
(
५४
)
02
→
[
[
ड्।
“अंश
समाघाते।
समाघातो
=
विभाजनम्।
अंशयति।
चन्द्रो
दन्त्यान्तमाह-अंसयति।
मयूरव्यं-
सकः।”
इति
क्षीरतरङ्गिणी।
]
]
03
→
(
१०-चुरादिः-१९१८।
सक।
से।
उभय।
)
04
→
[
पृष्ठम्००५३+
२७
]
05
→
[
[
१।
‘संयोगान्तस्य
लोपः’
(
८-२-२३
)
इति
सलोपः।
]
]
06
→
[
[
२।
अल्लोपणिलोपयोः
स्थानिवद्भावात्
‘अनिदितां--’
(
६-४-२४
)
इति
नलोपो
न।
]
]
07
→
[
[
आ।
‘लोके
वष्कयतीह
चित्रितमहामञ्चे
स्वयं
चित्रयन्
दोष्णा
खड्गमुदंस्य
तस्य
वटयन्
हस्तादगृह्णादमुम्।।’
धा।
का।
३-६१।
]
]
áṃsa,
m.,
die
Schulter.
Sie
ist
wahrscheinlich
als
die
starke
bezeichnet,
d.
h.
als
die,
welche
im
Stande
ist,
schwere
Lasten
zu
tragen.
Die
Wurzel
ist
(
Aufrecht
in
Kuhnʼs
Zeitschr.
〔I,
283〕
)
am,
deren
Grundbedeutung,
„mit
Macht
herandringen“
ist
die
Bedeutung
der
Kraft
spiegelt
sich
auch
in
ámavat
(
kräftig,
ungestüm
),
sowie
in
dem
aus
áṃsa
abgeleiteten
aṃsalá
(
stark,
kräftig
)
ab.
Das
m
des
Wortes
wird
durch
die
entsprechenden
Namen
der
verwandten
Sprachen:
ὦμος,
umerus,
go.
amsa
(
Cu.
〔487〕
)
erwiesen.
-au
{158,
5}.
-ābhyām
{989,
2}.
-ayos
{411,
6}.
-eṣu
{64,
4}
{166,
9}.
_{166,
10}
{168,
3}
{408,
11}
{572,
13}.
What is this? (Hidden Dictionary)
To avoid the clutter in the app, the unwanted dictionaries can be hidden to have clear view while browsing. This section shows entries from those hidden dictionaries if any.
How to hide/unhide dictionary?
Every dictionary entry will have top right corner menu . From there, you can hide or unhide dictionary. You must login to use this feature. So, KST can remember your preferences of hidden dictionaries.