धनुस्

धनुस्

mfn.

(-नुः-नुः-नु)

Armed

with

a

bow.

mn.

(-नुः-नु)

1.

A.

bow.

2.

Sagittarius,

the

sign.

m.

(-नुः)

The

piyal

tree,

(Buchanania

latifolia,

Rox.)

E.

धन

to

produce,

(as

grain,)

to

throw

forth,

(darts,

&c.)

Unādi

affix

उसि;

also

with

उ

affix

धनु,

and

with

ऊ

affix,

धनू.

ध॑नुस्

n.

bow

or

a

bow's

length

(a

cert.

measure).

धनुस्

(नुः-नुः)

5.

m.

n.

A

bow;

Sa-

gittarius.

m.

The

Piyāl

tree.

a.

Armed

with

a

bow.

धनुस्

mfn.

(-नुः-नुः-नु)

Armed

with

a

bow.

mn.

(-नुः-नु)

1

A

bow.

2

Sagittarius,

the

sign.

m.

(-नुः)

The

Piyal

tree,

(Buchanania

latifolia,

Rox.)

E.

धन

to

produce,

(as

grain,)

to

throw

forth,

(darts,

&c.)

Uṇādi

affix

उसि;

also

with

उ

affix

धनु,

and

with

ऊ

affix,

धनू।

the

अश्वत्थ

tree.

-वेदः

(धनुर्वेदः)

the

science

of

archery,

one

of

the

four

Upavedas

q.

v.

चतुष्पादं

धनुर्वेदं

वेद

पञ्चविधं

द्विज

।

रथनागाश्वपत्तीनां

योधांश्चाश्रित्य

कीर्तितम्

॥

यन्त्रमुक्तं

पाणिमुक्तं

मुक्तसन्धारितं

तथा

।

अमुक्तं

बाहुयुद्धं

च

पञ्चधा

तत्

प्रकीर्तितम्

॥

Agni

P.

-वेदिन्

m.

an

epithet

of

Śiva.-स्तम्भः

Tetanus.

वृक्षः

(धनुर्वक्षः)

a

bamboo.

Soma

creeper.-वातः

(धनुर्वातः)

a

kind

of

disease.

-विद्या

(धनुर्विद्या)

the

science

of

archery.

लता

bow.

the

sign

Sagittarius

of

the

zodiac.

-धारिन्

(धनुर्धारिन्)

m.

an

archer.-पाणि

a.

(धनुष्पाणि)

armed

with

a

bow,

with

a

bow

in

hand;

अहमेव

धनुष्पाणिर्योद्धा

समरमूर्धनि

Rām.

-मार्गः

(धनुर्मार्गः)

a

line

curved

like

a

bow,

a

curve.

-मासः

(धनुर्मासः)

The

period

during

which

the

sun

is

in

Sagittarius.

-मुष्टिः

(धनुर्मुष्टिः)

a

measure,

a

cubit

of

26

aṅgulas;

Māna

2.51.

an

epithet

of

Viṣṇu.

an

archer;

धनुर्भृतो$प्यस्य

दयार्द्रभावम्

R.2.11;

धनुर्धरः

केसरिणं

ददर्श

29;3.31,38,39;9.11;12.97;

16.77.

A

desert;

cf.

धन्वन्

-m.

N.

of

Śiva.

-Comp.

-आकार

a.

(धनुराकार)

bow-shaped,

curved,

bent.

-आसनम्

(धनुरासनम्)

a

particular

mode

of

sitting.

-कर

(धनुष्कर)

a.

having

or

armed

with

a

bow.

(-रः)

a

bow-maker.

-काण्डम्

(धनु-

ष्काण्डम्)

a

bow

and

arrow.

-खण्डम्

(धनुष्खण्डम्)

part

of

a

bow.

Me.15.

-गुणः

(धनुर्गुणः)

a

bowstring.

-ग्रहः

(धनुर्ग्रहः),

ग्राहः

an

archer.

धनुर्ग्रहवरो

यस्यं

बाणखड्गास्त्रभृत्स्वयम्

Rām.2.44.2.

-ग्रहम्

a

measure,

a

cubit

of

27

aṅgulas;

Māna.2.52.

-ज्या

(धनुर्ज्या)

a

bow-string;

अनवरतधनुर्ज्यास्फालनक्रूरपूर्वम्

Ś2.4.

-दुर्गम्

(धनुर्दुर्गम्)

a

place

protected

by

a

desert;

Ms.7.7.-द्रुमः

(धनुर्द्रुमः)

a

bamboo.

-धरः,

-भृत्

m.

(धनुर्धरः

&c.)

The

sign

Sagittarius

of

the

zodiac.

An

arc

of

a

circle.

A

measure

of

length

equal

to

fourhastas;

धनुःशतं

परीणाहो

ग्रामे

क्षेत्रान्तरं

भवेत्

Y.2.167;

Ms.

8.237.

A

bow;

धनुर्वंशविशुद्धो$पि

निर्गुणः

किं

करिष्यति

Subhāṣ.

धनुष्यमोघं

समधत्त

बाणम्

Ku.3.66;

so

इन्द्रधनुः

&c.

(At

the

end

of

Bahu.

comp.

धनुस्

is

changed

to

धन्वन्;

अधिज्यधन्वा

विचचार

दावम्

R.2.8.).

धनुस्

[dhanus],

a.

[धन्

शब्दे-असि]

Armed

with

a

bow.

n.

a

desert,

arid

land

(cf.

°नुर्-अ॑उर्.

ga).

N.

of

Śiva,

MBh.

vii,

9536

(armed

with

a

bow,

L.,

or

=

धनुःस्वरूप,

Nīlak.)

Buchanania

Latifolia,

L.

the

sign

of

the

zodiac

Sagittarius,

Sūryas.;

Var.

a

fiddlestick

(astron.)

an

arc

or

quadrant

for

ascertaining

the

sun's

altitude

and

zenith-distance

(geom.)

an

arc

or

part

of

a

circle

a

measure

of

length

=

4

Hastas

or

1/2000

Gavyūti,

Mn.;

Yājñ.

&c.

ध॑नुस्

n.

(m.

g.

arDarcAdi;

cf.

धनु)

a

bow,

RV.

&c.

&c.

धनुस्

dhanus

n.

fiddlestick

धनुस्

dhanus

n.

arc

or

part

of

a

circle

धनुस्

dhanus

n.

sign

of

the

zodiac

Sagittarius

धनुस्

dhanus

n.

are

or

quadrant

for

ascertaining

the

sun's

altitude

and

zenith-distance

धनुस्

dhanus

n.

Chironji

tree

[

Buchanania

Latifolia

-

Bot.

]

धनुस्

dhanus

n.

arid

land

धनुस्

dhanus

n.

desert

धनुस्

dhanus

n.

bow

धनुस्

dhan-us,

n.

desert.

धनुस्

dhán-us,

n.

bow;

a

measure

of

length

(=

4

hastas).

धनुस्

i.

e.

probably

हन्

+

वन्त्

(akin

to

धन्वन्),

I.

adj.

Armed

with

a

bow,

MBh.

7,

9536.

II.

n.

1.

A

bow,

Man.

3,

160.

2.

A

measure

of

length,

Man.

8,

237.

3.

The

sign

Sagittarius.

4.

A

desert,

Man.

7,

70

(cf.

धन्वन्).

-Comp.

इन्द्र-

and

सुर

-पति-,

n.

the

rainbow,

Man.

1,

38;

Megh.

73.

पुष्प-,

m.

a

name

of

the

god

of

love,

Śiś.

9,

41.

स-,

adj.

armed

with

a

bow.

த4னுஸ்

:

வில்,

நான்கு

முழ

நீளம்,

வட்டத்தில்

வில்,

பாலைவனம்,

தனுர்

ராசி.

Dhanus

=

Śiva:

VII,

9536.

a.vei_120a{text-decoration:none;}:target{background:

#ccc;border:solid

1px

#aaa;}«pada5»

::::

↶1:388↷Dhanus,

the

‘bow,’

frequently

mentioned

in

the

Rigveda1

and

later,2

was

the

chief

weapon

of

the

Vedic

Indian.3

The

last

act

of

the

funeral

rite

included

the

removal

of

the

bow

from

the

right

hand

of

the

dead

man.4

The

weapon

was

composed

of

a

stout

staff

bent

into

a

curved

shape

(vakra),5

and

of

a

bowstring

(jyā)

made

of

a

strip

of

cowhide6

which

joined

the

ends.

The

tips

of

the

bow,

when

the

string

was

fastened,

were

called

ārtnī.

Relaxed

when

not

in

actual

use,

the

bow

was

specially

strung

up

when

needed

for

shooting.7

The

stages

of

the

process

are

given

in

detail

in

the

Vājasaneyi

Saṃhitā:8

the

stringing

(ā-tan)

of

the

bow,

the

placing

(prati-dhā)

of

the

arrow,

the

bending

(ā-yam)

of

the

bow,

and

the

shooting

(as).

The

arrow

was

discharged

from

the

ear,9

and

is

hence

called

karṇa-yoni,10

‘having

the

ear

as

its

point

of

origin.’10

The

making

of

bows

was

a

regular

profession

(dhanuṣ-kāra,11

dhanuṣ-kṛt).12

For

the

arrow

see

iṣu,

and

for

the

handguard

hastaghna.Foot

notes↑

viii.

72,

4;

77,

11;

ix.

99,

1;

x.

18,

9;

125,

6.↑

Av.

iv.

4,

6;

6,

6;

v.

18,

8;

vii.

50.

9;

Vājasaneyi

Saṃhitā,

xvi.

10;

pañcaviṃśa

brāhmaṇa,

vii.

5,

6;

aitareya

brāhmaṇa,

vii.

14;

Śatapatha

brāhmaṇa,

i.

5,

4,

6;

v.

3,

1,

11,

etc.↑

Rv.

vi.

75,

2.

Practically

no

other

weapon

plays

any

substantial

part

in

Vedic

warfare.↑

Rv.

x.

18,

9.↑

Av.

iv.

6,

4.↑

Rv.

vi.

75,

11;

Av.

i.

2,

3.↑

Rv.

x.

166,

3;

Av.

vi.

42,

1.↑

xvi.

22.↑

Rv.

vi.

75,

2

et

seq.

So

also

in

the

Epic,

Hopkins,

Journal

of

the

American

Oriental

Society,

13,

271.

The

Homeric

method

is

to

draw

to

the

breast--e.g.,

Iliad,

iv.

123.↑

Rv.

ii.

24,

8.↑

Rv.

ii.

24,

8.↑

xxx.

7.↑

xvi.

46.Cf.

Zimmer,

Altindisches

Leben,

298,

299;

Hopkins,

op.

cit.,

13,

270

et

seq.

The

Epic

bow

is

about

5(1/2)

feet,

and

the

arrow

3

feet

in

length.

धनुस्

पुं-नपुं।

धनुः

समानार्थक:धनुस्,चाप,धन्वन्,शरासन,कोदण्ड,कार्मुक,इष्वास

2।8।83।1।1

धनुश्चापौ

धन्वशरासनकोदण्डकार्मुकम्.

इष्वासोऽप्यथ

कर्णस्य

कालपृष्ठं

शरासनम्.।

अवयव

:

धनुषः_अन्त्यभागः,धनुर्मध्यम्,ज्या

वैशिष्ट्यवत्

:

धनुषः_शब्दः

वृत्तिवान्

:

धनुर्धरः

वैशिष्ट्य

:

धनुर्धरः

:

विष्णुचापः,

शिवधनुः,

कर्णधनुः,

अर्जुनधनुः

पदार्थ-विभागः

:

उपकरणम्,आयुधम्

धनु॑स्

n.

Bogen.

ध॑नुस्

dhánus,

n.,

der

Bogen,

als

der

(Pfeile)

schiessende

[von

dhan

1]

vgl.

1.

dhánvan.

-us

516,2;

681,4;

686,11;

844,9;

den

Bogen

spannen

(tan)

811,1;

951,6.

धनुस्

धनुस्

m.

n.

arc.

—

M.

le

Sagittaire;

le

प्रियाल।

bot.

Cf.

धनु।

धनुर्गुणा

f.

corde

de

l'arc.

La

मूर्वा,

bot.

dont

on

fait

des

cordes

d'arc.

धनुर्ज्या

f.

corde

d'arc.

धनुर्धर

m.

(धृ)

archer,

homme

portant

un

arc.

धनुर्भृत्

m.

(भृ)

mms.

धनुर्मध्य

n.

le

milieu

de

l'arc.

धनुर्माला

f.

la

मूर्वा,

bot.

धनुर्यास

m.

hedysarum

alhagi,

bot.

धनुर्लता

f.

asclepias

acida,

bot.

धनुर्वृक्ष

m.

bambou;

autre

plante.

धनुर्वेद

m.

la

science

de

l'arc;

la

science

des

armes,

en

gén.

धनुष्कर

m.

qui

a

un

arc

à

la

main,

archer.

धनुष्पट

m.

le

प्रियाल,

bot.

धनुष्मत्

a.

(sfx.

मत्)

qui

a

un

arc;

archer.

धनुस्शाका

f.

la

मूर्वा,

bot.

dont

on

fait

des

cordes

d'arc.

धनुस्श्रेणी

f.

mms.

धनुस्-

nt.

arc

;

mesure

de

longueur

(=4

hasta).

धनुः-खण्ड-

nt.

partie

de

l'arc.

°प्रमाथ-

-इन्-

a.

qui

a

brisé

l'arc

(de

Śiva)

;

m.

ép.

de

Rāma.

°शत-

nt.

espace

de

100

dhanus.

धनुर्-गुण-

m.

corde

de

l'arc.

°ग्रह-

m.

archer;

art

de

manier

l'arc.

°ग्राह-

-इन्-

m.

archer.

°ज्या-

f.

=

°गुण-।

°धर-

°धारिन्°भृत्-

m.

=

°ग्राह-।

°मार्ग-

m.

pl.

diverses

façons

de

manier

l'arc.

°यष्टि-

°लता-

f.

arc.

°विद्या-

f.

science

de

l'archer.

°वेद-

m.

id.;

traité

sur

le

maniement

de

l'arc

(attribué

à

Viçvāmitra

ou

à

Bhṛgu).

धनुष्-कर्षण-

nt.

fait

de

bander

l'arc.

°काण्ड-

nt.

sg.

arc

et

flèche.

°कार-

°कृत्-

m.

fabricant

d'arcs.

°कोटि-

-ई-

f.

corde

de

l'arc.

°खण्ड-

nt.

=

धनुः°।

°पाणि-

a.

l'arc

à

la

main,

armé

d'un

arc.