Apte
నిదర్శన [nidarśana], a.
Pointing, showing.
Proclaiming, declaring announcing.
Teaching.
నమ్ View, insight, looking into, sight, vision; శుద్ధాత్మా బ్రాహ్మణో రాత్రౌ నిదర్శనమపశ్యత Mb.12.217.14.
Pointing to, showing.
Proof, evidence; బలినా సహ యోద్ధవ్యమితి నాస్తి నిదర్శనమ్ Pt.3.23.
An instance, example, illustration; నను ప్రభురేవ నిదర్శనమ్ Ś.2; నిదర్శనసారాణాం లఘుర్బహుతృణం నరః Śi.2.5; R.8.45; జనకస్య నృపేన్ద్రస్య తపసః సన్నిదర్శనమ్ Pratimā 4.14.
Injunction.
Authority, text.
A scheme, system.
A precept, scriptural authority, an injunction.
The third member of an Indian syllogism (usually called ఉదాహరణ q. v.). -నా A figure of speech (in Rhetoric) thus defined: నిదర్శనా | అభవన్వస్తుసంబన్ధ ఉపమాపరికల్పకః K. P.1; e. g. R.1.2.
Monier Williams Cologne
ని-°దర్శన mf(ఈ)n. pointing to, showing, indicating, announcing, proclaiming, teaching, Hariv.; BhP.
suiting, pleasing (సర్వ-లోక-నిద్°; v.l. °క-నిదర్శిన్ and -విదర్శిన్), R. ii, 108, 18
ని-°దర్శన n. seeing, view, appearance, sight, vision (cf. స్వప్న-నిద్°), MBh.; Suśr. &c.
pointing to, showing, indicating, Mn.; MBh.
proof, evidence, Pañc.
ని-°దర్శన n. instance, example, illustration, ŚrS.; Mn.; MBh.; Kāv. &c. (-త్వ n., Naiṣ.; °nArTam ind. for instance, MBh.)
ని-°దర్శన n. refutation of a stated argument, Sāh.
N. of the third member of a complete syllogism (= ఉదాహరణ), MW.
ని-°దర్శన n. a prognostic, sign, mark, omen, MBh.; Hariv.; Suśr. (ifc. f(ఆ). , showing, betraying, R.)
ని-°దర్శన n. a scheme, system, Suśr.
injunction, precept, ordinance, authority, text, W.
Spoken Sanskrit
| నిదర్శన | nidarzana | n. | paradigm [ computer ] | |
| రూఢచిన్తన | rUDhacintana | n. | paradigm [ computer ] | |
| నాయక | nAyaka | m. | paradigm or example | |
| శబ్దరూపప్రకాశికా | zabdarUpaprakAzikA | f. | collection of paradigms of declension | |
| శబ్దావలి | zabdAvali | f. | collection of paradigms of declension | |
| శబ్దపాఠ | zabdapATha | m. | collection of paradigms of declension |
| నిదర్శన | nidarzana | adj. | announcing | |
| శంసిన్ | zaMsin | adj. | announcing | |
| ఆవేదక | Avedaka | adj. | announcing | |
| ఆవేదిన్ | Avedin | adj. | announcing | |
| ఆశంసిన్ | AzaMsin | adj. | announcing | |
| నివేదన | nivedana | adj. | announcing | |
| విజ్ఞాపిన్ | vijJApin | adj. | announcing | |
| వేదక | vedaka | adj. | announcing | |
| వేదిన్ | vedin | adj. | announcing | |
| శంసివస్ | zaMsivas | adj. | announcing | |
| సమ్ప్రకాశక | samprakAzaka | adj. | announcing | |
| నిదర్శక | nidarzaka | adj. | announcing | |
| వేదన | vedana | adj. | announcing | |
| ఆదిశ్ | Adiz | ind. | announcing | |
| ఆదిశ్య | Adizya | ind. | announcing | |
| ప్రకీర్తణ | prakIrtaNa | m. | announcing | |
| ఆవేదన | Avedana | n. | announcing | |
| పరికీర్తన | parikIrtana | n. | announcing | |
| ప్రకథన | prakathana | n. | announcing | |
| ప్రదాన | pradAna | n. | announcing | |
| విఖ్యాపన | vikhyApana | n. | announcing | |
| శ్రావణ | zrAvaNa | n. | announcing | |
| వినివేదన | vinivedana | n. | act of announcing | |
| దూర ఆదిశ్ | dUra Adiz | adj. | announcing far and wide | |
| ప్రియాఖ్య | priyAkhya | adj. | announcing good tidings | |
| నామాదేశమ్ | nAmAdezam | ind. | by announcing oneఽs name | |
| ప్రియాఖ్యాయిన్ | priyAkhyAyin | m. | teller announcing good news | |
| సుశంసిన్ | suzaMsin | adj. | announcing or wishing good things | |
| వినిపాతశంసిన్ | vinipAtazaMsin | adj. | announcing misfortune or destruction | |
| ఉద్ఘోష | udghoSa | m. | act of announcing or proclaiming aloud |
| నిదర్శన | nidarzana | n. | prognostic | |
| శంసతి { శంస్ } | zaMsati { zaMs } | verb | prognosticate | |
| శకున | zakuna | n. | omen or prognostic | |
| నైమిత్త | naimitta | m. | interpreter of prognostics | |
| వైజయన్తీ | vaijayantI | f. | kind of garland prognosticating victory | |
| పల్లీపతన | pallIpatana | n. | prognostication by observing the falling of house-lizards |
| నిదర్శన | nidarzana | n. | example | |
| ఉదాహరణ | udAharaNa | n. | example | |
| విచారణా | vicAraNA | f. | examination | |
| పరీక్షా | parIkSA | f. | examination | |
| విమర్శ | vimarza | m. | examination | |
| మర్శన | marzana | n. | examination | |
| విమర్శన | vimarzana | n. | examination | |
| ఫలితాంశ | phalitAMza | m. | examination result | |
| పరీక్షా కథం ఆసీత్? | parIkSA kathaM AsIt? | sent. | How was the exam.? | |
| పరీక్షార్థమ్ పఠ | parIkSArtham paTha | sent. | learn for the examination! | |
| పరీక్షా అగ్రే గతా | parIkSA agre gatA | sent. | The examination is postponed. | |
| వేలాపత్రికా ఆగతా వా? | velApatrikA AgatA vA? | sent. | Has the examination time table come? | |
| పరీక్షారమ్భః కదా ఇతి జ్ఞాతః వా? | parIkSArambhaH kadA iti jJAtaH vA? | sent. | Do you know when is the examination going to begin? | |
| ఏవం చేత్ పరీక్షాయాం కిం కరోతి? | evaM cet parIkSAyAM kiM karoti? | sent. | At this rate how are you going to face examination? | |
| పరీక్షా కదా ఇతి స్మరతి కిల? | parIkSA kadA iti smarati kila? | sent. | You remember when your examination commences, donఽt you? | |
| యది భవాన్ న పఠతి తర్హి పరీక్షాయామ్ ఉత్తీర్ణః నో భవతి | yadi bhavAn na paThati tarhi parIkSAyAm uttIrNaH no bhavati | sent. | If you dont study then you will not pass the examination | |
| ప్రశ్నేషు వికల్పః ఏవ నాసీత్ | prazneSu vikalpaH eva nAsIt | sent. | Among the questions [in the examination], there was no option to choose at all. [ i.e., all had to be answered ] | |
| ఉదాహృతి | udAhRti | f. | example | |
| దృష్టాన్త | dRSTAnta | m. | example | |
| ఉద్దేశక | uddezaka | m. | example |
Spoken Sanskrit
| నిదర్శన | nidarzana | n. | example | ||
| ఉదాహరణ | udAharaNa | n. | example | ||
| ఉదాహృతి | udAhRti | f. | example | ||
| దృష్టాన్త | dRSTAnta | m. | example | ||
| ఉద్దేశక | uddezaka | m. | example | ||
| ఉపోద్ఘాత | upodghAta | m. | example | ||
| ప్రదేశ | pradeza | m. | example | ||
| ప్రయోగ | prayoga | m. | example | ||
| ప్రదర్శన | pradarzana | n. | example | ||
| లక్ష్య | lakSya | n. | example | ||
| తద్యథా | tadyathA | for example | |||
| దృష్టాన్తతస్ | dRSTAntatas | indecl. | for example | ||
| దృష్టాన్తరూపేన | dRSTAntarUpena | indecl. instr. | for example | ||
| తథా హి | tathA hi | phrase | for example | ||
| ఉదాహరాణి వ్యాగరతి { వ్యా- హృ } | udAharANi vyAgarati { vyA- hR } | verb 1 | state examples | ||
| అపూర్వ | apUrva | adj. | without example | ||
| ప్రతిదృష్టాన్త | pratidRSTAnta | m. | counter example | ||
| దృష్టాన్తశతక | dRSTAntazataka | n. | hundred examples | ||
| నాయక | nAyaka | m. | paradigm or example | ||
| దృష్టాన్తయతి { దృష్టాన్తయ } | dRSTAntayati { dRSTAntaya } | verb | offer as an example |
| నిదర్శన | nidarzana | n. | instance | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | protest | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | example | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | paradigm [ computer ] | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | illustration | ||
| నిదర్శన | nidarzana | adj. | announcing | ||
| నిదర్శన | nidarzana | adj. | proclaiming | ||
| నిదర్శన | nidarzana | adj. | teaching | ||
| నిదర్శన | nidarzana | adj. | pointing to | ||
| నిదర్శన | nidarzana | adj. | suiting | ||
| నిదర్శన | nidarzana | adj. | pleasing | ||
| నిదర్శన | nidarzana | adj. | indicating | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | mark | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | text | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | prognostic | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | image | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | sight | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | omen | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | view | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | proof | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | authority | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | indication | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | sign | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | ordinance | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | appearance | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | vision | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | refutation of a stated argument | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | evidence | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | showing | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | scheme | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | injunction | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | system | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | precept | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | picture | ||
| నిదర్శన | nidarzana | n. | seeing | ||
| అభినత-నిదర్శన | abhinata-nidarzana | n. | biased sampling [ Statistics ] | ||
| సవిచార నిదర్శన | savicAra nidarzana | n. | deliberate sampling [ Statistics ] | ||
| సవిచార నిదర్శన | savicAra nidarzana | n. | conscious sampling [ Statistics ] |
Benfey
నిదర్శన, i. e. ని-దృశ్ + అన,
I. adj., f. నీ|
1. Showing, Bhāg. P. 2, 5, 1.
2. Announcing, Hariv. 12815.
3. Teaching, Bhāg. P. 5, 18, 33.
II. n.
1. Seeing, sight, MBh. 9, 62.
2. Evidence, Man. 11, 45.
3. Example, 9, 20; MBh. 8, 1882.
4. Foreboding, Hariv. 9885.
5. Prognostic, MBh, 5, 1235.
6. Symptom, 12, 11718.
Kalpadruma
నిదర్శనం
, క్లీ, (నిదృశ్యతేఽనేనేతి | ని + దృశ్ + ల్యుట్ | ) దృష్టాన్తః | ఉదాహరణమ్ | యథా, — “వ్యక్తః ప్రాజ్ఞేఽపి దృష్టాన్తావుభే శాస్త్రనిదర్శనే || ” ఇతి నానార్థటీకాయాం భరతః || (“దృష్టాన్తేనార్థః ప్రసాధ్యతే యత్ర తన్నిదర్శనమ్ || యథాగ్నిర్వాయునాసహితః కోష్ఠే వృద్ధిఙ్గచ్ఛతి తథా వాతపిత్తకఫదుష్టో వ్రణ ఇతి || ” ఇత్యుత్తరతన్త్రే పఞ్చ- షష్టితమేఽధ్యాయే సుశ్రుతేనోక్తమ్ || )
Vachaspatyam
నిదర్శన
న0 ని + దృశ—ల్యుట్ | 1 ఉదాహరణే దృష్టాన్తే “ఆత్మా హ్యాకాశవజ్జీవైర్ఘటాకాశైరివోదితమ్ | ఘటాదివచ్చ సఙ్ఘా- తైర్జాతావేతన్నిదర్శనమితి” | యదా మన్వబుద్ధిప్రతిపిషాదాయ- షయా శ్రుత్యాత్మనో జాతిరుచ్యతే జీవాదోనాం తదా జాతా- యుపగమ్యమానాయామేతన్నిదర్శనం దృష్టాన్తో యథోదిత మాకాశ- వదిత్యాదీని భాష్యమ్” శబ్దార్థచి0 | 2 అర్షాలఙ్కారభేదే స్త్రీ టాప్ | అర్థాలఙ్కారశబ్దే 399 పృ0 దృస్యమ్ |