Apte
nidarshana [nidarśana], a.
Pointing, showing.
Proclaiming, declaring announcing.
Teaching.
nam View, insight, looking into, sight, vision; shuddhAtmA brAhmaNo rAtrau nidarshanamapashyata Mb.12.217.14.
Pointing to, showing.
Proof, evidence; balinA saha yoddhavyamiti nAsti nidarshanam Pt.3.23.
An instance, example, illustration; nanu prabhureva nidarshanam Ś.2; nidarshanasArANAM laghurbahutR^iNaM naraH Śi.2.5; R.8.45; janakasya nR^ipendrasya tapasaH sannidarshanam Pratimā 4.14.
Injunction.
Authority, text.
A scheme, system.
A precept, scriptural authority, an injunction.
The third member of an Indian syllogism (usually called udAharaNa q. v.). -nA A figure of speech (in Rhetoric) thus defined: nidarshanA | abhavanvastusaMbandha upamAparikalpakaH K. P.1; e. g. R.1.2.
Monier Williams Cologne
ni-°darshana mf(I)n. pointing to, showing, indicating, announcing, proclaiming, teaching, Hariv.; BhP.
suiting, pleasing (sarva-loka-nid°; v.l. °ka-nidarshin and -vidarshin), R. ii, 108, 18
ni-°darshana n. seeing, view, appearance, sight, vision (cf. svapna-nid°), MBh.; Suśr. &c.
pointing to, showing, indicating, Mn.; MBh.
proof, evidence, Pañc.
ni-°darshana n. instance, example, illustration, ŚrS.; Mn.; MBh.; Kāv. &c. (-tva n., Naiṣ.; °nArTam ind. for instance, MBh.)
ni-°darshana n. refutation of a stated argument, Sāh.
N. of the third member of a complete syllogism (= udAharaNa), MW.
ni-°darshana n. a prognostic, sign, mark, omen, MBh.; Hariv.; Suśr. (ifc. f(A). , showing, betraying, R.)
ni-°darshana n. a scheme, system, Suśr.
injunction, precept, ordinance, authority, text, W.
Spoken Sanskrit
nidarshana | nidarzana | n. | paradigm [ computer ] | |
rUDhachintana | rUDhacintana | n. | paradigm [ computer ] | |
nAyaka | nAyaka | m. | paradigm or example | |
shabdarUpaprakAshikA | zabdarUpaprakAzikA | f. | collection of paradigms of declension | |
shabdAvali | zabdAvali | f. | collection of paradigms of declension | |
shabdapATha | zabdapATha | m. | collection of paradigms of declension |
nidarshana | nidarzana | adj. | announcing | |
shaMsin | zaMsin | adj. | announcing | |
Avedaka | Avedaka | adj. | announcing | |
Avedin | Avedin | adj. | announcing | |
AshaMsin | AzaMsin | adj. | announcing | |
nivedana | nivedana | adj. | announcing | |
vij~nApin | vijJApin | adj. | announcing | |
vedaka | vedaka | adj. | announcing | |
vedin | vedin | adj. | announcing | |
shaMsivas | zaMsivas | adj. | announcing | |
samprakAshaka | samprakAzaka | adj. | announcing | |
nidarshaka | nidarzaka | adj. | announcing | |
vedana | vedana | adj. | announcing | |
Adish | Adiz | ind. | announcing | |
Adishya | Adizya | ind. | announcing | |
prakIrtaNa | prakIrtaNa | m. | announcing | |
Avedana | Avedana | n. | announcing | |
parikIrtana | parikIrtana | n. | announcing | |
prakathana | prakathana | n. | announcing | |
pradAna | pradAna | n. | announcing | |
vikhyApana | vikhyApana | n. | announcing | |
shrAvaNa | zrAvaNa | n. | announcing | |
vinivedana | vinivedana | n. | act of announcing | |
dUra Adish | dUra Adiz | adj. | announcing far and wide | |
priyAkhya | priyAkhya | adj. | announcing good tidings | |
nAmAdesham | nAmAdezam | ind. | by announcing one.as name | |
priyAkhyAyin | priyAkhyAyin | m. | teller announcing good news | |
sushaMsin | suzaMsin | adj. | announcing or wishing good things | |
vinipAtashaMsin | vinipAtazaMsin | adj. | announcing misfortune or destruction | |
udghoSha | udghoSa | m. | act of announcing or proclaiming aloud |
nidarshana | nidarzana | n. | prognostic | |
shaMsati { shaMs } | zaMsati { zaMs } | verb | prognosticate | |
shakuna | zakuna | n. | omen or prognostic | |
naimitta | naimitta | m. | interpreter of prognostics | |
vaijayantI | vaijayantI | f. | kind of garland prognosticating victory | |
pallIpatana | pallIpatana | n. | prognostication by observing the falling of house-lizards |
nidarshana | nidarzana | n. | example | |
udAharaNa | udAharaNa | n. | example | |
vichAraNA | vicAraNA | f. | examination | |
parIkShA | parIkSA | f. | examination | |
vimarsha | vimarza | m. | examination | |
marshana | marzana | n. | examination | |
vimarshana | vimarzana | n. | examination | |
phalitAMsha | phalitAMza | m. | examination result | |
parIkShA kathaM AsIt? | parIkSA kathaM AsIt? | sent. | How was the exam.? | |
parIkShArtham paTha | parIkSArtham paTha | sent. | learn for the examination! | |
parIkShA agre gatA | parIkSA agre gatA | sent. | The examination is postponed. | |
velApatrikA AgatA vA? | velApatrikA AgatA vA? | sent. | Has the examination time table come? | |
parIkShArambhaH kadA iti j~nAtaH vA? | parIkSArambhaH kadA iti jJAtaH vA? | sent. | Do you know when is the examination going to begin? | |
evaM chet parIkShAyAM kiM karoti? | evaM cet parIkSAyAM kiM karoti? | sent. | At this rate how are you going to face examination? | |
parIkShA kadA iti smarati kila? | parIkSA kadA iti smarati kila? | sent. | You remember when your examination commences, don.at you? | |
yadi bhavAn na paThati tarhi parIkShAyAm uttIrNaH no bhavati | yadi bhavAn na paThati tarhi parIkSAyAm uttIrNaH no bhavati | sent. | If you dont study then you will not pass the examination | |
prashneShu vikalpaH eva nAsIt | prazneSu vikalpaH eva nAsIt | sent. | Among the questions [in the examination], there was no option to choose at all. [ i.e., all had to be answered ] | |
udAhR^iti | udAhRti | f. | example | |
dR^iShTAnta | dRSTAnta | m. | example | |
uddeshaka | uddezaka | m. | example |
Spoken Sanskrit
nidarshana | nidarzana | n. | example | ||
udAharaNa | udAharaNa | n. | example | ||
udAhR^iti | udAhRti | f. | example | ||
dR^iShTAnta | dRSTAnta | m. | example | ||
uddeshaka | uddezaka | m. | example | ||
upodghAta | upodghAta | m. | example | ||
pradesha | pradeza | m. | example | ||
prayoga | prayoga | m. | example | ||
pradarshana | pradarzana | n. | example | ||
lakShya | lakSya | n. | example | ||
tadyathA | tadyathA | for example | |||
dR^iShTAntatas | dRSTAntatas | indecl. | for example | ||
dR^iShTAntarUpena | dRSTAntarUpena | indecl. instr. | for example | ||
tathA hi | tathA hi | phrase | for example | ||
udAharANi vyAgarati { vyA- hR^i } | udAharANi vyAgarati { vyA- hR } | verb 1 | state examples | ||
apUrva | apUrva | adj. | without example | ||
pratidR^iShTAnta | pratidRSTAnta | m. | counter example | ||
dR^iShTAntashataka | dRSTAntazataka | n. | hundred examples | ||
nAyaka | nAyaka | m. | paradigm or example | ||
dR^iShTAntayati { dR^iShTAntaya } | dRSTAntayati { dRSTAntaya } | verb | offer as an example |
nidarshana | nidarzana | n. | instance | ||
nidarshana | nidarzana | n. | protest | ||
nidarshana | nidarzana | n. | example | ||
nidarshana | nidarzana | n. | paradigm [ computer ] | ||
nidarshana | nidarzana | n. | illustration | ||
nidarshana | nidarzana | adj. | announcing | ||
nidarshana | nidarzana | adj. | proclaiming | ||
nidarshana | nidarzana | adj. | teaching | ||
nidarshana | nidarzana | adj. | pointing to | ||
nidarshana | nidarzana | adj. | suiting | ||
nidarshana | nidarzana | adj. | pleasing | ||
nidarshana | nidarzana | adj. | indicating | ||
nidarshana | nidarzana | n. | mark | ||
nidarshana | nidarzana | n. | text | ||
nidarshana | nidarzana | n. | prognostic | ||
nidarshana | nidarzana | n. | image | ||
nidarshana | nidarzana | n. | sight | ||
nidarshana | nidarzana | n. | omen | ||
nidarshana | nidarzana | n. | view | ||
nidarshana | nidarzana | n. | proof | ||
nidarshana | nidarzana | n. | authority | ||
nidarshana | nidarzana | n. | indication | ||
nidarshana | nidarzana | n. | sign | ||
nidarshana | nidarzana | n. | ordinance | ||
nidarshana | nidarzana | n. | appearance | ||
nidarshana | nidarzana | n. | vision | ||
nidarshana | nidarzana | n. | refutation of a stated argument | ||
nidarshana | nidarzana | n. | evidence | ||
nidarshana | nidarzana | n. | showing | ||
nidarshana | nidarzana | n. | scheme | ||
nidarshana | nidarzana | n. | injunction | ||
nidarshana | nidarzana | n. | system | ||
nidarshana | nidarzana | n. | precept | ||
nidarshana | nidarzana | n. | picture | ||
nidarshana | nidarzana | n. | seeing | ||
abhinata-nidarshana | abhinata-nidarzana | n. | biased sampling [ Statistics ] | ||
savichAra nidarshana | savicAra nidarzana | n. | deliberate sampling [ Statistics ] | ||
savichAra nidarshana | savicAra nidarzana | n. | conscious sampling [ Statistics ] |
Benfey
nidarshana, i. e. ni-dR^ish + ana,
I. adj., f. nI|
1. Showing, Bhāg. P. 2, 5, 1.
2. Announcing, Hariv. 12815.
3. Teaching, Bhāg. P. 5, 18, 33.
II. n.
1. Seeing, sight, MBh. 9, 62.
2. Evidence, Man. 11, 45.
3. Example, 9, 20; MBh. 8, 1882.
4. Foreboding, Hariv. 9885.
5. Prognostic, MBh, 5, 1235.
6. Symptom, 12, 11718.
Kalpadruma
nidarshanaM
, klI, (nidR^ishyate.aneneti | ni + dR^ish + lyuT |) dR^iShTAntaH | udAharaNam | yathA, — “vyaktaH prAj~ne.api dR^iShTAntAvubhe shAstranidarshane ||” iti nAnArthaTIkAyAM bharataH || (“dR^iShTAntenArthaH prasAdhyate yatra tannidarshanam || yathAgnirvAyunAsahitaH koShThe vR^iddhi~NgachChati tathA vAtapittakaphaduShTo vraNa iti ||” ityuttaratantre pa~ncha- ShaShTitame.adhyAye sushrutenoktam ||)
Vachaspatyam
nidarshana
na0 ni + dR^isha—lyuT | 1 udAharaNe dR^iShTAnte “AtmA hyAkAshavajjIvairghaTAkAshairivoditam | ghaTAdivachcha sa~NghA- tairjAtAvetannidarshanamiti” | yadA manvabuddhipratipiShAdAya- ShayA shrutyAtmano jAtiruchyate jIvAdonAM tadA jAtA- yupagamyamAnAyAmetannidarshanaM dR^iShTAnto yathodita mAkAsha- vadityAdIni bhAShyam” shabdArthachi0 | 2 arShAla~NkArabhede strI TAp | arthAla~NkArashabde 399 pR^i0 dR^isyam |