निदर्शन

निदर्शन

Neuter.

(

-नं

)

1.

An

example

or

illustration.

2.

Injunction,

precept.

3.

Tenour,

purport.

4.

Authority,

text.

5.

A

sign.

6.

A

scheme.

7.

View.

8.

Evidence.

Etymology

नि

fully

or

certainly,

दर्शन

showing,

or

नि

+

दृश

ल्युट्

।

निदर्शन

feminine

ई

pointing

at,

proclaiming,

teaching

(

—°

).

feminine

आ

a

certain

comparison

(

(

rhetoric

)

)

neuter

pointing

or

looking

at,

evidence,

example,

symptom,

omen,

°नार्थम्

for

instance.

नि-दर्शन

(

नं

)

1.

Neuter.

An

example,

pat-

tern

precept

text.

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

example

उदाहरण

-

udAharaNa

-

Neuter

-

example

उदाहृति

-

udAhRti

-

Feminine

-

example

दृष्टान्त

-

dRSTAnta

-

Masculine

-

example

उद्देशक

-

uddezaka

-

Masculine

-

example

उपोद्घात

-

upodghAta

-

Masculine

-

example

प्रदेश

-

pradeza

-

Masculine

-

example

प्रयोग

-

prayoga

-

Masculine

-

example

प्रदर्शन

-

pradarzana

-

Neuter

-

example

लक्ष्य

-

lakSya

-

Neuter

-

example

तद्यथा

-

tadyathA

-

for

example

दृष्टान्ततस्

-

dRSTAntatas

-

indecl.

-

for

example

दृष्टान्तरूपेन

-

dRSTAntarUpena

-

indecl.

instr.

-

for

example

तथा

हि

-

tathA

hi

-

phrase

-

for

example

उदाहराणि

व्यागरति

{

व्या-

हृ

}

-

udAharANi

vyAgarati

{

vyA-

hR

}

-

verb

1

-

state

examples

अपूर्व

-

apUrva

-

Adjective

-

without

example

प्रतिदृष्टान्त

-

pratidRSTAnta

-

Masculine

-

counter

example

दृष्टान्तशतक

-

dRSTAntazataka

-

Neuter

-

hundred

examples

नायक

-

nAyaka

-

Masculine

-

paradigm

or

example

दृष्टान्तयति

{

दृष्टान्तय

}

-

dRSTAntayati

{

dRSTAntaya

}

-

verb

-

offer

as

an

example

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

instance

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

protest

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

example

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

paradigm

[

computer

]

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

illustration

निदर्शन

-

nidarzana

-

Adjective

-

announcing

निदर्शन

-

nidarzana

-

Adjective

-

proclaiming

निदर्शन

-

nidarzana

-

Adjective

-

teaching

निदर्शन

-

nidarzana

-

Adjective

-

pointing

to

निदर्शन

-

nidarzana

-

Adjective

-

suiting

निदर्शन

-

nidarzana

-

Adjective

-

pleasing

निदर्शन

-

nidarzana

-

Adjective

-

indicating

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

mark

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

text

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

prognostic

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

image

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

sight

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

omen

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

view

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

proof

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

authority

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

indication

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

sign

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

ordinance

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

appearance

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

vision

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

refutation

of

a

stated

argument

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

evidence

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

showing

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

scheme

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

injunction

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

system

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

precept

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

picture

निदर्शन

-

nidarzana

-

Neuter

-

seeing

अभिनत-निदर्शन

-

abhinata-nidarzana

-

Neuter

-

biased

sampling

[

Statistics

]

सविचार

निदर्शन

-

savicAra

nidarzana

-

Neuter

-

deliberate

sampling

[

Statistics

]

सविचार

निदर्शन

-

savicAra

nidarzana

-

Neuter

-

conscious

sampling

[

Statistics

]

निदर्शन

nidarzana

Neuter

paradigm

[

computer

]

रूढचिन्तन

rUDhacintana

Neuter

paradigm

[

computer

]

नायक

nAyaka

Masculine

paradigm

or

example

शब्दरूपप्रकाशिका

zabdarUpaprakAzikA

Feminine

collection

of

paradigms

of

declension

शब्दावलि

zabdAvali

Feminine

collection

of

paradigms

of

declension

शब्दपाठ

zabdapATha

Masculine

collection

of

paradigms

of

declension

निदर्शन

nidarzana

Adjective

announcing

शंसिन्

zaMsin

Adjective

announcing

आवेदक

Avedaka

Adjective

announcing

आवेदिन्

Avedin

Adjective

announcing

आशंसिन्

AzaMsin

Adjective

announcing

निवेदन

nivedana

Adjective

announcing

विज्ञापिन्

vijJApin

Adjective

announcing

वेदक

vedaka

Adjective

announcing

वेदिन्

vedin

Adjective

announcing

शंसिवस्

zaMsivas

Adjective

announcing

सम्प्रकाशक

samprakAzaka

Adjective

announcing

निदर्शक

nidarzaka

Adjective

announcing

वेदन

vedana

Adjective

announcing

आदिश्

Adiz

ind.

announcing

आदिश्य

Adizya

ind.

announcing

प्रकीर्तण

prakIrtaNa

Masculine

announcing

आवेदन

Avedana

Neuter

announcing

परिकीर्तन

parikIrtana

Neuter

announcing

प्रकथन

prakathana

Neuter

announcing

प्रदान

pradAna

Neuter

announcing

विख्यापन

vikhyApana

Neuter

announcing

श्रावण

zrAvaNa

Neuter

announcing

विनिवेदन

vinivedana

Neuter

act

of

announcing

दूर

आदिश्

dUra

Adiz

Adjective

announcing

far

and

wide

प्रियाख्य

priyAkhya

Adjective

announcing

good

tidings

नामादेशम्

nAmAdezam

ind.

by

announcing

one's

name

प्रियाख्यायिन्

priyAkhyAyin

Masculine

teller

announcing

good

news

सुशंसिन्

suzaMsin

Adjective

announcing

or

wishing

good

things

विनिपातशंसिन्

vinipAtazaMsin

Adjective

announcing

misfortune

or

destruction

उद्घोष

udghoSa

Masculine

act

of

announcing

or

proclaiming

aloud

निदर्शन

nidarzana

Neuter

prognostic

शंसति

{

शंस्

}

zaMsati

{

zaMs

}

verb

prognosticate

शकुन

zakuna

Neuter

omen

or

prognostic

नैमित्त

naimitta

Masculine

interpreter

of

prognostics

वैजयन्ती

vaijayantI

Feminine

kind

of

garland

prognosticating

victory

पल्लीपतन

pallIpatana

Neuter

prognostication

by

observing

the

falling

of

house-lizards

निदर्शन

nidarzana

Neuter

example

उदाहरण

udAharaNa

Neuter

example

विचारणा

vicAraNA

Feminine

examination

परीक्षा

parIkSA

Feminine

examination

विमर्श

vimarza

Masculine

examination

मर्शन

marzana

Neuter

examination

विमर्शन

vimarzana

Neuter

examination

फलितांश

phalitAMza

Masculine

examination

result

परीक्षा

कथं

आसीत्?

parIkSA

kathaM

AsIt?

Sentence

How

was

the

exam.

?

परीक्षार्थम्

पठ

parIkSArtham

paTha

Sentence

learn

for

the

examination!

परीक्षा

अग्रे

गता

parIkSA

agre

gatA

Sentence

The

examination

is

postponed.

वेलापत्रिका

आगता

वा?

velApatrikA

AgatA

vA?

Sentence

Has

the

examination

time

table

come?

परीक्षारम्भः

कदा

इति

ज्ञातः

वा?

parIkSArambhaH

kadA

iti

jJAtaH

vA?

Sentence

Do

you

know

when

is

the

examination

going

to

begin?

एवं

चेत्

परीक्षायां

किं

करोति?

evaM

cet

parIkSAyAM

kiM

karoti?

Sentence

At

this

rate

how

are

you

going

to

face

examination?

परीक्षा

कदा

इति

स्मरति

किल?

parIkSA

kadA

iti

smarati

kila?

Sentence

You

remember

when

your

examination

commences,

don't

you?

यदि

भवान्

न

पठति

तर्हि

परीक्षायाम्

उत्तीर्णः

नो

भवति

yadi

bhavAn

na

paThati

tarhi

parIkSAyAm

uttIrNaH

no

bhavati

Sentence

If

you

dont

study

then

you

will

not

pass

the

examination

प्रश्नेषु

विकल्पः

एव

नासीत्

prazneSu

vikalpaH

eva

nAsIt

Sentence

Among

the

questions

[

in

the

examination

],

there

was

no

option

to

choose

at

all.

[

i.e.,

all

had

to

be

answered

]

उदाहृति

udAhRti

Feminine

example

दृष्टान्त

dRSTAnta

Masculine

example

उद्देशक

uddezaka

Masculine

example

निदर्शन

Neuter.

(

-नं

)

1

An

example

or

illustration.

2

Injunction,

precept.

3

Tenour,

purport.

4

Authority,

text.

Etymology

नि

fully

or

certainly,

दर्शन

showing.

निदर्शन

[

nidarśana

],

Adjective.

Pointing,

showing.

Proclaiming,

declaring

announcing.

Teaching.

नम्

View,

insight,

looking

into,

sight,

vision

शुद्धात्मा

ब्राह्मणो

रात्रौ

निदर्शनमपश्यत

Mahâbhârata (Bombay).

*

12.217.14.

Pointing

to,

showing.

Proof,

evidence

बलिना

सह

योद्धव्यमिति

नास्ति

निदर्शनम्

Panchatantra (Bombay).

3.23.

An

instance,

example,

illustration

ननु

प्रभुरेव

निदर्शनम्

Sakuntalâ (Bombay).

2

निदर्शनसाराणां

लघुर्बहुतृणं

नरः

Sisupâlavadha.

2.5

Raghuvamsa (Bombay).

8.45

जनकस्य

नृपेन्द्रस्य

तपसः

सन्निदर्शनम्

Pratimā

4.14.

Injunction.

Authority,

text.

A

scheme,

system.

A

precept,

scriptural

authority,

an

injunction.

The

third

member

of

an

Indian

syllogism

(

usually

called

उदाहरण

quod vide, which see.

).

-ना

A

figure

of

speech

(

in

Rhetoric

)

thus

defined:

निदर्शना

।

अभवन्वस्तुसंबन्ध

उपमापरिकल्पकः

Kávyaprakâsa.

1

Exempli gratia, for example.

Raghuvamsa (Bombay).

1.2.

नि-°दर्शन

mf(

ई

)n.

pointing

to,

showing,

indicating,

announcing,

proclaiming,

teaching,

harivaṃśa

bhāgavata-purāṇa

suiting,

pleasing

(

सर्व-लोक-निद्°

v.l.

°क-निदर्शिन्

and

-विदर्शिन्

),

rāmāyaṇa

ii,

108,

18

नि-°दर्शन

neuter gender.

seeing,

view,

appearance,

sight,

vision

(

confer, compare.

स्वप्न-निद्°

),

mahābhārata

suśruta

et cetera.

pointing

to,

showing,

indicating,

manu-smṛti

mahābhārata

proof,

evidence,

pañcatantra

नि-°दर्शन

neuter gender.

instance,

example,

illustration,

śrauta-sūtra

manu-smṛti

mahābhārata

kāvya literature

et cetera.

(

-त्व

neuter gender.

,

Naiṣ.

°नार्थम्

indeclinable, either an indeclinable participle or an adverb or a case used adverbially.

for

instance,

mahābhārata

)

नि-°दर्शन

neuter gender.

refutation

of

a

stated

argument,

sāhitya-darpaṇa

nalopākhyāna

of

the

third

member

of

a

complete

syllogism

(

equal, equivalent to, the same as, explained by.

उदाहरण

),

Monier-Williams' Sanskrit-English Dictionary, 1st edition with marginal notes

नि-°दर्शन

neuter gender.

a

prognostic,

sign,

mark,

omen,

mahābhārata

harivaṃśa

suśruta

(

ifc.

f(

आ

).

,

showing,

betraying,

rāmāyaṇa

)

नि-°दर्शन

neuter gender.

a

scheme,

system,

suśruta

injunction,

precept,

ordinance,

authority,

text,

Horace H. Wilson

निदर्शन,

i.

e.

नि-दृश्

+

अन,

I.

Adjective.

,

Feminine.

नी।

1.

Showing,

Bhāg.

P.

2,

5,

1.

2.

Announcing,

Hariv.

12815.

3.

Teaching,

Bhāg.

P.

5,

18,

33.

II.

Neuter.

1.

Seeing,

sight,

MBh.

9,

62.

2.

Evidence,

Man.

11,

45.

3.

Example,

9,

20

MBh.

8,

1882.

4.

Foreboding,

Hariv.

9885.

5.

Prognostic,

MBh,

5,

1235.

6.

Symptom,

12,

11718.

निदर्शनम्

नपुंलिङ्गम्

-

नि

+

दृश्

+

ल्युट्

"दृश्य,

अन्तर्दृष्टि,

अन्तरीक्षण,

नजर,

दर्शनशक्ति"

निदर्शनम्

नपुंलिङ्गम्

-

नि

+

दृश्

+

ल्युट्

"इशारा

करना,

बतलाना"

निदर्शनम्

नपुंलिङ्गम्

-

नि

+

दृश्

+

ल्युट्

"प्रमाण,

साक्ष्य"

निदर्शनम्

नपुंलिङ्गम्

-

नि

+

दृश्

+

ल्युट्

"दृष्टान्त,

उदाहरण,

मिसाल"

निदर्शनम्

नपुंलिङ्गम्

-

नि

+

दृश्

+

ल्युट्

अग्रसूचक

निदर्शनम्

नपुंलिङ्गम्

-

नि

+

दृश्

+

ल्युट्

"चिह्न,

शकुन"

निदर्शनम्

नपुंलिङ्गम्

-

नि

+

दृश्

+

ल्युट्

"योजना,

पद्धति"

निदर्शनम्

नपुंलिङ्गम्

-

नि

+

दृश्

+

ल्युट्

"विधि,

वेदविहित

प्रमाण,

निषेध"

निदर्शन

पदविभागः

नपुंसकलिङ्गः

कन्नडार्थः

ಉದಾಹರಣೆ/ದೃಷ್ಟಾಂತ

निष्पत्तिः

नि+दृशिर्

(

प्रेक्षणे

)

"ल्युट्"

(

३-३-११७

)

प्रयोगाः

"निदर्शनमसाराणां

लघुर्बहुतृणं

नरः"

उल्लेखाः

माघ०

२-५०

nidarSana

{%

n.

%}

1.

View,

insight,

vision

2.

pointing

to,

showing

3.

evidence

4.

an

example,

an

illustration,

निदर्शनमसाराणां

लघुर्बहुतृणं

नरः

Sis.ii.50

5.

a

prognostic,

a

sign,

an

omen

6.

a

scheme,

a

system

7.

precept,

scriptural

authority.

निदर्शन

n.

(

a

Caus.

r.

दृश्

s.

अन

)

exemplum.

RAGH.

8.

45.

nidarśana,

(

nt.

)

exhibition

(

of

skill

or

powers

)

cf.

darśana

(

2

)

in

same

sense:

paścime

nidarśane

bāṇā

vidhyanti

Mv

〔ii.75.20〕.

निदर्शन

illustration

cf.

पर्याप्तो

ह्योकः

पुलाक:

स्थाल्या

निदर्शनाय

M.Bh.

on

I.

4.

23

Vart.

15

cf

also

इला

साल्हा

चात्र

निदर्शनानि

R.

Pr.

I.

22.

निदर्शन

am

Ende

eines

adj.

Komp.

*Aussehen,

Mahāvy.

71,

3

ff.

निदर्शनं,

क्लीबम्

(

निदृश्यतेऽनेनेति

।

नि

+

दृश्

+ल्युट्

।

)

दृष्टान्तः

।

उदाहरणम्

।

यथा,

--“व्यक्तः

प्राज्ञेऽपि

दृष्टान्तावुभे

शास्त्रनिदर्शने

॥

”इति

नानार्थटीकायां

भरतः

॥

(

“दृष्टान्तेनार्थः

प्रसाध्यते

यत्र

तन्निदर्शनम्

॥

यथाग्निर्वायुनासहितः

कोष्ठे

वृद्धिङ्गच्छति

तथावातपित्तकफदुष्टो

व्रण

इति

॥

”

इत्युत्तरतन्त्रे

पञ्च-षष्टितमेऽध्याये

सुश्रुतेनोक्तम्

॥

)

निदर्शन

नपुंलिङ्गम्

नि

+

दृश--ल्युट्

।

१

उदाहरणे

दृष्टान्ते

“आत्माह्याकाशवज्जीवैर्घटाकाशैरिवोदितम्

।

घटादिवच्च

सङ्घा-तैर्जातावेतन्निदर्शनमिति”

।

यदा

मन्वबुद्धिप्रतिपिषादाय-षया

श्रुत्यात्मनो

जातिरुच्यते

जीवादोनां

तदा

जाता-युपगम्यमानायामेतन्निदर्शनं

दृष्टान्तो

यथोदित

माकाश-वदित्यादीनि

भाष्यम्”

शब्दार्थचि०

।

२

अर्षालङ्कारभेदेस्त्री

टाप्

।

अर्थालङ्कारशब्दे

३९९

पृ०

दृस्यम्

।

निदर्शन

illustration

cf.

पर्याप्तो

ह्योकः

पुलाक:

स्थाल्या

निदर्शनाय

M.Bh.

on

I.

4.

23

Vart.

15

cf

also

इला

साल्हा

चात्र

निदर्शनानि

R.

Pr.

I.

22.

निदर्शन

Feminine.

ई

andeutend,

verkündend,

lehrend

(

—°

).

Feminine.

आ

Art

Gleichnis

(

rh.

).

Neuter.

das

Sehen,

Gesicht

Hinweisung,

Beleg,

Beispiel.

निदर्शन

निदर्शन

neuter

(

दृश्

)

exemple

démonstration.

नि-दर्शन-

-ई-

ag.

qui

montre,

indique,

annonce,

enseigne

qui

convient

ou

plaīt

à

(

ifc.

)

nt.

vue,

vision,

aspect,

apparence

fait

de

montrer,

indication

évidence,

preuve,

exemple,

indice,

pronostic,

symptôme.

निदर्शनार्थम्

adv.

par

exemple,

à

titre

d'exemple.